Katalog

nasıl saptanır? Kusurlar ve özellikler Sığ yeraltı suyu ya da nemlenme • Yapının, yer kırığı uzenne oturtulması Temellenn ana kayaya oturmaması • Kumlu sulu tutturulmamış toprak Yarattığı Sorunlar Donatıya su yunımesı ve taşıyıcı demırlerde paslanma Depremde yer yırtılması ıle yapının bıçılmesı Sarsıntıyı şıddetlı duyma Sıvılaşma Yapının yan yatması, yerın göçmesı Temelın kıllı, yoğruk kalın yersel bırım a. Yapının oturması, b. Yerın ta^ıma gucunun duşukluğu uzenne oturması c. Sarsıntı ıvmesınde buyume ve yıkım artışı, d. Yer sarsıntı peryodunda buyume ve rezonansa gelme e. Yamaçlarda yer kayması, f. Vs Kesme dalgasında kuçulme, g. Sarsıntıyı buyuterek ust yapıya yansıtma Kurutulmamış yer Yağmur ve sığ sulann Sıvılaşma, oturma, kayma, donatı ve uzaklaştmlmaması yapı dayanımında azalma B. YAPI TEMELİ SORUNLARI: Sığ Temel Shmlk ölçilm, serim ve sonlk patlama yacak bıçımde tasarlarap tasarlanmadıgının, yapı denge (statık) proje ıle uygulamanın uygunlugunun ıncelenmesını sarsıntı sırasında yer ıle rezonansa gelerek en buyuk yüama neden olup olmayacagının behrlenmesını kapsar Yapüan deneyler ve çalışmalar şunlardır a. Beton niteli$i belirleme çakşmalan Ultrasonla beton hızı, Schmıdt çekıcı karotla omek alımı ve kırma deneyı, kumçakü tuzlulugu b. Beton nemliliği için elektromagneük üetkenhk olçumu (EM 38), c. Donatı niteliğine bakma iyleri, donatı ve etnye (yatay demırler) sıklıgını belirleme (pa^ometre ve 1 GHz yapı radan), paslanma, paspayı dennlıgı kolon, perde, kırış kalınlıgı ve kesıt alanı, d. Beton içinde boznkloklaz ve cok lnce kmklar (RadarGPR), çatlak derınlıgı (ultrason) e. Salmım Peryodn Yapıyı sallandırarak, salınım peryodunu bulma (vıbro /eohjlk gözkmkr, bozulmamış örnek alımı metre) Karot alma dısında, dıger deneyler yapı taşıma ozellıklennde dokunca yaratmaz Zorunlu olan bu ılk ıkı aşamayı uçuncu araşürma ızler Tekdüze olmayan temel duzenı Köksuz yapı Yanal deprem ıtkısı ıle kolay devnlme Her beş kat ıçın bır perdelı bodrum önerılır. Sarsıntı sırasında ayrı çalışma Butün ya da ıkı yönde sureklı, kazıklı • Deprem yuklerıne karşı dayanımsız temel yenne tekıl temel Zemm guvenlık genlmesının büyuk Taşıma gucu duşük olan yerterde, çok olmaması katlı yapılarda yıkılma Yapı denge incelemesi Bır çok yapıdd statıkerın yaptıgı yapı denge projesı ıle beledıyede onaylanan mımarı uygulama projesı bırbırıne uymamaktadır Bır çok yapıda statık proje bıle yokrur Bu durumda, yapının taşıyıcüan ıle bırbkte, bıçımı (rolevesı) çıkarülır Bulunan yer ve yapı ozellıklen ıle bırhkte yapı bıçımı sanal ortama geçınlerek, uzerıne M= 4, 5, 6, 7, 8, 9 buyuklugunde yatay deprem yuklen venlır Sanal ortamda sallandınlan yapının hangı buyukluktekı depremde nereden kopacagını ya da çokecegı belırlenır Bu ılk uç asama olumlu ya da olumsuz olabıhr Olumsuz olması durumunda bu kez ızleyen ışlemler yapılabüır Onarım projesi ve ışlemi Bu ışlem, sarsıntıdan etlalenen yapıyı, eskı durumuna getırmeyı amaçlar Onanm ıçın once, bır onanm projesı hazırlanır Onanm ışlemlen, onanm harcı uygulamaYazınm devamı 21. sayfada Dolgu Ytralh Suyu 3 Kıl Kum Kumlu kıl Ana Kaya Yer Kırığı / 999 Manvara depremlennin etki alanı içıne giren çok soyıda is yerı ve konutta yapılan çalısmalarda karştlafilan temel sonınlar ve kaynaklan, Goruntu 1 'de ozetlenmiştır. Sorunlar şoyle toplanabilır: C TAŞIYICI SORUNLARI: 1. Yerleşımın kentsel tasanm ilkelerine ters düşecek yerde yapılması • Göçme kolaylığı 2. Yapının konum yerının yanlış seçılmesı, Zayıl kolon, güçlu kınş Duşey yukte sarkma ve çökme • Çtkmaler 3. Yer yapısının sorunlu olması ve yer araştırması yapılmadan yapılaşmaya gıdılmesi, • Burulmaya dayanımsız • lnce yüksek kolon~ 4. Yapının projesız olması, ya da yer ve deprem çekıncesinın statık projeye yansıtılmaması, • Yapı dengesınde bozulma YukarıyB doğru süreksız kolon 5. Onaylanan statık ve mımari projeyle, uygulamamn uyusmaması, Çıft yOnlu deprem perdesı olmaması ya Sarsıntının kesme guçlennt 6. Yapı gereçlennın nıtelıksızlığı, ışçılık ve yapım yanılgılan, da perdelenn yukanya doğru surmemesı karşılayamaması ve yapının gaçmesı Çerçove betonaıme duzen (kolon, fanj, Depreme karşı daha az dayanımlı 7. Yapının ustune konduğu yerın, taşıma koşularının iyilestırilmemesı, doşeme) 8. Pro/esiz guçlendırme ve onanm yaparak, yapının olacak depreme karsı zayıflatılması gıbi. • Perdelı, tünel kalıp, çetık düzenlı, ahşap Depreme karşı daha çok dayanımlı Turkıye' nin, her yerınde bundan sonra kazanılması gereken alıskanlıklar; kentsel tasanm ve planlama ılkelenne uydnce duvarlar sonra çerçeve (kolon lyı Duvar kolon kınş bağlantısı ve mak, yapı yapmadan once yer seçmi ıçın bır yerbllıma kurula danışmak (jeofızik ve jeoioji muhendısi), seçılen yerde kınş) yapı<ması, (Osmanlı Betonarmesı) duvarların sarıınlı yuku paylaşımı yer arastırmasını uç muhendise birlikte yaptırmak (jeofizik, jeoioji, insaatjeoteknık), mımarı ve statık proıeyı yer aras Yapı dengesını bozma Kaldınlan koionlar ve perdeler • Yanal deprem yuklerıne dayanımsızlık lnce az donatılı dOsome kınş tırma raporu kosullanna gore hazırlatmaktır. Yer araştırma kurulunun sonımluluğu, yapı su basmana gelınceye dek • Duşey yuklerı tajimada zayıfiık surmelidir. Daha sonrası insaat muhendisıne ve mimara yuklenmeledır. Boylece, beledıyelerdekı dar ve yetısmemış kad • Kuçuk kolon kesltı • Yatay deprem hesap yükü yapı aflırtfflm • Depreme dayanıksız ro, ozel sektore yetki ve sorumluluk verilerek asılacaktır. %15 mden fazla Ozetle depremden en az etkilenmek içn yapılması gereken işlemler; depreme dayanıklı yapı, yapı bakımı, yerseçımı, • Yapı yükseklığı arttıkça deprem • • Salınım peryodu Sarsıntı sırasında önunde ızın verılen yanal yerdeğışUrmelerı dayanıklılığı gOz erken uyarma ve deprem kestırme çalışmalarıdır Bunlann bır ulkede bu kentte ve her konutta zorunlu olarak yapılmaaşma (yaklaşık hef kat ıçın 1 2 cm) bulundurulmalıdır sı gerekir. Tanıtım ve kapsamı venlen bu yontemler deprem bolgelerinde yaşamı surdunvenın kural ve yollarını goste Taşıyıcılann guvenlık yüko 3 olmalı Bınm Guvenlık payı 1 2 olan yapı kendı I yuklü kotonun uç kat yükte kınlacak kendıne yıkılır 1 5 1 8 olan depreme rir. Costerilen bu yoldan gidılirse, deprem korkusu ve zararlan en aza ındinlır. Celışmıs ulkelerde de dunım böyledir, dek aayanır auvenlıkte olması tasarlanmaiıdır ISTANBUL'DA YER, KONUM VE YAPILARDA KARŞILAŞILAN SORUNLAR 678/19