Katalog

Uykusuz hergece... Gecelerimizin ikiz kardeşleri uyku ve rüya, modern zamanlann çark mekanizması haline geldiler. Vardiyalı meslekler, yeni yaşam biçimleri ve IV, insanın doğal uyku düzenini bozmaya devam ediyor. unyada ılk kez ınsanoğluna gece uykusunu çok gören kışı hıç kuşku yok kı Thomas Alva Edison olmuştu Işkolık' olarak tanımlanan bu mucıt ınsanların ıhtıyaçlarından fazla yemek yedıklerıne ve sırf zevk ıçın geregınden fazla uyuduklarına da yuzde yuz ınanmıştı bır kere Her gece sekız üa on saatlık bır uyku çeken ınsan, asla dogru durust uyuyamaz ve kesınlıkle de saglıklı bır bıçımde uyanamazdı Bu duşuncelerle gece gunduz buyuk bır şevkle çalışarak ampulün ardından gramofon ve sinema makınesı D nı bulan Edison, telefon ve elektıikli lokoznotifin keşfedümosıne de katkıda bulundu 1931 yılında 84 yaşmdayken olen Edison, yaşamı boyunca boşa geçırdıgı zamanlar ıçın hayıflanıp durmuştu Ve 20 yy'ın sonunda Edıson'un dâhıyane buluşlan sayesınde mılyonlarca ınsan uykuya hasret olarak yaşama ya mahkum oldu Yetışkın bır ınsan, artık atalarımız gıbı gecede dokuz degıl yalnızca yedı buçuk saat uyuyabılmekte Çalışanlann yuzde yırmısı genelde gecelerı de çaüşmaya devam edıyor Vardıyaü çalışanlarsa gunde sadece 5 saatlık bır uykuyla yetınmek zorundalar "Tkvuklarla bırhkte yatmak ve tan agarmadan uyanmak artık geçmışte kaldı Elektngın oldugu her yerde daha fazla çalışmak ve gecelen TV ızlemek başlıca kurallardan bın Bır zamanlar Edıson'un da yaşamış oldugu New York şehrının bugunku tanımı ıçın en uygun cumle belkı de "the cıty that rıever sleeps" (hıçbır zaman uyumayan şehır) olmalı Gece ve gunduz dınç olabılmek uyanık kalabılmenın nederanı daha çok uykuda aramamak ve uykuyu hep daha sonrasına ertelemek arük yalnızca 'gece kuşlanna" ozgu bır davranış olmaktan çıktı Polıtıkacılar askerler fabrıka torler, püotlar ve şoforler de uykuya savaş açmış durumda lar Eger "kurt" polıtıkacılar gıbı yıllarca ıktıdar koltugunda kalmak ısüyorsanız gecelerı yalnızca 4 5 saat uykuyla yetınmek zorundasıruz demek Çunku akşam saatlerınde başlayan part ve meclıs toplantılannı gecelerı de genelde yemeklı ve ıçkılı toplantılar takıp eder Sabah saat altıda ha yat yenıden başlar Sabah gazetelerı okunur kahvaltı ha berlen ızlenır ve hemen ardından gunluk program başlar Dünyadaki tüm ordular askerlerini zorlu uykusuzluk testinden geçirirler Generaller banş zamanında bıle askerlerın uykusunu çalmaya devam ederler Gece nobeü ve gece ıdmanlan savaş durumlan ıçın gereklı hazırlıklar olarak gorulur Israıllı askerler ornegın yalnızca alü saat uykuyla yetınmek zorunda kalırken subaylar o kadar bıle uyuyamazlar Saglıklı bır asker baskı yoluyla 80 saat uyku uyumadan dayanabılıyor Oysa haftalarca gunde yalnızca dort saat uyuyan genç sa vaşçılar, duşmanlan çıft gormeye başladıklarından asla hedefi tuttu ramıyorlar ışgucuyle elde ettıgı kazanca karşın dunya uzerınde her yıl aşırı yorgunluk nederuyle 40 mılyar dolarlık bır kaybın da soz konusu oldugunu vurgulamakta Venm gucunun duşmesı trafık kazalanran artması ve olumcul felaketlenn meydana gelmesı hep gece karanlıgına rastlamakta * 3 Aralık 1984 yılında Hındıstan'dakı Amerıkan "Union Carbrlde" kımya fabrıkasında gece saat 1 45'te buyuk bır patlama meydana gelmışt Çay molası veren vardıya ışçılerı ük uyan sınyallerıru duymamışlardı Patlama 8000 insanın olumune 200 000 ışçının de yaralanmasına neden olmuştu * Atom bombasından sonra dunyanın üancı buyuk felaketı olarak anüan Çernobil'dekı reaktorun havaya uçması da gece ya Uyku labomtuvannda nsı 1 23'te meydana gelmıştı Yuzbınlerce ınsan radyasyonun etiasını yıllarca uzerıne taşıma ya devam ettı belkı de hâlâ taşıyordur * tngılız ferıbotu "Herald of Free Enderprise" ( Mart 1987'de Belçıka'nm Zeebrug lımanına yanaşmak uze reyken devnldıgınde 193 kışı hayatını kaybetmıştı Bu sefeı saatler henuz 19 50'yı gosterıyordu ama suçlular yıne ay nıydı Uykusuz gorevlıler * "Exxon Valdez" yakıt tankerjrun kaptara 24 Man 1989 gunu çok yorucu bır gun gecrrmışn Ve o akşam du menı uçuncu kaptana devrettı Tecrubesız kaptan gece yansı tankerın bır kayaya çarpmasına engel olamadı Tanker den sızan petrol 2000 kılometrelık bır alanı mahvetü Zarar tahmınlere gore en az beş mılyar dolardı Dıkkatsızlık konsantrasyon bozuklugu çabuk duşunememe ve hareketlerın zayıflaması g±)i davranışlar hep uykusuzluk sebebı Uyku ihtiyacı değişiyor Uyku ihtiyacı kışıden kışıye farklılıklar gostermekte dır Ampulu keşfeden Edison ve ımparator Napolyon ge cede beş saat uyuyarak yetınen unluleıdı Unlu dahı Albert Einstein'm ıse uykuya son derece duşkun oldugu bılınmekte Geçen yıl Almanydnın Dresden kentmde 1200 den fazla uyku araştırmacısı ( Somnolog ) Alman uyku araştırmacılan ve uyku üaçlan bırhgınm toplantısmda bır araya geldı Yalnızca Almanya'da şımdıden 180 tane uyku araştır ma merkezı bulunmakta Insan yaşamının uçte bırı uykuda geçmesıne ragmen tıp bılımı bırkaç yıl oncesıne kadaı konuya gereken onemı vermemışü Hatta uykuyla baglantılı bazı davranışlar bıle hâlâ tartışılmaya devam edılmekte Insan (ve hayvan) neden esner 9 Esneme neden hşıden kışıye yansımaya devam eder' Nıçın ruya goruruz'' Uyurgezerlık nedır 9 Konunun büımsel alanda cıddı olarak ıncelenmeye başlanmasından bu yana onemlı üerlemeler kaydedılmış Uzmanlar bugun bırbırınden farklı 88 uyku bozuklu$unu ayırt edebıhyoılar Hatta bazıları başanyla tedavı edılmekte Ve bırçok olumsuz yan etkısı bulunan uyku ılaçlannın yerıne daha saglıklı üaçlaı uıeülmeye başlandı Araştırmacılaı reçetesız olarak satılabüecek, bagımlılık ve sabah mahmur luguna sebep vermeyen uyku üaçlan uzerme de çalışıyor lar Algılama bo zukluğu vardıya ışçılerınde de en buyuk problem olarak bılınmekte En saglıklı ınsan bıle uzun sure vardiyalı çalıştık tan sonra muhak kak bır saglık sorunuyla karşı karşıya kalmakta Fakat buna ıagmen Avrupa'da yuru/en bantlar gece gunduz aralıksız olarak çalışırken bırçok fabrıkada uçlu vaıdıya sıstemı ışlemekte Uyku uzmanı Jür gen Zulley, en Gece Ifflleri: Mlde überi, yüksek tanslyon ve enfarktüs: Metleğln getlrdlkleri. dustrının vardiyalı 674/12