Katalog

ettıklen ıkı sanıye ıçınde joleye donuşuyor Jole mavı renkte oldugundan, cerrah bunun nereye gıttıgını gorebüıyor Yenı yontem şu sıralar Fransa, Almanya ve ABDdekı hastanelerde khnık deneylerden geçırılıyor Şırket jolenın kan akışıru engellemek suretıyle ur ve fibrık kıstien de yok edıp edemeyecegını araştınyor Ayru yontemın atardamar cıdarlannm guçsuzleşen noktalannda oluşan şışlıkler olan anevnzmalann sagaltımında kullanılıp kullanılmayacagı da deneylerle araştınlıyor (ru ns, 28 Ekım) Nano mercekler Bir DVD'ye sıgdırabılecegınız filmlenn ve sılıkon bır yongaya yerleşhrebüecegınız transıstorlerın bır smın var Bu durum fızıkçılerın verı kırınt ıl a r ı n ı kaydetmek, ya da mınık büeşımler yapmak içın ışıktan yararlanmalanndan, ancak ışıgın dalga boyutundan daha kuçuk bır noktaya ışıgı odaklayamamalanndan kaynaklanıyor Ne var kı, şımdı Ingılız bır araştırmacı yepyenı rurde bır mercekle ışıgın dalga boyutundan yuzlerce kat kuçuk bır noktaya ışıgı odaklayabılecegını one suruyor Işık genelde uzayda duzenh bır dagılım ıçınde olan elektrık ve manyetık alanların gıdıp gelmelerı sonucu gorulur Geleneksel mercekler dalgalann zamanlamasında degışıklık yaparak ışığı odaklarlar ve odaklanan ışıgm kesınlıgı ışıgm dalga boyutuyla sınırlıdır Gelgelelım, kaynagına çok yakm yerlerde ışık çok daha karmaşık bır yapıya sahıptır Bu bolgede ışık aynı zamanda, "gozden kaçan alan" adıyla bıhnen, toplu staük elektrık ve manyetık alanlar da ıçerır Bu duragan dalgalann boyutu kaynaktan uzaklaşıldıkça hızla kuçulur ve yalnızca bırkaç duzme nanometreden sonra gozden yıterler Bu yuzden fizıkçüer genellıkle bu dalgalan goz ardı etmışlerdır Ne var kı, Imperıal College'dan John Pendry gozden kaçan alanın çok yararlı bıçımlerde kullanılabılecegıne manıyor Yenı bır tur mercekle gozden kaçan alanın ozgun ışık kaynagını yansıtan bır goruntusunun elde edılebılecegını one suruyor Mercek geleneksel bıçımın dışmda olup yaklaşık 40 nanometre kalınlıgmda, eksı dıelektrık değışmezb gumuş gıbı bır malzemeden mce bır zardan oluşuyor ve alarun elektrık bolumunu başka malzemelerm ters yonunde bukuyor Mercegın yuzeye yakm yermde elektronlar gozden kaçan dalgaya gumuşte gıderek artan bır elektrık gızılgucu oluş turarak tepkı gostenyor Bu gızılguç zann ıçme dagüarak, en uzak yuzeyde Pendry'run "sapan etkısı" adını verdıgı yenı bır gozden kaçan alan oluşturana dek, ılerlerken yogunlugu gıderek artıyor (ns, 28 Ekım) Bocek ılaçlanna karşı dırençlı olan sıvrısmekler, sıtma ve san humma gıbı olumcul hastahklara karşı savaşta duşmanımız degıl, dostumuz olabılırler Cardıff'ten bır grup araşurmacı ılaca dırençlı sıvnsıneklenn ısırdıklanna hastalık bulaşurma açısından en az tehlıkelı olduklannı ortaya koydu Cardıff Unrversıtesı'nden Janet Hemingway dahd oncelerı herkesm bocek ılaçlanna dırenç gosteren srvrısıneklenn daha uzun yaşadıklan ıçm daha çok hastalık yaydıklan goruşunde bırleşüklerıne, ancak Sn Lanka'da gerçekleşür±gı son araştırmasmdan elde ettıgı bulgulann bunun tam tersını ortaya koyduguna dıkkat çekıyor Hemmgvvay organofosfat bocek ılaçlanna dırençlı "Culex quınquefascıatus ' turu sıvrısmeklerın 'lenfatık filanasıs" hastalıgını bulaşurma nskırun ote Güçlü sivrisineklerden korkmayın kı turlere kıyasla çok daha az oldugunu ortaya koydu Sıvrısmekler tarafmdan yayüan "VVuchererıa bancroftı' adıyla bılınen asalak bır kurdun yol açtıgı bu hastalık kurbanlannm kol, bacak ve cınsel organlarmda aşın duzeyde şışkınlıklere neden oluyor Her yü dunyada 120 mıryon kışının bu hastahga yakalandıgı behrtdıyor Hemıngvray aynı olgunun sıtma bulaştıran sıvrısınek turlerı ıçm de geçerlı olup olmadıgını araşnnyor Geçerlı olması durumunda, saglık yetkılılen lenfatık fılarıasıs ve, dang, san humma ve Japon ansefalısı gıbı sıvnsmeklerden bulaşan başka hastalıklarm engellenmesı ıçm yenı yontemler gelışurmek zorunda kalabdırler (ns, 28 Ekım) cep telefonunun kullamlması yaklaşık kırk beş dakıka boyunca beynı etkiliyor Isvıçreh bır grup bılım adamı tarafindan gerçekleşnnlen araşürma cep telefonlarmm yaydıgı manyetık alanlarda kısa bır sure bıle kalmanm beynın fizyolojısmde olumsuz etkıler yarattıgını ortaya koyuyor Zurıh Unıversıtesı'nden Alexander BorbÇly, Peter Achermann ve arkadaşlan gerçek yaşamda bu tur manyetık dalgalarla ne denlı karşüaştıgımızı ortaya koymak amacıyla 16 denegm başlannın bır yanma uykudan hemen once elektromanyeük ışınım uyguladüar Manyetık alanlar Avrupada en yaygın kullanımı olan 900 megahertzlık GSM telefonunun yaydıgı sınyale gore ayarlandı Denekler uykuya dalar dalmaz araştırmacüar beyınlermdekı elektnksel etkınlıgı ızlemeye koyuldular Sonuçta, şaşırtıcı bır bıçımde, beynm hangı yanının manyeuk alanla karşı karşıya oldugunun hıç fark etmedıgme tanık olundu Bır babşımsızlıkla karşı karşıya gelecegını uman Achermann,"Oysa, uykunun hızlı goz Serada canlı meyveler Domateslenn daha ın olması ıçın, fotograf makmelennın daha ıyı resımler çekebılmelen ve arabalarm çok daha kullanışh bır duruma getınlmelerı ıçın ne yapılabıhr? Mınnesota'da bulunan 3M şırkenne gore yanıt, hzılalü ışınlann yolunu kesen yenı bır pohmer zar Yaygm olan goruşun tersıne, seralann ısmmasma ızın verılmesı ışı kolaylaşüracagı yerde guçleştırıyor Kızılaltı ışınlar camdan ıçenye geçıp sıcaklık yukselmce, bıtkı yetıştı renler havayı bıraz sennletmek ıçm carru açmak zorunda kalıyorlar Boylesı bır uygulama zararh olmasısırun yanı sıra yenştıncının bıtkılerm gehşıp buyumelerı ıçm ıçerıye az once pompaladıgı tum karbon dıoksıt ve nemın yok olmasma da yol açıyor Readıng Unıversıtesı Bıtkı Bılımlen Fakultesı'nden Paul Hadley bır suredır 3M'm uretngı yenı plastik zan domatesler uzerınde denıyor Sera camınm uzerme yerleşünlen plastık zar belırh kızılaltı dalga boyutlannı gerı yansıtıyor Hk sonuçlar meyve boyutunda, bır olasılıkla daha serm ve daha bol karbon dıoksıtlı bır ortamda olgunlaşmasmdan kaynaklanan, bır arüş oldugunu ortaya koyuyor Hadley'e gore kızıaltı ışınlann yolu kesıldığmde dgmç bır başka şey de oluyor Bıtkıler çevrelenndekı başka bıtkılerı saptamak ıçm uzak kızılaltı ışınlardan yararlanıyorlar Mevcut ışını kapabılmek ıçm bıtkı çok daha hızlı gelışıyor ve çok daha fazla uzuyor Hadley 730740 nanometre arasındakı bu bellı ışık boyutunun bıtkılerde "fıtokrom" adıyla bıhnen bır tepkımeye neden oldugunu bu uzunluk çevresmdekı ışıgm yok edılmesı durumunda bıtkınm boyunun daha da kısalacagını one suruyor 3M'ın zan duşuk ışık duzeylennde tam da bunu gerçekleştınyor ve domatesm neden buyudugune ışık tutuyor Hadley bu tur zarlann son derece guçlu olduklannı çunku bunlar sayesmde gelışmeyı duzenleyıcı kımyasallann kullanımma gerek duyulmadıgını belırtıyor (ns, 7 Ekım) Cep telefonu beyni etkiliyor Gecenın geç saatlerınde sevgılıyı telefonla aramak ınsana huzur verebılır, ama uykudan hemen once devınımının olmadıgı ılk evresmde deneklerm beyınsel etianhgınde çarpıcı bır artışa tanık olduk ve bu etkınm 50 dakıka kadar surdugunu gorduk," dıyor Hızlı goz devınımının (REM) olmadıgı bu tur uykuda "uyku dmgıllen" adıyla bılmen ymelenen bır beyınsel etkınlık dızgesı goze çarpıyor Manyenk alanlardan yalnızca REM olmayan uyku etkılendıgmden, Achermann beynm talamus gıbı, bu dıngülerı ureten organlannm bır bakıma ışınıma duyarlı olabıleceklenne dıkkat çekıyor Cep telefonlanndan kaynaklanan ışınımın tepkı zamanlannı etkıleyebüecegını ortaya koyan Bnstol Unıversıtesı uzmanlanndan JUan Preeee ıse, etkmm kalıcı olmasının bunun elektnkselden çok kımyasal bır şey oldugunu gosterdıgını belırtıyor (ns 14 Ekım) 719/7 Sayfa haberleri: Rita Urgan