Katalog

İki yanlış bir doğru Türkiye'de öğretim eder mi? üyesi olmak zor değil C BT'nın 715 sayısında Sayın Prof Dr Bekir Kvaoghı'nun "Fen Edebıyat Fakultelen Buradan Nereye'" başlüdı yazısı yayımlandı Ulkemızde ogretmen yeuştirme sorunu, Koy Enstıtulen gıbı dunyaya model olmuş ve başka ulkeler taraündan uygulanan bır deneyıme sahıp olmamıza rağmen, 1950'hyıllardanbugune kadar çozulemeden gelmışür Bunun başkca ıkı nedenı var Bınncıa ve oncelüdısı, egıumın konusu populızme çok açık bır alanoluşudur Surekh olarak sıyasıkaygüarla genelde eğıtim, ozelde ıse oğretmen yehştırme polıtikalan uzennde surekh oynanmaktadır Hancısı ıse, mulndısıplıner bır alan olarak tanımlanan eğıümde büımsellıkten hızla uzaklaşılmasıdır Bu erozyon, orgun ve yagın eğınmı oldugu kadar, ogretmen yehştırme polıtikalannı da etküemıştir Eğıtımın "bilgilenma ve kttltürlemne s&reci" olarak yapüabüecek tanımı aynı zamanda eğıtimın amacını da saptamaktadır Eğıtim sürecı sonunda bırey, a) belırlı bügı bınkımı edınecek, b) bu bügı bırüomı ışığında genel amaca bağh bazı tutum ve değerler kazanacak, c) bunlan pratığe dokecek vucut becensıne sahıp olacakür Bu tanımlama bazı eksıklen ıle bırhkte genel bır egıtım dızgesıran ana omurgasını ıfade eder Bu bılgüer ışığında ogretmen yetıştirme konusunu ele aldığımız zaman bırıncı maddede verılen bügı bınkımı edınme konusunda oğretmenhk alanı ıkı ana bıleşenden oluşuyor Alan bilglsi ve maılak bilglıi. Alan bügısı oğretmenın oğreumını gerçekleştireceğı alanın bılgılenne sahıp olması, meslek bılgısı ıse, egıtım surecının gerekhrdığı oğretim dke ve yontemlerı psıkolojı ve alt dallan, genel sosyolojı ve eğıtim sosyolojısı, egıtım felsefesı vb alanlarda yetkınleşmesıdır Oysa bugun Fen Edebıyat Fakultelennden mezun ogretmenlen ınceledığımızde alan bügısı olarak tam bır hakımıyetın soz konusu ıken meslek bılgısı alanında ıse tam tersı bır durum soz konusudur Zıra 4 yıl herhangı bır büım dalının egıumını alır ken aralara serpıştirılmış ya da mezumyet sonrası 1,5 suren (bunun bır donemı stajdır) bır egıtim formasyonu meslek bügısı olarak yeterb donanımı sağlamaktan uzaktır Orneğın egıtım ıçınde gereklı olan ogrenme psıkolojısı, çocuk psıkolojısı, ergenhk psıkolojısı, sosyal psıkolojı vb dallan ıçeren psıkolojık donanım sadece bır donem venlen "eftltim psikolojiıi" ıçensıne hapsedümışür Bu ornek tek başına venlen formasyonun bügı duzeyını tartışmaya açmaktadır Dancı bolum olan tutumsal davranışlar ulkemız koşullannda en az bırmcısı kadar onem kazanıyor Burada şu soru sorulmalı Fen Edebıyat Fakultesı Mezunlan kendüenru ne kadar ogret men olarak hıssetmektedır1? Ogretmenlıgın doğasından kaynaklanan ve çozumu ıçın oğretmerüığe üışkın tutum ve değerlere sahıp olunması gereken problemlenn çozumunde motıvasyon aracı olarak (kışısel ozellıkler dışanda tutulmak koşulu de) nelen kullanacaktır'' Bu noktadakı açık nasü karşüanacaktır Zıra bu oğrencı herhangı bır alanın oğretmenı olarak degü, o alanın büım ınsanı adayı olarak mezun olmuştur Geçmış donem ıktidarlannın oğretmenlığı, oy kaygüan de herhangı bır unıversıte mezununu ogretmen yapacak kadar populıst yaklaşım sergüeyerek oy deposu olarak kullanmaya çalışmalan berabennde ogretmenlığe en yakın alan olarak duşunulen Fen Edebıyat Fakultelennın bu konudakı taleplennı haklı olarak daha da ısrarlı bıçımde surdurmelennı sağlamışur Ancak yukanda belırtüdığı gıbı buradakı amaç oğretmerüıkten daha zıyade ekonomık kaygüarla geleceğını kurtarma çabasıdır Bu duşunce bıçımı berabennde egıtımde kalıte kaybı ve yozlaşmayı da taşımıştir Oysa Turkıye'de ogretmen yeüşurme H M U I Ali Tttccl, t. Hakkı Tongnç vb ulkemızın egıüm kahramanlannca ayncahklı olarak ele alınmış, bu konuya egıtım dızgesı ıçınde ayncabklı bır yer verümıştır Kanımca Sayın Karaoğlu ısnhdam sorunu ve buna bagh olarak Fen Edebıyat Fakultelennın gelecegıne üıskın kaygüan nın çozumunu bu okuldan mezun olarüann ogretmenldc yapmasında gormuştur Saym Karaoğlu nun bu kaygüannı paylaşmamak mumkun degü Elbette ulkemız ıçın hava kadar su kadar gerekh olan temel büımler ve bu alanda yetışmış olan beyınlerdır Ancak büımın ınsanı yeüştırmekle ogretmen yeüştırmek arasında çok fark vardır ve bu ıkı alan bırbınne kanştınlrnamalıdır Sayın Karaoğlu alanında meydana gelen bır yan lışı başka bır yanlışla çozme yoluna gıtmektedır Ancak 'üa yankş bır doğru etmez ' Fen Edebıyat Fakultelennı çekıcı hale geürerek bu alanda başarüı ınsanlar yeuştırmenın ve bu alanlann hak ettığı de ğerlen elde etmenın yolu büınçlı, programlı ve kararL mucadele etmekten geçer All Taf, Eğıtana urkıye'de bız ogrehm uyelennden temel olarak beş. gorev beklenmektedır, 1. Eğıtim, 2. Araşarma, 3. Yönetıcüık, 4. Iyı sosyal üışküen sayesınde ogrencı ve asıstarüanna eğıtim ve araşürma burslan bulmak S. Yurt ıçı ve uluslararası bılımsel gelışmelen kendı ımkânlan üe yeterh olarak ızlemek Gorulduğu uzere bır kışınm tum bu gorevlerı hakkıyla yapması çok zor Yurtdışında bazı gelışjnış, ulkelerm umversıtelerınde oğreum uyelennın gorevlen, bu lıstenın sadece bır maddesıdır Kısı çok ıyı ders arüatabüır ama araşhncüığa ügı duymamaktadır Veya tam tersı, çok ryı araşurmacıdır ama oğrencüerle ugraşmayı sevmez Kımı oğretım uyesı de gelışmış sosyal uıshlerı sayesınde çok ıyı Dekanlık veya Rektorluk yapabüır, ıyı burslar bulabüır ama ıyı bır araştırmacı degüdır Aslında bızım "gelışmış unıversıtelenmızın" bazı bolumlen, kısmen bu turde ogretim uyelennı banndırmaktadır Ama bunlar çok şanslı bolumlerdır Pekı, eldekı ımkânlarla stardardımızı nasü yukseltmelıyız'' "Iyı oğretım uyesı" denen bu kışıyı nasü yaratacağız' T ÖNERİLER 1. Eğıüm ve araşnrma dunyanın en cıddı ve en onerrüı konulandır Gerekırse bu üa konu ıçın üa ayn kadro oluşturulabüır Veya araşürma üe uğraşarüar bırüa yühk surelerle dığer goreviennden affedüebüır Yurtdışında bır çok unıversıte bu esasa gore çalışmaktadır Büımde üerlemek çok zor ve cıddıyet ısteyen bır ıştır Polıük amaçla o bolgede memur ısthdamı ıçın açümış bır unıversıtenın, araşnrma yapmadan hasbelkader oğretım uyesı olmuş hocasıyla büımde üerlenmez üerlenmıyor da 2. Oğreum uyelığı sozleşmek kadro üe olmalıdır Unrversıte hocası kendısınden ıstenenlen yenne geürecek duzeyde maaş almalıdır Bu maaş sozleşmelı ortamda behrlenmehdır Uraversıteler bellı donemlerde ekabını değıştnp yenüeyebümehdır Ozel unıversıtelenn bır kısmındala bu uygulama tum unıversıtelen kapsamalıdır 3. Unıversıtelerde seçım asganye ınmelıdır Çok gereksız polıuk bolunmeler yaşanmaktadır Yenıden seçümek ısteyen yoneüaler kendıne oy verecek atamalar yapmaktadır Medya üe ıyı geçınenler prım yapmaktadır Unıversıteler arasında eşgudumu sağlayan bır ust kuruluş mutlaka olmalıdır 4. Uücenın cıddı uygulanan bır büım polıtücası olmalıdır Bugun dunyada en onemlı yatınmın "ınsana olan yatınm" oldugu kabul edümektedır Unrversıte ve araşnrmaya bır şeküde daha çok pay aynlmalıdır Turkıye keşke batan "bır' bankarun, "batirdığı kadar parayı" buraya ayırabüse 5. Uraversıteler ogretim uyesı adayı araştırma gorevhlerıne ve yardımcı doçentlere eğer bümıyorlarsa mutlaka yabancı dü oğretmelıdır Bugun yabancı dü bümeden dunyayı ızlemek, ınternette dolaşmak dahı ımkânsızdır Bunun ıçın oğretım uyelennden ıstenen asgan yabancı dü puanı yukseltümelıdır Ne yazüc kı bu puan hsa bır sure once duşunümuştur Bu olumsuz bır gelışmedır 6. Tum büım dallan ıçın asgan oğretım uyelığı standartlan belırlenmehdır Yardıma doçentler, aday oğretım uyesıdır eğıtim aşamasında laşüerdır yanı oğretım uyesı olma ısteğındedırler, büımsel eforldnna gore doçent olabüır ya da olamazlar Bunlar jun uyesı olmamalıdır ve uzmanlık eğıtimı vermemehdır I. Doçent olacak loşüer kendüenru uluslararası duzeyde kanıtlamış kışüer olmak zorundadır Turkıye'run daha üen gıdebümesı, kendı ıçınde değü evrensel olçulerde büımsel araştirmalarla olur Bu turde en az beş araşurması olmayan kışinın artik doçent olmaması gerekır Yenı doçenthk sınavı yonetmehğı kısmen de olsa burada olumlu gelışmeler geurmıştır Turkıye'de sıradan ınsan çok, artk ıhtıyaç nıtelüdı ınsan 8. Profesorluğun de asgan olçusu olmalıdır Doçentiık sonrası en az beş uluslararası araşnrması olmayan kongrelen ızlemeyen, kıtap yazmayan kışüer profesor olmamalıdır Doçentiık junlen ulusal duzeyde kalabüır veya buralara o dalda yabancı jun uyelen de ahnabüır Ama profesorluk ataması ıçın junde mutlaka yabancı oğreum uyelen de bulunmalıdır Bu yabancı uyelen her unrversıte kendısı behrleyebüır Büımsel falıyeü olmayan kışüer doçentlüc junlenne gırmemelıdır 9. Unıversıtelenmızde çok az sayıda olan yabancı oğretım uyelerının sayısı, rekabet ortamı yaratacak olçude artınlmalıdır Turkrye nazı Almanya'sından kaçan bılım adamlannı almasaydı bugun eleşurdığımız bu ortamı büe bulmak belkı mumkun olmayacakh (en azından hukuk, tip ve bellı fen büımlennde) 10. Ulkemızın üışkıde oldugu bır çok ulke ve orgut ve bazı yuruçı kuruluşlar bılımsel araştirmalara burslar vermektedır Bunlann üan ve tanıtimlan yetennce yapümamaktadır Bu haberler ügüı bakanlüdardan, YOK'e, oradan unrversıtelere, oradan fakultelere, oradan büım dallanna gıdene kadar, bu haberleşmeyı sağlayan ve konunun onemınden habersız memurlar taraündan bekletümektedır Tum bu üanlar ozel bır Intemet sayfasında yayımlanarak, butun bu yazışmalar kaldırüabüır I I . Yoneucüık merakı olan ogretim uyelen ıçın mutlaka ozel eğıtim veya doktora zorunluluğu genrümelıdır Iyı bır fen profesorunun ıyı bır başhekım, enshtu muduru, dekan veya rektor olması ıçın aynca yonehcüık eğıtımıne de ıhtiyacı vardır Prof.Dr. A. Fuat Kalyoncu Hacettepe Tıp Fakultesı Goğus Hastalıklan ABD 719/17