Katalog

2 I I I yılında gökyüzüne bakış... Ocak ayında Güneş, Ay, gezegenler ve göktaşı yağmuru gözlemleri... Hasan H. Esenoğlu(*) dır 2 000 yüının hem bu ük ayında ve hem yü boyunca mey dana gelebüecek gokyuzu olaylanna aıt astronomı bü güeıı ve ocak ayının gok atlası ozetle aşagıdakı qıbı 22 Aralık 1999 üe 20 Ocak 2000 tanhlen arasında Yay (Sagıttanus) takım yüdızmda kalan Günes gokyuzunde gunlul yaklaşüc 1 derecelık büınen hareketıyle üerleyerek 21 Ocak 2000 üe 21 Şubat 2000 tanhlen arasında Oglak (Cap rıcomus) takım yıldızında yer alacak Guneş 2000 yüı ıçınde Yer e 147 müyon km üe en yakm konumuna 3 Ocak ta ve 152 müyon km üe de en uzak konumuna 4 Temmuzda ulaşacak tır 1 ve 31 Ocakta Guneş sırasıyla yaklaşüc 07 31 ve 07 19 da doguyor ve 16 44 ve 17 17 de batıyor Buna gore Guneş sabahlan ay boyunca bıraz erken doğarken (toplam 12 daküca) aksamlan çok daha geç batıyor (toplam 33 daka ka) Dolayısıyla ocak ayı boyunca toplam gunduzlerın uzaması 45 dakıka kadaıdır Aynca 1 ve 31 Ocakta gunduz Güneş 14 Ocak ta ilk dördün evresınde (11 45 te doguyor ve tum gece gorulur) 20 Ocak ta Ay Yer e 359 365 km üe en yakm noktasmda 21 Ocak'ta dolnnay evresınde (17 35'te doguyor ve 07 28 de batıyor tum gece gorulur) ve 28 Ocak ta son dördün evresınde olacakür (24 15 te dogu yor ve 11 32'de batıyor gece yansından ıubaren gorulur) 2000 yüının ügmç gezegen bulusmalan şu şeküde gerçekleşecektır Dört gök cismi aynı anda ve aynı yerde olacak. 1. 6 Nisanda Hüal evresındeyı Ay Jupıteı Saturn ve Mars akşamın ük saatleımde yaklaşık aynı yerde bulunacak tır Ay ve ozellıkle gezegenler bırbırlennden sırasıyla 6 5 2 0 +1 1 ve +1 4 kadır parlaklık farkldrıyld ayırt edüebüır Üç gezegen aynı anda ve aynı yerde olacak. 2. 16 Nisanda Jupıteı Saturn ve Mars akşam saatle rınde aynı yerde gonüecektır Gezegenler bırbırlerınden sı rasıyla 2 0 +1 0 ve +1 5 kadır parlaklüc farklanndan ayırt edüebüır 3.19 Mayıs'ta Venus Jupıter ve Saturn Ocak 2000 için Ay'ın evreleri sabah Guneş dogmadan hemen once Cuma ufka yakın olarak aynı yerde gorulebüe Panr ÇarfamlM Pvşan*a Pranm CımrtMf | cektır Gezegenler bırbırlerınden sırasıyla 3 9 2 0 ve +1 0 kadır parlaklüc farklanndan ayırt edüebüır r ^^ tki gezegen aynı anda ve aynı yerde olacak. • * • 4 15 Mart ve 28 Nisan da Venus Mer 2C1S kur üe bırlıkte sabah saatlerınde Guneş 15 ^ ^ 13 ^ ^ 10 ^ ^ dogmddan hemen once aynı yerde bu lundcaktıı Heı ıkı gezegen bırbırlerınden sırasıyla 15 Mart ta 3 9 ve ^ 1 1 ka 21 dır ve 28 Nisanda 3 9 ve 1 0 kadır Dakmy parldkhk farkldrından ayırt edüebüır «43 5 31 Mayıs'ta Jupıteı Venus üe bırlıkH 2S te sabah Guneş dogmddan hemen on ce ıfka yakın olaıak ayııı yerde olacaktır Gezegenler bırbırlerınden sırasıyla 31 ^ ^ 30 ^ ^ 2 0 ve 10 kadıı parlaklık farklanyla ayırt edüebüır 6 18 Hazirandd sabah Jupıter ve Sa turn aralannda 1 5 derece kadaı kuçuk bır açüdüda hemen uzunlugu sırasıyla yaklaşüc 9 2 ve 10 saat ücen gece uzunluhemen aynı yerde gorulebüecektır Gezegenler bırbırlenn gu ıse sırasıyla 14 8 ve 14 saattr Sonuç olarak ocak ayında den sırasıyla 2 0 ve +1 1 kadır paılaklık faıklarından ayırt geceler gunduzden ortalama 4 8 saat daha uzun olmaktadır edüebüır 1 31 Ocakta gece suresıntn degışımı resmedümıştır Şekü Gezegenlerin ilginç konumları Ooju »' "c "o "o "o "o "O "(3 "o de eneıji tasarrufn ıçın gunduz ışıgından daha fazla yarar lanma amacıyla uygulanmakta olan yaz saatı uygulaması kuşagı da gostenlmLşür "€> Ay Ocak ayı ıçmde Ay'ın evreleri şeküde verümışür Bu evrelere karşüüc gelen uzaklıklan üe doguşbanş zamanlan şoyledır 5 Ocak ta Ay Yer'e 406330 km üe en uzak noktasında, 6 Ocakta yeni Ay evresınde olacak ve gorulemeyecek, Tipi T«rlh Aytutulması21 Ocak Zanuuı 04 02 048 OS 01 24 06 43 30 07 22 18 07 22 18 08 25 24 Merkür sadece ufka yakın olarak Guneş dogmadan once Doguda ve Guneş batnktan sonra Banda gorulebüır Sabahlan gorulecegı yaklaşık tarıhler şoyledır 8 Mart 1 Mayıs 15Temmuz 14 Agustos 5Kasım 8Eylul Yukandakı tarüüerde gezegen her go 6 rundugu donemın sonunda daha parlakhr tzlenabllece^i yerler Kuzey Rusya Ingütere dahıl Avrupa Kuzey Baü Afrıka AUantık Tam tutulma başlangıcı OkyanuAmenka ve Pasıfık Okyanusu nun Do<îusu 4 3 Hangi gezegen ne zaman, nerede ve nasıfgörülür? Kuzey enlemleıde en ıyı şartlar kasımın ortasında ve Guney enlemleımde mart sonu üe nısanın başlannda meydana gelır) Aksamlan gorulecegı yaklaşüc tarüıler şoyledır 29 Ocak 24 Şubat 17 Mayıs27 Hazıran 1 Eylul 24 Ekım Yukandakı tarüüerde gezegen her gorundugu done mın başlangıcmda daha parlaktu (Kuzey enlemlerde en ıyı şartlar şubat ortasında ve Guney enlemlennde eylul sonu üe ekım ortasında meydana gelır) Venüs Guneş e en yakın konumuna geldıgı yüın baş langıcı üe mayısın ük gunlerı arasında sabahlan gokyuzunun en paılak cısmıdır Temmuzun uçuncu haftasında akşamlan tekrar gozukur ve yılın sonuna kadar da kalır 15 Mart ve 28 Nisanda Venus Merkur üe bırlıkte aynı yerde bulunacak Sabahlan gorulecegı yaklaşüc tanhler şoyledır 8 Ocak 5 Mayıs Aksamlan gorulecegı yaklaşık tarıhler şoyledu 18Tenıınuz 31 Aralık Mars yılın başlangıcmda Kova (Aquanus) takım yıldı zında sabahlan gokyuzunde gonüebüır Şubat ayının ük gunlennde Balüdar (pısces) takım yüdızına hareket edıyor hemen sonra şubatın son üa haftası ıçınde Baüna (Cetus) takım yüdızına martın üoncı yansmda Koç (Arıes) takım yüdı zına ve nısanın sonlarmdan ıt±>aren de Boğa (Tauıus) takım yüdızınageçıyor Mayısın ük haftasından sonra Gımeş e en yakın konumuna gelıyor agustosun ortasmdan ıtıbaren sabahlan gokyuzunde Yengeç (Cancer) takım yüdızmda tek rar goruluyor Sonra agustos ayırun ortalannda Aslan (Leo) takım yüdızına dogru devam edıyor (16 Eylul de Regulus un 0 8 derece Kuzey ınden geçıyor) ve ekımın sonlarmda Vırgo (Başak) takım yüdızına geçıyor (11 Aralık ta Spıca nm 4 dere ce Kuzey'ınden geçıyor) Mars 6 Nisanda Jupıter üe 16 Nı san da Saturn üe ve 19 Mayıs üe 10 Agustos ta Merkur üe bu Yazmın devamı 21. sayfada ÖMİUk Ay Yangölg* konısıne gırıyor Ay Golge konısıne gınyor 06 04 36 Tlıtulma ortası •ftm lululmanın bıüşı 15un lülıılmdnın bıtışı Ay Golge konısınden aynlıyor su Kuzey Kutup Bolgelen O EC E S 2321 20 19 11 17 * Çlzelgede görtildüğü glbl, TUHtlye'den 21 Ocak 2000 tarihlnde gerçekleşecek olan Ay tutulmasmda, Ay'ın Gölge konhlne girifl Izlenebllecek ancak çıkışı Izlenemeyecektir Çlzelgede zamanlar kolumuzdakl saatlerin gösterdlğl zaman olarak verilmlftlr. 2000 yılında tam ve/veya halkalı Guneş tutulması olayı meydana gelmeyecektlr. 4L^akawılık°' ^> c ^ ^ YB a uygulunMi ^^v. A|u o Ö'ONDOZ Ocak Şub.1 Man Nuan MtyiM Hmı Tem MHIVılı ^ ^ ^ " ^ ^ ^ Eylül Ekım Kuun Aralık 667/8