Katalog

egıtıme gore ortalarrM yıllık brut kazanç uzerınden kay bolan beşeı ı seı ııuıye rnıktdrını gostermektedır Ornegın 25 34 yaş grubundakı bır kışmm yaşı 30 olarak dlmarak ortalama emeklılık yaşı olan 55 ten çıkanlmakia ve bu kışırun onunde daha ekonomık olarak aktıf 25 yıl bulundugu varsayılmaktadır Tablo III un son sutunundd goruldugu gıbı 1994 venlerıyle 48 267 253 030 TL olarak tahmın edılen beşerı sermaye kaybı dolara çevrıldığınde 1 5 müyar Doları geçmektedır (1 548 846 739 ABD Dolan) Unutulmamalıdır kı bu rakam 17 Agustos depre mınde sadece olumler nedenıyle ugranılan ekonomık kayıp, 44 000 yaralı dahıl edılmemıştır dolayısıyla çok çekımser bır alt sınır tahmını olarak gorulmelıdıı Yıne unutulmamdhdır kı DlE nın ortalama yıllık brut kazanç ısta tıstıklen ucretlı kesım ıçın hesaplanmakta ve yukardakı hesaplamalarda bır kıt kaynak olarak ınsanlarda sdklı bulunan rısk alma ruhu, gırışımcılık ve doguştdn sahıp olunan potansıyel yeteneklerın kaybı gozonune alınmdmdk tadır Kaybolan fizıksel sermaye üe, orneğın yüalan bu bına ıle, bır ınsanın olumuyle kaybolan beşerı sermayeyı Üniversiteler neden Türkçe eğitim yapmıyor? Fusun Conul(*) unumuzde Turhyede 'Bılım ancak yabancı dılde yapüabüır dıye bır kaııı var Bunun karşıtında Bılım Turkçe olmalıdır ' dıyenlerın sayısı da az degıl Bu gun, bılım dılı konusunda Internet lıstelerınde yaptıgırmz bır ankeön sonuçlannı sunarak bu tartışmaya katkı yapmaya çalışacagız Anket sorularımızdan bazüan şoyle ıdı Yabancı dıl le ogretım yapan bır lıseden mı mezunsunuz' Yabancı dılle ogretım yapan bır unıversıteden mı mezunsunuz 7 Çeşıtlı umversıtelerdekı bır yıllık yabancı dıle hazırlık egıtımmı uzun buluyor musunuz? Konuşma ve yazı dılınde gıderek artan oranda yabancı kaynaklı (ozellıkle Ingıhzce kaynaklı) sozcuk kuUanılıyor ol masını nasıl karşılıyorsunuz' Çok olumsuz Hoş degıl ancak buyuk bır sorun da degıl Bır sorun olarak gormuyonim Yabancı bır sozcuk yerıne kulak tırmalamayan, akla ya km bır Turkçe karşılık oneıılse, tutumunuz ne olur? Hemen yenı sozcugu kullanmaya başlanm Yenı sozcugu kullanmakta zorlanınm Yaygın bıçımde kullanıldıgını gorunceye dek bekle rım Yabancı sozcugu kullanmayı surdururum Turkıye'de bazı unıversıtelerde Ingılızce veya Fransızca ogretım yapılmasını nasıl karşılıyorsunuz9 Gıderek kuçulen kureselleşen dunyamızda bunu bır zorunluluk olarak goruyorum Zorunlu degıl ama ogrencılere sonraJa yaşamları ıçm olumlu bır katkıda bulundugu karasındayım Zararlarının yararldrından fazla oldugu karasındayım Turkıyede bılım dılı gelıştırümesı ıçın yapılan çabalara tepkınız nedır 9 Boşverın1 Nasıl olsa bır şey çıkmaz Benı ılgılendırmez nasıl olsa yabancı dıl bılıyorum Benı ılgüendırmez nasıl olsa butun dunya Ingılızce konuşuyor Başarısızlıga mahkum, yapay bır çaba olarak goruyorum Bu konuda kendı çabalanm var Kendı çabam yok ama yapılanları desteklıyonım Ankete çeşıtlı lıstelerden 49 kışı katıldı Çogunluk ya bancı dılle egıtm yapan unıversıteden mezun ve şu anda ABDde oturuyor Anketımızden çıkan en çarpıcı sonuç şu "Lıse egıtımını yabancı dılle yapanlar bılım dılının tam Turkçe olmayışını hoşgoruyorlar Lıse egıtımını Turkçe yapanlar ıse bılım dılının Turkçe olmasıru desteklıyorlar Anke te katılanlar arasında yabancı lıseden mezun olanlar % 58, Turkçe lıseden mezun olanlar % 42 oranında Turkçe lıseden gelenlerın % 84'u bılım dılının Turkçe olmasını savunuyor Yabancı lıseden gelenlerın % 79'u bılım dılı tam Turkçe olmasa da olur deme egüımındeler Demek kı agaç yaş ıken egüır,' atasozu burada da geçerlı' G "Eküzmın bır başka tarzı" "ABD'dekı Korelı ve Japonlann Ingılızcesı Turklerden kotu ama onların ekonomılerı bızımkınden ılerı Demek kı çozum ıyı yabancı dıl bılmekte degıl Bilim dili Türkçe olmalıdır Yukanda belırttıgım gıbı Turkçe lıseden gelenler bu savı desteklıyor yabancı lıseden olanlar 'olmasa da olur' dı yorlar Bılım dılı Turkçe olsun, dıyenler uzun ve ateşlı yorumlar yapıyorlar Bazı ornekler aşagıda (kımlıklerı bende saklı dır) ' Bana gore temel sorun şu Insanlar bır kavramın Turkçe anlamını bılmeden Ingılızce veya Fransızca adını oğrenıyorlar Gunluk yaşamda ıse bunun ne anlama geldıgını duşunmek zor olabılıyor Ornegın, ben uraversıtede konumla ılgılı ogrendıgım bırçok konuyu yuksek lısans yaparken tek rar gozden geçırdım ve hocaların ne demek ıstedıgını daha sonra anlayabıldım 'Maalesef bazı uraversıtelerunızde bazı ogretım uyelen Turkçe ders vermekten acız ve bız bu hşüere Ingılızce ders verdırmeye çalışıyoı uz Bu nedenle bılım dılı gelışemıyor Hoca Ingılızceyı ıyı bümedıgı ıçın, kavramı veya teknığı Ingılızce olarak anlayamddıgı gıbı Turkçesını de bürmyor Bu nun sonucu olarak (yenı kuşak) yarım yamalak yetışıyor' 'Bence (Israıldekı gıbı) dersler anadılde olmalı Kıtap lar bu makaleler Ingılızce kalabıhr (Not Bu konuda 4 5 kışı goruş bırhguıde) Unıversıte egıtımı Turkçe ana dılde yapılmah ancak Ingılızce gıbı onemlı bır dılın ogrenılmesı ıçın gereklı olanak lar ve altyapı saglanmalı Unıversıte mezunldrı en azından kendı alanlanndakı evrensel gelışmelerı ızleyebılecek duzey de bır yabancı dıl ogrenmelıler Gıderek kuçulen kureselleşen dunyamızda Ingılızce ogretımını bır zorunluluk olarak goruyorum Ancak bence tek yabancı dılden çok, çıft dılde egıtımın gelıştırümesı lazım Yabancı dılde egıtım yapan okullarda, bu sefer Turkçe tamamen bır kenara atılıyor lkısı arasında bır denge oluşturulabılırse en olumlu çozum bu olur" ' Sorunlar: (1) Adam olmanın Ingılızce bılmekten geç üğının sanılması (2) Ingılızce ogretmekle egıtım ydpmayı bırbırıne kanstıran üniversiteler "Meslegmde ıyı ol da duzgun Turkçe bümesen de olur, fıkrının yaygınlaşması (3) Dogu kulturu korkusu ve bunu yenmek ıçın Batı kulturune tam teslımıyet (4) Kureselleşme ve onunla gelışen ıletışım dunyasında ulus olma bılmcı gelışmemış toplumumuzun ne yapacagını bılmemesı'' Lıse ders kıtapları, hatta doçentlık tezlerı (') bı le yabancı dılden çevrüıyor da unıversıte ders kıtaplan neden 9 çevrılmesın ' Unıversıtenın yabancı dıle hazırlık bolumunu uzun buluyor musunuz' Bu konu anlaşılan epey yurek yakmış kı genış kapsamlı yanıtlar aldık (kımlıklerı bende saklıdır) "Prof Dr Oktay Sinanoğlu'nun belırttıgı gıbı bır koca yıl Ingılızce ogrenmek yerıne, kışıye soyut duşunmeyı og reten ve dolayısıyla herkese yararı olan matematık gıbı temel * Dr Bahçeşehır Unıversıtesı bılımler ogretmelı" memın@bahçeşehır edu tr "Çok uzun Hazırhktakı ogrencıler bıraz dalga geçer 1* Bu çdlışma sırasında bana yardımcı olan oğrencım Sınan gıbıydıler" Yıldınm a teşekkur edenm "Hazırlık unıversıte sınavına canla başla hazırlanmış 2* Mabockonomık modellerde beşerı sermaye lormel okul olan çalışkan ogrencılere bır yıl zorla ara verdırıyor Ogrencı eğıtımıne mdırgenmektedır (Barro R j and X Sala ı Martın (1995) Economıc Growih McCrav/ Hıll New York) Mıkroekonomık anahzlerde ler bırıncı sınıfa başlddıklannda dıger ogrencılerden gerıde ra beşerı sermaycyc lormel bıı okul pgılımmm ydnaıra ış sırasında vcrılcn kalmış oluyorlar' cğıtuıı ve ı$ deneyınv de dahıl edılmektedır (Becker G 9 (1964 and Bır yıl uzun degıl Ancak Ingılızce egıtımı Lase 2 ve Lı 1991) Human Cjpıtdl A Phcorctıcal and Empırıcal A)d/yiü wıth Speual se 3 yaz aylarında yapılabdır ve bır yıl heba edılmez, ıstenırReferencetoEducatıon The Unıversıty olChıcago Pmw Chıcagn Mımor se' J (19/4) Schoolmg Expeneııce and earnmgs vvorkmg paper Natıonal Shakespeare'ı ozgun dılınden anlayacak kadar ıyı InBureau otEconomıc Researrh Ncw York) gılızce bılmek ıçın tabıı kı bır yıl yeterlı degıl Ama unıversıte J* Bu çjlısııid Bolu Duzce depremı oncesmde tamamlandı ve o egıtımı ıçın yeteılı Bızde Ingılızce ozentısı dbartılıyor depremm kayıplan dahıl edümedı hesaplamaktakı yaklaşım farklanna şoyle bakılabılır yıkılan bınadah ugranılan kayıp onu yerıne koyrnanın, mumkun olan en kısa sure ıçmde onu yenıden ınşa etmenın o gunku pıyasa degerlerıyle malıyetı olarak hesaplanabıhr Oysa olen bır ınsana aynı şekılde yaklaşmak çok daha zordur Ornegın 30 yaşında olen bır ınsana 30 yıl boyunca harcanmış olan kaynakların ve yaürümış olan beşerı sermdyenın kıyaslanabılır olmaması ve benzer bır kışıyı yerıne koymak ıçın toplumun 30 yıl beklemesı gerektıgı bır yana bu yaklaşım dhlâk dışı gorunebılır Oysa aktıf yaşamı sırasında olen bır kışının gerıye kalan aktıf yülarındakı uretkenlığırun parasal bedehnın tahmın edılmesı çogumuzu ahlakı olarak rahatsız etmez Ustelık bu yaklaşımı gerıde kalanlar ıçın tazmın ve telafı edıcı mekanızmaların oluşturulmasında pratık olarak daha yararlı bıle buldbılırız, tdbı olenlerı gerı getırmenın henuz hıçbır mekanızma ıle mumkun olmadıgını bılerek Bilim dili üretmek Bu konuda da arkadaşlar yıne ergenlık çaglannda gorduklen egıtım dılıne gore çeşıtlılık gosterıyorlar 'Yenı sozcuk turetılsın, tutarsa tutar, tutmazsa tutmaz, dıyenler, çogunluk Turkçe egıtımlı lıselerden gelenler Ingüızcesı kalsın nasılsa dunyamız kuçuluyor, kureselleşıyor' dıyenler ıse çogunlukla yabancı dılde egıtım yapan lıselerden gelenler Bılım dılı ureülmesınde cıddı olanlar, yenı tenmler ture tlırken Turk dılı uzmanlanyla o bılım dalının uzmanlarının ış bırlıgı yapması gerekügınde hemfıkırler Boylece dıl kuralla nna uygun sozcukler daha kolay uretılebılır ve tutunma şans ları daha çok olur, dıyorlar Yaygın bılım dılımızın ana dılımız olmayışı Internet'te çok ılgı uyandırdı Bazı lısteleıde anket bıttıkten sonra bıle tartışmalar suruyor Bazı bılım dallarında yenı sozluk çalışmaları başladı bıle Anketımızden çıkan en onemlı sonuç, ınsanların lıse ve ergenlık çagında çok etkı al dında kaldıklannı gosterıyor Mıllı Egıtım Bakanlıgımızın ozel lıkle lıse çagındakı egıtım dılı seçımıne çok ozen gostermesı gerekıyor Yoksa Turkçe bılım dılı gelışemıyor ve ılprının bı lımcılen anadıllerıne yabancılaşıyorlar (*) Doç Dr fg0k@andrewcmuedu 667/10