Katalog

Elektron mikroskobu nedir? Soru: Elektron mikroskobu nedir, nasıl çahşır? Yanıt: Soruyu Ist. Tıp Fak. Histoloji ve Embriyoloji Bilim Dalı Elektron Mikroskopi Ünitesinden tzzet Haznedar şoyle yanıtlıyor: Elektron mikroskobu çalışmalan sayesinde canlı maddenin yapısına ait bilgilerımiz tamamen degişmış; yeni buluşlarla bütün morfolojık bilim dallarındaki klasik bilgilerde de bir devrim meydana getirilmiştir. Ülkemizde ük elektron mikroskobu 1951 'de Istanbul Üniversitesi Fen Fakültesı Fizik Enstitüsü'nde kurulmuştur. lstanbul Üniversitesi tstanbul Tıp Fakultesi'nde elektron mikroskobunun çalışması 1963 yılına rastlar. Elektron mlikroskobu, geçmisi 60 yılı aşmış olan genç bir bilim dalına dayanmaktadır. Bu bilim daürun geçırdigi evreler 3'e aynlabüir. 1. Keşif devresi: (19241934), 2. Gelişim evresi: (19341950), 3. Uygulama evresi. Elektron mikroskobunun geçirdiği değişiklik ve gelişme bu alanda bir sanayı kurulmasına olanak tanımıştır. Şu anlarda Jeol 100 C markalı aletın maddi degeri 250 mılyar TL mertebesine yaklaşmaktadır. Hücrelerin ışık mikroskobunda büyütülerek incelenmeleri en çok 1000 veya 2000 katlarda sağlıklı olabılir.Halbuki elektron mikroskoplarında gerekirse 2.5 milyon büyutme ile bir doku incelenebilir. Işık mikroskoplarında sadece gorunen (zahiri) görüntüye bakıldıgı halde elektron mikroskoplarında ekranda inceleme yapılabılır; arzu edılirse önemlı bolgelerın ıstenıldıgi buyutmelerde aynen resmi çeküebilir. Saglık açısından onemli teşhisler (tanılar) yapılabilmekte gerekli tedavi yöntemleri önerilmektedir. Sağlıklı organlarla hastalıklı hücreler kıyaslanabümektedir. Hastalıkla hücrelerdeki degişıkliklere göre yeni ve umut dolu adımlar atılabilmekte; kısaca, elektron mikroskoplarırıın uygulamadaki onemi gun geçtikçe artmaktadır. Bu mikroskoplann keşfi ile hücre bilimi, bataryasına kavuşmuştur. Halkımızın iyice tanıyabümesi içın; elektron mikroskoplar hakkında öncül olarak söylenmesi gereken soz, bence onların ışık mıkroskoplanyla kıyas edilemeyecek kadar büyük oldugunu vurgulamaktır Bir odaya zor sıgabilecek, bir gemide kaptanlann sevk ve idare merkezine benzer görkemli bir görüntiısü vardır. Bir araştırmacı başını egerek gerçek (ekranda gorülen) göruntüyu ızlerken kendı boyunu aşan, ellerinin yetişemeyecegi yerlerde bile donarumları olan bir cihazla iç içedir. Hatta, elektron mikroskobunun soğutucusu ve onu tamamlayan diğer âletler kendi monte edildgi odaya bile sığmayabüir. Mikroskoplann kollan bırkaç odaya uzanabilir. Jeol 100 C süper verimiyle işlerli ğini sürdürürken; üerde açıklayacagımız gibi, hem transmisyon hem de scanning türü çalışmalar yapmamızı saglamaktadır. Temel olarak aletin çalışma prensıbi termoiyonık olaya dayanmaktadır. Nedir termoiyonik olay? Isınan her cisim belli ölçülerde elektron saglar... Yani, ısıtılan eleküon yaymasına termoiyonik olay denir... labii genellikle elektriksel alanda yüksel voltajla ısıtılan tungsten veya diger adı ile vvolfram maddesi en fazla elektron salanlardan oldugundan katot olarak yeg tutulmaktadır. Katottan yayüan elektronlar daha yuksek gerilıme tabi tutularak vakumlu (gazsız) kolonda hızlandınlırlar. Fanüardan sınırlandmp geçirilırken ışık hüzmesı toparlanarak yogunluk kazanır. Bu vakumlu sistemde manyetık merceklerden de geçırılmesi saglanarak ıncelenecek kesitin uzerinden geçıp floresan ekrana gerçek goruntusunu taşır. Biz, ekrandaki bu goruntuyu ve çevresini, alete ellerimizle müdahale ederek, arayıp bulmak ıstenılen olguya rastlayıncaya kadar camdan bakarak tarayabüırız. Araştırmacı doktorlarımız işte bu an istedigi yerin resminı de biz fizikçilere çekmemizi önerebılü X ışınları mertebesine yaklaşan hüzmeler bizzat hastalıklı hücrelerin üzerınden geçtigınden; ışıgın kınlma prensıbme dayanarak elde edılen göruntuler bıze, izlerken de, resimlerle de klasik fotograf goruntusu verdiginden transmisyon adını verdigimiz çalışma içine girerler, Elektron ışınlai'i kcsitın üzerıne düşürüldügünde ışıgın yansıma prens±ııne daya Ortak faktör Çemberlerin içindeki sayılar saat yönündekı bitişik komşusu ile ortak bir faktöriı paylaşır. 14 ve 22'nin ortak böleni 2'dir; 22 ile 33'un ortak bölenı 1 l'dir; 33 ve 15'ın ortak böleni 3'dir; 15 ve 35'in ortak böleni 5'dir; 35 ve 14'ün ortak böleni 7'dir. Birbirine komşu olmayan sayılann, 1 'in dışında ortak böleni yoktur. Soru: Benzer kurallar geçerli olmak üzere aynı çemberi 8 sayı ile kurun. 665. sayıdaki "Izgara olmak ya da olmamak" isimli bulmacanın yanıtlan: " ^ 1) Misyonerlerin tüm burgerleri pişirmek için ihtiyaçlan olan en kısa sure, toplam pişirme suresinin 4'e bolunmesiyle elde edilir. Tbplam süre: 12x3+8x3 veya 60 dakikadır. Dolasıyla burgerleri pişirmek için gerekli olan en kısa sure 15 dakikadır, 2) Burgerlerin tümünün birbirine yakın sürelerde pişmesi için 17.5 dakika gerekmektedir. 3) Misyonerleri ve yamyamları karşı hyıya geçirmek için kayıgm 3 sefer ileriye, bir kişinin kürekte kalarak kayıgı gerıye getirmesı ıçın 2 sefer de gerıye, toplam 5 sefer yapması gerekır. S Kazanan okurlarımız: Dilek Eşmen Istanbul, Mehmet Ali Beratoğlu Ankara, Sait Metin Ankara, Dolunay EsmerIstanbul, Aşegül Uysal Istanbul, Mehmet Nuri Seven Ankara, Gökhan Sakarya Gaziantep, Kurtuluş Avunduk Eskişehir, Melek Tumerdem Ankara, Serap Akduman Izmir, Dursunali Alp Istanbul, Vecdi Utku Algoz Iztanbul, Kemal Atagol Istanbul. uyuru ODTÜ'DEN NÜKLEERE PROTESTO narak elde edılen aletm ılave bolumundeki televizyon ekranına benzer alanında incelenen görüntülen ve çekilen resimler 'üç boyutiu' olduklarından bu durum scanning admı verdigimiz çalışma şeklidir. Elektron mikroskopları sayısız olaylarda büım ıçın kullanılırken; birkaçını duyuralım dersek, tüp bebek olayı için spermlerin ve yumurtaların incelenip umar düşünüldügünü söyleyerek, bunun yanında virutik olaylann derinlerine inilebüeceginı ve bazı olgularda hastanm hastalıgına ilaç bulmak için kollann sıvanabılecegini sayabiliriz... Biyopsiler incelenmektedir... Bu açıklamalan aşan ayrıntıları, oınegin hastadan biyopsi ile aünan parçalann hemen üerde açıklayabileceğimiz çözuculerde korunup aşama aşama evrelerden geçerek elektron mıkroskoba gelınceye kadar neler yapıldıgı başka sayfalarda anlatilabilir. Çogunlugun anlayabüeceğı bazı teknık deginmelerin gonış menzülerine sunulabilü'. ; .. / • Biz, aşagıda imzası bulunan Orta Dogu Teknik Üniversitesi ögretim üye ve görevlileri, * Teknolojisinin 1960'li yıllarda geliştirümiş olup, günümüzde, ABD, Kanada, Isveç ve Almanya gibi öncü kullanıcılan ve sahipleri taraundan yeni yatirım yapılmaması resmen karara baglanmış, planlanan yatınmların durdurulmuş olması, * Oluşan kazalar sonrasında zorunlu görulen güvenlik önlemlerinin, kuruluş malıyetlerını fazlasıyla artırmış olması, ancak alınan butun onlemlerin, kaza olasılıgını yok etmedigi, olası bir kazanın ekonomik sonuçlarının ötesinde, ulkemiz ve bolge ulkeleri için çok buyuk bir tehdit oluşturacagı, ömeklerin Ingiltere, ABD, Rusya ve en son Japonya'da görülmüş oldugu, * Atiklannın saklanmasına ve ömrü sona eren santrallann sokümüne ilişkin sorunlann halen ABD'de, bırçok Avrupa ülkesinde ve Japonya'da çozulememış olması, * Ülkemizde deprem riskinin büyüklugü ortadayken, yirmi beş yü oncesinin ıncelemelerine dayanarak "Akkuyu'da deprem olmaz" denümesinin ciddiye ahnamayacagı, * Enerji iletiminde, dünya ortalamasınm çok üzerindeki, %20'yi aşan kayıp ve kaçak oranlarını azaltacak, ayrıca bugün yalnızca %30 düzeyinde degerlendırüen kendı hidroelektrık ve termık enerji uretım olanaklanmızı daha etkın bıçımde degerlendırecek onlemlerin alınması yerine yeni, yuklu ve butunuyle dışa bagımlı yatınmlara gidilmesının hıçbır gerekçeyle haklı gosterilemeyecegı, * Ulkemiz turizminı baltalayacak olmasının kesinligi nedenlerıyle, Akkuyu'da kurulması duşunulen nukleer enerji santralıyla ilgili projenin derhal iptal edılmesini ve ulkemiz eneıji poliükasırun gerçekçi ve sağlıklı çahşmalara dayalı olarak belirlenmesini talep ediyoruz. , ,' . 9Araükl999(lMZALAR) 667/23