Katalog

Resimli Haber En küçük kılcala kadar Bilim Şenliği Şenlikli günler Zümrüt'ten Akisler Rumelili Hasan Tahsin 19 Mayıs niye? Bilim Dünyasından Sıcak Haberler 6 7 Büyük Düşünürler Baekeıand plastikle dünyayı değiştirdi Teknoloji Süper beyinli robotlar geliyor O~V Çocuklann öğrenme heyecanlannı nasıl köreltmeyiz? Merak etmek ve soru sormak, bütün bilgilerin doğuşunun ebesidir. Yaratıcılık sürecinin bütününde, bu "ikili" önemli bir rol oynar. Eğitim/ öğretim sistemimiz ne yazık ki henüz çocuklarımızı merak ettirmeye ve soru sormaya teşvik edecek özellikten yoksun. Hatta, çocuklanmızm merak etmesini ve aklma takılan soruları sormasını engelleyen bir sistem yürürlükte. Acaba bu sistem nasıl tersyüz edilebüir? Bu konuyu gündeme getirmemin nedeni, geçen hafta, Bilim Şenliği çerçevesinde, Reşit Canbeyli'nm "Bedenimiz ve biyolojik saatimiz" konulu konferansmdaki olağanüstü atmosferdi. Konferanstan önce Reşit'e "işin zor, bu defa dinleyicilerin çocuklar" dedim. O da "hiç bu kadar küçükleri uyutmamıştım " diye takıldı. Bu zor konuyu Reşit ustalıkla anlattı. Zaten Türkiye'de biyolojik saat üzerine araştırmalar yapan ve konuyu bu kadar çok iyi bilen başka bir araştırmacı var mı bilmiyorum. Dinleyicilerin çoğu 815 yaş arası ilköğretim öğrencileriydi. Anneler, babalar ve azsayıda da lise çağında gençler konferans salonunu doldurmuştu. Konferans 3540 dakika sürdü. Arkasmdan soru yanıt bölümüne geçildi. Aman, ne sorular yöneltti çocuklar! Sorularından, başmdan itibaren anlatılanlan dikkatle dinledikleri de anlaşılıyordu. "Yaşlanmca biyolojik saat madem bozuluyor, farelere takıldığı gibı ınsanlara da yeni biyolojik saat takılabilır mi?", "Görme özürlüler biyolojik saatlerini nasıl düzenliyorlar?", "Göçmen kuşlarda biyolojik saat var mı?", "Biyolojik saat taktığınız farelerde her iki saat birbiriyle nasıl uyum sağlıyor?"... ve böyle onlarca soruyla, Reşit Canbeyli'ye sadece anlatmadıklannı anlattırmakla kalmadılar, bu alanda yapılan bütün güncel bilimsel araştırmalar üzerin de Reflt Canbeyli, konferanstan sonra da genç bilgi vermesini sağladılar. Bir konferans süresi meraklının sorulannı yanıtlıyor. kadar da soru yanıt bölümü tuttu! Gençler, böylece beyinden beyine doku nakli gibi bilimsel araştırma konulanyla da tanışmış oldular. *** Doğrusu, Reşit'in daha önce bu kadar canlı bir konferans ortamı bulduğunu sanmıyorum! Reşit Canbeyli, aynı konuyu iki yıl kadar önce bu defa 40 50 kişilik büyükler grubuna anlatmıştı. Orada yöneltilen sorular üçü beşi geçmemiş ve "herşeyi bilen büyükler" biyolojik saat konusunda merak edecek pek bir şey bulamamışlardı. Büyüme ve öğrenme çağını ite kaka geride bırakmca, merakımız mı ölüyor? "Artık" herşeyi biliyor ve bir şey öğrenme ihtiyacımız kalmıyor mu veya yoksa köreliyor mu? Içinde bulunduğumuz ilişkıler, bizden daha fazlasmı istemiyor ve biz de okuldan yüklendiklerimizle durumu idare mı ediyoruz? Genellikle evet, kendimizi geliştirebileceğimiz etkinliklerden kaçımyoruz. Örneğin, Deneme Bilim Merkezi'nde, birçok ana baba çocuklarınm heyecanmı duymuyor. Onlarla birlikte deneyleri yapmaktan çekiniyor. Çocuğun sorularına yanıt vermek istemiyor. Oysa, bütün deneylerde gereği kadar kısa açıklamalar var. Bu açıklamaları çocuklarıyla birlikte okuyabilir ve bilgiyi paylaşabilirler. y *** Biraz acımasızca davranıp, büyüklerin çoğuna yitirilmiş kuşak olarak bakabiîiriz. Ama onlardan, çocuklarını soru sormaya ve merak etmelerini sağlamaya yöneltmelerini isteyebiliriz. Bütün sorun şu: Çocuklanmızm, büyük çoğunluğunda varolan öğrenme içgüdüsünü, isteğini, merakmı nasıl olur da öldürmeyiz, tersine gelişmelerine yardımcı oluruz? Öyle ki, büyüdükten sonra da bu öğrenme, sorma heyecanlan bitmesin? *** Gelecek cumartesi yeniden birlikte olmak umuduyla... obutsali@prizma net tr CBT Intornet adresr www.cumhuriyet com tr Yaşam Çocuk hekimi gözüyle yaşlılık Teknoloji Cündemi Yeni ürünler TT7 11 Tıp Araştırmaları 1 Z~l 3 Süperhücre: Canlı tamir takımı Ooof off Line Ey Net! Kosova için ne yaptın? İnternet Tartışma Editöre Mektup Öğretmen yetiştirme politikası CBT ile büyüyen kuşak TartışmaEditöre Mektup Bilimsel toplantıya katılmanın güçlüğü Evren modeli Arkeoloji Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Tarlabaşı'na taşınıyor... 15 İO 17 Zekâ Araştırmaları 1019 Zekâ ölçümleri ne amaçla ve ne nasıl yapılmalı? Elektronik Yaymcılık 2021 Tıp alanında bilimsel elektronik dergicilik Kitap Dergi İş yaşamında duygusal zekâ Bulmaca/ Dörtköşe ilginç sorular Düşün Bul, Duyurular Hayvanlar Dünyası 22 23 24 Cumhuriyet BİLİMTEKNÎK • No: 635 22 Mayıs 1999» Basan ve Yayan: Yeni Gun Haber Ajansı A.Ş. • Genel Yayın Yonetmeni: Oıhan Erinç • Genel Yayın Koordınatoru: Hikmet Çetinkaya • Yazı tşlerı Muduru Ibrahim Yıldız • Soıumlu Yazı tşlen Mudurtr Fikret tlkiz • Yayın Yonetmeni Orhan Bursalı • Grafık Yonetmeni: Tüles Hasdemir • Reklam: Medya C. 635/3