Katalog

Soğuk algınlığı tedavisinde umut verici gelişmeler Basit soğuk algınlığı şu anda kuşatma altında; teslim olması an meselesi dsıt soguk algırüıgının tedavısı henuz bulunamadı Ne var kı bunun nedenı bılım adamlannın hastalıgı onemsememelen ya da yeterınce ılgı gos termemeleıı degü Hastalık çok buyuk rahatsızlıklara yol açmasa da yaşam kalıtesını olumsuz yonde etkıledı 91 ıçın her zaman tıbbı gundemm ük sıralarında yer al mıştır Ismının başındah tamlamaya karşın hastalıga tek bır vırus yol açmıyor tam 5 çeşit virüs familyası grıp vırusu adı dltında degerlendırüıyor Burüar da kendı ara larmda kombınasyon kurarak bırkaç yuz farklı vıral turu oluşturuyor Hgınç olan her turun bır dıgennden tumuy le farklı olması Oyle kı bırıne yakalandıgınız zaman dı gerlerıne yakalanmanız ve paçavra" halıne gelmenız ışten büe degü Mıkroblara karşı henuz bagışıklık kazan mamış yenı doğan bebeklerın soguk algınlığı vırusune kolayca yenık duşmelen bu yuzdendır Dolayısıyla bebeklerın burunları surekh ıslakur ve sık sık hapşınrlar Oysa yetışkmler hastalıga karşı zamanla dırenç kazarur lar ta kı yenı bır vıral tur ortaya çıkmcaya kadar Bu du rumda heı yenı tur ıçın yenı tedavı yolları gelıştırmek zo runda kalan bılım adamları vıruslerle tek tek ugraşacak larma hepsının bırden kokunu kazıyacak bır çare arayışına gırdüer Kaldı kı gun geçtkçe soguk alguüıgı tedavısı tıbbı açıdan oldugu kadar ekonomık açıdan da ıvedılık kazanıyor Soguk algınlıgının yol açtıgı ış kaybı ulke ekonomılerıne mılyonlarca dolarhk zarar verırken bu gun hastalıga karşı yeru bır ılacı gelıştırmenın ve pıyasa ya çıkartmanın malıyetı 350 mılyon ıle 500 mılyon dolar arasmda B yogunlugundaherhangıbırdegışıklıksaptanmadı Şempanzelerden umudu kesen bılım adamları bu kez bılımsel deneylerın çılekeş kurbanlan sıçan ve farelere yoneldüer Ne var kı bu çabalan da sonuçsuz kaldı, hay vanlara nezle bulaştırmayı başaramadılar Hayvanlar uzeıındekı bu deneylerden sonuç ala mayan ılaç şırketlerı çok zor durumda kaldı Deney tupunde elde ettıklerı ılacı dogrudan dogruya msanlar uzerınde deneme hakkından yoksun olan şırketler, çaresızlık ıçmde Godot yu beklemeye başladılar Daç şırketlerınm bekledıgı mucıze son gunlerde gerçekleşmek uzere Ne var kı bu olumlu gelışmeyı tek bır kışıye mal etmek dogru degıl Her şey ICAM 1 adı verılen molekul grubunun keşfıyle başladı Bu keşıf üe bırlıkte yülardır surdurulen çalışmalardan sonuç alınaca gı umudu dogdu ICAM 1 hucrelerm uzerınde bulunan bır grup molekul ıhtıyaç duyuldugunda dıger hucrelere baglaruyor Bu baglanma pek çok fızyolojık sureç ıçın yaşamsal oneme sarııp Bu nedenle dogrudan basıt so guk algınlığı tedavısı üe ügüı olmasa da hucrelerarası baglanmayı saglayan molekuller uzerındekı araştırma larda üerleme kaydedıldıkçe bagışıklıkla ügüı hastalıklann bılınmeyen yonlerı bır bır su yuzune çüayor ICAM1 uzerındekı çalışmalar son hızla surerken araştırmacüar ICAM1 'ın burun kavıtesındekı hucreler den dışarı dogru çıkıntı oluşturdugunu keşfettı Bu çıkın tüan kapı kulpu gıbı kullanan rınovırus adlı soguk algın lıgı vıruslerı, hucrelerın ıçıne nufuz edıp hastalıgı enfek te edebüıyor Geçen yü ICAM 1 'ın ozel olarak gelıştırümış bır turevı rınovırusun neden oldugu soguk algınlığı vakasında denendı ve son derece olumlu sonuçlar alın dı ICAM 1 'ın kısa sure ıçınde soguk algınlığı üacı olarak üaç dolabımızda yer alıp almayacagı ekonomık bır so run ancak ICAM 1 ın keşfıyle sonuçlanan çalışmalann geçırdıgı sureç hıç tartışmasız bır ışbırlıgı, dayanışma ve şans ornegı Hastalıgın yalnızca msanlarda gorulmesı sorunu ıyıce ıçınden çüalmaz hale getırıyor Araştırmacılar her ne kadar şempanzelere de soguk algınlığı vırusunu aşı lamaya çalıştüarsa da başanlı olamadılar mıkrop bom bardırridnına tutulan şempanzeler nezle büe olmadı Ay nca hastalıgın en belırgın ozellıgı olan burun akıntısının Richard Colonno rak çalışan Spnnger 1980 lı yüların başında lenfosıtler uzerınde çalışıyordu Lenfosıtler enfeksıyonlarla muca dele eden vucuda gıren bakterı ve vıruslere karşı sa vunmayı guçlendıren akyuvarlardır Ornegın cerahat kan damarları duvarlan boyunca yavaş yavaş üerleyerek enfeksıyon mahalıne ulaşmak ısteyen akyuvarlardan başka bır şey degüdır Gorevını hakkıyla yapmak ıste yen lenfosıtlerm dıger hucrelere baglanması şarttır Springer çalışmalarına başladıgı zaman bu baglanma ışlemının nasü gerçekleştıgını büen pek yoktu 1981 yılmda Springer ve çalışma arkadaşlan bu lenfosıt turune baglanma ozellıgı kazandıran Katü T Hucresı adı verı len çok krıtık bır molekul tespıt ettıler Bu molekulun ış levıne ılışhn çok genel bır fıkre sahıp olan Springer bu na LFA 1 (lenfosıt fonksıyonuna endekslı antıjen) adını verdı Daha sonra büımsel çevrelere sundugu bu rapoıda, Springer LFA 1 ın lenfosıtlerm baglanmasıyla ügüı olduguna üışkın çok kuvveüı bulgulara sahıp oldugunu belırttı Bu aşamada Sprınger'ın ımdadına şansı yetıştı "Bırdenbıre şans yuzumuze guldu" dıyp konuşan Sprın ger "Bu molukulun eksıklıgmın kalıtsal bır hastalıga ne den oldugunu keşfettık dıyor Olay şoyle gelıştı New York'ta yaşayan bır çocuk doktoru arkada^ı Sprıngeı e hastdlanndan bırının kanındakı akyuvarların baglanmd kapasıtesını yıürdıgını bu nedenle bagışıklık sıstemının enfeksıyonlarla mucadele edemez hale geldıgını büdıı dı Springer çocuktan kan ornegı ıstedı Hastanın kan ornegını ınceleyen Sprınger, kanda bazı büeşımlerın bulunmadığını gordu Bu bulunmayan ptotemlerderı bırı de LFA1 '1 çagrışünyordu Çalışmayı derınleştırmek ıçın bır kan ornegı daha ısteyen Springer ve ekıbı çocugun aüesının murıalefetı üe karşüaştı Sprıngeı yaşadıgı duş kırıklıgını şoyle düe getırıyor Bır daha 0 çocuktan bıı darrüa büe kan alamadık Ne yapacagımı büememerun süantısı ıçınde tanıdığını dıger çocuk doktorlanndan yardım ıstedını ' Springer ın yardım çagnsına Bayloı Collage dan Donald Anderson adında bır çocuk doktorundaıı yanıt geldı Andeısonm uzmanük konusu çocukları enfeksı yorıa karşı savunmasız bırakan genetüc hastalıklardı Anderson oykunun devamını şoyle anlatıyor Gu nun bııınde kızı henuz ıkı yaşında olan bır babadan mektup aldım Kızının çok değışık turde enfeksıyonlara ICAMTin öyküsü " ICAM' 1 ın oykusu Timothy Springer ıle başlı yor Harvard Tıp Fakultesı nde bıyokımyacı ola Timothy Springer 631/8 LFA 1 molekiilleri yakalar. Dolayısıyla hucreler bir diğerine bağlanır