Katalog

Kamu Yönetimi Sözlüğü Dr. Alev Çoşkun* Kamu Yonetımı (Amme Idaresı) çok genış bır alanı kaplayan, çok dısıplırılı (multı dısıplıne) bır büım dalıdır Kamu yonetımının bırçok tanınu vardır Devlette ya da ona baglı kuruluşlarda çalışan kışılerın ve kumelerın davrdiıışlarını ele alan yonetım bılımı olarak yapılan ta nımlar vardır Bu tanım ne kadar dogruysa, devletın amaçlannı gerçekleştırecek bıçımde orgutlenmış ınsan gucu, araç, gereç ve tum bunların yonetımı bıçımındekı tanım da dogrudur Kamu yonetımı, bu yonden de kamusal sıyasalann oluşturulmasında, sıyasal karar organlarına teknık destek saglayan ve bu sıyasaları uygulayan orgutlerın butunu olarak da gorulebılır Kamu yonetımı yonetımlerm polıtıka programlarım uygulamaya yonelık etkınlıklerdır Unlu Idare Hukuku hocası Ord Prof Dr Sadık Sami Onax kamu yonetımını teknık ıktıdar olaıak nıteler (ld Huk Esaslan, 1952) Gıne unlu bır hoca, Tahsin Beklr Balta ıse kamu yonetımı etkınlıklerını, kamu kuru luşlarırıca gerçekleştırılen toplumun varlıgını ve duzenmın, maddı ve manevı gereksınımlerını ve gelışımını sağlamayı amaçlayan maddı ve teknık eylemler duzen leyıcı genel ya da bıreysel ışlemler olarak tanımlamaktadır Kamu yonetımı, ısteı mutlakıyet, ıster olıgarşı, ıster curnhurıyet ve ısterse en ılerı çagdaş demokrası olsun, ıster komunıst ıster kapıtalıst rejım olsun butun sıstem lerde var olan ortak bır etkınlık alanıdır Çunku devletlerın ve ısmı ne olursa olsun butun sıstemlenn, polıtıkalarını uygulayacak bır mekanızmaya gereksınmelerı vardır Bu mekanızmaya burokrası ddı da verılır Hukumetlerın degışmelerıne karşın, sureklılık ve kararlılıgı (ıstıkrar) saglayan ve yetkılennı yalnız yasadan alan bır orgutlenmedır kamu yonetımı Anayasamız kamu yonetımını "ıdare, kunjluş ve gorevlenyle bır butundur ve kanurda duzenlenır (md 123)" bıçımınde tanımlar Aslında kamu yoneumı hem kuruluş hem de gorevler açısından çeşıtlılıgı gostenr Nıtelıklen bırbırınden farklı çok sayıda hızmet degışık tıpte ve statudekı kunıluşlarca yerme getırılır Bu amaçla, devlet tuzel hşılıgı yanında, çeşıüı kamu tuzel kaşüıklerı ortaya çıkmışhr (Genel Idare, Yerel Yonetımler, hız met, yerınden yonetım kuruluşlan ve dıger kıırumlar gı bı) Kamu yonetımı, tum kamusal çalışma ve etkınlıklen kapsar ve bu ışlerı yuruten orgutu belırtır Bu çalışmalarm ve bu etkınlıklen yuruten orgutun mcelenmesı ıse kamu yonetımı bılım dalına ugraş konusudur Bu ugraşın ıçıne yururme organı (Bakanlar Kurulu) ve onun altında bulunan tum merkezı bakanlık orgutlerı kamu kuruluş lan, genel mudurlukler, KTT'ler ve yerel yonetımler gı rer Tum bu kamu kuruluşlarının yapıları, gorevlerı ve denetımlen ıncelenır Bu bıçımsel yonetımsel ve hukuksal ınceleme de yetmez, bu yonetımsel şemaları dolduran kamu personelının atama yukselme (terfı), emeklılık ışlemlerını de kendısıne konu alır kamu yoneümı Son çeyrek yuzyıldır bu bıçımde ıncelemeye bır de bu yo netımsel şerndldrda yer alan laşılerın (memurlann) sosyo psıkolojık davranışları da gırmıştır Işte bu nedenle kamu yonetımı büımı çok dısıplınlı bır alandır Hukuk, sosyob]i ekonomı, tarıh, sıyasal bılım ve psıkolojı gıbı sosyal bılımlenn bırçok dallannın kesıştıgı gıbı bır bılım dalı ıle karşı karşıya bulunuyoruz Ulkemızde kamu yonetımı ozellıkle Ankara Unı versıtesı Sıyasal Bılgıler Fakultesı'nde, ODTU, Istanbul Unıversıtesı ve Bogazıçı Unıversıtesı'nde okutuluyor Bu konuda cıddı çalışmalan ve araştırmaları ıle Turkıye ve Orta Dogu Amme Idaresı Enstıtusu (TODAIE) dıkkatlerı uzerıne çekıyor Son olarak bu kurum tarafından Prof Dr Turgay Ergün (TODAIE Muduru), Prof Dr Ömer Bozkurt ve uzman Seriye Sezen tarafindan onemh bır yapıt yayımlandı Kamu Yonetımı Sozlugu Kamu yonetımınde ve genel olarak yonetım bılım lerınde kullanılan sozcuk ve tennılerı ıçeren bır sozluktur bu eser Sozlukte terımlerın Turkçe, Ingüızce, Fransızca karşılıkları da verılıyor Sozlukte 600 kadar tenm ve kavram yer alıyor Sozluk hem yonetım konularında ansıklopedık bılgı kaynagı olarak kullanılabılır hem de kavr<ımlara uç dılde karşılık verıldıgı ıçın bu terımler arasmdakı denklıkler sdgldnmaktadır 315 sayfadan oluşan bu bılımsel eser, aynca çok genış bır dızıne de sahıptır (29 sayfa) Bu dızmde terım ve kavramlar harf sırasıyla her uç düde de (Turkçe, In gılızce Fransızca) verümıştır Bu derece zor bır bılımsel gorevı (mısyonu) ustle nen ve başan ıle sonuçlandırarak, Turk bılım dunyasına boylesıne bır yapıtı kazandıran uç degerlı meslektaşımızı burada takdırle kutluyoruz Kamu Yoneümı Sozlugu cıddı bır boşlugu doldurdu Kuşkusuz bılımsel bır başucu yapıüdır Tum yonetıcılere, bılım adamlarma ve yonetım bılımı oğrencılerıne ıçtenlıkle salık verıyoruz (*) Kamu Yonetımı Sozlugu (Fransızca ve Ingılızce Karşı lıkldnyla), Ankara Turkıye ve Orta Doğu Amme Idaresı Ens ütusu YayınNo 283, 1998 s 315 Beyin sağlığı nasıl korunmalı? Baftarafı 10. sayfada sıtosının geruşledıgını gosterıyor Benzer ortamların laboratuvarda oluşturuldugu deneylerde, sıçanların zengın verenklı ortam ıle sosyalleşmeden hem davranışsal hem de beyın hucrelerı arasındakı yapısal ve ışlevsel bag lantılar baglamında olumlu etkılendıgı ortaya konmuştur Eğitim, dogru gudulenmeler dogru rol modellerı tutarlı ve guvenlı ılkeler, yaşayarak/ araştırarak/ deneyerek/ sorgulayarak/ tartışarak ogrenme ve yaşam boyu ogrenme esaslarına dayandınlırsa, beyın gelışmesı ve saglıgı daha da olumlu etkıleyebıleceküı Duzenh fızıksel aktrvıte ve hatta fızıksel egzersız de beyın saglığını dolayh olarak olumlu etkıleyecektır Kan dolaşımı, solunumu ve metabolızması duzenlı bır vucutta, beyın de aynı avantajlardan yararlanacaktır Aynca, egzersız, psıkolojık bır doyum saglamak ve haz veren beyın haberleşme maddelennın salımını artırmak suretıyle de etkılı olabılecektır Insan beynı de tum canlılarda oldugu gıbı, yaşa bagh degışıklıkler gosterır Yenılenmesı mumkun olma yan hucreler yavaş da olsa sayıca azalır bu hucreler ara sında haberleşme etkenı olan molekuler yapılarda (resep tor, taşıyıcı gıbı) nıtelık ve nıcelık degışıklıklen olur, haberleşme maddelennın (norotransmıter) sentez, salım ve etkısızleştinlme sureçlerınde farklüaşınalar gorulur, beyınde genel ve/veya bolgesel kan akımı hız degışıklıklerı ortaya çıkabüır Eger, normal yaşlanmayı hızlandırıcı veya şıddetlendırıcı ek bır etken yoksa, beyın, sayısı azalan mevcut hucrelerı arasındakı haberleşme agını gelıştırır, reseptorler (fızıksel ve kunyasal) davranış degıştırerek açıgı kapatmaya çalışırlar Bırçok bılım adamının en onemlı buluşlannı gerçekleştırdıgı, bırçok duş ve yazın adanu ıle sanatçının başeserlerını yarattıkları yaşlann olgunlukılerı yaş donemı oldugu unutulmamalıdır Buna karşılık, erken emeklılık, ışını ve çevresını yıtırme, gudulenmelerde eksıklık ve zayıflamalar, depresyon, yaşlanma ve bunamayı hızlandıran etkenlerdır Çocukluk, gençlık ve ortayaşta oldugu gıbı, yaşlılık ve hatta ılerı yaşlılık donemınde de ogrenme tutkusu ve yaşama baglıbk sur durulebılmehdır Heyecanlar, duygulanmalar, okuma, merak etme, yenı yer, ınsan ve keyıfler keşfetme ve sosyalleşme ıle be yının saglıgmı korumak, hatta onu gelıştırmek bıle eldedır Bu alışkanüklar zaten tum yaşam boyunca ogrenme tutkusunu ve yaşama baghlıgı pekıştırıcı ogelerdır Prof. Dr. Conul 0. Peker Genel Sekreter, Beyın Araştırmaları ve Sınırbılımlerı Dernegı EU Tıp Fakultesı Fızyolojı ABD gpeker@med ege edu tr Tel 232 388 28 68 Faks. 232 374 65 97 sızlerı, kıloya dıkkat sesın yıllarca genç kalmasmı saglar Boylece hem ses sanatcısını heınde onun hdyranlanra uzun yülar mutlu eder Daha 4 yıl once unlu opera sanatçımız Belkıs Aranın Tchaıkovsky nın Maça Kızı operasında 70 lı yaşlarında sahne aldıgı da hatırlanmızda Yazımıza bır Prof Koral Çalgan muzık fıkrasıyla son verelım KULAK MUAYENESI Mujgan Hanım, sız mısmız? Evet Ben doktorum sızı muayene etmeye geldım Ama ben doktonstemedım h Komşulannız pıyano çalarkcn soyledığınız şarhlan duyup duymadığınızı saptamadan sızı şıkayet etmek ıstenvyorlarrmş (*) Prof Dr VKV Amerıkan Has , KBB Departmanı Kaynaklaı 1 Satdloff Robert Thayer Pıofesstondl voıce the scıence arıd art of rlınıcal rare NewYork RavenPro<;s 1991 ?, Dutoıt Mnrco M L Tout savoır sur la voıx Lausanne Edıtıons Tavıe 1996 3 Çalgaıı K Muzık Fıkralan Ankara Muzık Ansıklopedısı Yiyınları 1991 * Kamu Yonetımı Eskı Ogreüm Uyesı landınız sesınız ıçın yapılabılecek bır şey kalmadı1 demeden once 4 defa daha duşunmemız gerekmektedır Yaşadıgımız sene sayısı bıolojık yaşımızı gostermemektedır Yaşlanmak nasıl olum ve vergı gıbı onune geçıle mez yaptınm olsa da gecıktırılebılecek hatta bır yere ka dar gerı dondurulebüecek bır olaydır v Yaşlanma nasıl gecıktırüır Tabıı bunun tıpla ve tıb bı tedavılerle yakınddn üışkısı vardır Ornegın menopo za gırmış bır bayana ostrojen verırsenız ses organların dakı yapısal bozukluklara bır sure engel olursunuz Yok saIIM Tabıı kı ostıojenı tek başına kullanmaktan kaçınıp progesteronla uygun oranlarda kullanmak daha yararlı sonuçlar verecektır Yaşlandıkcd ortaya çıkan ve sesımızın gucunu ve kalıtesını bozan hastalıklar arasında laşılık degışıklıklerı nı, tıroıd bezının fonksıyon bozukluklan, Alzeımher has talıgı gıbı baxı sınır sıstemı hastalıklan, tukruk bezlerının daha az çahşmasına bağlı agız kurulukları dış eksüme !erı ışıtme kaybı hıpertansıyon, dıyabet, kansızlık ve eklemlerde kıreçlenmeler sayüabılır Uygun ılaçlaı, ıyı bu kalp ve dkcıger tdJabı dengelı beslenme ve ses egzer 631/21