Katalog

grup arasında aynı eşdeger direkler aynı düzlem içine düşmeyip 10, 15°'likbir fark oluşrururlar, bunun sebebı yelkenın alt kısımlarında da rüzgâr dogrultusuna gore hareket açısını çogalt maktır. Yelkenler uçgen bıçimınde eşdeger dırekler arasına gerüdıgı takdırde (ornegın 12a ve 18a... gibı) ruzgâra karşı aynı zamanda anamil ekseni dogrultusuna gore ortalama 80°'lik bır açı meydana getirirler. Böylece ornegin lOm/sn'lik bir rüzgâr hızında yelkenlerın ve dolayısı ile anamil (2) ile ona baglı buyuk dışlı çarkın (8) dakikada 8 ve değirmen taşının (10) dışli çarklar hız oranına gore 40 devır cıvarında dönmesi gerekir. köy değirmen çarkı Çeşme çtftlik köy yel değlrmenl dlşlhl gibi sebeplerden ötürü ıcabında sökülebilmesi ve yerine takıldıgı takdırde de Anamille arasında en ufak bır boşlugun olmaması gerekir. Tamamen agaçtan yapılmış olan büyük dişli çarkta bu özellikler, şekılde görüldügü gibi boşluk ların alınması göbek kalaslarında kamalarla, gobek kalaslarının dışli çark çemberine baglantısı ıse pimlerle gerçekleştirilmiştir. Çarkın diş merkezleri çapı 2 metre olup üzerine yine tahtadan yapılmış 60 adet dışli çakümıştır. Bu dışleı icabında sökülebilır ve degiştirilebilir. Büyük dişli ile çalışan küçük dişli (9) ise 11 diş adedmde olup demırden yapılmış bir mile baglanmış bu mıl aynı zamanda ust değirmen taşına da (10) baglı olup hep beraber dönerler. Mil altta sabit olan degirmeş taşına (11) ve üstte (4) numaralı döner kızaga baglı kalasa yataklanmıştır Sistemin sabit olan yuklermı değirmen kulesine geçirilmiş olan ikı adet kalas taşır (14). Ögutulmuş olan tahıl unu (13) numaralı oluk vasıtası ile asagıya akrtılır. Bugün aynı yanmadada, aynı ruzgârlar geçmışın dinozorlarının kalıntılarmı yalayarak yeni dogan pervanelere guç veriyorlar. (*) Tasarımcı, emekli mekanık profesoıu 631/19 B.G. ise de zamanın basıt teknolojisi ile ımal edılmiş sıstemde halıyle verim daha duşuk olacaktır. Bunun degerını kestırmek zor olmakla beraber yararlanılabilen gücü 50 B.G. kabul etsek bile yine de kuçümsenmeyecek bir degerdir. (10001200 cc. küçük arabaların da gücü yaklaşık bu degerdedir.) REStMAÇIKLAMASI Sistemin çalışma şekli ve uygulanan teknolojik y Ö n t e m l e r : (Perspektıf resım) Değirmen kulesi (1), dış taban çabı 6 metre, yukan doğru hafif korıik olarak yükselen ortalama duvar kalınlıgı 1 rn yore taşlanndan örülerek yapümıştır. Iç kısımda duvara bıtışık olarak yme taştan örülerek servıs platformuna (15) kadar yükselen taş bır merdiverı vardır. Taş kulenin ust duzeyinde, duvarla sağlam bir şekılde birleştirilmış taban tahtası (2) çevrılmışür. (2) numaralı taban tahta çernberinin üzerıne ıse asıl fonksiyonel olan ve o nısbette daha ozgun ışlenrruş olan kızak çember tahtası (3) sıkı olarak baglanmıştır. Sabit alt kızak tahta çemberinin uzerine döner hareketli olan üst kızak tahta çemberi (4) gerekli konstrüksıyon özellikleri ile (yatay kayma ve yukan kalkma gibı dış etkilerle meydana gelebilecek hareketlerın meydana gelmemesı bahmından) monte edılmıştir. (4) numaralı hareketle kızak çembenne (5) ve (6) ana mil yataklan vasıtası üe, anamil (2) ve buna baglı (8) buyuk dışlı çark, yelken dırekleri ve yelken kanatları takımı (17, 18, 19) ve ayrıca kule çatısı (16) baglanmıştır. Yelken kanatlarının rüzgâra karşı konumda olmalan tabii ki sisitemin verımlüıgi bakımından çok önemlidir, bu bakımdan ozel olarak bu degırmende bir yönlendırme tertıbatı yapümıştır. (3) numaralı sabit alt kızagın iç tarafına dışli çark dişleri konulmuştur (20), bu dişlerle çalışacak küçük dışlı çark ise (4) numaralı hareketli kızaga baglı kalaslara monte edilmıştır Küçük dışlı çark bır el kolu vasıtası ile dondurüldügü takdırde, üst hareketli kızaga baglı butun sistem, (9) numaralı kuçuk dışlı çarkm ekseni etrafında döner. Dönuş açısı yapılan ölçümde takrıben 130° bulunmuştur kı bu da verimlüik bakımından bır haylı onernlidır, Yelken direkleri üa grup halınde (12 ve 18) (2) numaralı ana mile 60°'lik açılarla ve gruplar arasında 80 cm aralıklarla takılmışlardır, ancak ikı grup arasında 10 veya 15° açılık bir faz farkı vardır, yanı ıkı (2) numaralı anamil, yekpare olarak bır agaç kütügünden şekülendirüerek yapılmışür, yelken dıreklerinin ön kısmına ayrıca daha küçük çapta bir direk ilave edüerek bunun ucundan yelken direkleri rüzgâr kuvvetine gore gerdirilmiştır. Anamüi taşıyan (5) ve (6) numaralı yataklar yine ağaçtan üa parça olarak ımal edilmiş ve (4) numaralı hareketli kızak çemberine sıkı olarak monte edilmıştır. Yatak parçaları bırbırıne demır çemberlerle baglanmışlardır. Anamılin üzerıne mekaruzmanın en onemlı parçalanndan bıri olan büyuk dışlı çark (8) baglanmıştır. Büyük dişli çarkın, kınlma, tamırat ve yenileme Üttten görünüş. Pervane ve dlşll tertlbatı çizilme mlftlr.