Katalog

ÖSS sınavına akılcı yaklaşım Bekır Karaoğlu (*) Y aklaşan OSS sınavı her yıl oldugundan çok da ha fazla taıtışmalı bır ortamda geçecege ben zer Bu tarüşmanın kaynagı bu yıl sınav sısto mınde çok kapsamü ve gerekçelen kamuoyuna pek ıyı açıklanamayan degışıklıkler yapılmış olmasıdır Bır sınav sıstemı 3 ükeye dayanırsa başanlı ve adü olur (1) akılcı bır ydklaşım, (2) 'yurttaşın hızmetınde devlet anlayışı, ve (3) teknolojıden yararlanma Bunun dışındakı yaklaşım ve anlayışlar kamuoyunu tatmın et mez, sorunu buyutmekten başka bır ışe de yaramaz Sınav sıstemımızın sancüı yonlerıne ılışkın duşun celerımı (çozum onerüerıyle bırhkte) aşagıda soruyanıt bıçımınde behrtmekte yarar goruyorum amacım daha sonrakı yıllardakı uygulamdldr ıçın sorumlulara yardımcı olmaktır Bu arada aüe ve ogrencılere de yarar h olacagma ınanıyorum met edıyordu ta kı son sınıfta kıtle halınde nakıllere yol açıncaya kadar Ama yenı uygulamayı anlamak mumkun degıldır Bu sınav tamamen oznel bır olaydu takım ha lınde katılınan bır matematık olımpıyadı degıl Şımdı soralım Kuçuk bır ılçe lısesındekı gayretlı bır ogrencının karşısına îstanbul Eıkek Lısesını takım ha lınde çıkarmakla ne gıbı bır amaç elde edeceksınız? Bu buyuk lıseler ve parlak ogrencılen zaten aralarındakı re kabet anlayışıyla var guçlerıyle çalışıyorlar sızden ek bır avantaj ısteyen mı oldu 9 Bu uygulama devlet lıselerı ıle ozel okullar arasındaka uçurumu daha da açmaya hızmet edecektır Bu arada, YOK'un başan puanı uygulama degışık lıgını hemen yururluge koyarak meslek lısesı ogrencıle rıne yaptıgı bır haksızhktan sozetmek gerekır Bu ogren cıler 4 yıl once meslek lıselerıne gırerken devletle bır sozleşme yapmışlar kendı aldnldrında 4 yıllık fakultelere gırışte başarı puanları şoyle hesaplanacak dıye Bır sozleşmenın tek yanlı bozulması her hukuk sıstemınde bır tazmmat gerektırır Ben daha da onemlısı devlet so zunun ıtıban açısuıdan yanlış yapıldıgını uygulamanın 4 yıl sonra devreye gırmesı gerektıgını duşunuyorum Tercihler konusunda ne gibi iyileştirmeler yapılabilir? YOK bu yıl çok ıyı bır şey yaptı ve adayların tercıhlerını, puanlan bellı olduktan sonra, gerçekçı bır şekılde ydpabılmelennı sagladı (Bu basıt ama ışlevsel tedbır akılcı yaklaşıma gelındıgını gosterır) Ancak ek yerleştırme ıçın şoyle bır ryıleştırme ya püabıhr Bugunku uygulamada ek yerleştırmeye ancak hıçbır yen kazanamayan adaylar başvurabümektedır Oysa kesm kayıtlar bıttıkten sonra kayıt yaptırmayan tum adaylar (ıster bır yen kazanmış olsun ıster olmasm) ek yerleştırmeye katılmalıdırlar Bunun ne zaran var' Maksat daha çok adayı bır yere yerleşürmek degıl mı dır? Sınavın saglıklı yürütülmesi için daha neler yapıfabilir? Maalesef geçmış yıllarda ozellıkle kuçuk ve uzak merkezlerde bıreysel ve toplu kopya olaylan aılelerın rahatsızlıklannı artırmışnr Bu tur gırışımlere karşı OSYM bılgısayara dayalı bırtakım tedbırler almaktadır Ancak bu sureklı bır savaştır ve kopyacılar yenı taktıkler gelışürmekte ve bılgısayan aldatabılmekte dırler Çözüm: Bu olaylann onlenmesı çok yonlu tedbırler gerektırır Ama olayld rın artmasmda onemlı bır faktor bına ve salon yonetımlerının gıderek daha kıdemsız ve deneyımsız gorevlılere bı rakümakta olmasıdır 10 15 yıl once doçentler bıle salon başkanlıgı yaparken gunumuzde OSYM artık profesor ve doçentlere gorev vermekten kaçın maktadır Bızce bu gozetmenlık gorevı unıversıtelerıri şeref ve namusu olarak kabul edılıp yenıden tum ogretım uyelenne zorunlu hale getırılmelıdır Bu yapüabılecek şeylerden sadece bır tanesıdır Tek sınav mı, iki aşamalı sınav mı? Ogrencı açısından hıç fark etmez Heı ıkı aşama da zorunlu oldugu ıçın katılanların geçmış yıllarda yaşa dıklaıı (hastalık uykusuzluk stres soru kaydırma gıbı) sorunlar bır defalık sınavda daha da onem kazanmış olacaktır Bır ogrencmın 11 yıllık bırıkımının bır defada yapılan 4 sddtlık bır sınavla degeılendırüecek olması buyuk bır stres kayna gıdır Yapüan kaba bır hesap bu strese da yalı zorlukları yaşayacak ogrencı sayısının 100 bıne yakın oldugunu gosterıı Bu kadar buyuk bır yanlışlıkta ısrar edılmesı anlaşılır gıbı degıldır Sınavın bu yıl tek aşamalı olarak yapılmasına, YOK tartışmalı bır rapora dayanarak s a d e r e malıyetı duşurrne kaygısıyla ka rar vermıştır Bu rapora gore eger geçmış yıllarddki yerleştırmeler 2 sınava gore de gıl de 1 sınava gore yapılmış olsaydı ıl ve okul bazında % 99 orarunda aynı sonuç olacak ımış Bu raporu hazırldyan bılım adam lanna (') hayretımı gızlemıyorum Onların anldyacağı dılden şoyle soyleyeyım Yapılmamış bır sı navın 1 aşaması olmaz Yanı, elmalarla armutlar toplan maz Çözüm: Dıger ulkelerden bır ornege bakmak ye ter Amerıkan egıtırn sıstemının bır parçası olan TOEFL sınavı her yıl 5 6 kez tekrar edılır adaylar ıstedıklerı ka dar gırerler ve sonunda kendılerı açısından en uygun skoru başvurduklan uraversıteye bıldnıtleı Bunu bızım ulkemı/de uygularsak ocakşubat ve rusan mayıs do nemlerınde 2 kez aynı duzeyde sınav yapılır adaylar ıs tedıklen bırıne veya ıkısıne gırerler ve Agustos ayında kendılerı açısından en uygun skorla yerleşhrme başvu rulaıını yaparlar Bunun teknolojık alryapısı vardır Boylece adayların en buyuk şıkayetı olan "kaderını tek sınavla belırleme stresı ve kaza gıbı etmenler ortadan kalkar Ustelık tek sınav yukunun hacmı azalır Bu sıstem başanlı olursa yıl da 3 ke/p çıkanldbılıı Çözüm: Başarı puanı uygulaması kaldınlmah veya unıversıtelere bırakılmdlıdır Batı ulkelermde bu tur ornekler yoktur Açık ve net bır amaca hızmet etmıyorsa bu ve ben?erı kozmetık degışıklıkler (okul bırıncüerı TUBtTAK projelerı başarüaıı vb) lıse egıtımınde rahat sızlıkldra yol açmaktan aılelerı ve ogrencılen çalışmak yerıne yapay yollara yoneltmekten başka bır ışe yara mayacaklardır Üniversiteye girişte en doğru sınav sistemi bu mudur? Bızce hayır Yururluktekı smav ogrencılen bellı bır mufredat ıçındekı bılgılerı ve teknıklen ezberlemeye yoneltmektedır Matematık dahı ezber konusu olmuştur Adayların en zor matematık problemleıını bır dakıkada hap formuller'le çozmesı neyı ıspat e d e r ? Bu sınav sıs temı sadece dersanelerı ve ozel ogretmenlerı zengın et rnekle kalmayıp, normal lıse egıümını d e altust etmektedır Çözüm Unıversıte egıtımı bellı bır entelektuel duzey ve yetenek gerektırır Bugun zekânırı 7 8 bıleşenı (analıtık duşunme uzaysal kavıama tumevarım becerısı vb gıbı) oldugu degışık meslek daUarında bu bıleşenlerın bazılannm daha onemlı oldugu artık büm mektedır Ozel hazrrlanmayla ogrencı bu yetenegını en fazla % 10 artırabılmektedır Genel yetenek sınavının agırlıkta oldugu bır sıstem en yeteneklı ogrencılen bulup çıkarmakla hem fırsat eşıtsızlıgmı yokedecek hem dersanelerı yenı bır yapılanmaya yoneltecek hem de lıse egıtımını rdhatlatacaktır Ancak, bu konuda fazla ıyımser degüım Çunku hıçbır aıle bu bılımsel çozunıu kabullenmeye duygusal olarak hazır degıldor (*)Prof Beykent Unıversıtesı Ogretım Uyesı tS TANBUL Bu sınavın geçmiş yıllardakı ÖSS ile tamamen aynı zorlukta olacağı doğru mu? Bu konuda hern YOK Başkanı hem de OSYM Baş kanı kesın konuştular aynı zorlukta olacagını soyledıler Eger boyleyse yanlış yapılmış olacaktır Çunku OSS sınavı adaylan kaba bır şelalde ayırma dmacına yonelıktır Bunu yerleştırme ıçın kullanırsdnız ınce ayınna ozel lıgı olmayan OSS sınavıyla saglıklı bır yerleştııme yapa mazsınız Ayrıca, lıse son sınıf mufredatına gerekh onem verılmemış oldcagmdan gelecek yıllarda lıse egıtımın de dksamalaıa yol açdeaktu Çözüm: Tek sınavla yerleştırme yapılabüır amd OSS duzeyındekı bır sınavla degıl Gelecek yülarda tek sınavın zorluk duzeyının artması beklenrnelıdır Orta Öğretim Başarı Puanının eskisi mi yenisi mi doğru? lkısı de yaraısız çunku belırgın bır amaca hızmet etmıyor ustelık sınavın yalınlıgına golge duşuruyor On cekı uygulama, fıısat eşıtsızhgını gıderme amacı gudu yordu ycnı uygulama başarılı lıselerı odullendırmeyı amaçlıyor Eskı uygulama amacma bır nebze olsun hız 629/16