Katalog

Korku yüreğe düşünce... Korku uyandıran durumlarda, vücudun savaş veya kaç tepkisi, kalbin donup kalmasma ve ani ölümlere yol açabiliyor. A BD nın Los Angeles kentınde yaşayanlaı 17 Ocak 1994 tarıhınde sabaha karşı saat 4 30 sıralannda yataklarmda mışıl mışıl uyurken bır dakıka son ra şıddetlı bır yer sarsıntısıyla yerlerınden fırladılar ABD nm batı kıyılannı vuran bu şıddetlı depremın merkezı Calıfornıa nın Northrıdge kıyıları ıdı Depremm yarattıgı şok dalgalan karayollarında derın yarıklar rneydana getınrken bınalan yerle bır edıyordu Deprem merkezıne yakın bolgelerdekı evlerın duvarları dalga dalga sarsıldı, bacalar yüddı kınlan pencere camları yatak odalanna saçüdı msanlar gecelıklenyle kapı eşıklerıne sığmdılar Deprem merkezının yaklaşık 12 kalometre uzagında yaşayan Good Samarıtan Hastanesı nden kar dıyolog Robert Kloner, deprem sırasında duydugu korkuyu şoyle dıle getınyordu Hayatım boyunca bırkaç kez olumle burun buruna geldım her seferınde sonumun geldıgını sandım Bu da o anlardan bırıydı Yuzun uzerınde Kalıfornıyalı depremde buna benzer duyguları yaşach Ancak Kloner den farklı olarak bunlar gerçekten yaşamlarını yıtırdıler Ne var kı bu ınsanlar yıkıntının altında kalarak veya çoken bıı duvarın altında ezılerek olmedıler olum nedenlerı korkuydu Ikı yıl once Kloner ve çalışma arkadaşları sarsıntının mey dana geldıgı bolgedekı olum nedenlerını araştırdılar Bılım adamlan gereklı karşılaştırmayı yapabümek ıçın depremden bır hafta oncekı deprem sırasındakı ve 1991 1992 1993 yıllarında aynı tarıhlerdekı olum kayıt lannı gozden geçırdıler Depremm oldugu gun kalp krı zınden olenlerın sayısı normal donemlere oranla 5 rnıslı fazlaydı Ustelık bu kışıler yıkıntılarm altmdan çıkmak ıçm aşırı fızıksel çaba gostermemışlerdı dolayısıyla kalp krızınm nedenı aşırı yorgunluk degüdı Kloner e gore bu msanlann olumu şoyle oldu Tıpık olarak şıddetlı go gus agnlanyla başlayan krız hastanm araden yere yıkılarak olmesıyle son buluyordu Korku ölüme yol açar mı? Korkmamız gereken tek şey korkudan korkmak tır dıyen Franklin D.Roosvelt, korkuyu felsefı açıdan ele alıyordu Oysa doktorlar organızmayı her turlu fela ketten koruyan savaş veya kaç tepkımesının bazen ge n teptıgını soyluyorlar Çok buyuk bır korku sızı oldurebılır dıye konuşan Boston Deconess Hastanesı'nden kardıyolog Richard Verrier, Bugun hıçbır kdidıyolog korkunun olume yol açmayacağıru soyleyemez" dıyor Korku yuzunden olenlerın pek çogunun kalp krızıne yatkın bır bunyeye sahıp oldukları saptanmıştır Bu kışılerın kan damarlan duvarlarındakı gevşek kolesterol plakları koparak olumcul pıhtılara yol açabılır Bu tur kalp krızlerı korku sonucu oluşabüır, ancak toprakla aşın ugraşmak veya cınsel ılışkı sonucu ortaya çıkan kalp krızlerı ıle bunların arasında hıçbır fark yoktur Yıne de çok kuçuk bır azınlık ıçın geçerlı olmakla bırlıkte saglıklı bır msanm beynı, korku karşısında çok kuvvetlı kunyevı maddeler salgılar Bu salgüar o denlı guçludur kı, kalp hucrelerıne aşırı mıktarda kalsıyum dolmasma yol açar Dolayısıyla anıden kasılan kalp bır daha eskı halme donemez Antropolojı kıtapları korku nederuyle olum olayla rıyla yakından ügılıdır Harvard Tıp Fakultesı'nden fızyo log WUt«r Brmdford Caaaon un Vudu Olumu' ısımlı 6261% kıtabında ılkel toplumlarda buyunun buyuye ınancı olanları oldurmeye yetecek kadar guçlu bır ethsı oldu gunu belırtıyor Bazı durumlarda olum yavaş yavaş ve sınsı bır şekılde gelırken bazı durumlarda da anıden gelıp son derece saglıklı bır msanı durup dururken oldurebüır 1845 yılında Yenı Zelanda'da yedıgı meyvenm buyulu bolgede yetışügını ogrenen bır Maorı kadını bırkaç saat ıçınde yere duşup oldu Ote yandan yakın bır tarıhte Haıtı'de antropologlarm naklettıgı bır olayda ko yun buyucusu bır çocugu kotu ruhlardan kurtarmak ıçm çocugun başı uzerınde bır tavuk tutar Tavugun ço cugun ıçmdekı kotu ruhları çekecegı mancı yaygmdır Çocugun çevresınde toplanan koyluler şarhlar soyleyıp dans etmektedır Sıvrı uçlu kemık parçalanyla korkutulan tuvuk kısa sure sonra acı bır çıglık atarak olur Tavuk korkudan olmuştur Ne var kı Cannon'a gore korku nedenıyle olum ol gusu yalnızca batıl ıtıkatlann geçerlı oldugu toplumlarda gorulur Bu goruşe bugun çok az ınsan katılıyor Her yü mılyonlarca ınsanın kalp krızmden oldugu goz onunde tutulursa ve bunlann uçte bırmm de anı oldugu duşunulurse korkunun kamu saglıgı açısmdan ne denlı onemlı bır olum nedenı oldugu ortaya çıkar Kedi ve fare oyunu Beynın kalbı nasıl etkıledıgını araştıran Harvard Tıp Fakultesı'nden Martin A. Samuels, korkunun yol açtıgı olumler konusunda uzman Samuels korku ıle olum arasındakı ılışkıyı açıklamak ıçın şu ornekten ya rarlaruyor Samuels'ın kedısı bahçede bır tarla faresı ya kalaı Ancak kedı yalnızca bır ayagı ıle kedınm kuyruguna basmakta ve kuçuk pençe darbelerı de fareyı korkutmaktadır 20 dahka sonra fare herhangı bır olumcul yara almamasına ragmen olur Hayvanlar bu gıbı durum larda anıden olur' dıye konuşan Samuels olen fareyı bır kardıyologa ınceletmek ıçm evdekı buzlukta saklamak ıster Ne var kı eşınm sert protestolanyla karşılaşır Korkunun olume nasıl yol açtıgını arastırmak ısteyen bılım adamları pek çok engelle karşılaşıyor Insanlan korkudan oldurmeye yonelık bır deneye ızın verıl