Katalog

"faktoı kokteylı' ıçeıısınde onemlı bıı yeıe sahıp Aşk ıse evrımın, an sellıgımızın "bır ışe yaramasmı1 saglaması ıçın yarattıgı araçtan baş ka bır şey degıl Pekı seks neye yarıyor''' Bebek yapnidk ıçın nıçın bır kışı gerekıyor' Bıyologlar bu soruya yanıt olarak, seks genetik çeşıtlılıgm kaynagı oldugu ıçın doga tarafından yeglenıyor" dıyorlar Doğadakı rurlerın % 95'ınden çogunun uremek ıçın seksı yeglernesı, bu yontemın onemlı bır avantaj sunmasından kaynaklanıyor Bu uretırrı mekanızması gerçekte, evrımın ya şamın ortaya çıkışından berı uygu lamaya koydugu 'olasüıkların oyu nu nun temel ılkesuıe dayanıyor Cmselhk, genetik kombınezonları sureklı yenıleyerek ınsanların degışen koşullara uyum saglamasına katkıda bulunuyor Kadın ya da erFarklı olmanm güzelllğl kek kendisinden yeterınce farklı bıErkek ya da kadın, genetik açıdan kendisinden farklı bir rısıylc çıftleşeıek daha çok çeşıtlilief ieçtiğinde gelecek kuşaklarm değlfen çevre kofullanna ge dolayısıyla soyunun çevre koşuldaha lyl uyum sağlayabilmelerine olanak tanıyor. DNA larında gelecekte meydana gelebıklflnln eşinl seçmesinde yön kösteren bir "koku" salgılıyor. lecek degışıklıklere daha ıyı uyum saglamasına neden oluyor men kaybolmadıgını saptayan araştırmacılaı, norrnal yol yıkıma ugradıgında bu konuda Ote yandan, urerne surecınde en buyuk ıkıncı bır faktorun devreye gırdıgı duşunce sorumluluk kadına duşuyor Erkek yapı geresınderı yola çıkarak bu seçenegı bulmaya ça gı, aıle kurduktan sonra da başka eşler ' aralışıyorlaı maya yatkm oldugu ıçın kadın eşını ararken Bılım dunyasındakı tum araştırmalar, ıkyalnızca ıyı gen bulmak degıl aynı zamandatıdarsızlıgı onlemeyf' yonelık tedavı yontemkalıcı bır bırlıktelıgı saglamak ıçın de çabdülermın gehştırılmesıne yardımcı olacak yor Büım adamlaı ı, dopamın, oktosın ve no radrenalın qıbı norotransrnıterlerın salgısının Sonbaharda doruk noktada ruhsal bunalımlar sırasında azalmasıru onle Insanoglunun cınsel otkmlıklerının yo yecek yontemlen araştınrken bazüan da, degunlugu ıse rıtmelcre gore degışıyor Oı ne n altına pompa yerleştırümesı gıbı uygulamagm Amerıkalı bılım adamları yumurtlarna larla bu salgılarm mıktarını ayarlamaya çalışı donemıne yakın zamanlarda kadınların cınsel yorlar aızularının artücjını belırledıler Parıs tekı Ulu Ancak gelecekte cınsel bozuklukların sal Bdımsel Araştııma Merkezı kronobıyolojı ozellıkle gen terapısı yoluyla tedavı edılmesı laboıatuvaı ından Alain Reinberg ıse erkek nın gundeme gelecegı belırtdıyor Bu tedavılerm cınsel etkınlıklermm yaz sonunda ve nın cınsel etkmlıklerde etkın olan ancak yaşlısonbahar başında en yuksek noktaya ulaştıgılık ya da şeker hastalıgı nederuyle bozulan m belırtıyor Nıtekım testosteron oranı speıhucreler arasındakı ıletışımı kolaylaştııabıle matozoıdlerın uretımı ve hareketlılığı dogıım cegı duşunuluyor oranlan vb verder de bu bulgunun dogrulu Aylak Bilgi M. Emin Ceylan Psikiyatrik tedavi için yeni program gerekli... Ülkemiz psikiyatrik yatak oranlan, psikiyatrist sayısı ve hastanede tedavi ve gerekli sosyal kurumlar yönünden Batı ülkelerine gore çok gerilerdedir. Ömeğin ülkemiz, Dunya Sağlık Örgütü'nün önerdiği her 1000 kişiye bir yatak oranının 7 kat altındadır. Cenel yataklara psikiyatri yatağı oranı açısından bakıldığında da Fas, Romanya ve Cezayir gibi ulkelerin bile gensindeyiz. Belki dunyadaki yeni eğilim psikiyatrik yatak sayısını arttırmaya değil azaltmaya dönüktür ama bizim yatak sayımız da onerilenin çok altındadır. Yatak sayısının duşuk olması, şizofren hastaların sokaklarda olmesine neden olmaktadır. Ömeğin nüfusuna gore çok fazla yatağa sahip Danimarka'da yatakların binde ikiden binde bıre duşurulmesı ozellikle kadın şizofren hastalarda ölümlerin % 25 oranında artmasına neden olmuştur. Buradan yola çıkarak beklenenin altında yatak sayısı ile Türkiye'de şizofren ölümlerinin çok daha yüksek oranlarda olması gerekir. Tedavi sonrası bakım ıçin organizasyonun olmadığı ülkemizde, ruh hastası ıçin, yaşanan hayatın da bir kalitesi kalmamaktadır. Surekli bir yalnızlık ve toplumdışı kalma duygusu, her an yeniden hastalanma korkusu, işsızlik, ekonomik yönden sureklı başkalarına gereksinım duymak, yoğun bir sıkıntı içinde her an ıntihar duygusu ıle kol kola olmak, evlenememek, evlenıldiğinde de terk edilmek önemli bir sosyal yara halindedir. Dünya standartlannın çok altında olan ülkemizde psikiyatrik tedavi olanaklarma yeni bir yaklaşım gereklidir. Topyekun bir program gerekli Bu sosyal yarayı kapatmak uzere, içinde sıvıl toplum kuruluşlarının, devlet kurumlannın ama ozellikle gönüllulerin bulunduğu kapsayıa ve topyekun bir programa gerek vardır. Ozellikle hasta ailelerinin harekete geçirilmesi vazgeçilmez bir gereksınım gibi durmaktadır. "Şizofren Hasta Aileleri derneği" ya da "Obsesif Hastalar Yardımlaşma Cemiyet" gibi kurumlaşmalar hem hastaların sorunlarını daha yakından ve daha bilerek topluma aktaracak, hem de somut çözumler uretecektir. Diğer taraftan ülkemizde her bin kişiye düşen psikiyatrist sayısı 2'ye yakmdır. Bu da duşük bir oran olmakla birlikte gostergelerin içinde yıne de en iyi durumda olanıdır. Aynı oran, Romanya 'da 2, 3; Atmanya'da ise 4, 7'dir. Psikiyatri hastane ve servislerimizin durumu da istenen düzeylerde değildir. Psikiyatriye özel yetiştirilmiş hemşirelerin bulunduğu hastane ya da servis yok denecek kadar azdır. Cenel hastanelerin içinde bulunan psikiyatri servislehnin pek çoğu başka servıslerden bozmadır ve ozel donanımdan yoksundur. Bu eksıklik kimi zaman, olüme kadar giden kazalara neden olabilmektedir. Yıllar önce, ulkenm en donanımlı kliniklerinden birisi olarak gorduğümuz Hacettepe psikiyatri servisinde çıkan yangın ve ölen hastalar hâlâ hatırımızdadır. Ayrıca daha rasyonel bir uygulama tutturmamızı sağlayacak "sığınma evleri", "hemşire evleri", "gündüz ve yarıyol evleri" gibi uygulamalar çok sımrlıdır, hatta yoktur. Bu durum hastalıkların çok sık nüksetmesine ve hastanın toplumsal yeniden uyumunu kazanamamasına neden olmaktadır. Seks ve aşk neye yarıyor? Bır kadıru erkege ya da bır erkegı kadına çoken nedır ? Erkek kadının guzel gozle rınden, guluşunden, kadın ıse sempatık davramşlarından ya da kulturunden etkılenmış olabılır Tum bu etkenler geçerlı olmasına ragmen erkekle kadın arasındakı çekımde DNA'nrn rolunu unutmamak gerekıyor Bern Unıversıtesı nden Claus Wedekind'ın araştırmasının sonuçlarına gore kadın ya da eıkek olsun karşı cınsın DNA'sınırı kokusurıdan etkılerıdıgınde bır çekım hıssedıyor VVedekmd araştırrnası sırasında, alü kı şıden, her tur kokudan olabıldıgınce arınmış bır ortamda ust uste ıkı gun aynı tışortu gıymelerını ıstedı Daha sonra erkek ve kadınlardan oluşan 100 denek bu tışortlerı koklayarak tercıhlerm'e gore sıraladı Dpneme sonunda, gıysıyı taşıyanların bagışıklık sıstemınden sorurnlu bır gıup genı (CMH) koklayanlaımkm den rıe kadar farklı olursa, kokunun da o de rece hoş bır etkı yarattıgı belırlendı Kısacası DNA kokusu aşkı oluşturan gunu kanıtlıyor Bu aıada, dogum kontrol hapları kullanan kadınların dıgerlerınden farklı olarak genetik açıdan kendılprınden uzak olan erkeklerı degıl, tersıne en yakın olanlan tercıh ettık lerırıı soyluyorlar Bılım adamı Pierre Henri Gouyon konuyla ılgüı olarak şunları belırtı yoı 'Evıım ureme ışlemı ıçın cınsel arzuyu yarattı Ancak kadının, çocuk arzusu ıçermeyen degışık bır genetik kombmasyona sahıp oldugunu vaısayalım Bu durumda uıeme ıs tegıne dayanmayan cınsel durtulere sahıp olan kadında dogum kontrol yontemlen cın sel ılışkıye gırme arzusunu ortadan kaJdıra caktır Ote yandan, tıp dunyasındakı ılerlemelerle ureme ışlemı ıçın yenı yontemlerın bu lunmasınm da cınsel etkınlıklerın azalmasında rol oynayabılecegı belırtılıyoı Bu durum da, belkı de ınsanlara tavsıye edılebılccek tek şey bu konuda ellerını çabuk tutmalaıı ola cak Anahid Hazaryan Kaynak Scıence et Vıe / Agustos 98 616/9