Katalog

Zümrüt'ten akisler Kırmızı şarap neden kalbe faydalı? ilim adamldrı uzun yülardır bır Fransız pa radoksunu çozmeye çahşıyoılaı Fransızlar, mutfakları dıger Batüı ulkelere kıyasla daha yağlı yemekler ıçerse de kalp hastalıkları geçırme olasılıkları bu ulkelerdekıne gore daha duşuk Bu duıunıu dçıkldiıidya çalışan en populer goruş duzenlı kırmızı şarap tuketımı bol yagh yemeklerın etbsını azaltır yenı bır Ingılız araştırmasıyla aradıgı desteğı buldu Kırmızı şarabı dığer alkollu ıçeceklerden ayıran kımyasal özellıgı polıfenollerın varlığıdır Bu bıtkı pıgmentlerının (boya maddesı) antıoksıdan ozellıgı var LDL'ler (duşukyoğunlukta lıpoprotemler) vucudun her yerınde mevcut olan oksıdan maddelerle tepkımeye gırerek, damaıları tıkayan pldkların oluşmasına sebep olurlar Yenı araştırmada, Cambrıdge Hovvard Foundatıon'dan Alan N Hovvard ve rneslektaşları, değışık alkollu ıçkıleım LDL oksıdasyonuna etkısını ınceledıler A. M. C. Şengör Fuad Köprülü'ye mektup Azîz Hocam, Geçenlerde (doğum günün 4 Aralık'tan bir hafta sonra) kıymetli dostum Nedret Ifli beni Yapı ve Kredi Bankası'nın kütüphanesinde gezdiriyordu. Bir ara bir raftan kalınca bir kitabı çekti: "Bunugormemişsindir"dedi. MacarTürkologuHalasiKununderlediği siyâsi yazılarındı bu koca kitap. "Hayır, görmemiştim" dedim. Türkçe olarak Amerika'da yayımlanmıştı. "Yahu, bu adam hiç uyumamış mı?" diye sormaktan kendimi alamadım. Bu gordüğüm kaçıncı kitabındı! Bunu nasıl da görmemiştim? Belki de klâsik olmamış tek kitabındır diye açıklamaya çalıştım. Aklımdan birden eserlerin ve o renkli, bilim dolu yaşamın bir sinema şeridi gibi geçti. 1913 yılında, henuz 23 yaşında profesör olduğun zaman kendi kurduğun dergideki "Türk edebiyatı tarihinde usul" adlı makalen, ulkemizde yalnız edebiyat tarihini değil, fakat genellikle tarihsel bilimleri ciddî bir yontem temeline oturtmuş, bilimsel yöntemi Türkiye'ye ilk defa ciddî bir araştırma çatısı içinde sunmuştu. Henuz 28 yaşındayken yayımladığın "Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflarla uluslararası bir şöhret oldun. Arkadan peşpeşe edebiyat, kültür, ekonomi tarihi ve siyasî tarihle ilgili eserlerin geldi. Bizans kurumlarının Osmanlı kurumlarına etkileri hakkındaki eserin ve Sorbonne'da Osmanlı devletinin kuruluşu uzerindeki konferansların hâlâ erken Osmanlı tarihinin temel eserleri. Büyük bir titizlikle hazırladığın bilimsel eserlerinin, universitede yetiştirdiğin öğrencilerinin, idarî görevlerinin yanı sıra, gazete ve populer dergilerde milletini eğitmek için sürekli yazdın, şiirlerinle onun edebiyat zevkine seslendin. 1933 üniversite reformunda doktoran, hattâ üniversite diploman bile olmadığı gerekçesiyle bazı allâmelerin senin sınava çekilmeni önermeleri, o müşkülpesent Ibnülemin Mahmut Kemâl Inal'ı bile çileden çıkartmıştı. lyi de diyordu, kime imtihan ettireceğiz? Butün dünyada zaten birkaç tane olan uzmanlardan getirtmek gerek. Bizde O'nu sınayabilecek adam yok! Butun dunyadan onur üzerine onur, ödül üzerine ödül aldın. Her gerçek bilimci gibi, içten bir demokrattın. Ataturk ölunce "kurtulduk!" demeni bazıları Ataturk düşmanlığına yordu, seni "11 Kasıma" ilân ettiler. Halbuki sen Atatürk'e olan sevgi ve saygını hep dilegetirmekle kalmadın, eserlerinle belgeledin. O sözün, O'nunla tarih ve dil konularında kısmen ayrı düşünmen sonucu hissettiğin entellektüel baskı içindi. O'nun bilim, akılcılık idealine, seni suçlayanların hepsinden daha sağlam sen bağlı kalmadın mı? Demokrasi ülküsü ile Demokrat Parti'yi kuranlar arasında yer aldın. Dâhi dostun HasanÂIİ Yücel'le bile aranı açmayı becerdi o ham ve çirkin ortam. Ama sonunda Demokrat Parti senin o soylu ve yüce ideallerinle asla bağdaşmayacak yüzünü gösterdi. Popülist, antientellektüel köylü politikası seni tiksindirdi ve nihayet kendi kurduğun, ülkemize NATO üyelığini kazandırdığın bakanlığını yaptığın partidenkaderin garip bir tecellisi, entellektüel dostun HasanÂIİ Yucel gibikaçtın. Teselliyigene O'nun gibi bilimine, kitaplarına, yazılarına, öğrencilerine dönmekte buldun. Onlara, hep yaptığın gibi, bilimsel yöntemi benimsetmeye, eleştirel aklı öğretmeye çabaladın. Senin milliyetçiliğini ırkçılık, kabile politikacılığı diye görenlere, bilimle, insanallıkla çelişen milliyetçiliğin olamayacağını haykırdın. Tâ ki o meş'um 15 Ekim 1965 günü o serseri araba sana çarpana kadar. Küçük bir araç, koca bir devi yıkmıs, 28 Haziran 1966 günü o çok sevdiğin ulusunu, arkanda eşi bulunmayan bir kütüphane, pek çoğu klâsik sayısız eser ve şanlı bir isimle Mehmet Fuad'sız bırakmıştın. Nedret, Yapı ve Kredi kütüphanesindeki muazzam koleksiyonu işaret ederek "O'nun kitaplığının dökuntuleri" dedi. Dökuntülerilü Ya hepsi bir arada kalabileydi? Daha çocukluğumda, senin kütüphanenin destansal oldugunu duymuştum. Bir trafik kazası sonucu yitirdiğimiz devin atölyesini de ulusal bir kazayla yok etmeyi becermiştik demek! Fakirliğimize kim şaşar? Biz şaşkınlarbir ulus dolusu şaşkınlarkucağımıza düşen hazineleri böyle hebâ edersek! Fuad Hocaml Bizler için yaptıklarına teşekkür bile edemeyecek kadar cahiliz çoğumuz. Bizi affet! Ama ileride bir gün Türk ulusu kendini yaratan bütün tanrılarına bir panteon diktiği vakit, hiç kuskusuz sen o tanrılar arasındaki şerefli yerini alacaksın. Torunlarımız, senin eserlerini gerçekten bilecek torunlarımız, gelip sana saygı ve sevgilerini bizden çok daha bilinçli bir şekılde sunacaklar. uyu, büyük adamb*^ * « »• 616/5 B ıçen deneklerden dlınan LDL'lerm oksıdasyona en uzun sure ddydridbüenler aynı erkeklerde test oncesı olçulenden 18 dakıka, sadece polıfenol kapsulu ıçenlerden 3 5 dakıka ve beyaz şarapla bırlıkte kapsulu ıçenlerden 6 dakıka daha fazlaolduğunu açıkladılar Sadece beeyyaz şarap ıçen erkeklerde LDL bır değışım gostermedı Yapüan epıdemolojık çalışmalar duzenlı alkol tuketımınm kdlp krızı nskını azalttıgını gosterıyorr Bu gerçek uzerıne Ingılız bı lım ddarrüarı, bır grup erkeğe bır hafta boyunca hergun 400 ml vodka ıçırdıler Hıç pohfenol ıçer memesıne ragmen vodka da LDL korunumu sag hyordu Bır haftanın sonunda deneklerden alınan LDL daha onceye oranla 2 5 dakıka daha fazla oksıdasyona karşı koyabılıyordu • Howard'ın grubu, pohfenolun antıoksıdan etkmın yanında LDL'lerı başka bır mekanızma ıle koruyabüecegını duşunuyor Bakır gıbı bazı metallere baglanabılen bu pıgmentler, oksıdas yona yardım eden bazı hmyasallaıı dd etkm bır şekılde yok edebüıyor ger bu yenı bulgular kanıilaruısa kn şaraba renk veren bu maddeler terapık yarar saglayabıhrler •mf Şarap kkımyacısı Andrevv L VVaterho I use, "Yeru çalışmalar her ne kaddr anLJ tıoksıdanlann kalp hastalıklarını en j | gelledıgını desteklese de, kandakı ya '" * da LDL'dekı hangı mekanızmanın ok sldasybnu yavaşlattığını bılemıyoruz Bu fenohklerın dırekt bır etkısı degıl, dolayh yoldan yarattı gı bu değışırriın yağ ya da proteın metabohzmasında olabılır" dıyor Mekanızması henuz tam olarak bılınmese de gerçek olan şu kı kırmızı şarap, beyaz şarap dahıl dıger tum alkollu ıçkdere kryasla kalbe çok daha faydah. : Sevıl Duvarcı 22 Agustos 1998, Scıence News Hergün yarım şişe Araştırmacılaı, yaşlaıı 3565 arası degışen 30 saglıklı erkegı dort gruba ayırdılar ve her bır gruba 4 farkh dıyet programı uyguladılar Bırıncı grup hergun yarım şışe kırmızı şarap, ıkıncı grup aynı mıktarda beyaz şarap uçuncu grup aynı mıktarda beyaz şarapla bırlıkte kıımızı şaraptan elde edılen pohfenol kapsullerını ve dorduncu grup ıse alkolsuz bır ıçecekle bırlıkte pohfenol kapsullerını ıçtıler Deneylerden bır hafta once ve sonra, aıaştıımacılaı katılan 30 denekten kan aldılar ve LDL uzerıne oksıdasyon testlerı yaptılar Amerıcan Journal of Chnıcal Nutrıüori ın Ağustos sayısındd, ardştırmacüdr kırmızı şarap Thomas Jefferson'ın cinsel yaşamı • ABD Başkanlaı ının duzensız bır cırısel yaşamldrının oldugu yenı bır hdber degıl Tarıhçıler ABD'run Uçuncu Başkanı olan Thomaa Jefferson'ın (18011809) kolelennden bırısınden bır çocuk sahıbı oldugunu yazarlar Tam bır beyefendı olan Jefferson, Bagımsızhk Bıldınsı'nın mımarı, Louısıana'yı Fransızlardan satın alarak ABD'nın topraklannın buyumesını sağlayan Bakan ve Montıcello'yu kuran kışıdır Nature'da araştırmaları yer alan, Massachuserts Teknolojı Enstırusu'nden Eric Lander ve Jefferson uz manı Joseph Ellia'e gore, çagdaş Amerıka, Jefferson'ı 'layık bır azız' olarak kabul edeı Yuzu ıkı dolarlık pardda, Tıdal Basın'de ve Mount Rushmore'da yer almaktadır Ancak Jefferson da zaman zaman ükel ıçgudulennm esırı olmuş ve Sally Hemings adlı kolesıyle şuphelı bır ıhşkıye gırmıştır Tarıhçüer uzunca bır sure, Jefferson'ın, Hemıngs'ın çocuklannın bdbası olup olmadıgını tartışmışlardır 1802 yıhnda, Rıchmond, Vırgınıa'h bır gazete, o zaman Başkan olan Jefferson'ı, Hemıngs'ın oglu Tom'un babası olmakla suçlamıştır Oykunun başlangıcı, Jefferson'ın, kdrısırun olumunden heırıen sonra Fransa'ya ABD buyukelçısı olarak atandıgı 1786 yıhna dayanır 14 yaşındakı Hemıngs, Jefferson'ın e>n kuçuk kızma eşhk etmek uzere seçılmıştır Hemıngs, 1789 yüında Jefferson'la bırhkte ABD'ye doner ve 1790 yıhnda ük çocugu olan Tbm'u doguı ur Çocuk Thomas Woodson olarak buyur Bu oğlan acaba hakıkaten Jefferson'ın oglu mudur? Sally Hemıngs'ın dort çocugu daha olur, Dedıkodulara gore, 1808 yıhnda dogan en kuçuk oglu Eston, behrgın bıçımde Başkana benzer Foster ve arkadaşlan, sorunu çozmek ıçın erkek totunlarına DNA 'parrnak ızı' teknıgı uygular Ardştırmacılar ozelhkle, erkeklere ozgu ve aılerun erkeklerıne geçen 'Y' kromozomunun taşıdıgı DNA'nın 'parmak ızıyle' ügıhydıler Sonuçlar, Thomas VVoodson'ın torun lannın, FıeldJefferson'ınkılerden tamamen farkh parmak ızlerıne sahıp oldugunu ortaya çıkardı Bu bulgunun en basıt açıklamdsı, Thomas Jefferson'ın, Thomas VVoodson'ın babası olmadıgı gerçegıdır Ote yandan Es ton'm erkek torunlannm DNA parmak ızı, Carr aılesınınkilerden farkh, ancak Jefferson aılesınınkıyle tıpa tıp aynı çıkmaktddır Bu bulgunun da en basıt dçıklaması, Thomas Jefferson'ın Eston ın gerçekten de babası oldugu gerçegıdır Jefferson'ın cinsel patavatsızhklan ve çahşmalan, ABD'nın bugunku Başkanınınkılerle buyuk paralellık gostermekte Thomas Jefferson da buyuk bır skandahn başrolunde yer almışsa da, bu olay onun 1804 yılın dakı Başkanhk seçımlerıru kazanmasıru engellememıştır (nns FA) ni ı