Katalog

50 tonluk dinozorların peşinde Yeni bulunan dinozor yumurtalan sayes'mde yepyeni bilgilere ulaşıldı. A ıjanhn bılını adamları tardfından adeta bır dinozor cennetı olarak kabul edılır Son olarak ulkenın dogusundakı bozkırlarda (Pampa) araştır1 macılar tara&ndan 'Auca Mahuevo olarak adlandınlan ve genış bır taş ocagını andıran bu buluntu yerrnde brn lerce fosılleşmış dinozor yumurtası gun ışıgına çıkanldı Dmozor yumurtalarının sınıflandırılması oldukça guçtur Ovalımsı, kure ve yarı kure bıçmundekı bu yumurtalar, karmaşık bır sıstem ıçerısınde sıralanır Yeryuzunde 10 000 tane dmozor yumurtası saptandı Ancak bunların ıçrnde zaman zaman rastlanan dagümış ıskelet kalmtüan ve kemık parçalan.'bu dev canlılar hakkında Sdğlıklı bılgılerın edmılmesınde fazla yararlı olmadı Çm ın dogıısundakı Xıxıa havzasındd bulunan dinozor yumurtası şımdıye dek bılınenlerın en buyugu olmasınd ıagrnen (48 cra boyunda), ıçmde taşlaşmış yumurta sdıısından başka bır şey çıkmadı Dunya uzerınde çok yaygın olarak bulunan, 'Megalootthıdae' turundekı yuvarlak yumurtalarm ıçrnde, embrıyo veya yavrulara rast lanmamış olması, Ispanyol paleoantropolog Jose Mora talla'yı buyuk hayal kmklıgrna ugrattı New York Doğa Bıhmlerı Muzesı'rıden Luis Chiappe ve arkddaşlarınrn, Arjantın'ın Pdmpd bolgesınde keşfettıklen 'Auca Mahuevo1 adlı fosü yatagının bulunmasıyla, dinozor bılmecesı de nıhayet çozulmuş durum da Araştırmacüarın verdıklerı son bügılere gore bu kal sıyum ıçerıklı"yuvarlaklar", yalnızca bıtkılerle beslenen, tonlarca agırlıktakı bır dmozor turune aıt 1315 cm boylarındd mınık tepecıklerden oluşan buluntu yerı, adeta bır labırent gorunumunde Tbm bır duzıne yumurta ıçınde, bu canlüara aıt taşlaşmış bacak kemıklerı dısler ve dokular saglam bır bıçımde korunagelmış Hatta 40 tane kırık yumurta ıçınden, embrıyo araştırmalan ıçın faydalı olabılecek fosıl derı parçaları da ayıklanabılmış Araştırmaya katüanlardan Lowell Dingus a gore, bu derı parçalannın yuzeylen tıpkı kertenkele derılerı gıbı pullarla kaplı Analızlerın odak noktasını olusturan PVPH112 ve 113 numaralı embrıyolar mıkroskop altında ıncelendı gınde, ıçmdekı mınık surungenlere aıt ıskeletler belır gınbu bıçımde gorulebılıyor Bu mınık surungenlerın hafıf egık bıçımde sıralanmış ıgne gıbı 32 tane dışı var Sırtlan baştan aşagı kemık yumrularla kaplı ve kafalarının uzerınde ıse çıkmtılı bır kemık plakası bulunuyor Anatomık aynntüarı sayesinde, bu yavruların hangı dinozor famılyasına aıt oldukları da saptanabılmış 'Tıtano zor' olarak ddldndınlan bı tur yaklaşık olarak 100 müyon yü once yaşamış ve en behıgın ozellıkle ıı, fü gıbı kalm ayakları uzun boynu ve kuçuk bır kafa yapısıdır En geç onumuzdekı mart aymda, tekraı Arjantm'dekı buluntu yermde çalışmaları na devam edecek olan ardştırmdcüdnn dınozorlar hakkındd bırçok yenı ıpucu buldcakları duşunuluyor Dınozorlarla ılgüı, dıger onemlı bır buluntu yerı de Patagonya'dır Alman Paleobıyolog Raymund Windorf dığer araştırmacüarla bırlıkte, Colorado nehrı cıvarındakı Salta ve Neuquen bolgelermde şımdıye dek bılınen en buyuk dmozor pençesı ve en eskı dinozor yumurtalarını bulmuştu pısı ıse adeta bır testereyı andırıyor ABD'nın bellı başlı buluntulan arasında yer alan ve bunun bır benzerı olan "Tyrannosaurus' 6 tonluk vucut agırlıgıyla "kuçuk kardeş" konumuna duştu 'Auca Mahuevo buluntu yeı ındekı dı». nozor yavrulannrn, yaklaşık olaıak 71 89 mılyon yıllık bır geçmışe sahıp oldukları tahmın edılıyor Içlo rınde hava kabarcıkldrı oldugu soylenen yumurtalarm her bırı 800 santımetrekupluk bır hacme sahıp Yavru surungenleı yumurtadan çıktıkları zaman 40 cm buyuklugunde oluyorlardı Ardştımidcılara gore bu buluntu yerı gunumuzden mılyonlarca yıl once tropıkal bataklıklarla çevrılı bır nehır yatagı ıdı Surulor halınde yaşayan Tıtanozorlar, nehırlerm kenarlarmdah nernlı topraklara yumurtalanru bıraktılar Nehır taşkınları veya kum fırtmalan sonucunda çamurlu ve kumlu topraklard gomulduler Yuzeyden, yumurtalarm kabuklarma kadar ulaşan nehır sulannm baskısı ıle de fosüleşerek gunumuze dek bozulmadan kalabıldıler Auca Mahuevo1 ddkı bu dmozor yumurtalarının bulunmdsıyld, yılldrdır suregelen, dınozorlann gerçekten de surungen mı yoksd kuş mu olduklarma daır tartışmalar da bır bdkıma son buldu Zırd bazı bılım adam larının ıddıa ettıgı gıbı, dmozorlarm sıcakkanlı canlılaı olmadıklan ortaya çıkmış ve dolayısıyla da vucutlan kuluçkaya yatacak kadar yuksek bır ısıya sahıp degıldı Sıcdkkanlı canlılann vucut ısılannı aynı sevıyede koruyabılmelerı ıçm sogukkanlı canlüara gore on kat fazla enerjıye ıhtıyaçları oldugundan kafa yapüarınm da daha gelışmış olması gerekıyor Oysa vucutlarma oranla çok kuçuk kafalan bulunan Tıtanozorlann, bu enerjıyı saglayabılecek kadar gıda almalan mumkun degıldı Bu yuzden kuluçka donemı ıle ılgüı teorüerden en mantıklısı Paleobıyolog Raymund VVmdorf unb kdbul edüebılır VVındorf a gore Tıtdnozorlaı yumurtaldnnı, tıpkı kaplum bagalar gıbı sıcak kumun ıçme bıraktıktan sonra uzerlennı ortuyorlardı Uzunluk 40 metre, ağırlık 50 ton Yılldrdan berı devarn eden dmozor draştırmalan sonucunda bılım adamlan bu dev canlüarın boyları ve agırlıkları hakkmda teorık bügıler vermeye çalıştılar Ozellıkle Arjantınlı uzmanlar bu konuda oldukça merak lılar Latm Amerıkadakı dınozorlar uzerıne bellı bır uzmanlıga sahıp olan Arjantınh Jose Bonaparte 1993 yılında rum zdmanlann en cusselı kara hayvdnmı tdrıf ettı "Argentınosaurus" olarak bılmen bu dmozor turunun uzunlugu yaklaşık olarak 40 ıtı, agırlıgı ıse tahmmen 50 100 ton arasındadır O zamana kadar rekoru elmde tutan "Supersaurus" (buluntu yerı Colorado, Amerıka), aşagı yukarı aynı uzunlukta olmasma ragmen yalnızca 20 ton agırlığındaydı Arjantınlı bılım adamlan bundan üa yıl sonra da, en buyuk etçü dınozorun ızıne rastladüar "Gı ganotosaurus carolınıı", 8 ton agırlıgında ve çekıç bıçımınde kı kafa sı tam 153 cm boyunda Çene v a DEVLERİN RESMİ CEÇİDİ Argentinosoros (1993) Fil ayaklı dinozor, 40 m uzunlukta, butun zamanlann en ağır hayvanı; 50100 ton Ciganottoros (1995) En buyuk teropoal. 12.5 metre uzunluk, 8 ton ağırlık Amorgosuros (1991) 10 metre uzunluk Megaraptor (1998) 8 metre uzunluğunda Patagonyada bulunan taşlaşmış dinozor yumurtalan Incelenlyor. 616/4 Petagonlkus (1997) Kuşlarla benzerliği fazla