Katalog

Ağrı kesicilere ve romatizmaya yeni alternatif: Süper aspirin Amerikalı ilaç tekelleri, geliştirdikleri yeni bir ürün ile ağrı kesici piyasasını ele geçirmeye çalışıyor. Bu ilacm, aynı zamanda kanser ve Alzheimer hastalıklarma karşı da etkili olabileceği düşünülmekte. [ Super Aspırın' olarak tanıtılan bu mucızevı üacın, şımdıye dek sadece umıt verıcı oldugunu fısıldayan yeüalıler, rakıp firmalara karşı bır onlem olarak çalışmalarını buyuk bır gızlılık ıçınde yurutuyorlardı Ancak olayın ayrıntüan açıklandı Amerikalı doktorlar buyuk bır ıhtımalle, hastalarırıa bu aydan ıtıbaren, Searle fırması tarafından gelıştırılen "Celebrex" adlı agrı kesıcı ılacı vermeye başlayacaklar FDA temsılcılerının verdıklerı yetkıye gore, üaç şımdılık yalnızca romatızmal mafsal ıltıhaplan veya kemık ve eklem enfeksıyonla rından kaynaklanan, kronık ag rılardaıı şıkâyetçı olan hastalar uzerınde kullanılabılecek Dunyada bu tur rahatsızlıklarasahıp olan mılyonlarca ınsan bulunmakta Amerıka'nm en buyuk ılaç fırması Merck tarafından uretılen ıkıncı bır super aspırın de ("Vıoxx") pıyasaya gırebılmek ıçın FDA'dan onay beklemekte Yaklaşık 3 müyon romatızma hastasınm bulundugu Almanya'da, uzmanlarm tahmınlerme gore bu mucıze as pırının, 1999 yılının ıkıncı yansından ıtıbaren üaç pıyasa sında yerını alması beklenıyor Şu anda turn dunyada, doktorlar tarafından teşhısı konulan enfoksıyonal rahatsızlıklardan kaynaklanan ve kronık agrıların tedavısınde uygulanmakta olan, ıkıyuz dolar kadar romatızma ılacı 'steroıt olmayan antı romatızma" ılaç grubuna gırmektedır Ve bu grubun en bılınen ve çok yaygın olarak kullanılan turu ıse klasık aspırın Dunyada en çok satılan ılaç olan aspırının, sadece Almanya'dakı yülık cırosu 400 mılyon Mark cıvarında 'Cox 1' olarak adlandınlan zararsız tur, hemen hemen tum dokularda mevcut Bunun gorevı, kandakı yogunlugu yukseltmek, bobreklerdekı kan dolasımını saglamak ve mıde mukozasını korumaktır Ikıncı tur 'Cox 2' yalnızca vucuttakı yaralanmalarda ve enfeksıyonlar sırasında olusmaya başlar Bu enzım agrılara sebep olan bellı başlı ıletıcı maddelerm (Prostaglandın) ortaya çıkmasmı sağlayarak beynımızı ortaya çıkan rahatsızlıklar konusunda uyarır Araştırmacüara gore, pıyasadakı agrı kesıcılerı bu ıkı enzımı ayıramıyorlar Cox 2 enzımının hareketını durduran agrı kesıcılerı, mıde, bobrek ve damarlar ıçın gereklı olan Cox 1 enzımını de onemlı olçude bloke edıyorlar Ilaç uretıcüerının asıl hedefı, Cox 2 enzımının olumsuz etküeııne engel olurken Cox 1 enzımını aktıf halde tutabümektı Yıllarca suren hummalı bır çalışma sonunda ıstenmeyen Cyclooxygenase enzımı, Cox 1 'e gore 100 kat daha tesırsız hale getırmeyı başaran araştırmacılar boylece amaçlarına ulaştılar mekte Fakat urunun ne kadar garanülı oldugunu, ancak onumuzdekı yülann gosterecegıru de hemen sozlerıne eklıyor Gelecektekı beş yü ıçınde uretıcüer bu üaç sayesınde yaklaşık beş müyar dolar kâr etmeyı amaçlıyor Bu üaçlar romatızmal hastakkların dışında kanser ve Alzheimer hastalıklarında da kullanılabılecek Yapılan çalışma lar sonucunda, Cox 2 enzımının kalın bagırsak, cüt ve hatta gogustekı kanser hucrelerınde aktıf oldugu anlaşümış Enzım, seçümış hucreler uzermdekı 'ıntıhar programını (Apoptose) durdurarak, tumorlerde yeni kan damarların oluşmasını saglamakta Alzheimer hastalıgından korunmak ıçın de yararh olacağı duşunulen bu urunun, gelecekte yaygın olarak kullanüması beklenmekte Merck fırması urettıgı "Voıxx" adlı agrı kesıcısının, ayrıca dış agrılan ve regl donemı sancılan uzerındekı etkısmı de araştırıyor Bu super aspırının he kadar başarüı olacagını, yıne de zaman gosterecek Çıınku son araştırma sonuçlanna gore, Cox 2 enzımının yalnızca enfeksıyonlu dokularda gorunmedıgı, aynı zamanda böbrek, damar, kemik, omurilik ve beyinde oldukça yararh fonksıyonu oldugu tespıt edılmış Cox 2 bunun dışında çok onemlı psıkolojık gorevlen de yerıne getırdıgınden, bu gıbı durumlarda enzımın ters reaksıyon gosterebılecegı de belırtılmış Super Aspırın Almanyada onemlı tartışmalara neden oldu Farmakolojı uzmanı Kay Brune (Unıversıte Klınıgı, Erlangen), yeni aspırının uzun sure kullanılmasının, kemık gelışmesıne engel olabılecegını ve bob reklere zarar verecegını savunarak, ılacın yan etküen uzerıne dıkkat çekmekte Brune, kısa surelı çalışmalarla üacın yan etkılennın saptanamayacagı goruşunde Frankfurt Unıversıte Klınıgı nden Gerd Geislinger bu konudakı fıkrını ıse şoyle açıklıyor "Bu mucızevı urunun her alanda kesın sonuç vermesı beklerıemez Kanın sulandırümasında kullanılan klasık aspırıne, herhangı bır alternatif bulunamamış Bu yuzden tromboz ve enfarktusten korunmak ısteyen müyonlarca ınsan, klasık aspırını kullanmaya devam edecektır' Nılgun Başaran Dede Kaynak Sp 50/98 ..Süper aspirinde yok.... Celebrex adlı super aspırının laboratuvar çalışmalarını yuruten Amerikalı romatızma uzmanı Lee Simon(Beth Israel Deconess Medıcal Center, Boston), bu yeni urunun tıpkı agrı kesıcüpr kadar etküı oldugunu, ama onlarda gorulen rısklerm hıçbırının bulunmadıgını soyle1 Aspirinin yan etkileri... Halk arasında her derde deva olarak bılınen aspırının aslında bırçok yan etkısı bulunmakta Ozellıkle mıdedekı mukoza zarına yapışan aspıım hastanın bırkaç gun sonra mıde agrılarından yakınmasına sebep oluyor Uzun sureh kullanımda ıse bu kadarla kalmayıp mıde zarını ke mırmeye başlamakta Bazı durumlarda yernek borusunun daralması ve tıkanması dışırıda damar mukozasına da onemh zaıarlar vererek, hayatı tehlıke yaratabılmekte Ameııkadd her yıl ortalama 100 bın hasta, agrı ke sıcılermın etkısıyle ortaya çıkan mıde ulserı nedenıyle hastanelerde tedavı gormek zorunda, 10 000 20 000 kışı de hayatım kaybetmekte Almanya'dakı yülık olumler hak kında kesın bır rakam verüemezken, Hannover Yuksek Okulu lomatızma uzmanlaıındaıı Jürgen Fröhlich, antı lomatızma ılaçlaıının ınsan onırunu kısalttıgırıdan etnın oldugunu soyluyor Mıdenın zarar gormeye başlaması ancak kanamanın mcydana gelmesı üe fark edılebümesı, en tphhkelı durum olarak gosterümekte Bundarı yaklaşık on yıl once araştırmacılar, romatız ma ılaçlannın vucutta bulunan 'Cycllooxygenas adlı enzı mı bloke ettığıru saptarrıışldr Ama bunun üa farklı turu bulundugu, ancak 9O'lı yılların başında keşfedılebılmış Ceçmişten yankılar llk ses kayıt aygıtının gunumuzden bın yıl once Maya'lar tarabndan gehstırıldığı one suruluyor Bır yankıbılim (akustık) muhendisının one surduğu goruşe gore, Maya pıramıtlennde gorulen yankılanım ozellıklerı bu yapıların kutsal kuşlann seslerını taklıt etmek uzere yapıldıklarının olosı bır goitergesı sayılabılır Turıst rehberlen Meksıka'nm Chıchen Itza bolgesındekı Kukulka piramıtlennı gezdmrlerken genellıkle ıkı foj/ bırbırlenne çarparak yığınların ılgısını çekerler Bu ışlem sonucunda son derece sasırtıa bır kus sesı yankılanır. Rehberler bu sesın Mayalar tarafından ozel olarak gelıştırıldığını, bu yontem sayesınde hayvan sesınden oracıkta kurban edılen ınsanların çığlığına dek her tur sesın taklıt edılebıldığını soyluyorlar Ama ağırbaslı Maya uzmanları bunun ıpe sapa gelmez bır sey oldugunu ılerı suruyorlar Costen alanlarının tasarımıyla uğrasan Kalıfornıyalı David Lubman bunun ıçyuzunu merak ederek Kukulkan pıramıdını kendı gozlerıyle gormeye ve yankılanım ozellığını araştırmaya karar venr Pıramidın dar ancak alçak basamaklı kocaman merdıvenını gorur gormez olayın ıçyuzunu kavrar Basıt fızık kurallan yankılanan sesı açklamaya yeterlıdır Yankı once alt basamaklara çarpıp gerı doner Basamaklar arasında kı uzaklığın estt olması nedenıyle olusan donemsel yansımalar yuksek tonda bır sesın yaratılmasına yol açar Yankının daha sonrak bolumu daha ust basamaklarda meydana gelır Basamaklar arasındakı açı nedenıyle, ses basamakların uçlarından yankılanır Aralarındakı uzaklığın gıderek artması yankının perde ve frekansının da gıderek dusmesıne yol açar. Maya uygarlığına ozgu soylencesel bır kahraman olan Kukulka sanat yapıtlannda uzun tuylu goz kamastına bır kus olarak temsıl edıldığınden, Lubman pıramıttekı sesın bu kuşun sesını canlandırmak uzere olabılecegını dusunur Bu goruşun doğru olup olmadığını kanıtlamak uzere, pıramidın ıçınde kaydettığı seslerle bu yoreye ozgu olan soz konusu kusun seslerını karşılastırır Sonuçta, her ıkı sesın tıpatıp aynı ozellıklere sahıp oldugunu gorur. Aynı yankılanım ozellıklerıne sahıp başka Maya pıramıtlerı de oldğuna dıkkat çeken Lubman Mayalı tasarımaların, kutsal torenlerde kullanılmak uzere, ozellıkle kus seslerını "kaydeUıklerını", yontem çok basıt ılkelere dayandığından, bunu rastlantı sonucu kesfetmıs olabıleceklerını belırtıyor Rita Urgan Kaynak: ns. 10 Ekim 616/10