Katalog

Yabanmersini ve sistit llaç firmaları dikkatlerini, eski iyileştirme yontemlerine yoğunlaştırmış haldeler. Geleneksel reçetelerin kimyasal temelinın, henuz tümunün nedenini bılmesek de, tartışmasız yuksek bir tedavi gucu bulunuyor. New England Journal of Medicine dergısınde yer alan bir araştırma, bu folklorik tedavilerden biri olan ve idrar yolları enfeksiyonlarında kullanılan yabanmersini suyunun etkinliğinin nedenlerini açıklıyor. İdrar yolları enfeksiyonları, özellikle kadınlarda gözlenir. En yaygın türü sistittir. Her ne kadar ölumcül nitelikte değilse de, sık idrara çıkma, ağrı ve yanma hissi gibi belirtilere sahip son derece rahatsızlık veren bir hastalıktır. Genellikle de, antıbiyotiklerle kolayca tedavi edilir. Öte yandan, yabanmersini suyunun da bu hastalığın tedavisinde son derece etkin bir ilaç olduğu bilinmektedir. Günümüze kadar, yabanmersini suyunun etkileme mekanizması bilinemiyordu. Kimileri asit oranının yüksek oluşuyla bağlantı kurmaya çalışmışsa da, başka asitli içeceklerin (portakal suyu ya da greyfurt suyu gibi) aynı etkiyi yapmaması, asitliğin tek başına bir önem taşımadığı sonucunu verdı. Bakteriler, enfeksıyon oluşturmak için enfekte edecekleri doku yüzeyine yapışmak zorundadır. Bakterinin yüzeye tutunabilmesi için gerekli 'zamkı' ureten bakteri hücresi içindeki küçük liflerin önemi çok büyuktür. Yabanmersininde meyve şekeri bulunur. Bugüne kadar ne olduğu saptanamamış başka bir kımyasal madde ile birlikte bu şeker, lifleri örten yapışmaz bir tabaka oluşturarak bakterilerin hücrelere yapışmasını engeller. Rutgers Universitesi'nden Amy Hovvell ve arkadaşları sonunda bu maddenin kimliğını saptamayı başardılar. Bakteri kokenli enfeksiyonları engelleyici bu maddeler, bitkının oz suyunda bulunan proantosiyanidin adlı maddeler. Kırmızı şarapta da, proantosiyanidinlerle kimyasal açıdan akraba olan tanin bulunmakla birlikte, şaraptaki alkolun etkisiyle sistitı iyıleştırmek yerine beter hale getirici bir etkiye neden oluyor. Dolayısıyla taninin hiçbiryararı bulunmuyor. Bu onemli buluş sayesinde pek yakında proantosiyanidinin tabletleri satılacak. (nns, 14.11) İnterferon, MS'i yavaşlatıyor Multıple sklerosıs tum dunyada, yaklaşık 1 1 md yon kışının yakalandıgı bir hastalık Hastalıga yakaldnanldrın yaklaşık yuzde 85'ı ıçın, hdstalık gıdış gelışlerle başlar ve bu evreye RRMS adı verılır Bu vakalardan yuzde 5O'sınde kı tum MS hastalannın yaklaşık yuzde 40'ını oluşturur, hdstalık dahd cıddı olan ıkıncıl progresıf' MS'e (SP MS) donuşur Ne yazık kı hem bu evrelerle hem de tedavılerıyle ılgüı fazla bılgı bulunmuyor Ancak, ılk olarak ınterferon beta (dunyanın pek çok yerınde RRMS tedavisinde kullanılmaktadır) adındakı ılacm, SPMS'ın yol açtıgı kalıcı norolojık dejenerasyonu gecıktırdıgını kanıtlayan deneylere ılışkm sonuçlar yayınlandı Basel Unıversıte Hastanesı'nden Ludwig Kappos ve arkadaşları, The Lancet'ta ınterferon lb'nırı SPMS'e ıyıleştırı cı etkı yapan ılk ılaç oldugunu açıkladılar Uç yıl suren deneyler sonucu gı ıp benzerı semp tomlar, kas agrıları ve ıgne yerınde tahrış gıbı yan etkılere karşın ılacın bir yıl ıçınde SPMS'ı yaklaşık yuzde 30 oramnda ge cıktırdıgı bulundu Ayrıca, gıdış gelışlerın şıddetı yuzde 30 oranında hafıflemekte ve beyınde oluşan yenı hasarlar ıse yuzde 65 oranında azalmaktaydı Bu ılacın yakın bir turu olan ınterferon beta la, RRMS'lı hastdların kullanımına sunulmuştur Nıtekım Londra Saglık Büımlerı Merkezı'nden George C. Ebers tara fından gerçekleştırüen ve tedavıye yonelık yararlannı kanıtlayıcı uçuncu bir araştırmamn sonuçları da The Lancet'ta Kappos'ın grubunun araştırmasının yanında yayınlandı Her ıkı turunun de aynı bıçımde etkı ettıgme ınanılan ınterferon beta, sıtokınler adı verılen bir hucre proteınlerı aılesıne aıttır 1 a bıçımı, dogal olaıak msan bedenınde bulunur ve bagışıklık sıstemı uzerınde buyuk bir etkısı olduğu bılınmekle birlikte, etkı etme bıçımı henuz anlaşılamamıştır Etkı yoluna ılışkın kuramlarddn bırısıne gore, bagışıklık sıstemının yıkıcı etkınlıklerını uyaran bir başka stokın olan ınterferon gama'nın mıktarını azaltma yoluyla etkı edeı Dıgeı bir kurama gore ıse bagışıklıgı guçlendırıcı Thucrelerının çogalmasını saglamaktadır Ancak bu ılaçlardan harıkalar yaratması beklenemez Ingütere Multıple Sklerosıs Kurumu'nda Araştırma Bolurnu Başkanı olan Dr Lorna Layvard'a gore her ne kadar SPMS ustunde etkısı olan bir ılaca sahıp olduğu muzu bdmek çok guzel olsa da, ılaç hastalıgı iyileştirme yıp, yalnızca yuzde 30 oranında yavaşlatıyor Ote yan dan, ABD Ulusal MS Programı yonetıcılerınden Dr Stephen Reingold ınterferon ılaçlannın son derece pahalı ılaçlar olduguna dıkkatı çekıyor Bunların yıllık malıyet lerı on bın dolara ulaşmakta Ustelık hastaların her gun ya da ıkı gunde bir ıgne olmalan gerekıyor ve yan etkılerı bulunuyor Aynca has talık uzerındekı uzun surelı ethlerının henuz bılın medıgını belırten Dr Reingold, eger ılacın, yıllar ıçınde hastanelık olma halını ve sakatlıgı ıyıleştırır bir etkiye sahıp olduğu gozlenırse, mabyet/yarar denklemı btraz daha olumlu olacaktır (nns, 12 11) Kemirgenlerde insana özgü beyin hücreleri var Harvvard Tıp Fakultesı'nden Evan Y. Snyder ve Bonn Unıversıtesı Tıp Merkezı'nden Oliver Brüstle ve arkadaşları tarafından hazırlanan ve Nature Botechnology'de yayınlanan ıkı bağımsız araştırmd ınsanoglunun sınır hucrelerınm gelışımı, hareketı ve butunlenmesını yoneten molekıüej' etkıleşımlerle ılgüı ılgınç bir pencere açıyor Her ıkı grup da, kemırgenleıın beyınlerınde, ın sana ozgu sap smır hucrelerının (NSC) genetık kopyalarını naklettı ler Bu NSC'ler meıkezı sınıı sıstemmm tum uzman hucrelerınm buyumeleri ıçın temel malzemeyı oluştururlar Araştırmacıların gozlemlerıne gore gerek yenı dogmuş. fare ye, gerekse embrıyolara nakledılmış olsun bu hucreler, son derece ıyı bıçımde uyum sgalayarak derhal kemırgpnlerın beyın gelışımıne katıldıkları gıbı, genetık olarak rnutasyona ugratümış farelerın beyınlerındekı sınır hucresı açısından faiar bolgelerde çogalırlar Bu da, norodejeneratıf hastalıklann tedavisinde yenı bir umut anldmına gelır Guney Florıda Unıversıtesı Tıp Fakultesı'nden Paul Sanberg'e gore bu gelışme, sınır bılımı ve beyın hasarlannın gıderılmesı alanlanrun tartışmasız en parlak yıldızı olmaya aday (nns) Arılarda koku alma Her gun, hem yera hern eskı bir suru duyu ıle karşıldşmak zorundayız Burdddkı sorunlaıdnn bir tanesı, bu bırbırme karışan duyuldrı nasıl sınıflandırdıgımız Ydlnızca A ve B duyu girdılennı tanıyan bu organızma duşunun Acaba bu organızına, hem A hem de B'den farklı olan AB'yı ne yolla kavıar? Cardıff Universitesi'nden John Pearce'a gore ınsanlar, sandalyeyı, kolldrı ve bacdkJdrı oldiı bir nesne gıbı degıl de bir butun olardk, ydnı sanddlye olarak algılar Ote yandan gunurnuze kadar, hayvanların durumu farklı algıladığı duşunulmuşsc de, Ohıo Eyalet Universitesi'nden Brian Hall ve Sathees Chandra'nın, Journal of Experımental Bıology dergısınde yer alan araştırmalarına gore balarısı ıkı ya da uç organık koku kdrışımındakı bıleşenlerı (ornegın A,B,C) ayırt etmekle kalrnamaktd, koku karışımlarını da (AB, ABC gıbı) tek bir koku varlıgı gıbı algılamaktadır. Yapılan araştıımalarda anlar şekeıh bir çozeltı ıçındekı koku ya da koku karışımına pozıtıf olarak ya da tuz çozeltısme negatıf olarak koşullandırıldıgında, bıleşenlerle degıl de karışımın kendısıyle ılgılendıklerı saptandı Sonuç olarak arüarın da, kokukr konusunda ınsanlar kadar akıllı olduğu sdptandı Nıtekun, Pearce'ın da belırttıgı gıbı, arüarda da, omurgalıların ogıenme be cerısınde gozlenen pek çok olay geçerlı olmaktadır (Natura News Servıse, 12 1198) Sayfa haberleri: Feza Akça 616/7