Katalog

Sıtmaya karşı sivrisinekle savaş Mutasyona uğramış sıvrısınpkler bır gun sıtmaya karşı guçlu ve etkılı bır sıkh olarak kullanılabılır Bır grup araştırmacı sıtma pdrazıtını banndıran sıvrısınekte rtogal oldrak oluşan bıı kımyasalın parazıtın gelışımı ıçın gereklı oldugunu buldular Bu kımyasal (xanthuremc acıd) sıvrısınegın gozundekı san pıgmentlerı oluşturan bryokımyasal yolda yan urun olarak oluşuyor Goz pıg mentlermı ve bu kımyasalı ureterneyen mutant (degışıme ugramış) sıvrısmek buyuk bır ıhtımalle sıtma parazıtvnın konaklaması ıçın keyıflı bır yor degıldır thtıyaçları olan kımyasal bulunmadıö;ı ıçın parazıtler urus rex ıle uzaktan akraba olan Scıpıonyx samnıtıcus ısmını antık Romalı savaşçı Scıpıo Afrıcanus'tan alıyor Fosıl 18 yy'dan ben ıyı koıunmuş ve balık fosıllerıyle tarnnan Bevento yakınlannda bulundu Dokulann korurı ması bolgedela kıreçtaşı sayesınde olmuş Kıreçtaşında oksıjen sevıyesı çok duşuk oldugu ıçın yumuşak dokular büe korunabılmış Yumuşak dokuların fosılleşmış kalmtı ları akraba dınozorlardakı benzer yapıların tanımlanmasında araştırmacılara yardımcı olacak Sevil Duvara.nns Bilim yazarına Pulitzer Ödülü Calıforraa Unıversıtesı Los Angeles Tıp Fakultesı nde fızyolojı profesoru Ja red Diamond gelışemeyecek ve çogalamayacaktır Londra Unıversıtesı nden Howard R. Morris bu kımyasalın sıtma parazıtınm yaşam dongusundekı rolunu açıklddı (Nature 19 Mart) Uzun araştırmalar sonucunda kanturenık asıdrn anahtar kımyasal oldugu anlaşüdı Neden bu kımyasalın etkılı oldugu henuz bılınemıyor Bu asıt ınsan kanmda da çok a/ mıktarda bulunuyor Kan rurenık asıdın pıgment oluşumunda yan urun oldugu meyvp smeklerı (sıvrısınegın uzak akrabası) uzerıne yapılan araştırmalarda bulundu Goz rengını belırleyen genlerde mutasyonu olan smekler bu maddeyı sentez leyemıyor Araştırmacılann mutasyona ugramış sıv rısmeklerı ureterek dogaya salması ve populasyon oranını etkılemesı mumkun Bu da gelecekte sıtma ıle savaşta yenı ıhtımaller oldugunu gosterıyor Sevil Duvara, nns Guns Germs and Steel (Sılahlar, Mıkroplar ve Çelık) adlı kıtabıyla Pulitzer Odulu'nu kazandı Kıtap gelışmış uygarlıklara katkıda bulunan toplumlann ustun yeteneklen sayebiuuL uuyü ama coğrafl ve ç«vresel etkenleı nederuyle başarıya ulaşuklarını anlatıyor(Bkz Nature 386,339 1997) Guns Germs and Steel, tarım, teknolo]i yonetım organıze drnler ve salgın hastalıklann tarıhçesını anlatıyor Diamond başarüı bır büım yazan olup Nature dergısme duzenlı okrak yazı yazmakta Üçünctt Şampanze adlı kıtabı sayesınde de Diamond 1992 Los Angeles Tımes büım kıtapları odulunu kazanmıştı Gazeteılık ve edebıyat alanında 22 kategonde dagıtüan Pulitzer odullerının saygırüıgı çok yuksek olmakla bırlıkte maddı yonden buyuk bır odul nıtelıgı taşımıyor Diamond un bu odul sayesınde kazanacagı mıktar yalnı/ca 5 000 US$ (NNS) Parkınson hastalıgınrn bırkaç farklı turu var Bunlardan bır bolumu yenı nesıllerde ortaya çıktıgı ıçın kalı tımsal ozellüdeıe sahıp Hastdlıgın daha gerıt yaştakılerı etkısı altına alan kalıtımsal bır turu dort yıl once genetık bozukluk olarak tanımlandı Kısaca AR JP olarak büınen bu hastalıgla otosomal lesesıf genç Parkınson u denılıyor Tokyo Keıo Unıversıtesı Tıp Fdkultesı nden Nobuyoshi Shlmizu ve çalışma arkddaşldrı bırbıııyle ılışhsı olmayan hastalar ustunde yaptüdarı çalışmalar sonunda aynı bolgelerde genetık mutasyonlaı belırleyerek hastalıgın kaynagı olan genın yerını saptadüar Genın genetık sırasını mceleyerek kodladıgı protem urunune parkın adını verdüer Genın bulunmasıyla araştırmarüar genetık talımatlarla tanımlanan proteını ınceleme olanagı buldular Her ne kadar henuz parkın ışlevının nıtelıgı tam olarak açıklanmasa da oluşan proteın gerek dıger Parkınson hastalıkları, gerekse JUzheimer gıbı başka norolojık hastalıklarda karşüaşüan proteınle buyuk benzerlık gos terıyor Bu da hastalıklar arasında pek çok konuda benzerlikler olduğn sonucunu doguruyor MR'da üçüncü gözle ameliyat Manyetrk rezonans goruntuleme cıhazlarınm yenı neslı cerrahlara operasyon sırasında operasyon bolgesınden vucudun derınlıklerınden canlı resımler gostenyor Almanya da Krefeld Klınıkumda ve LeÜDzıg Unıversıtesı klınıgınde hülanümaya başlanan yenı MR guç lu bır manyetrk alanla çalısıyor Manyetik alan üa buyuk daıresel müaıatısla uretüıyor Cerrah yaptıgı mudahalelerı yuksek çozunurlu bügısayar ekranmdan ızleyebılıyor Daha oncekı yontemde rontgen cıhazından alrnarı kontrol goruntuler kullanıhyor ve buyuk zaman kaybedı lıyordu Uçuncu goz olarak ısımlendırüen sıstem bır navıgdsyon sıstemıne baglı ve bu sayede aletlerın pozısyotıu vucut ıçınde mılımetrık olarak ızlenebılıyor Daha 'ujKpax!i%ı ı m y ı y. Dinozor fosilinde karaciğer Max Planck Enstitülerine sıkı denetim Alman Max Planck kurumu 80 enstıtusunden her bırıne enstıtulerının her ıkı yüda bır olagan degerlendı rılmesme ek olarak altı yılda bır kez de büım dalma yo nelık "karşılaştınlmah bilimsel değerlendirme" sıstemı uygulama kararı aldı Bır büım dahnda gosterılen performans, yalnızca Max Planck Enstıtulerı arasında degıl hem Almanya hem de başka ulkelerdekı o büım dalında çalışan enstı tulerle karşüaştınlacak Karşüaştırma sonuçları en ıyı araştırmayı yapdrı kuıumlann lehrne olmak u?prp fonlann pay edümesını etkdeyecek Daha duşuk bır başarı gosteren kuruluşlara daha az maddı yardım yapüması duşunuluyor (NNS) Guneydogu Itarya'da bulunan 113 mılyon yaşında ki bebek dmozor fosılı şu ana kadar bulunan fosüler ara smda en ıyı korunanı Soıpıonyx samnıtıcus turunden olan fosıl kasları ve sındırım sıstemını de kapsayan yumuşak dokuların fosılleşmış kalrntılarından oluşuyor Yumuşak dokular hayvanların olumunden hemen sonra bozulmaya başladıgından bu fosüdekı bulgular çok şa şırtıcı Bulunan fosüde kas kflerı dınozorun bagırsakla nnın bır bolumu ve karacıgerın kalıntüarı var Bu bebek dınororun kalıntıları 1993 yılında bulun muştu ancak yumuşak dokular kapsamlı ıncelemeler so nucu keşfedıldı (Natuıe 26 Mart) Bebek fosıl sadece 25 cm uzunlugunda ve vucut bolumlerı onun yumurtadan çıktıktan bır sure sonrakı donemde oldugunu gosterıyor Korkunç avcı Tyrannosa onocekı bügısayar tomograflarında rontgen ışırüarı rısk oluştururken yenı teknıgın bu zararı olmadığı belır tüıyor Ancakt msanlar yanlarında ve vucutlannda hıç bır metalık eşya taşrmamalı Parkinson geni bulundu Parkınson hastalıgı genellıkle yaşlüarda ortaya çıkar Ancak hastalıgın genç ınsanlan da etkıleyebüen kalıtımsal bıçımlerı vardır Bır grup Japon büım adamı bu erken Parkınson bıçımının genını tdnınüadı Bulgular Parkınson hastalıgının dıger turlermın henuz tanınmayan etkenlerıne de ışık tutacaga benzıyor Fızıkçı James Parkinson un bır grup hastada sakın haldeyken tıtremeler saptamasımn ustunden 200 yıl gıbı bır sure geçtı Bu hastalıga Parkınson hastalıgı adı verüdı Hastalıgın belırtüermırı beynın substantıa Nıgra adlı bolumundekı dopamın ıçeren sınırlerm deje nerasyonundan kaynaklandığı artık büınıyor Vejetaryen diyet yerine balık dıyeti ABD Kalp Bırlıgı 70 Büımsel Toplantısı nda, kalp ıçın zararlı oldugu büınen bır yag olan lıpoprotem A nın kandakı mıktannın balık yıyerek duşurulebüecegı konusunda bır rapor sunuldu VVashıngton Unıversıte sı nden Prof Dr Santica M. Marcovine ellerındekı verılerın duzenlı bahk dıyeti uygulayan kımselenn kan larındakı lıpoprotem A oranının duştugunu gosterdıgını belırtıyor Lıpoprotem A duşuk yogunluklu lıpoprotem olaıak bılınen parçacık bır Kotu kolesterolle, apo (a) olarak adlandırılan bır proteınnın bırleşmesıyle oluşuyor Alp Akoğlu, http /wwweurekalert org 584/7