Katalog

Aylak Bilgi duşukken bpmm uretecımde yuksek ıse elektrık gucıı onlara ahyor Bu nedcnlc elcktnk şebekele n vnltijdık} bu denguun sığlanması ıçm saaüeıı nı KKBS nm saatınc goro lyarhyor dıyoı KKBSdckı saatlerm durulmdsı ya da bu yuk bır oranda ılprı ıhnmasıyl ı oınegın bır da kıka kadar sıstemın ortada bır terslık oldugunun ayııdma vanp şaltprı kapattıgını belırten başkarı 28C adlı çptpnın saattp bellı behrsız bır oynarna yaparak hpr şey\ yorle bır ettıklerıne dıkkat c,e kıyor Hasiane ve otekı yaşimsal hı/met bırımle rı ureteçler aracılıgıyla ıslpvlprmı suıduımeye çalışıyorlaı bunun dışındakı tum şırket ve kuru luşlarda etkınlıklerın durdugu daha eskı uygu layım yontemİPrırıdpn yararlarıan Uçuncu Dunya ulkelennın ıse bu felaketı ucuz atlattıklan bplırtı lıyor ellc ayaıhnması J<, m o/e 1 bır ckıbın gorevlendınl dığmı belırttı M. Emin Ceylan The Guardian, Londra, 14Ağustos1998 llamburgun talabahk caddeİPrınden bı nndekı saat kulpsını parmağıyh gosteıpn orta yaşlı bır adırn Otak ayı ıçm oldukça i,ıtak bu gun dıye hayhrnıaktankendmı alarrudı Zama nı saruypsı sanıyesıne gosterdıgı bılırıen sayısal saat o sırada 1863 un laşını gostermekteydı Dakıklıgıyle ovunen bır ulkedo şımdı LA marıa Ozgurluk Ophesı saatlcıı yenıden kura rak zamaııı Kohl donemınden Bısmarck doneını ne gerı alıyor ve buyuk bır karmaşaya neden oluyor Ken<Jı kendılennı ayarlayabılpu saatler Almanya da gundelık yaşamın ayrdmaz bır par çası duıumuna geldı Bu saatler gunde bırçok ke/ evrpnsel saatın yprel dpgeıme uyaılı olan DCF 77 ıstasyonuna gore kendılennı ayarlıyor lar Hor zaman dogru saatı gosteren ve ya/ kış saatlerme gorp kendüerını ayarlayabılen bu tuı radyo saatlprm sayısız yararlar sagladıgı belırtı lıyor Hıçbn zaman ayarlanmalarırıa geıek olma dıgından bu saatlerın kımı modellerınde tek bır dugme bıle olmuyor Ama bundan boyle aynı şeyı soylemek olaıiksız Bır banka yonetıcı sı Vakıt nakıtse o zarnan para ıçınde yuzuyor olmalıyım derken kondısını yanlış bır zaman ol frutune gore ayarla mış olan ve normal hızınm ?0 kdtı bır hı/la r.alı^an saatıne bakıyor ve ardm lan ^u anda zem bereklı bır saat ıçm dunyalan venrdım dıye eklıyor "İbrikçibaşı" Turk koylennde, koy meydanında ya da camı avlusunda bır genel tuvalet vardır Koye gelen mısafırler ya da koyun erkeklen bu genel tuvalete gırer {ikar Ama eskıden pek çok tuvaleüe su olmadığı ıçın, tuvaletın suyunu saglamak ışı, "ıbnkçıbay" denılen ve koy ıhtıyar heyetınct tayın edıimi) kışılere verılmıştı Bu kışıler koy çeşmesının baynda oturur ve ıbrık denılen kuçuk toprak testılen doldurup çeşme başına sıra sıra dızerek tuvalete gırecek kışılenn kullanımı ıçın hazır tuturlardı Gelen kışı eğer koyun ılen gelenlennden bırısı ıse ıbnkçıbaşına hıç sormadan, ıbnklerden bırısını alıp, tuvalete gırerdı Eğer gelen kışı yabanaysa ya da koyun pek hoşlanmadığı bır adamsa, ışte o zaman ıbnkçıbaşı, "gerçek" bır "baş" olduğunu kanıtlar1 Kışı, almak ıçın herhangı bır ıbrığe davransa ıbrıkçıbaşının mudahalesıyle karşılaşır "Olmaz, onu değıl, şuun al" Halbukı o ya da şu ıbnk arasında hıçbır fark yoktur Ama onun dedığını almazsa nız tuvalete ıbrıksız gırmek zorunda kalırsınız "Olmaz onu değıl, şunu al" cumlesı daba derınde, "sen (yabancı) değıl, ben (koylu) bılırımcılık" vardır ve ortaya çıkış nedenı kendını anlamlı kılmak kaygısıyla ılgılıdır Davranış, bır kışıye karşı yapılmakla bırlıkte, venlmek ıstenen me^a\ koylulerle ılgılıdır "Evet koyluler sı/ onemlısınız ve ben bunu, sız ıbnk alırken tanıyorum, ama sız de benım, başka larından daha onemlı olduğumu tanıyın" Bu oykude, ıbrıkçıbaşının ozellıklen şoyle sıralanabılır Toplumun en alt kesımındedır ya da ıbrıkçıbaşmın gozunde kendısının en alt kesımde gorulduğune daır doğru bır yargı vardır Yaptığı ış son derece sıradandır ve meslek gerektırmemektedır Ust toplumsal çruplara karşı aşırı saygılı, zayıflara karşı her an kesın mudahaleadır Boylece toplumsal hıyerurşı nın sağlamlaşmasında katkı sahıbıdır Turk toplumunda tuvalet kapılanndan başka yerlerde de "ıbrıkçı başı'lar vardır Koy kahvelennde, oğretmen odalarında, hastanelerde, burokrat masalannda, polıtıka kulıslerınde ve aılelerın ıçınde Ibrıkçıbaşılann ortak ozellığı, bulunduklan yerde kendılennı guvensız hıssetmelerıdır Guvensızlığın nedenı bulunduklan yere uygun bır yeterlılık gosterememelerıdır Dığer bır nokta da genel olarak bır kışıde, yetersızlık belırgın hale gelınce, ibrikçibaşı tarzı mudahalecılığın artmasıdır Bu durumu, gelışme nın hızlı olduğu mesleklerdekı yaşlı kışılerde veya genç tembellerde goru ruz Çunku, hızlı değışıme ayak uydurmakta zorlanan kışıler en çok bunlardır Kendılerınde hıssettıklerı zayıflığı, lıderın gucunu paylaşarak ortadan kaldırmaya çabalarlar Yetemzlığını farketmış, ama "ben onemliylm"den vazgeçemeyen herkesın ortak kaderıdır bu Ama dıkkat edılırse yalnızca bı/ım gıbı top lumlarda Çunku bu toplumların, yetersız ınsanı "alaşağı" etme meka nızmaları yoktur Toplum kışıyı aktıf gorevden çekmedıkçe, kışı umutsuz ca kendını var olan dınamık surece adapte etmeye çalışmakta, hıyerarşının dışına duşmemeye çaba gostermekte, klasık ibrikçibaşı darvanışı ıçınde bır yandan kendını yoğun bır stres ıçınde bırakırken bır yandan da o toplumsal alandakı aktıf surecı, sekteye uğratmaktadır Pekı aktıf sureç dışına duşmek nıçın bu kadar korku yaratmaktadır7 Bunun temelını toplumsal korkumuzda aramalıyız Bu toplum, ortak bır bılınç halınde, tek tek bıreylennın yetersız olduğunu hıssedıp guçlu bır toplumsal dayanışma ıçınde bulunmaya ve hep bır ağızdan konuşup hep aynı adımı atmaya zorunluluk duyar Bu duyguyla, ılerıye gıdenlerı qerı çekmek, gerıye kalanlan da yanına çekıp bır arada ve benzer halde dur mak ve sonuçta toplumsal bır suru yaratmak ıçındır Bır benzetme yapa lım Bılındığı gıbı koyun kurda karşı çok zayıf bır hayvandır ve o nedenle suruden hıçbır koyun gerı kalamadığı gıbı ılen de gıdemez Çunku zayıf lık duygusu bırleşmeyı ve benzeşmeyı zorunlu kılar Benzeşmek dıyorum, çunku onlarca beyaz koyunun ıçınde bır sıyah koyun varsa kurdun dıkkatını çeken de o oluı Bır arada ve ben/er olmamak, toplumsal korkuyu, sonuçta da kışısel korkuyu arttınr Bunun ıçın, ıbnkçıbaşının toplumun ıçıne katılma çabalan, toplumsal hantallığı berabennde getırse bıle an layışla karşılanır ve asla dışlanmaz Korkunun temelı once toplumdadır ve oradan bıreye aktanlır Orneğın dılenaler her zaman toplu yerlerde para toplayabılırler Sakat bır dılena, yalnız bır kışıden para ıstedığı zaman genellıkle elı boş doner Ama msanlar toplu haldeyse sakatlığı ıle toplumsal bır korku yaratarak ve yardımlaşma duygusu uyandırarak fazla mıktarda para toplayabılırler Yanı sonuçta koktekı korku toplum halınde olduğumuzda ortaya çıkan korkudur Ibnkçıbaşılarına musaade eden de bu toplumsal korkudur (') Oykü, Dr Nevzat Satmif'tan almmiftır The Daily Dispatch gazetesi, 13Ağustosl998 Yakın tarıhımızm en uzun surelı elektrık kesmtısı bıtıp elektrıkler yenıden geldıgınde Mary Rose buzdolabmda bozulan yıyecpklerı çopp atıyordu Elektııgın ansi7in devreye qume sıyle panıge kapılan Mary Rose annesını aramak u/ere telaşla telefona sarıldıgmda buz gıbı bır spssızlıkle karşılaştı Bu sessızlıgın sorumlusu Zamana Ozgurluk Cephesı ıdı Bugunlerdp te lefon şırketlerının buyuk bır bolumu ses verılerıru mınık yığınlaıa donuşturpn sayısal sıstemlerdpn yararlanıyor Bu yı gınlar kesırı zaınanlama nlçutu i(,ırı KKBS ne başvuı uyoı Adının açıklanmasını ısternpyen bır telefon şırketı yotküısı soru nun ozunde sozu edılen bu zaman ol çutunun yattıgmı be lırtıyor ve Ac hronos KKBb dekı sadtleı ırı hızını yukseltmı^ olmalı Bu nedenle o saatlere tu muyle bagımlı olan telptorı ijirketlerının ansızın hatlardan aşırı bır hızla ven gondeımelerı tum sıstemı allak bullat ertı Yetküıler sıstemdpkı bu bozuklugun c ep ipk fonu kullanıcüarını da olurn suz etkıledıgını bc lırtıyoı Reuters, 17 Ağustos 1998, Greenvvich saatiyle 13.00 /arruına Ozgurluk Cephesı nm ,avunma dakı ufak bır yanlışından yararlanan bır FB1 ekı bı az orıce KKBC Ana Kumanda Merkezı nı yenı den ele geçırdı Olaya tanık olan bu gorevlı v^ tı uyeleıının sıatlprını ayaılamadıklm ıçm pa zartesı nobptınp gecıken bekçüer tarafından ya kalandıklarını belırterek Kazdıklan kııyuya ktn dılen clu^tuler /ıtLn hep boyİP olur dt dı The New York Times, HAğustos 1998 Kut,iik Kaıanlık Çağ adıyla tarıhe gec,e cek bu son donemdc ustaca bozulan zaman dengesıruıı bcdelını hoı gun ujlerıne gıdıp gc len msanlar da oduyor Dun ışleıuıe gıtmek uze ıt aıabdlarırıa bınen çok sayıda ınsan hızlı trafık akı^ını saglamak arnacıyla gecc ve gunduz saat lcrınde tarklı bu,ımde ışlcyon trafık tşıHarının ayarında bır bozukluga tonık oldu Sureklı kınnı zı ışıga takılıp sonunda arabasmı ordrıkta bııa kan bır yuıttdş kendıne gelebılmek ıçın solugu Martını lı kahvaltı edcbılecegı bır barda aldı Olaydan sorumlu tutulamayacagını behr tuı trafık mudurıı AIPX Blurnberg Trafık ışıklan nı dcnetleyen kututenn ıçırıe mınık radyo ah< üan yerleştmlmışür Bu alıcılar Ulusal Standart saat ve nlenne gnre ayarlanmıstır Ama şımdı bu ayann bozuhlutfu ve aıada 6 saat gıbı bır fark oldudju gnruluyor dedı Blumbcrg trafık ışıkJannm bu kcz The VVashington Post, 7 Ekim 1998 Hi/U sonu^lonan bır duruşmadan sonra yargıç Aton Redalqo ansızırı psuılenıp yaratıcı bır cez ı VLierok Zımana O/gurluk CophPsı adlı çeterun uyelerını 9 46x10 8 sanıydık hurre c Pzasma çaıptırdı Meıkezı Parıste bulunan Uluslaıarası Tartı ve Olçu Burosu bugun verdıQı bır demeçle hafta boyunca gerçekJpştıı ılen sal dırılardan kurtarılan tum atom saatlerının bnaraya getırılerek dunya saatının yenıden ayar lanmdsırıın tasarlandıgmı belırttı Bu arada bır buro gorpvlısı Bana saatm kaç olduğunu sakm \nrmaym Saat taşımayah uzun zaman oldu dedı Rıta Urgan New Scıentıst 1 Kasım 1997 568/9