Katalog

lyollarından biriyiz' BAŞBAKAN'IN UÇACI ATA DÜŞER MİYDİ? THY Uçak Bakım Müdürü Yurdaer Aksoy, Başbakan Mesut Yılmaz'ın ATA adlı Gulhtream tipi uçağının kısa süre içinde ikı arıza yapması nedeniyle sıkmtılı, çunku Başbakanlığa ait uçakların bakımı da burada yapılıyor. Aksoy, basının olaylan abarttığını belirtip, meydana gelen her iki anzanın da hayatı tehlike arzetmediğinin altını çiziyor. llk anzanın Azerbaycan'a giderken uçağın 4 tabakadan oluşan camının dıştaki kısmının çatlamasından oluştuğunu, bunun uçuş guvenlığini tehlikeye dusurmesinin soz konusu olmadığını, ancak pilotun hassasiyet göstererek Istanbul'a geri dönduğunu anımsatıyor. Yine Başbakan Yılmaz'ın ATA ile Trabzon'a giderken kabin basınanın düşmesinin uçuş güvenliğini tehlikeye duşurmediğini vurgulayan Aksoy, bu tip anzalann diğeryolcu uçaklarında da olduğunu, gunluk sıradan olaylar olarak değerlendirildiğini belirtiyor. 'Havada en az üç arıza olur' Bütun uçaklar yuzde 50 oranında "en az 23 arıza" ile havaalanına iniyor. Uçakların 310 tipi, yakıtıyla birlikte ağırlığı 142 ton. Buna 125 yolcu da eklenince ağırlık 157 tona çıkıyor. 737 uçaklarında ağırlık 68; 340 uçaklarında ise ağırlık 257 tona ulaşıyor. Başbakanlığa aıt CAP ve ATA uçaklarının ağırlığı ise 33 ton. Uçakların son derece emniyetli ulaşım sistemleri olmalarına rağmen, tonlarca ağırlığı havada taşıdıkları ıçm kuçuk anzalann kaçınıimaz olduğu belirtiliyor. Aksoy, şöyle diyor: "Burada oturup telsızi dinleseniz, sefere çıkan uçakların yarısının anzasız inmediğini görürsunüz. Ama arıza vardır çok onemlidir, arıza vardır uçuş guvenlığini etkilemez. Anzalann çoğu da boyledir. Genelde ne zaman bir uçak geri dönse medya "ölümden donuldü diye haber verır. Geçenlerde Heatrow Havaalanı'nda bir uçağın iniş takımları açılmadı, sıkıştı kaldı. Işte bu gerçek tehlikedir. Motorlar durursa veya yangın çıkarsa; bunlar da ciddi tehlikelerdir uçak için. Basınç düşukluğu sırasında da kulaklarınız tıkanır, rahatsız olursunuz, ama ölüm tehlikesı olmaz. Ancak Başbakan'ın uçağında olduğu gibi 'boyle de yoluna devam ederdi' demek de mumkun değil. Ama donüş, emergency (acil) bir donuş değil. Belli bir mesafeye indiğinizde de zaten, iç ve dış basınç eşitlenir; basınç düşukluğunun yolcularda yarattığı rahatsızlık da gider. " çak motorldrı, pılotlar tarafından nasmda da sureklı olarak ızlenıyor Ting). Pilot, motorunkademelı ola'irleıını, yakıt sarfıyatını ve dıger İKE: KUŞLAR pek olmamakla birlikte yüksek den olarak, havalanan uçağın, yor. Yolcular ve maliyet açısınklarını kuş glrmelerine karşt siIduğu belirtiliyor. llgın, "Motordaki parametreı gittiği yerde problemini çözen balans bozulması yaratabiliı veya motora zarar verebiliyor. ırçalanıyor ancak parçalar içei kompresörde dakikada 3 bin •liyor. Dolayısıyla bir balanssızda inişte oluyor. Alanın etrafın/'} için çok uğraştığı ifade edilii'mde. Kıyı şeridi, denize doğru ualtması nedeniyle tercih edilitörevlendiriliyor. En önemlisi yir. Doğa ve teknoloji çeliskisi bu'aalanlarma yakın yerlerdepikKuşlar bu artıklara gelerek ha'lanında olduğu gibl. verüerı kaydedıyor. Bu verüer, Guvenlık Bırımı tarafından gunluk olarak aknarak bılgısayar pıogramma yuklenıyor Boylece degerlerın, normal degerler marjından sapıp sapmadıöp gozlernyor Motor performansında normal degerlerden sapmalardakı trend, grafıkler halmde bılgısayardan ızlenıyor Bu trendın, uçuş guvenlıgı bakımından kabul edılemez degcrlere yukselmesı halınde, Gu venlık Bırımı gereklı uyarüarını yapıyor Motor, uyarüara karşın zamanında atelyede bakımd alınmazsa, ılerıde daha yuksek mahyetlı zararlara yol açabılır Bu nedenle uçak motorları surekh ızleme ve denetım altında tutuluyor Her perıyodık uçak bakımında, mo torlar yenıden gozden geçırüıyor. Motorlar, 15bınuçuşsaatınınsonunda genel bakımkrı ıçm Atelye'ye gınyor Bu da yaklaşık 4 5 yda karşüık gelıyor Oı talamd perıyot boyle Motorların bır uçak uzerındekı hayatı boyunca bakım perıyot ları, bır de bu bakım perıyotlaı ı ıçınde per formansı ve kontrollu atelye bahmlan yapüıyor Normal olaıak her uçagın motorlarının ıçıne bellı perıyotlarla (ornegın Boeıng 737'run motoruna 750 saatte bır) ışık ATA havada çarpışmayacak İki hafta içinde iki kez arıza yapan ATA uçağına, uçakların havada çarpışmasını engelleyen elektronik bir sistem, TCAS (Collisıon Avoidance Seystems) takılıyor. Bir telekomünikasyon sistemi olan TCAS, havada ters istikamette seyreden uçakların, pilotlarının iradesinden bağımsız olarak kendi aralarında elektronik sinyallerle "haberleşerek" çarpışmayı otomatik olarak engelliyor. Sistem, trafikteki uçaklann hangisinın kendisi için tehlike olduğunu hesaplayarak, belli bir menzil içindeki uçakları tehlike kategorisine gore farklı sembollerle ozel bir indikatorde pilota göstererek, ikaz uretiyor. Sistem bilgisayarı ayrıca diğer uçakların aynı bilgisayarıyla bılgi alışverişinde bulunarak çarpışma tehlıkesini gidermek için gerekli manevrayı duşey düzlemde yuksel (climb) veya alçal (deiçend) şeklinde TCAS Varyometresinde pilotlara göstenyor. Sistem tehlikenin ortadan kalkabilrriesı ıçm yatay düzlemde de "sağasola uç" şeklinde pilota önerilerde bulunabiliyor. ABD, kendi hava sahasmı kullanacak yolcu kapasitesi 30 koltuktan fazla ticari amaçlı jet yolcu uçaklarında 1993'ten beri TCAS sisteminin takılı olmasını şart koşuyor. Aynı zorunluluklarm, 2000 yılından ıtibaren Avrupa Hava Sahası'nda da yururluğe girmesi guBdemde. THY filosunda butun uçaklarda TCAS sistemi bulunmuyor. Bu sistem halen Atlantik otMseferler yapan ilave yakıt tankı bulunan 3 adet Airbus 310 uçağında ve 5 adet Airbus 340'ta buknuyor. , \ 56İ7İ3