Katalog

HAVA TAŞIMACILIĞI Bin kişilik kanatlara binmeye hazırlanın Havayoluyla seyahat edenlerin sayısının her yıl yüzde 6 oranında artması dev boyutlarda uçak üretim projelerini gündeme getiriyor. U zmanlar onumuzdekı yuzyılın başlarında havayolu şırketlerının en az 800 yolcu kapasıtelı ve 12 000 km mesafe katedebılecek taşıt sıparışlenne yöneleceklerını belırtıyorlar Douglas, Boeıng ve Aırbus kuruluşları tarafından uretılen uçakların yapısı buyumeye uygun bulunmuyor 600800 kışı kapasıtelı taşıtların yapımı ıçın sıradan bır govde yeterlı oluyor, ancak 1000 kışıye ulaşıldığında uçan bır kanat uretılmesı gerekıyor Başka bır deyışle çatının kanat ıçınde erıdığı bır uçak modelı duşunuluyor Ancak bu tur tasarılar teknolojık ve ekonomık olanakların sınırlarını zorluyor öte yandan bu canavarların şu anda varolan pıstlere nasıl ıneceklerı, bınlerce yolcunun bır anda akın ettığı havaalanlarının hangı donanımlarla hızmet vereceklerı soruları gundeme gelıyor Ayrıca pıstlerın bu devlerın ınış ve kalkış basınçlarına nasıl dayanabıleceklerı de konunun başka bır boyutunu oluşturuyor Bu sorunlarla ılgılı olarak havaalanı muhendıslığının havacılık kuruluşlarına onerdığı radıkal çozumler korkunç harcamalar gerektırıyor örneğın, kanat açıklığı 80 m 'ye erışen dev bır Jumbo'nun malıyetı % 25 oranında artıyor, mesafe 85 m 'ye çıktığında ıse malıyet artışı % 70 75'e ulaşıyor Elverişli yönleri Tum bu olumsuzluklara karşın yararlılığı ve teknık performansı nedenıyle uçan kanat projesı havacılık yetkılılerını cezbedıyor Uluslararası uçak yapım kuruluşlarının gelecektekı pazar hedefını oluşturan bu dev kanat projesının elverişli yönleri neler? Herşeyden önce, ağır ve hacımlı yukler, başka bır deyışle çok sayıda yolcu koltu ğu ve/veya eşya, klasık uçaklara kıyasla daha hafıf ve daha duzgun bıçımlı yapıların ıçıne yerleş tırılebılecek Ayrıca aerodınamık randıman artacak Uçak çatısının lyıce kuçulmesı ve hatta yokolmasıyla genel performans önemlı olçude lyıleşecek, yumurtaşeklındekı sıkışık yapı ıse taşıt ılerlerken hava dırencını onemlı oranda azaltacak Öte yandan proje uzerınde çalışanlar ağırlıktan kaynaklanabılecek sorunları gıdermek amacıyla uçağa denge sağlayacak "S" şeklını vermekten kaçındılar Bundan dolayı bu yenı uçak gunumuzdekı avcı uçakları gıbı kendı kendını taşıyabılen ama dengeden yoksun bır yapıya sahıp olacak Dev kanat havada ılerlerken denge kurabılmek amacıyla elektrıklı ve optık uçuş komutlaDev kanatlı uçaklar yenı havaalanı modellerini de berabennde getırecek. rından yararlanılacak Bu sıstemde kanatlar uzerınAyrıca uçak pencerelerının yerıne sıvı krıssel bır yapıda bunun kolayca halledılebıde etkılı olan ıstenmeyen dış faktorler alıtal ekranlı televızyonları görduklerınde leceğını ancak yumurta şeklındekı bır çacılar tarafından belırlenerek baştakı bılgıtepkılerı ne olacak? Dışansı, kanadın ucutının oldukça karmaşık sorunlar doğurasayara bıldırılecek Bu uyarıya karşılık bılna ve kenarlarına yerleştırılen vıdeo kamecağını belırtıyorlar Yıne de havaalanlarıngısayar hemen harekete geçıp parazıtlerı ralar sayesınde gorulebılecek Bunlar dıda yer aramak ve uçak yapım şırketlerını telafı edıcı bır guç oluşturacak Tum bu şında uçağın ıçındekı hava basıncınının ıkna etmek gıbı zorluklara karşın dev kaışlem sanıyeden daha kısa bır sure ıçınde ayarı ıse en son ve en onemlı teknık ennat pıstın ucunda gozuktu bıle (SV,6 95) tamamlanacak gel olarak çozum beklıyor YetkılılerdaıreTürkçe: Anahıd Hazaryan Öte yandan teknık sorular dışında yolcuların gostereceğı tepkı de uzmanlar tarafından merak edılıyor Kanadın ucunda, merkezınde ve arka bolumunde oturan yolcular nasıl etkılenecekler? • ngılızlerın uçan kanat projesı bu B2 askeri alanda devrımsel nıtelıkler taşıyor uçakları Şışebılen maddelerden yapılan taşıt da aynı hucresı uçağın boşluktayken havadan teknoloji daha hafıf olmasını sağlıyor (Bu ile maddeler helyumla şışırılıyor) "Aır üretildi. Cruıser" olarak adlandırılan bu dev kanat tam doluyken 9000 km 'yı Bu dev saatte 365 km hızla katedebılıyor uçaklar 60 m uzunluk, 53 50 m genışlık kendini ve 16 m yukseklığıyle buyuk bır taşıyor Aırbus'la karşılaştırılabılecek bu ancak dev kanat buyuk bır malıyet artışı dendegen gerektırmıyor 200 m yokuınlar. uzunluğundakı daha buyuk modelı ıse bır zeplının olumlu yonlerını ıçerıyor Dort dızel motoruyla çalışan, hızlı ve kolay ıdare edılebılen Aır Cruıser modelı kolayca ınıp havalanabılecek Uçuş kumanda sıstemı ıse elektronık yerıne optık teknoloııyle çalışarak elektromanyetık etkenlere ve ozellıkle yıldırım çarpmalarına karşı uçağı koruyacak Ingilizlerin uçan kanadı 4452