Katalog

GÖK Hazırlanın! 2009'da Mars'tayız A y'a ilk insanın ayak basmasından 25 yıl sonra bugün, insanlık Mars'a gitmek için gerekli teknolojik olanaklara ulaştı. Ancak bu dev projenin gerçekleşmesinde kimse p>ek hevesli değil çünkü Mars'a düzenlenecek insanlı bir yolculuğun faturası hayli kabarık. Yine de "kırmızı gezegene" ilk insanı taşıyacak olan projeler tam gaz devam ediyor. Bunlar kesiniikle hayal ürünü bilimkurgu senaryoları değil; gerekli parasal olanaklar sağlanırsa 21. yüzyılın başında Mars'ta da ayak izlerimiz olacak. NASA'nın Mars misyonu için istediği 400 milyar dolarlık bütçenin, Mars'ta enerji üretecek bir istasyon kurulmasıyla sağlanacak 350 milyar dolarlık tasarruf sonucunda 50 milyona inmesi, Mars yolculuğu konusunda yeni bir umut ışığı yaktı. Ancak bu projenin, presti) sağlamak dışında bilim ve teknoloji açısından somut yararları olup olmadığı da tartışılıyor. Bir kamuoyu araştırmasının sonuçlarına göre ABD kamuoyunun % 4'ü Mars'a insanlı uçuşun yararsız bir fantezi olacağını düşünüyor, % 52'si Mars'a yapılacak uçuşun harcamalarının ancak başka devletlerin ortak katkısıyla paylaşılması gerektiği görüşünde iken, % 41'i ise Mars'a yapılacak insanlı uçuşun gereksiz olduğunu söylüyor. Sonuçta Mars'a yapılacak insanlı uçuş, 25 yıl öncesinde kamuoyunda Ay'a gidişin yarattığı heyecanı yaratmıyor ama Mars projesi bu uzun yolculuk için gereken roket teknolojisi, astronotlar için yaşam desteği, Mars jeolojisi, Mars yüzeyinde olası intş yerleri, bu gezegende enerji üretimi gibi konular ve Mars misyo Mars'a gidecek insanlı bir yolculuğun faturası çok yüksek, ama projeler hayal ürünü değil. Gerekli parasal olanaklar sağlanabilirse 21. yüzyılın başında Mars'ta ayak izlerimiz olacak... nu için her türlü ayrıntının hesaplandı beyin fırtınalan yapılarak devam ediyc Mars bilgini Robert Zubrin, Mars'a 30 ' içinde ayak basılacağından emin. N/ SA'nın Johnson Uzay Merkezi'nden Ke Joosten, yolculuğa, Dünya ve Mars g < zegenlerini 26 ayda bir tekrarlanan uygı konumlarında iken başlanacağını böylec Dünya yörüngesi ile aynı yönde fırlatıl; aracın en az enerjiyi kullanarak Mars'a ç deceğini söylüyor. Uzaya ABD yapır Satürn 5 ya da Rus yapımı Energiya r < ketiyle fııiatılması düşünülen araca, mitı lojik savaş tanrısı Mars'ın Eski Yunanc adı olan "Ares" isminin verilmesi düşünı lüyor. Mars yolculuğu 180 gün sürecek. Iniş: En kritik an Yolculuğun en kritik anları ise uzay ; racının Mars gezegenine iniş sırasınc yaşanacak. Astronotlar iniş manevrasıı da başarısız olursa hiç şansları yok. Eğ frenlemeyi sağlayan jet motorları uygı zamanda ateşlenirse Ares, Mars yüzeyiı de Valles Mariensis adı verilen bölge^ yumuşak iniş yapacak. Mars'a ilk fırlatıl. cak olan araç, insanlı kapsülden 18 ; önce yola çıkacak. Koni şeklindeki bu ; raçta astronotların Mars'tan dönüşte g< rek duyacaklan enerjiyi sağlayacak ol; 6 tonluk sıvı hidrojen stoku bulunaca Bu enerji deposu, 250 milyon millik mı safeyi 330 günde katederek Mars'a in< cek. Mars yüzeyine indiğinde aracın 1 Ü beygir gücünde nükleer reaktörü, Düı ya'dan gönderilen radyo sinyalleriyle yı netilerek insanlı uçuş ve iniş yeri için gı rekli bilgileri Dünya'ya iletecek ve Mars' % 95 oranda karbondioksitten oluşan a mosferini emerek bunu sıvı hidrojenle n aksiyona sokup metan gazı ve su üretı cek. Metan gazı, geri dönüş yolculuğuı da roket yakıtı oiarak kullanılacak. Su i: elektrik akımıyla yeniden hidrojen ve ol sijene parçalanacak. Sıv; oksijen de rok yakıtı oiarak kullanılacak. Yakıt sorunu Mars'ın dünyadaklne benzer mevsimleri, gün uzunluklan ve yerçekimi var, ancak benzerlikler bunlarla bitmiyor. Mars'taki kum fırtınalan gezegenin yansını kaplıyor. Tüm gezegenlerdeki en buyük volkan Olimpus Mona 27.2 km yükseklikte. 1976 yılında iki Viking uzay aracı kuzey yanm küreye indi. Burada düz çöllar donmuş su ve karbondioksit'ten oluşan bir kutup var. Güney yanmküre ise kraterierie bezenmiş, Valles Marineris adını alan kanyon, ekvator kusağında yer alan ve kıtasal ABD kadan buyük bir alanı kaplayan 66/ge. Dünyanın ekvator çapı 12.682 km, Mars'ın 6.747km. Dünyanın Dünya'ya göre yerçekimi %100 Mars'ın dunyaya göre yerçekimi "A38, Dünya'nın ortalama yüzey sıcakhğı 1S"C, Mars'ın ise 2<fC. Yanda ise 1976'da Mars'a inen VMng'in kendisinin de görüldüğu Mars görüntülerinden biri. Böylece Mars yüzeyinde kurulan ene ji fabrikası astronotlar daha Mars'a ay; basmadan aylar önce 108 ton roket yak tı üretmiş olacak. Mars'taki uzay aracı Dünya'ya geri götürmeye yetecek ene üretimi, proje için 350 milyar dolarlık t. sarruf sağlayacak. Dolayısıyla insanlı ı zay aracının gidiş yolculuğunda döni yakıtını taşımasına gerek kalmayaca Bunun başlıca üstünlüğü, ekstra yakıt t. şıması nedeniyle çok hafif olan insanlı. racın ayrı bir modüle gerek kalmadc Mars'a yumuşak iniş yapabilecek olmas Enerji istasyonunun Mars'ta çalışma^ başlamasından sonra gezegenler ikin defa uygun konuma geldiğinde bu de altı astronotu taşıyan ve "habitasyc modülü" adı verilen ikinci araç fırlatıl; cak. Fııiatma için planlanan tarih 2009 > lının Ekim ayı. İnsanlı aracın uçuş stili \\i ne göre biraz değişik. Astronotları ta; yan kapsüle bir mil uzunluğunda bir h. 3888