Katalog

B İ L İ M D Ü N Y A S I N D A N H A B E R L E R Astım kalıtsal mı? Insanları astıma duyarlı kılan bir gen belirlendi... £ ngiliz ve Japon bllim adamları bağışıkI lık sisteminde alerjlk bir aşırı tepki ya| ratarak insan bedenini astım ve saman nezlesine karşı duyarlı hale getirdiği düşünülen bir geni beliıiemeyi başardılar. Bilindiği gibi, nefes yollarının büzülmesi ve tıkanması dolayısıyla nefes darlığı şeklinde kendini gösteren astım hastalığının ana nedeni çeşitli alerjilerdir. Alerjilerin oluşmasında önemli bir rol oynayan ımunoglobulin E (IgE) adını alan bir antikor ise oksürük, bumn tıkanması ve akması gibl asıl alerjik reaksiyonları oluşturan reseptör denilen protein moleküllerine bağlanarak, bu rahatsızlıkları başlatmaktadır. Saptanan gen insan bedenine bu reseptörlerin bir bölümünü nasıl yapacağını aktarmaktadır. Araştırmacılar bu genin belli bir çeşldini taşıyan insanların kanlannda daha yüksek düzeylerde IgE bulunduğunu saptadılar. Bu İse alerjik aşırı tepkinin ve çimen tohumuna karşı duyarlılığın bir işareti olmakta. Alerji kaynaklı astımı bulunan en az bir kişinin görüldüğü 60 aileden 10'unda genle beraber alerjik reaksiyon da kalıtsal olarak aktarılmış. Geni taşıyan 12 çocuğun tümü alerjik tepki verirken, tanımayan 12 çocuktan ancak ikisi alerjik tepki göstermiş. Araştırmacılara göre gen, ancak anne tarafından aktarıldığında sorun yaratıyor. Bu ilişki, incelenen ailelerin ancak küçük bir bölümünde görülmesine rağmen uzmanlar bu genin astıma neden olan genlerden yalnızca birl olabileceğlni söylüyorlar. Yapılacak araştırmalarla başka genler de bulunabilecek ve tıbbi tedavi olanaklan artırılabilecek. (Ik) Manyetik çıtçıtlarla gokdelene tırmanmak işçi. Bu çıtçıtları kullanan kurtarma personeli ve bakım işçileri şimdi komedl kitapları kahramanlarını taklit edebilir, demir veya çelik vapur bacalarına tırmanabilir veya depo tanklarının iç tavanlarında yürüyebilirler. Her biri bir kilogram ağırtığında olan çıtçıtlar ellere ve ayaklara takılıyor ve demir veya çelik yüzey kalın bir boya tabakasıyla kaplı veya yaş ve kaygan olsa bile, bir kişinin ağırlığını destekleyebiliyor. Her çıtçıtta ikisi bir paket sigara büyüklüğünde iki küçük mıknatıs bulunuyor. Her çıtçıtın içi kısa ve uzun tarafjarı olan bir dirsekll makara. Bir çıtçıtı bir duvara takmak için, tırmanıcı onu yerleştireceği yerin yukarısında tutar, üst kenarı duvarın üstüne koyar ve sonra el veya ayak klipsini aşağı doğru döndürür. Keskin paslanmaz çelikten bir iğne çıtçıtın aşağı kaymasını önlemek üzere yüzeyin içine girer. Kullanıcılar yüzeylerde yukarı veya boydan boya örümcekler gibi hareket edebilirler. Ancak, uzmanlar işçilerin aynı zamanda bir güvenlik ipi kullanmalarını tavsiye ediyor. Los Alamos'un patent aldığı çıtçıtların parçası 400 dolar civarında. Çıtçıtların kıyıdan uzak petrol teçhizatı ve tank alanlarında kullanılan takımların normal bir parçası haline gelmekte olduğu ve ıtfaiyecilerin de bunları faydalı bulacağı belirtiliyor. (nb) örünen şey bir örümcek adam mı? İnsan sinek mi? Tam değil; gökdelende görülen New Mexico'da Los Alamos National Laboratory'de geliştirilen manyetik çıtçıtları kullanan bir Sürücülerin ölümcül yanılsaması Oto sürücüleri, yoldaki çocuğun büyüklüğü konusunda optik yanılgıya düşünce, kazayı önleyemiyor... fark edinceye kadar sürücünün, çocuğa çarpmayı önleyecek kadar zamanı kalmayabiliyor. Araştırmacıların yürüttüğü testlerde gönüilüler bir yayaya yaklaşan bir arabanın bilgisayar benzeşiminde sürücü rolünü oynadılar. Testte sürücüler 1 metre boyunda bir çocuk ve 1.8 metre boyunda bir yetişkin ile karşılaştılar. Gönüllü sürücülerden yayanın önünde emin bir uzaklıkta durmaları istendi. "Perception" dergisinde yayımlanan araştırma sonuçlarına göre, imaj çocuksa sürücünün hata yapma olasılığı artıyor. Aynca sürücünün yol üzerindeki yüksekliğinin de hata sayısını etkilediği görüldü. Yolun 1.8 metre yukarısında oturan bir sürücünün yolun 1 metre yukarısında oturan bir sürücüye göre hata yapma olasılığı daha az oluyor. Yol kazaları istatistiklerinin bu sonucu desteklediği anlaşılıyor. Yoldaki her tip aracın sayısı dikkate alındığında, otomobillerin kamyonlara göre çocuklara çarpma olasılığı iki veya üç kat fazladır. Kamyon sürücüleri otomobil sürücülerinden yüksekte otururlar. Araştırmacılara göre, sürücülerin öldürücü hata yapma riski, yaklaştıkları nesnenin büyüklüğü konusunda onlara görsel ipuçlan vererek azaltılabilir. Ingiltere Avrupa'da en kötü çocuk emniyeti deneyimi olan ülkedir. Araştırmacılar bunun bir nedeninin diğer Avrupa ülkelerinde yollarda daha fazla zebra çizgilerl bulunması, bunun da sürücülere çocuk ile yetişkini ayırt etmede yardımcı olması oldugunu belirtiyoriar. (nb) Zekâ ve hafıza lşilik hormonu olarak bilinen östrojen hormonunun, zekâ sistemini geliştirdiği bildirildi. New York Eyalet Ünıversitesi bilim adamlarından Dr. Uriel Halbrelch, östrojen hormonu verilen yaşlı kadınlar üzerinde yapılan araştırmada, hormonun zekâ ve hafıza kapasitelerinl arttırdığının bellrlendiğini söyledi. Güney Kalifomiya Ünlversitesi'nden Psikiyatri ve Nöroloji kürsüsü öğretim üyesi Prof. Lon S. Schneider da, Halbreich'in bulgularının, östorenjinin düşünce kapasitesini arttırdığına dair daha önceki çalışmaları desteklediğini kaydetti. Prof. Schneider, östoren tedavisinin, yaşlı kadınlardaki Alzheimer hastalığı riskini azalttığını bildirdi. Bilim adamları, kadınlarda menopoza girinceye kadar vücudun doğal olarak ürettiği östorojen hormonunun kemik zayıflığını önlediği ve kalp hastalıkları riskini azalttığını da belirtiyoriar. Sürücünün retina Imajı Çocuk D Ölümcül yanıİMma: bir çocuk »urücünün dOsundüGundan daha yakın olablllr. Y«ttçkln berdeen Üniversitesl'ndeki araştırmacılar optik bir yanılsama nedeniyle Ingiltere'de yollarda çocukların öldürülmekte oldugunu belirtiyoriar. Ingiltere yollarında her gün 50 kadar çocuk yaralanıyor. Bu sorunla ilgilenen araştırmacılar kazaları çocuklann deneyimsizliği ve dikkatsizliğine bağlıyorlar. Fakat Aberdeen'deki araştırmacılar boyle düşünmüyor. Insanlar normal olarak yaklaşan bir nesnenin onlara ulaşmasının alacağı zamanı, cismin büyüklüğünün artma hızına bakarak anlıyorlar; buna da optik akı deniyor. Bu bir topu yakalamak için yeterli A dir, fakat araba sürücüleri için yalnızca çarpışmadan önceki son saniyede geçerli oluyor. Şehirlerdeki trafikte tipik olan saatte 50 km gibi hızlarda bir arabayı durdurmak 3 saniye kadar zaman alır. Araştırmacılar sürücülerin çarpışma öncesi süreyi bilinçaltından, yayanın imajının tepesi ile en alt noktası arasındaki uzaklığı gören açıyı ölçerek anladıklarını, başka herhangi bir ipucu olmadığında yayanın bir yetişkin kişi oldugunu varsaydıklarını ve uzaklığı ona göre değerlendirdiklerini söylüyorlar. Eğer yaya çocuksa bu varsayım öldürücü olabiliyor, çünkü sürücü çocuğun gerçekte olduğundan daha da uzakta olduğuna inanmasına yol açıyor. Durumu 388*5