Katalog

B İ L İ M DÜNYASINDAN Personel seçimi nasıl yapılmalı? lyi personel mi? Işin gerektirdiği personel mi? Pınar Tınaz* G memurla bankanın reklam ya da muhaünümüzde özel sektör ve kamu kusebe bölümünde çalışacak kişilerin niteruluşlannın etkili ve verimli çalışmaliklerinin aynı olması mümkün müdür? O larının, özellikle örgüt içinde görev halde bu kişilerin aynı tip kişilik testleriyie alacak personelin dikkatli ve doğru seçideğerlendirilip seçilmelerinin güvenilir olmine bağlı olduğu, yadsınamaz bir germası beklenemez. Muhakkak ki uygulaçek. Bu nedenle ülkemizde de pek çok nan test, testln tanımladığı en iyi insanı yönetici, personel seçiminin çok daha seçmektedir. Ancak o en iyi insan, söz büyük bir titizlik ve çağdaş bir yaklaşımla konusu işin gerektirdiği nitelikleri taşıyan ele alınması gereken bir konu olduğuna ien iyi insan mıdır?.. Acaba şu sırada bannanmaktadır. ka yetkilileri, verdikleri kararların doğruluMülakatlar ve testler, çeşitli kuruluşlarğundan ne derece emindirler? da genelde başvurulan personel seçim yöntemleri, şüphesiz deneyimli personelGüvenilir ve adil seçim cller, bu yöntemlerln de yardımıyla adaylar arasından en iyisini seçebilmektedir. nasıl olmalı? Ama seçilen insan gerçekten işin geIşte tüm bu soruları yanıtlamak, olası reklerine uygun en iyi kişi mi? şüpheleri bertaraf etmek ve hem daha Son yıllarda ülkemizde personel seçigüvenilir hem daha adil bir 'personel seminde testlerin kullanılması çok yaygınçimi' gerçekleştirmek amacından yola çılaştı. Adaylar, ... karak dikkatli ve titiz bazı beceri ve bir çalışma yaptık. kişilik testlerin Farklı işlerde çalışacak. Yöneticiler ve akadeden geçirilerek misyenlerle yoğun ve işe alınmakta. insanların aynı tip etkileşimli bir bilgi aBir kuruluşun lışverişi sağlanarak farklı depart testlerden geçerek yürüttüğümüz bu çamanlartnda, de alınması, doğru mudur? lışmada, başarılı bir ğişik kademele işgörende aranması rinde görev alagereken nitelikler decak kişiler, hepartmanlar bazında men hemen aynı testlere tabi tutularak belirlendi. örneğin bu çalışma bulguları değerlendirilmekte; sonuçta doğal olarak doğrultusunda herhangi bir kuruluşun en yüksek skorları tutturan adaylar işe apazarlama departmanında çalışacak kilınmakta. Yapılacak işler farklı olduğuna şilerde aranması gereken nitelikler, önem göre, belirli özellikleri ölçen testlerin uysırasına göre; sözel iletişlm, zekâ, progulanmasıyla bu kişiler nasıl seçilebilir? fesyonellik, değişikliğe uyum sağlayaörneğin tanınmış bir banka, yakın zabilme, ikna gücü, muhakeme edebilmanda bazı kişilik testlerini uygulamak me, dış görünüş, stratejik düşünme, suretiyle personel seçimi yaptı. Gişede karar verme, ekip çalışmasına uyum omüşteriyle direkt temasta bulunan bir larak saptandı. Tabiatıyla bu niteliklerin pazarlama departmanının alt departmanları içindeki önem sıralan farklı olacaktır. Buna karşılık bir flnans departmanında görevlendirilecek bir kişide, matematik yeteneği; yenl ve bllinmeyene uyum; zekâ; rapor verme alışkanlığı; stratejik düşünme yeteneği; planlama, organizasyon, kontrol; dakiklik; yazılı iletişlm yeteneği öncelikle aranması gereken niteliklerdir. Doğal olarak personel departmanında çalışacak bir kimsenin nitelikleri ise, bu iki departmanın gerektirdiği niteliklerden çok çok farklıdır. Şüphesiz bu olayın hemen hemen tüm yükünü omuzlannda taşıyanlar, personelcller. Ancak İşler, personel yöneticisine gerçekten iyi tanımlanıyor mu? Adaylarınçokluğu, değerlendirme zamanının yetersizliği, kişilerin özelliklerinin değerlendirilmesindeki yetersizlikler ve en önemlisi bu özelliklerin işe uygunluğunun değeıiendirilmesindeki bilinmeyenler, kanımca personel yöneticisini güç durumda bırakan en baş etmenler. Kontpollü orman yangını iyi mi? Avustralya örneği tartışılıyor Bu yılın başlannda Avustralya'dan gelen yangın fotoğrafları tüm dünyada büyük ilgi uyandırmıştı. Gerçi Avustralya'da her yıl binlerce hektar orman alanının yanması olağandı; ancak bu olayda ilginç olan, milyonluk metropol Sidney etrafındaki yangının şehri tehdit etmesiydi.. Aslında büyük orman yangını felaketlerini önlemek.amacıyla Avustralyalı yetkililer yılardan beri 46 yıllık periyotlarla kontrollü orman yangınları başlatıyor. Her yıl bu amaç çerçevesinde yaklaşık bir milyon hektar orman alanında orman dibi örtüsündekl yaprak ve saman çöpüyle alçak çalı ve bitkiler yok edilerek daha büyük felaketler önleniyor. Bu eylem, küçük ve kontrollü yangınlann hayvanlar ve bitkiler için daha az zararlı olduğu düşüncesine dayanıyordu. Ancak son yapılan araştırmalara göre ağaçları etkilemese bile genelde kışa yaklaşan aylarda başlatılan bu yangınların sanılanın aksine birçok bitki ve hayvan türü için oldukça zararlı olduğu ortaya çıktı. Suni yangınlar doğal yangınların aksine sonbaharda başlatıldığı için yeniden yetişme için kışın uygun şartlar bulamayan birçok bitki ortadan kalkıyor veya önemli ölçüde azalıyor ve yerlerini orman dibi örtü olarak küçük ve ısıya dayanıklı tohumlara sahip otiara bırakıyor. öte yandan bu alçak örtüye alışamayan Avustralya'ya özgü bazı hayvanların yaşam alanları da daralarak türleri tehlikeye giriyor. Avustralyanın güneydoğu bölgesindeki hayvan ve bitki türü çeşitliliğini korumak için uzmanlar bu yangınların küçültülerek mevsimlere yayılmasını hatta bunlardan tamamıyla vazgeçilmesinl öneriyorlar. Ancak Sidney gibi metropollerin güvenliği söz konusu olduğunda yazın sıcağındaki oldukça güçlü rüzgârlar nedeniyle asla önlenemeyecek gibi görünen bu yangınlara tek çare gene kontrollü yangınlar gibi görünüyor. (Ik) O halde ne yapılmalı, bu hassas konuya nasıl bir çözüm getirilmelidir? öncelikle personelcinin amacı, adaylar arasından en mükemmel insanı değil de, işin niteliklerine en uygun kişiyi seçmek olmalıdır. O halde belli bir testte en yüksek skoru elde edeni değil de, o iş için en doğru insanı seçen bir metodolojinln geliştirilmesi ve bu dogrultuda seçimin yapılmasına dikkat edilmelidir. Biz, departmanlar bazında kişilerin niteliklerinin belirlenmesine yönelik yaptığımız çalışma sonucunda hem adayların genel standartını belirlemeyi hem de gereken İşe en uygun kişiyi almayı hedefleyen bir metodoloji geliştirmeyi başardık. Departmanlar ve alt departmanlar bazında kişilerde aranması gereken nitelikleri tek bir test içinde ölçüp değerlendiren bu yöntemle elde edilen sonuçlar, aynı zamanda kişinin ileri dönemlerdeki terfilerinde de birer gösterge olacak niteliktedir. Ülkemizde yönetlcilerin, personel seçiminde kartvizit yöntemini bir yana bırakarak, titiz çalışmalar sonucunda belirlenmiş tutarlı test kartlarına bakmalarının zamanı geldiği ve bunun, örgütlerde minimum maliyetlerle en yüksek iş gücü veriminin elde edilmesinde yegane etkili araç olduğu kabul edilmelidir. * Yard. Doç. Dr., Marmara Ün. Iktisadi Idari Bilimler Fak. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri llişkileri Böl. Yönetim ve Çalışma Psikolojisi Anabilim Dalı İşin niteliklerine uygun... 387 5