Katalog

SORUN YANITLAYALIM BİLİM YAYIN belirtileri nelerdir ? Ankara, Dıkmen'den yazan okurumuz Kubilay özturfc "Kanserln belirtileri, sebebi, ledavı şekilleri nedir?" dıye soruyor Okurumuzun sorusunu Turk Kanser Araştırma Oerneğı'nden Dr. Orhan Gölpınar yanıtlıyor "Kanserın belirtileri, tuttuğu organa gore değışır, kanser hangı organa yerleşmışse ılk belırtıler o organda gorulur örneğın akcığer kanserınde gopuste ağrı, oksuruk, oksurukte kanama (hemoktezı) gorulur Her hemoktezı akcığer kanserı demek değıldır, hemoktezı tuberkulozun varlığını da gosterebılır Fakat gelışen tıpla bırlıkte tuberkuloz tedavı edılebıhr bır hastalık halıne geldığınden bu tur kanamalarda gunumuzde akla çoğunlukla akcığer kanserı gelır Kanser yemek borusunda başlamış ıse, yutkunma guçluğu çekılecektır Bılındığı gıbı yemek borusu yemeğı ağızdan mıdeye taşır Tumor burada gelışırse boruda tıkanma oluşacaktır, yutkunurken goğuste tıkanma hıssı uyanacaktır, yutma guçluğu cekılır, regurjıtasyon dedığımız geri çıkarma da gorulur Mıdede başlamış ıse, tumor mıdeyı doldurduğundan mıdede ağrı hıssedılecek, bazen kusma bazen de mıde kanaması olacaktır Kansızlık ve zayıflık da bu organın gorevlerını yapamamasının doğal sonuçlarıdır Kanser rektum ve anuste başlamış ıse hastada buyuk tuvaletını yapma zorluğu gorulur Ikınmaya rağmen kışının az tuvaletı vardır bu yuzden sık sık tuvalete gıtme ıhtıyacı duyulur (tenezm) , anormal bır doku mevcut olduğundan rektal kanamalar gorulur Karacığerde başlamış ıse tumorun buyumesıne bağlı olarak karacığer de buyuyecektır, bıtkınlık, halsızlık ve kansızlık mesane de (ıdrar torbası) başlamış ıse kuçuk tuvalet bozuklukları ve ıdrarda kan gorulur Memede başlamış ıse, kışı anormal dokunun buyuduğunu elıyle hıssedecektır Zamanla meme cıldınde ulserler, yaralar oluşabılır Bobrekte ıse ıdrar kanamaları, rahımde başlamışsa duzensız ve zamansız vajınal kanamalar gorulur Prostatta ıse hasta sık sık tuvalete çıkma ıhtıyacı duyar, ışeme bozukluklarına rastlanır Eğer kemıklerde başlamışsa şıddetlı kemık ağrıları olur. hasta yuruyemez hale gelır Beyınde ıse, gıttığı merkezı çalışmaz hale getırır En kolay teşhıs edılenı cılt kanserıdır orneğın, kullanılan tum merhemlere ılaçlara rağmen lyıleşmeyen bır kırmızı lekeden alınacak parçanın ıncelenmesı sonucunda lekenın kanser olup olmadığı anlaşılır Hastalık hucre olarak başlar, hucre bolunerek çoğalır organızma halını alır, lenf, kan damarları yoluyla yayılıp uzak organlara gıder, çeşıtlı organlarda metastaz yapar Bır hucreden cevız buyuk23314 luğune gelmesıne kadar geçen sure yaklaşık 2 5, 3 yıldır bu sure ıçınde genellıkle kendısını hıssettırmez Nedenlerı kesınlıkle bılınmemektedır Ancak tahmınler ve deneylerden elde edılen kesın olmayan sonuçlara gore kanser embrıyonaldır, yanı kanser hucresı ınsanlarda doğuştan vardır (Amerıka'da farklı nedenlerden olen hastaların vucutlarına yapılan otopsılerde vucutlarında kanser hucresı bulunduğu gorulmuştur) Yıne bu tahmınlere göre, bır vırus (çeşıdı belırlı değıldır), kanserlı hucreyı bulunduğu yerden alıp sağlam hucrenın ıçıne sokmaktadır Hucrede çoğalmaya başlayan kanser hucresı zamanla organı ıstıla etmektedır Bu durumun hangı koşullarda olduğu da bılınmemektedır Ancak vucudun ımmun (savunma) sıstemının zayıflığının rıskı arttırdığı soylenebılır Immun sıstem her hastalığa karşı vucudumuzu korumaktadır Bu yuzden başta ruh sağlığımız olmak uzere, kışının vucuduna lyı bakması gerekır Immun sıstemın bozulması halınde kanserı oluşturan olaylar kontrolsuz kalmaktadır Bu duşunceyle, kanserlı hastalardan alınacak antıkorların sağlıklı ınsanlara aşılanması olarak tanımlanabılecek ımmunoterapı uzerınde de gunumuzde çalışmalar surdurulmektedır Ancak bu tedavı henuz gelıştırılme aşamasındadır Kemoterapı, ışın tedavısı, kobalt tedavısı vb tedavı yontemlerı vardır Ancak tedavıden daha lyı sonuçlar alınabılmesı ıçın . bu belırtıler daha ortaya çıkmadan once yapılacak erken teşhıslerın buyuk onemı vardır Amerıka ve Avrupa'da dığer pek çok hastalıkla uğraşırken kanserın gozden kaçtığı farkedılmış, bu amaçla tek ışı kanserı erken teşhıs etmek olan merkezler kurulmuştur Turkıye de de ılk kez 1967 yılında kurulan Turk Kanser Araştırma Vakfı da bır kanser erken teşhıs merkezıdır, halen de bu gorevı yapan tek merkezdır ' lınesterez gorevını yerıne getıremez Amelıyatlarda yapay olarak adale gevşetıcı etkı yaratan suksınılkolın blok oluşturmaktadır Amelıyat sonrasında parçalanması gereken suksınılkolın, psodokolınesterez eksikliği yuzunden parçalanamazsa, geçıcı olarak etkı gostermesı ıstenen blok zamanında çozulemez, hasta da amelıyat sonrası normale donemez ve apne, solunum guçluğu meydana gelır Psodokolınesterez eksikliği gelışkın bır laboratuvarda, yapılacak olçumlerle saptanabılır Ancak bu olçumun rutın olarak yapılması oldukça zordur Bu yuzden yalnızca psodokolınesterez eksikliği yuzunden değıl farklı nedenlerden oturu de hasta amelıyat sonrası spontan solunumu yapamayınca, kı bu tur hastalara çok sık rastlanmaktadır, respırator denılen aletle yapay solunum yapılması gerekır " w Matematik Dünyası En sağlıklı doğum kontrolü Cılt 1, sayı: 3, Türk Matematik Derneği yayını Matematik Dunyası dergısının uçuncu sayısında şu yazılar var Kumelerın nıcelığı (Nurettln Ergun), Pısagor Teoremının Çeşıtlı Ispatları (ö.özlük, A. Şahln, C. Tezer), Bolunebılmede Yenı Yontemler (Fahrettin Akbulul), Izometrılerın Çarpımı (Hüseyin Demir), 32 Matematik Olımpıyatlarına Doğru (Albert Erklp), Bır Eşıtsızlık Uzerıne (FerH öktem) Sorular Çozumler Warıng Problem (Alev Topuzoglu) Kıtaplar Telefon: 223 71 00/dan 2978 veya 2979 (Ankara) Izmır Guzelbahçe'den yazan okurumuz Ibrahlm Ormancı'nın sorusu şoyle "En sağlıklı doğum kontrol yönteml nedlr?" Okurumuzun sorusunu Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. öztiirk Karabey yanıtlıyor En sağlıklı doğum kontrol yöntemi yaşa ve yapılan doğum sayısına gore değışır Turkıye'de doğum kontrol amacıyla yaygın olarak ıntrauterındevıce dedığımız rahım ıçı araçlar kullanılmaktadır Hıç çocuk doğurmamış kadınlarda ve otuz yaşın altındakılerde doğum kontrol hapları tercıh edılmektedır Ancak kışının bu hapları kullanabılmesı ıçın oncelıkle sağlık muayenesınden geçmesı gerekır örneğın karacığer hastalığı veya damar hastalığı geçırmış olanlara, karacığerın fonksıyonlarını yerıne getıremedığı kışılere bu haplar verılmez Çok doğum yapmış olan kadınlarda (uçun ustunde doğum yapmış olanlar bu grup ıçınde kabul edılmektedır), tuplerın bağlanması yontemı uygulanabılmektedır Tupler laparaskop dedığımız cerrahı yontemle veya operasyonla bağlanabılır Ancak bu yontemın uygulanabılmesi ıçın yasal olarak, hem kadının hem de eşının ıznı gerekmektedır Rahım ıçı araçlar dedığımız spırallerı hem doğum yapmış kadınlar hem de yapmamış olanlar kullanabılır Ancak doğum yapmamış olanlarda spıralın sık sık kontrol edılmesı gerekır Spıral kullanan her 150 kışıden bırının gebe kalma rıskı vardır Kışı doğum yapmak ısterse spıralle de doğum yapılması mumkundur Doğum yapmamış olan kadınlarda ufak boyutlu spıraller doğum yapmış kadınlarda da standart spıraller kullanılmaktadır " Çevre sorunları rının konu ve yöre I IJJjJ mesı, Doç.Dr. Yücel Çağlar, Mllli Prodüktivite Merkezi Yaymlan:437 Psödokolinesterez eksikliği nedip? loonuve yöredüzeyinde> önceiiklerinin Istanbul, Bostancı'dan yazan okurumuz Asuman Tuncel'ın sorusu şoyle "Psödokollnetterez eksikliği ne demektir, bu ekalkllk kalrtımsal mıdır, varlığı önceden tahllllerle saptanablllr ml, bu durumu mevcut olan klşllere narkoz verllirken ne gibl önlemler alınabilir?" Okurumuzun sorusunu Istanbul Unıversıtesı Istanbul Tıp Fakultesı Norolojı Anabılım Dalı'ndan Prof. Dr. Coşkun özdemlryanıtlıyor "Organızmada bazı maddelerı parçalamakla gorevlı enzımler bulunmaktadır organlarda bulunan psodokolınesterez de bu enzımlerden bırıdır Amelıyatlarda adale gevşetıcı olarak kullanılan suksınılkolın adlı maddenın, rolunu tamamlayınca parçalanması gerekır psodokolınesterez de bu gorevı yerıne getırmektedır Bazen genetık doğumsal nedenlerle bazen de bır hastalıktan oturu (orneğın bır karacığer hastalığı olabılır) psodoko Çevre sorunlarının çozumlenmesıne yonelık polıtıkaların yoresel duzeyde belırlenmesı ve planlanması sırasında yararlı olacağı duşuncesıyle hazırlanan kıtap, konu ıle ılgılı teknık bır yontem gelıştırmekte ve onermektedır Kıtabın sunuşunda ve sonucunda ozetle şoyle denıyor Çevre sorunlarının son derece çeşıtlendığı, gıderek karmaşıklaştığı gunumuzde her sorunun tek tek, bırbırınden bağımsız ele alınması onemlı yanılgılara yol açabılmektedır Kıtap bu sorunları çeşıtlı bırımler duzeyınde oncelıklendırmekte ve kumelendırmektedtır 42 sayfalık kıtapta bırıncı bolum kapsam ve yonteme ayrılmış, ıkıncı bolumde bulgular ve tartışmalar ele alınmış ve sonuç ve onerılerle konu bıtırılmıştır Isteme adresı Telefon (4) 127 14 16 (1) 143 08 97(51) 21 41 46