Katalog

HAZİRAN AYINDAGÖKYÜZÜ Venüs, Mars ve Jüpiter birlikteliği Yılın en uzun günü, yılın en erken şafağı ve Mars, Venüs, Jüpiter birlikteliği, bu ay;r> llginç olayları... Bülent Uyamker ODTÜ FIZ* kımyıldızındakı Alphard (198) kırmızı rengıyle dıkkat çekerken, Karga (Corvu) de yer alan Gıerah (2 59) bıze 450 ışık yılı uzaklıkta Hazıran ayında gözlenebilecek gökyuzu parçası. Harita yüzünüz güneye dönük olarak tutulursa gökyüzüyle çakışacakbr. Kutup yıldızına (polarls) doksan derece yapacak bir yay çızebilirseniz, doğu ve Jbabyı blrlestiren" çızgıyı (gök ekvatoru) elde edersınız Bunu kesen diğer çizgi ise günesin gökyüzünde ızledıgı yolu (burç kuşağı) ve noktalı çızgıler arasında kalan alan samanyolunu göstermektedlr. kutty S ıcak, pırıl pırıl yaz gecelerıne hasret kaldık Havalardan pek anlaşılrnasa da kuramsal olarak yaz mevsımıne gıreceğız 21 Hazıran, yılın bu uzun gunu ve 14 Hazıranda guneş yılın en erken saatınde doğacak 18 Hazıranda ıse yılın en erken tanı yaşanacak Ayın en onemlı olayı Venus, Mars ve Jüpiter birlikteliği ıse, Ikızler (Gemıni) Yengeç (Cancer) ve Aslan'ın (Leo) yer aldığı bolgede gerçekleşecek Bölgenın önemli yıldızlarından Regulus (1 30 )kadır parlaklıgında, 10 8 parlaklığındakı eşıyle bırlıkte Aslan takımyıldızında Regulus bıze 84 ışık yılı uzaklıkta ve beyaz renkte Regulus'un Sabah ve akşam: Merkur Ayın ılk gunlerınde Koç (Arıes) takımyıldızdan Boğa ya (Taurug)'ya geçecek olan Merkur gıderek guneşe yaklaşacak Boğa takımyıldızında olduğu surece sabah gökyuzunde yer alacak Guneşın batısında yer alan gezegen 15 hazıranda guneşı yakalayarak doğusuna geçecek ve ayın ıkıncı yarısında Ikızler takımyıldızına da geçecek Boylece gezegenı ayın ıkıncı yarısında akşam gökyuzunde ızleyebıleceğız Merkur 10 hazıranda aydan yaklaşık bır saat sonra doğarken (4 55) sabah tanının ıçlnde gozlenebılır Guneş ıle arasındakı açıyı artırarak ilerleyen \^ Venüs, Ikızler takımyıldızından yengeç takımyıldızına doğru ılerlıyor Bu \ . arada Mars gıderek kuçuUHplıron \ len uzanımıyla yengeç takımyıldızına doğru hareketlenmış durumda Ikızlerden yola çıkan Venus 13 hazlranda en büyuk doğu uzanımına (45 derece) ulaşacak ve yenMars, Venus ve Jüpiter 13 haziranda blrblrlerlne en yakın geçte yer alan Mars ve (gökyuzunde derece olarak) konumda. Daha sonra bu üçlü Jupıter'e yarım dereceye ye uç gunlük bır hilal seklinde ay da kablacak. Çlzim 14,15 kadar yaklaşacak Boyleve 17 haziran saat 21.00 de kuzey bab utkunu gösterlyor. ce geçen aydan berı yengece doğru ilerleyen Vehemen uzerınde yer alan Algıeba ıse nus ve Mars, Jupıter ıle buluşmuş 1 99 parlaklıgında ve 200 ışık yılı uzakolacak Bu sırada Mars 1 5, Jupıter 1 9 lıkta Aslan'ın kuyruk y yıldızı Denebela ve Venus 4 2 kadır parlaklığına sahip y olacak yıne beyaz renkte ve 43 ışık yılı uzaklıkKırmızı renkll Mars'ı ilk bakışta tanıta, 214 kadırden parıldıyor Su yılanı taazıran J ) Venüs, Mars ve Jüpiter Yengeç takımyıldızında V , gön.y J yamasanız bile, batı ufkundakı diğer parlak ikı gezegenı kaçırmanız mumkun değil Bir gun sonra da bu uçluyu ayın sol ustunde gorebılırsınız Yıne de bulamayacağımızdan şuphelenıyorsanız, ayın onbeşını bekleyın Çunku 15 hazlran saat 21 00 de uç gezegen de ayın hemen uzerınde bulunacak Uçlu hazıran ayında guneş batâr batmaz gozlenebılır Venus ve Mars daha sonra Jupıter'ı gerıde bırakarak ayın son gunlerını Aslan takımyıldızında geçırecek Boylece hazıran sonunda Jupıter'den 15 dakıka geç batacaklar Satürn akşam gökyuzunde Saturn Oğlak (Caprıconnus) takımyıldızındakı konumunu surduruyor Gezegen ayın ilk gunlerınde 23 30 da doğa cak Hazıranın ortasında 22 50 ye kadar ulaşacak Artık lyice akşam gökyuzunde yer almış olan gezegen gozlere elverışlı Guney ufkunun en belırgın grubu Akrep (Scorpıon) ve Yay (Sagıttarıus) takımyıldızını bulmak ıçın guneye yonelmek yeterlı Bu guruplann doğusunda yer alan en parlak cısım olan Saturn'u portakalımsı rengınden tanıyabılırsınız Ayrıca, Saturn 29 haziran akşamı aydan 5 dakıka sonra doğacak Uranus ve Neptun yay takımyıldızında Bu iki gezegen ayın ılk yarısında saat 22 00 de, ıkıncı yarısında ıse saat 21 00 de doğacak Beş buçuk kadır parlaklığındakı Uranus durbunle gozlenebılırken Neptun ıçın kuçuk bır teleskop gerekecek Çunku Neptun sekızıncı kadırden ışıldıyor Uydumuz ay 5 haziranda sondordun, 12 hazlranda yenıay, 18 hazıranda ılkdordun ve 27 hazıranda dolunay evresınde olacak 27 hazıran saat 4 50 de ıse ayın yuzde otuzu dunyanın yarı golge konısıne gırecek ve mınık bır ay tutulması oluşacak Maksımum zamanı 613 olan tutulma 7 36 ya kadar surecek Ay ıse bızım ıçın saat 5 19 da batacak Yarı golge tutulmaları genelde pek dıkkate değer bulunmaz, çunku parlaklık değışımı çıplak gozle hıssedılemeyecek kadar azdır Bu tutulma ıse yarı golge tutulmalarının en kotulerınden, ayın ancak yuzde otuzu konıden geçecek Fotoğraf çekmek ısteyenler ıçın ılgınç bır deneyım olabılır Elbette 15 hazıran saat 21 00 de ayı venus, mars ve jupıterle bırlıkte goruntulemek sıze daha çekıcı gelebılır 22019