Katalog

BİLİMDÜNYASINDANHABERLER N orveç Bergen'de, 6 kişi 5 hafta boyunca basınçlı odalara kapatıldı ve uzay çalışmalarında izolasyon, kapatılmış olma ve tehlike duygusunun Insanı nasıl etkilediği araştırıldı. Bilim adamları 6 işilik mürettebatın tüm konuşmalarını ve hareketlerini görüntüledi, bağışıklık düzenini belırlemek ve sonuçları psikolojik olarak değerlendirmek amacıyla hormon, kan, üre ve salyalarını analiz etti. Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) gerçekleştirdiğı deney, NASA tarafından ilgiyle karşılandı. ESA'nın uzun dönem programlar ofisi başkanı Jacques Collet'ye göre Amerikalı astronotlar ve Sovyet kozmonotlar, psikologlardan aynı ilgiyi göremiyor. Çok kısa bir süre öncesine kadar astronotlar kahraman olarak kabul ediliyordu. Neyle karşılaşırlarsa karşılaşsınlar "bunu başarırım" felsefesini korumaları ve sürdürmeleri bekleniyordu. öteyandan Sovyetler, uzay çalışmaları sırasında stresin psikolojik görünüşüyle ilgileniyor. Avrupa İnsanlı Uzay Altyapısı İçin izolasyon Çalışması adlı deney, 17 eylül19 ekim tarihleri arasında Bergen'de Norveç Sualtı Teknolojı Merkezi'ndeki hiperbarik odalarda gerçekleştırildi. Altı kişi, astronotlar için yapılan elemelerden geçirilerek seçildi. 2533 yaşları arasındaki bu altı kişi 1.5 atmosfer hava basıncındakı odalarda 33 gün geçirdi. Kapıların basınç normale dönüştürüldükten sonra açılması saatler alacaktı; bu süre uzay ıstasyonunda acil bır durum nedeniyle yeryüzüne dönmek Boşlukta yalmzlığın etkileri Aranan sülün sofrada bulundu T 150 yıldır dinozorlarla yaşıyoruz "Korkunç kertenkele'ler, 1841de keşfedilmişti. Murat Arın u yıl, Ingiliz anatomist ve paleontog Rlchard Ovven'ın dlnozorları keşfinin 150. yılı. Owen 1841'de, Plymouth'da yapılan British Associatlon toplantısında Ingiliz fosil sürüngenleri konusunda yaptığı araştırmayı sunmuştu. Bu çalışma Hylaeosaurus, Iguanadon ve Megalosauras'ı da kapsıyordu. Owen, bunları Dinosauria olarak tanımladı. Oinozor Yunanca kökenli bir sözcüktür ve "korkunç kertenkele" anlamına gelmektedir. Bugünden sonra, dinozorlar üstüne yapılan araştırmalar hızla çoğaldı, özellikle son yıllarda gizemli bir biçimde kaybolmuş olan bu canlıların türleri, yaşam biçimleri hakkındaki bilgileri zenginleşti. Dinozorlar bundan 220 milyon yıl önce kaplumbağalar, timsahlar, uçan sürüngenler, memeliler ve belki kuşlarla birlikte yeryüzünde ortaya çıktılar. Aynı zamanda, Geç Triyas devrinde blrçok amfibıen ve karada yaşayan sürüngen yok oldu. Sonuçta, bu karada büyük değışımlerin olduğu bir dönemdi, yeryüzü tarihinin en çarpıcı devrelerinden bıriydi. Bazı dinozorlar yeryüzünde yaşamış en iri hayvanlar olmalarına karşın, daha eskı ve ilkel örnekleri oldukça küçüktü. Başlangıçta dinozorların hemen hemen hepsı etçildı, zamanla pek çogu bu ilkel sürüngenlere özgü yaşam biçimini bırakıp bitkiyle baslenmeye başladı. ilk dinozorlar ıki ayaklarının üstünde yürüyorlardı, büyük bölümü yeryüzünden silınınceye değin bu ürü tükenen Vietnam sülünunun sık sık Vietnamlı çiftçilehn yemek masalarını süslediği ortaya çıktı. 25 yıl önce keşfedilen Vietnam sülününün türünün tükendıği sanılıyordu Ancak inatla bu turun örneklerinı arayan ornitologlar, sülünü düzenli olarak avladıklarını v« yedlklerini açıklayan bir grupla karsılaştı. Vietnamlı bilim adamları, çiftcilerden yakaladıkları beyaz kuyruklu her sülünü canlı tutmalarını istedi. Şimdi mavi tüylü ve uzun beyaz kuyruklu iki erkek sülün ve bir dişi sülün Hanoi'de yakalanmış bulunuyor. Ornitolog Vo Quy, 1964'te sülünü keşfettiğinden beri bilim adamları kuşu canlı olarak ilk kez görüyorlar. Vo Quy, doğada sülünün yasamını sürdürmesi için yaşadığı bölgelerin saptanarak korumaya alınması gerektiğini belirtiyor. Vietnam'da avlanma, ormanların tarım ve kerestecilik için yok edilmesi nedeniyle sekiz sülün türü yok olması tehlikosiyle karşı karşıya bulunuyor. (m.a.) B Ekibin dış dünyaylt. ilişkisi "yer" ile tek bağlantısı, ses vegörüntü ıletişimıydı. Ekıbın günde 13 saat çalışması gerekıyordu. Bu arada psikolojik soruları yanıtlayarak kan ve üre örneklerı olarak 35 bilimsel deneyin gerçekleştirilmesine yardımcı oldular. Izole bır ortamda, başlıca sorunlardan bırı hastalıktır. Ekibin elemanlarından birı doktor gıbı eğıtilmişti ve yerdeki bir doktorun ellerı ve gözleıı oluyordu. Bu şekilde bırçok tıbbı deneme gerçekleştırildi Ayrıca doktor görevı ustlenen elemana yardımcı olması amacıyla Fransa Toulouse'daki Paul Sabatier Üniversitesi'nde gelıştirılen tıbbi tanı için bilgi veren bir bılgısayar sistemi kullanıldı. (m.a) özelliğini sürdürürken, otçul dinozorlardan birçoğu ayak üstünde yürümeye uyarlandı. Dinozorların çoğu Kretase Dönemi'nin bitimine değin (65 milyon yıl öncesi) yeryüzündeki varlığını korudu, sonra birdenbire jeolojik kayıtlardan tümüyle sjlindi. Kretase Dönemi'ni izleyen Tersiyer (Üçüncü) Dönem'in (652.5 milyon yıl önce) en eski katmanlarında bile dinozorların en küçük bir izine rastlanmadı. Bu ani yok oluşun nedeni hakkında birçok varsayım ileri sürüldü, fakat kesin olarak açıklanamadı. Bilim adamları, dinozorların yok oluşunu ani sıcaklık değişiklikleri, salgın hastalıklar, dinozor yumurtalarıyla beslenen ilk memelilerin varlığıyla açıklamaya çalıştı. Yeni bir varsayım ise Yer'e bir göktaşının çarptığı ve bunun sonucunda oluşan toz bulutunun üç yıl kadar süren bir karanlık dönemi başlattığıdır. Güneş ışınlarının yeryüzüne ulaşamaması nedeniyle, birçok canlıyla birlikte dinozorlar da yok olmuştur. Bu varsayımın jeolojik kanıtlarla bir ölçüde desteklenmesine karşın, araştırmacılar dev sürüngenlerin birden yok oluşu konusunda kesin bir kanıya ulaşabilmiş değillerdır. Bu arada, D.B. VVeishampel, P. Dobson ve H. Osmolska, bugüne kadar dinozorlar uzerındeki bilgileri toplayan The Dinosaoria kitabını yayımladılar. (University of California Press). ü Perlnatalm asflksl, yenl doğanda resusltasyon, Istatlstlkler ve kllnlkopatolojik olgu tartısması K. Aydınlı, B. Aykaç, A. Seçkin, F. öz, F. Aksoy, Süleymaniye Doğumevi, 17 Ocak 11.00 13.00. Akdeniz flora vs |«tasyonunun orljlnl Fatmagül Tanel, Ankara Ün. Fen Fak. Biyoloji Böl. Top. Salı, 14 ocak, 15.30. Sıcak ve mlneralll sulann kökenl, fizyoklmyasal özelllkleri ve kapta|ı Suzan Ahmet, Ankara Ün. Fen. Fak. Jeoloji Yük. Lısans Dershanesi, 14 ocak, 13.00. Avrupa fosll reslfleıi Eşref Atabey, Ankara Ün. Fen. Fak. Jeoloji Müh. Yük. Lisans Dershanesi, 15 ocak, 13.00. Sülfürlk asltln çözücü olarak analltlk kimyadakl yerl Selahattın Yılmaz, Ankara Un. Fen. Fak. Kimya Böl. A. G. Parts Sem. Od., 15 ocak, 14.00 Toprak atrüktüründekl değlsmelar ve nadenleri Nilgün Sapmaz, Ankara Ü. Zlraat Fak. Toprak Böl. A Blok, 15 ocak, 10.30. Elektronik gürültü yok etmo Ali Özkaya, Ankara U. Fen. Fak. Müh. Böl., 16 ocak, 14.00 Petrol hazne kaya degerlendlrme8İ Mustafa Albayrak, Ankara Ün. Fen Fak. Jeoloji Müh. Yük. Lisans Dershanesi, 17 ocak, 14.00. Pediatrlk olgularda pre ve perop kan gllkoz düzeylerlnln değlşlk parametrelerde karşılastırılması Dr. A. Yentürk, Dr. R. Torun, Şişli Etfal Hastanesi Konferans Sal., 16 ocak. BİLİMGÜNDEMİ