Katalog

KALITIM BİLİM Havva Anamız Mısırgenlipetünya kaçyaşında Transgen bitkiler Başka bitki veya bakterilerin genleri aşılanmış 167 transgen bitkiorganizma açık havada yetiştiriliyor. lmanya'da som balığı kırmızısı rengınde çıçekler açan petunyalar gözde Petunyalar Federal Almanya'da açık havada yetıştırılmelerıne ızın verılen llk transgen bitkiler Gen teknık yöntemlerle bu bıtkılere, mısır bıtkısının kalıtımından elde edılen bır gen yerleştırıldı Bu yabancı genın, bılımsel açıdan scn derece ılgı çekıcı olan, "sıçrayan" genlerın keşfedılmesıne yardımcı olması bekleniyor Eğer bu hareketlı elemanlar daha ayrıntılı bır şekılde araştırılmak ıstenıyorsa pekçok bıtkıye ve aynı zamanda da genış bır ekın alanına ıhtıyaç var Kölnlu araştırmacılara, böyle 40 bın bıtkıyı açıkhavada yetıştırme ıznı verıldı A ganızmalar arasında "Escheerıchıa colı", "Rhızobıen" ve "Pseudomans"ın değışık çeşıtlerı ve "Bacıllus thurıngıensıs" bulunuyor Vıruslerde ıse, hayvanlarda aşı olarak kullanılması duşunulen Herpes ve Vaccınıe vıruslerı ıle zararlı böceklere karşı bıyolojık mucadelede uygun olup olmadıkları sınanmak ıstenılen Baculo vıruslerı söz konusu Bu arada genteknık açıdan değışıklığe uğratılmış blr hayvanın da açık havada yetıştırılmesı gundeme geldı Bırleşık devletlerde buyume hormonuyla donatılmış olan sazan balığının doğada yetıştırılmesı ıçın ızın ıstendı Amerıka Bırleşık Devletlerı'nde 76 açık hava deneyı gerçekleştırıldı Bu herhangı bır başka ulkede olduğundan daha fazla Kanada'da 18 açık hava deneyınden soz edılıyor, Yenl Zelanda'da 5, Avusturalyada, Arjantin, Japonya ve Mekslko'da da bırer boylesıne deney gerçekleştırılmış Bilim adamları arasında anlaşmazlık: 200 bin mi yoksa daha genç mi? Çeviri: Gulşat Aygen er ınsanı genetik olarak kısmen 200 000 yıl önce Afrıka'da yaşadığı duşunulen bır kadına bağlayan çelışkılı kuram, yeni kanıtlar ve yenı bir muhalefet kazandı Söz konusu yenı kanıtlar dünya çapında bır araştırmadan elde edıldı, muhalefet ıse kuramın dayandığı moleküler saatln doğruluğuna meydan okuyan, fosıllerden elde edılen kanıtlara dayalı Mülekülar saatler, ortak bır atadan dallanan çeşıtlı soylarda bırıkmış mutasyonlardan çıkarılır Moleküler evrımsel dallanma zamanının fosıl kayıtlarından saptandığı durumlarda uzundönemlı mutasyon oranını tahmın ederek saatı uyarlar, saat ancak bundan sonra tarıhı bılınmeyen dallanmalara uyarlanabılır 198O'lı yıllann ortalannda Berkeley'dekı Calıfornıa Unıversıtesı'nden Altan C. Wllson'ın önderlığındekı bır grup, hücrenin stoplazmasından enerjı ıleten organcıklar olan mltokondri genleıinl kodlayan böyle bır saatı DNA'ya dayandırdılar Mıtokondriyal genler yalnızca anneden alındıkları ve bu nedenle cınsıyetle karışmadıkları içın bır aılede yenı nesıllerın tum uyelerının erkek olması durumunda mıtokondrıyal kalıtım durur Mıtokondrıyal kalıtımın yok olmasıyla yalnızca bır kadınınkı harıç mıtokondrıyal Havva tum kalıtımı eledı VVılson'ın grubu mıtokondrıyal DNA (mtDNA) mutasyon oranının her mılyon yılda %24 olduğunu, buna göre Havva'nın 100 000200 000 yıl oncesı arasında yaşadığını tahmın edıyor Araştırmacılar Afrıkalı olmayanlan Afrıkalı bır kolda ınce dallar olarak belırten ve nufus toplulukları arasındakı genetik farklılıkları gösteren bır ağaç oluşturdular Bu ağaç Havva'nın Afrika'da yasadığını belgelemekte Bazı paleontologlar, moleküler saatın ardındakı varsayımları önemsıyorlar, bunun bır nedenı Havva'nın kabılesının yakın zamanda ve hızla dunyanın her yerıne, yerli homınıdlerle çıftleşmeksızın yayıldığının sayunulmasıdır Mıchıgan Unıversıtesı'nden Mllford H. VVolpoff böyle toptan yer değıştırmenın, keşıflenn teknolojlk ustunluğu ne denlı buyuk olursa olsun, keşfın tarıhsel örneklerıyle hıçbır paralellık göstermedığını belırtiyor Bu kuramın, Afrıkalıların yenı bır turu modern homo sapiens oluşturduklarını ıma ettiğını de sozlenne eklıyor Oysa bu olanaksızdır, çunku fosıllerden elde edılen kanıtlar ınsanlardakı modern H Talep artıyor Federal Almanya'da bu açık hava deneyının lehıne ve aleyhıne pekçok göruş ortaya atıldı Oysa pekçok ulkede genteknık açıdan değışıklığe uğratılmış organizmaların açık havada yetıştırılmesı çoktan alışılagelmış bır uygulama Bu konudakı talepler hızla artıyor Federal Alman Araştırma Bakanlığı şımdı taleplerı sayısal olarak belırledı Buna göre tum dunyada açık havada yetıştırılen 167 tane transgen organizma var Buyuk deneyler kısmı projelere aynştırıldığında ıse bu sayı 206'ya çıkıyor Çoğu durumda bitkiler petunyalarda olduğu gıbı yalnızca bılımsel amaçlara hızmet eden bır ışaret genıne sahıpler Açık havada yetıştırılen 167 (206) bıtkıden 112 (I31)'sınde transgen bitkiler söz konusu Açık havada yetıştırılen bitkiler arasında tutun, domates, soya fasulyesl, patates ve kavak agacı bulunuyor Mıkroorganızmalar 36/51 kez, vırusler 19/24 kez açık havaya bırakıldı Mıkroor Açık hava deneyleri Avrupa dahllınde transgen organızmalar 61 kez açık havaya terk edıldı Bırıncı sırada Fransa bulunuyor Burada en azından 28 boylesıne deney gerçekleştırılmış Ikıncı sırada da 12 (15) deney ıle Belçıka gelıyor, Bunu İngiltere (8/11), Hollanda (6) ve ispanya (3) ızlıyor Italya'da açık havada ıkı deney yapılmış, Flnlandlya ve İsveç'te de bırer Federal Araştırma Bakanlığı'nın belırttığıne göre, özel olarak gen teknık ıle ılgılı olarak yenı yasal duzenlemeler yapan tek ulke olan Danimarka bu yıl ıkı açık hava deneyı yapmayı planlıyor Bu deneyler de vıruslere ya da Herbızid'e karşı dırençlı olup olmadıkları saptanacak olan genteknık açıdan değışıklığe uğratılmış şeker pancarları söz konusu (s n ) ırk farklarının yüz bınlerce yıl önce belırgın olduğunu göstermekte Wolpoff ıle Avusturya ve Çın'dekı ıkı araştırmacı Avrupa'dakı ve Asya'dakı ınsan fosıllerının dış ve yüz özellıklerını ınceleyerek bu sonuçlara vardılar VVolpoff yalnızca yerel çevre koşullarına uyarlanmayla evrımleşmış olamayacak ve bu nedenle genetik olarak ureyebılecek özellikleri ınceledıklerını belırttı VVHson ıse bu tartışmaya, doğal seçımın anlaşılmayan mekanızmalarıyla yenıdoğanlann ılıskılerı olmadığı halde öncüllerıyle benzerlık taşıyabıleceklerı duşüncesıyle karşı çıktı Ayrıca Wolpoff'un verllerını de kabul etmedı "Avuç dolusu özelllkle uğraşıyor, oysa bizim 100'e yakın özelllğtmlz var." protelnlere, albümlne ve hemoglobine dayanan özgun moleküler saatı ınsanların, şempanzelerın ve gorıllerın yalnızca 35 mılyon yıl önce, yanı zannedılenden 10 mılyon yıl sonra ortak bır atadan ayrıldıklarını ortaya koydu VVolpoff ıse bu başarıyı kuçumsedı "Bozuk blr saat blle günde Iki kez doğru zamanı gosterlr!" Scientifıc American, Nisan '90 Ne zaman yaşadı? Diş ve yüz özellikleri Kalıtımşal özellikler hücrenin neresinde? K alıtımın taşıyıcısının ureme hucresının protoplazmasında mı yoksa çekırdeğınde mı bulunduğu sorusu, Boveri tarafından deneysel olarak yanıtlanmıştır Denız kırpısı yumurtaları çalkalanarak çok sayıda parçaya ayrılmakta, şöz konusu parçalardan yalnızca bırı çeRırdeğı ıçermektedır Parçaların döllenmesınden sonra yalnızca çekırdek ıçeren parçalardan larvalar oluşmaktadır Ondokuzuncu yuzyılın sonunda hucre bıyologları kalıtımın hucrenın hangı bölgesınde bulunduğunu araştırıyorlardı Huore yapısının bırçok aynntısı ve hücre bölunmesı bılınıyordu Hücre çekırdeğı, 1833 yılında Robert Brovvn tarafından tanımlandı 1984 yılında denız kırpısı yumurtalarında hucre çekırdeğınln ve sperma çekırdeğının döllenrne ıle bırleştığı, O.Hartmann tarafından gösterıldı Daha sonra aynı bırleşme bıtkı hucrelerınde gözlemlendı 1900 yılında Mendel yasalarının yenıden keşfınden kısa sure sonra VV.S.Sutton ve Th Boveri, ayrı ayrı hucre genetığı bılımını kurdular Boveri deneyleri sonucunda hucre çekırdeğının tek başına kalıtımdan sorumlu olduğunu gösterdı Kromozomlar arasındakı ılışkıler ortayaçıkarıldı (I.m.) 1967de VVılson ve Sarrıch'ın 15