Katalog

S AĞ Ll K H AFTAN I N G Ü N D E M İ Koli basilleri çok mu tehlikeli? Deniz mevsimi ile birlikte koli basilleri yine gündemde! Bunlardan kimler korunmalı? Dr. Necdet TUna K oli basıllerıyle ınsan ılışkılerı, her yaz olduğu gıbı bugunlerde yıne denıze gırenlerle sağlık kuruluşları ılgılılerını duşundurmeye başladı Aslında koli basıllerının ınsanlara yaklaşımı, zararlı ötekı bakterıler kadar kötu değıldır Ama bır kez adları çıkmış1 Kolılerle ınsanlar oldum olası ıç ıçe yaşarlar Ne var kı ınsanların onlaria tanışmaları, ötekı baktenler gıbı bıraz geç olmuş 18 yuzyılın sonlarında (1881), Avusturyalı bır çocuk hastalıkları uzmanı olan T Eschench'ın (18571911) koli basillerını çocuk kakasından ureterek bulmasından sonra zamanla ınsanlarla olan ılışkılerı daha yakından araştınlmış Ama sanırım hıçbır zaman, yaz gunlerınde bızde olduğu kadar dıle duşmemışlerdır' Her yaz, denız mevsımı başlayınca denız suyundan örnekler alınır, tahlıller yapılır Şu kıyıda bu kadar, bu plajda şu kadar koli var denır Irılı ufaklı sağlık mensupları demeçler verır, sakın ha denıze gırmeyın, çok tehlikeli denır Plajlar kapatılmaya kalkılır, yasak levhaları konur Ama dınleyen kım' Bu durumda, ıster ıstemez akla bır soru gelıyor Alınmak ıstenen buyuk onlemlere, telaşa, korkuya ve korkutmalara göre sağlık açısından buyuk bır tehlıke var demektır Söylenenlere göre tehlıke bu denlı buyukse, her yaz bınlerce ınsanın hastalanması, hastanelerın dolup taşması gerekmez mıydı acaba? Ama yaşananlar durumun hıç de öyle olduğunu göstermıyor ya da bız bılmıyoruz Yayın organlarındakı bırkaç haber ve halk arasında "denızden hastalandı" şeklındekı bırkaç laftan gayrı, buyuk çapta, yaygın hastalanmalardan hıç de söz edılmıyor Istatıstık tutma gıbı bır alışkanlığımız da olmadığı ıçın kaç kışının neden, nasıl hastalandığını da gerçek yönuyle öğrenemıyoruz Yaygın bır tutulma olmadığı bır gerçek Bu durumda, koli sayısının normalın bırkaç katı olduğuna göre tutulma sayısı, denıze gırenlere oranla hıç de çok sayılmaz dıyemez mıyız acaba? Insanlar yönunden olumlu sayabıleceğlmız böyle bır gelışme, aslında kolılenn lyı nıyetlı olmalarından kaynaklanır Koli basilleri normalde tum ınsanlarda vardır Kalın bağırsağın alt bölumunde saprofıt olarak yaşarlar, yanı gaıta ıle beslenırler Ağızda, vajende ve derıde de bulunurlar Normal koşullarda, sağlıklı bıreylerde genelde bır zararları dokunmaz Hatta bazı Durum çok mu korkutucu? yararları vardır Bağırsaklarda kokuşma yapan bakterılerın ışlevlerını engelleyerek kokuşmayı onlerler, bazen de beslenmede yardımcı olurlar Ancak sanıldığı kadar da lyı nıyetlı ve lyılıksever değıllerdır Organızmanın başka nedenlerle hastalanıp zayıf duştuğu durumlarda faalıyete geçerek bazı hasta lık tablolarının ortaya çıkmasına neden olurlar Yalnız başlarına ya da başka bak terılerle birlikte neden oldukları hastalıklar arasında, seyrek de olsa ishal, apandlsit, peritonit, slnusit, otlt, safra kesesf ve ıdrar yolları enfeksiyonlarıyla yenı doğan çocuklarda menenjlt sayılabılır En onemlılerıyse kuçuk çocuklarındakı sındırım sıstemı bozukiuklarıyla ıshallerdır Özellıkle kadınlarda, tuvaletten sonra temızlenırken vajene geçmelerınde, bır problem olarak karşımıza çıkan ıdrar yolları enfeksıyonları (sıstıt) oldukça çok gorulur Dızanterı ve tıfo gıbı bağırsakları zedeleyen hastalıklarda zedelenme yerlerınde ek bır enfeksıyon ajanı olarak asıl hastalığın zararları etkılerını arttırırlar Denızde ya da başka bır su kaynağın da koli basıllerın saptanması, ınsan ve hayvan dışkılarının bu sulara karışmakta olduğunu göstermesı yönunden bır tehlı ke ışaretıdır Bır ortamda koli basilleri bulunuyorsa, aynı kaynaklardan dızanterı, tıfo ve benzerı mıkroplarla sarılık vırusu gıbı vücut dışına dışkı ve ıdrarla atılan zararlıların da her an gelmesı olasıdır Koli basıllerının sağlıklı bireylerde pek tehlikeli olmamasına karşın, söz edılen mıkroplar bağışıklığı olmayan bıreylerde kuçuk mıktarlarda bıle tehlikeli salgınlar yapabılırler Bunun ıçın de denız suyun da koli basıllerının çoğalmasında ılgıhlerın yaygara koparmalarının en başta gelen nedenı, onlaria birlikte çok patojen olan zararlıların da bulunabıleceğı korkusundandır Denız suyunda koli basıllerınden başka yuksek vırulanslı mıkropların bulunmadığını kabul etsek bıle, herhangı bır nedenle vucut dırenç ve savunması, duşuk olanlar, vucut örtulerınde açık yara bulunanlar ve çok kuçuk çocuklar çok koli bulunan denızlere gırmekten keslnllkle kaçınmalıdırlar Kadınlar, özellıkle bellı gunlerınde, vajen yoluyla koli basıllerının gırmesı kolaylaştığı ıçın dıkkatlı olmalıdırlar Söyledıklerımız, deniz suyunun bıyolojık kırlenmesının bır yönu Bır de sık sık söz edılen kımyasal kırlenme var, o da başka bır yazının konusu Fızıksel kırlenme ıse bıreysel bır değerlendırme olup, kışıden kışıye, toplumdan topluma değışır' Men lemmuzun şu sıcağında, tstanbul'un şu susuzluğunda, ulkenın dort bır köşesınde festıvaller sürer, ınsanlar denıze koşarken gundeme yıne eğitim konusunu getırmenm gereğı var mı dıye duşunursunuz. Ancak okulların kapalı, oğrencılerın ve oğretmenlerın "dınlencede" olmasına karşın okul ve eğıtım konulannın en çok da tatıl dönemlerınde konuşulduğunu görursunuz. Ünıversıte sınavları; fen lıselerı, meslek lıselerı, paralıparasız yatılı, özel ve Anadolu lıselerı sınavları, bu smavların sevınçlerı ve sıkıntıları butun bır tatılı örter. Bu arada da ortaöğretım oğrencılerının yarısına yakınının (23 belkı de 34 mılyoncuk), ağustosta başlayacak butunleme sınavlarına hazırlandığım bılırsımz. Kımısı 1 derse, kımısı 56 derse çalışarak. Söz gelımı koca bır tarıh kıtabmdan fhepsı ezberlenemeyeceğme gorej hangı konunun geleceğı konusunda zar atarak... Bakanlık örgutuyle, öğretmen ordusuyla devasa boyutlu "buyuk eğıtım makmesı" çocuklara tehdıtkârca parmaklarını sallıyor. Oğrencılerın başarılannı, çabalarını, gelışmelennı değerlendıreceğıne, sınıfta bırakmanın asla bır amaç, hedef olamayacağının bıhncınde davranacağına, öğrencılere "hadlermı bıldırmeyı" görev edınmış. (1), (2) hatta (3) gıbı notlarla pusuya yatmış, öğrenayı derste ve sınıfta bırakarak cezalandırmayı marıfet bılmış. Bu makınenın dışlılennde soz gelımı "sıfırcılar", eğıtım dunyasında ünunu sıfırcılıkla sağlamış, kimlığını ve kışılığını ancak orada bulabılmış "eğıtım uzmanları" da var. Mufredatın cenderesı, kıtapların, konuların berbatlığı, dın dersmden sınıfta bırakarak "laık sıstem"den ıntıkam alan hocalar da var... • • • Yaz sıcağında şımdı butun bunlardan bahsetmenın gereğı sahı var mıydı? Gelecek cumartesı buluşmak umuduyla, sağlıklı bır hafta dılerız... O K U R D A N B İ Z E uzaklığın karesı ıle ters orantılı olarak zayıflayarak yayılırlar Bu nedenle zararlı etkılerı kaynağa olan yakınlıkla sınırlıdır Ozon fabakasına ulaştıklannda etkı edemeyecek kadar guçlerı azalır Kaldı kı, etkı etselerdt bıle bu etkı ozon mıktarını arttırıcı, yanı tyonıze edıcı yonde olurdu Ulkemızde bılım ve teknolo\ının sosyoekonomık yapımızla orantısız olarak gerı olmasının nedenlerınden bırı de bılımın ve bılımsel yontemın onemının kavranamaması, her aklına gelenın "bılım" yapmaya kalkışması, kısaca bılımın profesyonelleşememeudır Rasim Arıkan Çocuk Sağlığı ve Hast. Araştırma görevlisl Cumhuriyct BlllmTeknlk • Sahıbı Cumhurıyet Matbaacılık ve Gazetecılık Turk Anonım Şırketı adına Nadır Nadi • Genel Yayın Muduru Hasan Cemal • Muessese Muduru Emlne Uşaklıgll • Yazı işlerı muduru Okay Gönensın • Yayın Yönetmenı Orhan Bursalı • Grafık Yonetmen Tüles Hasdemir • Dalga boylannın zararları Sızlerı bu guzel dergıyı çıkardığınız ıçın kuflanm Bılım ve Teknık, ulkemızde populer bılım dergısı alanındakı onemlı bır bosluğu dolduruyor Bu nedenle dergıdekı her yazının doğruluğu ve duzeyı çok onemlı 23 Hazıran 7990 tarıhlı sayısında "Okurdan Bıze" koşesınde S.M. özdemir'ın mektubunu vzulerek okudum Yazı baştan sona yanlıslarla do/u AM (amplımde modulafıon) ve FM (Freauency modulatıonj, frekans, değıl moaulasyon tıpını tanımlar ve dalgaboyu ıle doğrudan ılışkılerı yoktur Radarların da AM ve FM verıcılerle ılışkısı yoktur Radyo frekans ve mıkrodalga verıcılennın çeşıtlı hasfaltklarla thşkısı uzerıne kısıtlı bılgıler bu kaynaklara çok yakın yasayanlarda yapılan ep/dam/vo/o/ı/f çalışmalara aayanmaktadır Elekfromanyetık dalgalar yonlendınlmedıklerı surece