Katalog

} ış durumda. Kuhnuş vadislndekl Aslantaş • atlakla ıklya ayrılmış (solda). ıçurulmuş. Küçük Kapı Kaya anıtının üzeınde dinamıtlerin sokulduğu delikler var. tuzeyde bulunan Çatal Kaya anıtı üzerinle de dinamit delikleri hazır durumda. Anın pek yakında define arayıcılarının dinanitlerine kurban gideceği belli oluyor. Bu ırada yöredeki evlerin yapımında kullanıan volkan tüfü sağlayan taş ocakları, anıt tölgesinin yüz metre yakınına sokulmuş. İsmail'e Kibele'nin iki aslanın arasında lurduğu Aslankaya'nın önünde bir anı fooğrafı için poz vermesini rica ettim. Göevinin bilincinde bir bekçı edasıyla poz erdi. Ne var ki ismail'in korumaya çalışığı bölge onun tek başına yeterınce kouyamayacağı kadar geniş. Kimbilir bir ionraki dinamit nerede patlayacak? (Blld )er VVIssenschaft 5/1990) K aldıracın hangı noktasına gücünü verdiğinızde kaldırma gücü artıyor? Bu sorunun yanıtını bulmak istiyorsanız, yıne kaldıraç olarak cetvel, kaldırma gücünü ölçmek içın de iki irice madenı para gerek. Bir de dayanak noktası işlevini görecek kurşun kalem. 1. Kurşun kalemi cetvelin orta yerine altına yerleştirin. Madeni paralardan bir tanesini de cetvelin bir ucuna koyun. öteki madeni parayı cetvelin üstüne gelecek şe Kaldıraç ve kaldırma 2. kilde 30 cm yükseklikten atın. Düştüğü nokta, dayanak noktası ile cetvelin ucu arasına denk gelsin. Cetvelin ötekı ucundakı madeni paranın ne kadar yükseğe fırladığına dikkat edin. Aynı ışlemi tekrarlayın. Ancak bu kez 30 cm yükseklikten atacağınız cetvelin tam uç koşesıne denk gelsin. Cetvelin öteki ucunda bulunan madeni paranın daha yükseğe fırladığını göreceksıniz. Kitabı cetvelle kaldırmayı deneyin kaldıraç ğırca bir kitabı elinize alın. Kitabın ağırlığını aklınızda tutmaya çalışın. Sonra dayanak noktası oıarak bir kibrit kutusu, kaldıraç olarak da bir cetvel kullanın. Cetvelin bir ucuna kitabı yerleştirin, diğerine de yumrugunuzun gücünü vererek bastırın. Kibrit kutusunu kitabın bulunduğu uca yakın yerleştirmeye dikkat edin. Kitap bu kez daha kolay kalkıyor değil mi? A Trendeki kuvvetler Bir tren kompartımanı içinde yerde bir bir boş şişe yatıyor. Şışe, kalkış ve duruşlarda hareket ediyor. Hangı kuvvetler bu hareketi sağlıyor? Her eşya, o sırada içinde bulunduğu durumda, hareket veya sabıt halde bulunma eğillmındedir Durumunu değıştıren her şeye direnç gösterır. Trenin kalkışı sırasında şişe sakınliğinı korumak ister, tren ıse, zeminı adeta "şışenin altından" çeker, şişe geriye hareket eder. Fren sırasında ıse, şışe gidış durumunda kalmak ıstedıği içın, öne doğru yuvarlanır Tren içindeki yolcular da, tıpkı şışe gıbı duruş ve kalkışlarda, üzerlerınde aynı kuvvetlerı hissederler Sabıt hız ve harekette vücudunda baskı hıssetmez Öyle kı gözleri kapalıyken, hangı yöne gıdıldığını söyleyemeyiz. D 13 yollarından biri kaldıraç kullanmaktır. Kaldıraçla ağır yükün altında var olan kaldırma gücü katlanır. Böylece çok ağır bir eşyayı görece daha az bir güç harcayarak kaldırabılirsinız. Ağır yükü yerleştırdığıniz nokta kaldıracın dayanak noktasına (fulcrum), ne kadar yakın, gücün kaynağının bulunduğu nokta da ne kadar uzak olursa, kaldırma işlemı o kadar kolaylaşır. ııtlann bekçisi ismall Çetin A ğır eşyaları kaldırmanın en basit