Katalog

Cumhuriyet CUMARTESİ PARASIZ EKİ SAYI: 1 6 2 1 4 NİSAN 1 9 9 0 Son kalan canlılar Asimov yazıyor: Bugüne kadar hangi hayvanların kökünü kuruttuk? Sayfa 5 Karakter ve zekânı nereden geliyor? Modern biyoloji, davranış genetlği, "sağcılarla solcular arasında" yıllardır süren tartışmaya son verdi. Kişiyi belirleyen nitel ve nicel özelliklerin bütünü, hem genetik kalıt hem de içinde büyünülen ortam tarafından belirleniyor. Kız çocukların cinsal khnlikleri, saçlannın uzatılması, mutfak eşyalart ve bebekler gibı oyuncaklann verilmeslyle de çevresel olarak da pekıştmliyor. Okyanus tabanında altıngümüş yatakları Diplerdeki cevherleşme, dünya sanayiınin gelecekteki ham madde kaynağı olarak görülüyor. Sayfa: 67 Sorunsuz yaşamın koşulu: Cimnastik Cimnastiği sistemleştirirseniz, doktora gitmez.kendinizi çok rahat hissedersiniz. Sayfa: 7 Bilgisayarlarda 1990 eğilimleri Hangi tür bilgisayarlarda, hangi gelişmeler söz konusu. Sayfa: 19 Varoluşta kozmik rastlantı Biz canlıları, yeryüzünü ve diğer gezegenleri oluşturan maddeler nereden geliyor? Sayfa: 14 Uzaylılarla niçin buluşamıyoruz? Elimizde, uzaylı yaratıklar üzerinde hiçbir ipucu yok. Peki hangi olasılıklar var? Sayfa: 16 alıtımsal olarak mı, yoksa aldığımız eğitimle mi koşullanıyoruz? Bu soru, birkaç yıl öncesine kadar çok çetin tartışmalara yol açıyordu. Kişinin, tamamıyla kalıtımsal olarak mı koşullandığı, yoksa zekâsının, karakterinln, kişlliğinin, egltlmin veçevrenln bir ürünü mü olduğu konusunda bir sonuca varılamıyordu. Çevre ve eğitimln rolü olduğuna Inananlar, polltlk olarak sol görüşlüydüler. Kalıtımın baskın olduğuna ınananları, toplumsal eşitsizliği, hatta daha da ıleri gıderek, insanlar arasındaki eşitsizliği temel alan ırkçılıkla suçluyorlardı. K Daha çok sağda yer alan kalrtım yanlılan ise karşıtlarını, kişıleri "eğitmek" adına tezgâhta ışleyıp kalıba sokacak kişiler olarak görüyorlardı. Bugün, bu iki karşıt ideolojiye sahip kişiler, davranış genetıği bihminin ideolojilerini desteklemekten öte sonuçlar elde ettiğini görüyorlar. Davranış genetıği o kadar ilerledi ki artık kimsenin, zekânın, kişiliğin, karakterin, kişinin özel yeteneklerinin belırlenmesinde kalıtımın oynadığı rolden kuşkusu yok. Öte yandan, bu bilim dalıyla elde edilen sonuçlara amplrlk bulgularla ulaşılmış bulunuyor. Modern biyoloji, hasta hkların kökenindeki genlerln yanı sıra gozlerln ya da saçlann rengi glbl flzlksel özeltikleri belirleyen genleri tanımladı. Fakat bu çalışmaları psikolo|lk çlzgileıin ve zekânın Incelenmesl yönünde genişletmek çok zor, çünkü davranış gibi çok karmaşık bir olay, farklı çevrelerde farklı biçimde davranan çok sayıda genin etkisi altında kalıyor. Bir kişiyi gözlemlerken farkedilecek şey, fenotipldir, yani onun bellı bir anda sahip olduğu görulebıiır nltel ve nlcel özelliklerinin bütünüdür. Fenotip, iki etkenin bi Dev^nı: 1213. Sayfada Bazı açıkgöz kuşlar, kendi yumurtalarını başka yuvalara gizlice koyarken "cinayet" işliyor ve yuva sahibinin yumurtasını da aşağı atıyor. Sayfa: 24 Bebelerîne bakıcı tutan hayvanlar