Katalog

Bİ L İ M KÜLTÜR Zekâlı evler yaygınlaşıyor Isınmasını, havalandırmasını vb. kendi kendine yapan evler revaçta. Vehbi Belgil I nsanoğlu, ayağını yürümek zahmetinden kurtarmak ve vakıt tasarrufu sağlak için atı, eşeğı evcılleştırmiş; treni, vapuru, otomobili, uçağı bulmuş. Kulağın ve gözün güçlerini arttırmak için araçlar geliştirmiş. Son oiarak da zekâya elinı atmış ve sibernetik denen bilimin temellerini koymuş. Bilgisayar, bu bilimin uygulamalarından başka bir şey değil. Buna göre, bu bilimı, "yapay zekâ bilimi" diye adlandırabiliriz. Hayvanların da kendilerine göre zekâları var, fakat sınırlı zekâlar bunlar. Sadece kendi işlerini görecek düzeyde... İnsan, en gelişmış varlık olduğu için zekâsı da bu gelişmışliğe göre şekıl ve boyut kazanmış. Bu yüzden, ınsanoğlu, her işını zekâsını kullanarak yapmak zorunda kalmış ve kalıyor. Sıbernetiğin kısa sürede (42 yılda) çok gelişmesı bundan. Gıttikçe karışıklaşan dünya, ek beyını zorunlu kılmış. Sibernetik, bu gelişmesını, kendinden öncekı bılımlerle ışbırlığı yapmasına borçlu. Soz konusu bılımlerın bazıları fızık, kimya, bıyolojı, psikoloji ve bıyonık. (Biyonık, canlı organlarının işleyiş ilkelerını bulup makineye uygulayan bilimdır: Balığın solungacının suda erimış oksıjenı süzüş şeklini denizaltılara uygulamak gibı). Sibernetik zekâ yaratmayı aklına koymuş. Fakat, bıraz acele etmış. Çünkü, zekâ ve onun saklı bulunduğu beyin, bütün sırlarını henüz vermış değıl. Batılı bır yazar, beynin bütün ışlerını görebılecek bır makinenin Ankara'yı kaplayacak bir büyüklükte olması gerekeceğını hesaplamıştı. Durum bu olunca, beyni ve dolayısıyle zekâyı, toptan yapma yerıne "taksıt taksit yapma" yolu yeglenmiş. Bugün yapılan bu. Hesaplama, uzağı görme, uzayın derinliklerını ınceleme, kumaş dokuma, yazıları çoğaltma, büyütüp, küçültme. . gıbi işler ayrı ayrı yapay zekâlara yaptırılıyor. Soğu Henüz erken tucumuz, çamaşır makinemizden ayrı çalışıyor. Banyo kazanımız, öbür ısıtma araçlarımızdan habersiz ış görüyor. Kısaca, her araç başına buyruk. Zekâlı ev gereksinmesi bu bölükpörçüklüğe son vermek için düşunülmüş. Böyle bır evde kapınız, sizı görünce, kendiliğinden açılacak, ısınmaya başlayan banyonuz, öbür ısıtıcıları uyaracak ve daha az akım kullanmalarını bildirecek onlara: Tabii, kendi ışi bitene kadar. Mutfağınızda, haberıniz yokken yangın çıkarsa, durum itfaiyeye, yine siz farkında değilken, duyurulacak. Kapınız, ev halkınızdan birini görünce kendıliğınden açılacak. Gelenler bir duvar ekranında görülecek. "iyı geceler" düğmesi, üzerıne basılınca, bütün pencerelerın, kapıların kapalı ve kılitli olduğu tekmılinı verecek. Böyle evler Amerıka'da, Avrupa'da, Japonya'da yapılıyor, alınıyor, satılıyor. Şinıdı bu ülkeler beledıyelerı, zekâlı evlerın standartlarını hazırlamakla da uğraşıyor. Bu tür evler, ıçınde yaşacaklara fazla zarar vermeden, nasıl kullanılabılır? Aksaklık halinde işi düzeltmeye nereden başlanabılır? Zekâlı evler yapımı 80'lerın başından berı gündemde Bu ışın Amerıka'dakı fikır babası David Mac Fadyen, böyle evlerin tek bir firmaca üretilemeyecegını düşündüğünden 100 kadar firmayı, meslek kuruluşunu, devlet müesseselerını toplantıya çağırmıştı 1984 kasımında. "Zekâlı Evler Yapım Ortaklıgı" böyle ortaya çıktı. Ortaklığa General Electrıc, Honeyvvell. Apple Computer, Lennox... gıbı dünyada ünlü 44 firma katılmıştı ve şirket senedini ımzalamıştı. Uzay boşluğunda yerleşim birımleri, Ay'da ve Mars'ta üsler kurulması için çalışmalar yapıldığı bir sırada zekâlı ev kavramı, insana, yıne de ters gelıyor. Daha çok bızım açımızdan tabıi. IIk güçlüklerden söz etmiyorum. Her yeni şey her yer Olur mu olmaz mı? de önce yadırganır. Halkımız, bu gerçeği yalın bir sözle ne güzel belirtmiş: "Eşek yemediğı ota kafa şışirir". Ben, süreklı aksaklıklardan söz ediyorum Birbiriyle süreklı konuşan, haberleşen ev araçlarını kime onartacağız? Ünlü zengın bir kadın Bernard Shaw'a evlenme teklif etmiş. Gerekçesi şu: Zekâlarını sızden, güzellıklerını de benden alacak çocuklar ne harıka şeyler olur? (Shaw o sırada hem yaşlı, hem evli) Bılgin'in yamtı: "Hanımefendi, durum ters olur da çocuklar zekâlarını sızden, guzelliklerını benden alırlarsa ne olur?" Fıkra gerçek mı, yakıştırma mı? Büyuk olasılıkla yakıştırma. Ama böyle şeylerde gerçekten çok çarpıcılık aranır: Bır fıkrın en çarpıcı bıçimde anlatılması. Bu da olmuş. Susuzluk yüzunden ameliyatlann ertelendiğı, elektrik kesilmeleri yüzunden televizyonların rahatça ızlenemedığı, trafığın kronik bıçimde aksadığı ve hergun ortalama 30 can aldığı, asfaltyollarında bıle çamurdan geçılemeyen .. bır ülkede zekâlı ev sözü mizah konusu olabilir. Amerika'da, binlerce kışiyi alabilecek büyuklükte bir salonda balo veriliyormuş. Tepinmelerın en hızlandığı anda, birden bır yağmur boşanmış. Tabiı, bütün o tuvaletler, özenlı süslenmeler rezıl olmuş. iş sonradan anlaşılmış: Bına sahıbı, salonun tavanına, yangın halinde kullanılmak üzere büyük su depoları yerleştırmış Salondakı sıcakltğın aşırı şekılde yukselmesi alarm tesıslerını otomatık oiarak harekete geçırmış ve tufanı başlatmış. Belkı, ıtfaıye ekıpleri de aldıkları otomatik uyarı uzerıne, bınayı kuşatmışlar. Yazımı, Amerikan öykü yazarı O.Henry1 nın bir öyküsü ıle bıtireceğım Bir mılyarder, üç günlüğüne bir gezıye çıkarken, "içerıde adam var" fikrini verecek şekılde, evının perdelerını ındırmemiş. Ama adamcağız, gezıye çıktığını komşularına söylemış daha önceden. O gıttıkten biraz sonra eve hırsız girmış, gırer girmez de yakalanmış. Nasıl? Hırsız, ıçeri girınce, ılk iş oiarak perdelerı indirmış Rahat çalışmak için. Perdelerin sokağa dönük yüzlerinde şu yazıyormuş: "İmdatl İçeride hırsız var." Milyarder, evıni, zekâlı! makinelerın gözetimine bırakacak yerde, kendi zekâsının buluşuna bırakmış. D Kulakların çınlasın O.Henry Bir zekâlı ev fıkrası DERSANE İNGİLİZCE DİL KURSU ENGLISH LANGUAGE CENTRE 1 EĞÎTÎM ÇANAJANS 151 00 44 FAX: 151 41 $$ LÎSKUR Kadıköy: 336 336 Erenköy:359 , Maltepe: 352 02 79 02 06 30 68 24 21 j TEK DİLLE YAŞANIR MI? İNGUZCEy YaAMERİKA'da YıİNGİLTEREd» Ya da İSTANBUL BESTdaöĞRENİN SÜRÜCÜ KURSU gerek ENIYI Ehliyetinizi Ama Ben EN KOLAY Blzden Alın 4 taksitte ödeyin Ayda 30.000.TLye Nasıl öğrenebillrün dlyoraaruz, arayın kt : 140 73 87152 61 61 Getze : 19 724 .Edırne : 27 646 Lisan ögrenmek E V E T T AU PAIR 1727 yaalan aratındakl l l t ı rmnınu BAYANLAR..I • Çocuk bakıcılığı yapmak • Seçkın bır aılede "ABLA" oiarak en az 6 ay yaşamak, • hgAzca'yı yajayaratc Sğrenmek,v*.n • H a f t ı d ı 2530 Starling kuınmık Ittlyorunu.. REHBERİNİZ OLABİLİRİZ..I İNGİLTERE'DE İNGlLlZCETUKtZM •tLGlSAYAKCNtVCRStTE AVUSTRALYA İNGİLTERE AMERİKA İSVİÇRE INGILTERE'DE İNGİLİZCE Haftada sadece 129 Pound Ayrıca AVUSTRALYA'da eğitim süresince part time çalışma olanağı GELIN BIRLIKTE KARAR VERELIM BUYUK SURI.iai OTEU KARŞISIGAYRETTEPE 174 28 90 174 28 91 bS.U 1 M ' • ea u ao BoOdat Cd. 610/6 BostancıİST. (1)3623999 (1)362 4096 YURT D6I ÜSAN OKULIARI TEMSİLCİLİĞI I AbkfeI Huniyet Cd Yorca Apt No 282K 4 D 12 8Q2?OŞ^.tST Haftada 2530 dersllk youun kurs Kltaplar + kırtaslye Allö yanında yarım panslyon konaklama VT«fc 147 44 66 148 43 57 . 21