Katalog

ARAŞTIRMA BİR BİLİM DALI TANITIMI Amerikalıların övünç kaynağı olan "Yıldız Savaşları Projesi"de kaderlerine mahkum. Çöpe atılan araştırmalar nsanoğlunun şımdıye kadar başlattığı, fakat bır turlu sonuçlandıramadığı ne kadar çok araştırma vardır, hıç duşundünuz mu? Bırçokları teknık veya ekonomık yetersızlıklerden dolayı hemen unutulurlar Dığerlerı ıse başta umut doludur, ama onlar da zamanla yerlerını daha cazıp fıkırlere bırakırlar Sadece çok azı, ekcnomık yuzu kavranana kadar ya da yenı yönetım ışbaşına gelıp yenı projeler arayana kadar, burokratık engeller arasında ılerleyebılır İşte bu kaderlerine mahkum edilen projeler arasına yakında Amerıka'nın övunç kaynağı unlu "Yıldız Savaşları Projesı" de gırecek gıbı Başkan Reagan 1983 yılında, projeyı fanatık bır yaklaşımla ortaya atarken, nukleer bır saldırıya karşı Amerıka'yı gökyuzunden koruyabılecek bır şemsıyeden bahsedıyordu Proje, kısa surede Pentagon'un el'ındekı en guçlu koz halıne geldı, kamu araştırmaları da halkın olumlu desteğını gösterıyordu Aslına bakarsanız olay gerçekçı bır yaklaşımla ıncelenseydı, teknolojının boyle bır koruyucuyu yapabılmesının mumkun olmadığı anlaşılabılırdı fakat bu Reagan ve danışmanlarını pek ılgılendırmıyordu Pentagon'dakı bılım adamlarına "Yıldız Savaşları" ıçın "start" verıldı Gelişen bir bilim Biyomanyetizm Beynin, kalbin ve diğer biyolojik sistemlerin elektrik etkinliği, yeni araçlarla ölçülüyor. olçuluvor. m mm m Uluslararası Bıyomanyem# I I tızm Konferansı, geçen W m M • yıl, New York Unıversıtesı'nde duzenlenmıştı Yaklaşık 200 bıldırının sunulduğu toplantıda aşağıdakı konular uzerınde durulmuştu Amyant madenı ocaklarında çalışan madencılerın ölumlerınden hemen sonra alınan akcığer örneklerındekı manyetık bozulmalar Tavuk yumurtalarının gelışımınde lyon akımları Yarım baş ağrısı çeken hastalarda kortıkal depresyonu dağılımı Zıhınsel durtulerle gorme korteksının farklı tepkılen Bellek faalıyetını temsıl etmek amacıyla bılgısayara yuklenen grafık teknıkler Biyomanyetizm çeşıtlı bılım dallarından pek çok araştırmacıyı çeken bır bılım dalı olma yolunda Çunku beynin, kalbin ve dığer bıyolojık sistemlerin, normal veya anormal fonksıyonlarının elektrik etkınlığının ölçulebılmesı ıçın yent araçlar sunuluyor Bır sure onceye kadar ınsan beynı ve kalbının elektrik faalıyetıne yönelık spesıfık verıler, ECG (elektrokardıyogram) ve EEG (elektroansefalogram) tarafından elde edılıyordu Ustelık bu yontemle edınılen verıler de oldukça sınırlıydı, elektroansefalogramlar, beynin her bölumunden gelen elektrik uyarımlarının ızlerını okur Uyarımın gucu ıle onun elektrottan olan uzaklığı arasında herhangı bır ılışkı söz konusu degıldır Hucrelerdekı lyon akımlarının hareketınden kaynaklanan manyetık alanı ınceleyen MCG (manyetokardıyogram) ve MEG (manyetoansefalogram), uyarım kaynağının ECG ve EEG'ye oranla daha uzun surelı yerleşmesıne olanak tanır Çunku guç alanı ıle uyarı ve duyum ara sındakı rnesafede belırgın bır uyum mevcuttur Bıyomanyetızmın yaklaşık 20 yıllık bır geçmışı var Bu genç bılımın uç dayanağı mevcut Nlcel mekanik, süperlletkenllk ve blyoelektrlk. Nıcel mekanik, enerjı bıçımlerının nıcelığının ıncelenmesıne dayanıyor Manyetık alanların nıcelleşmesı deneysel olarak, ılk defa 1961 'de, ıkısı ABD'lı, ıkısı Alman dört bılım adamı tarafından gerçekleştırıldı Ford araştırmacılarından James Zımmermann en zayıf manyetık alanları olçebılen, SQUID (Superconductıng uuantum Interference Devıce) olarak adlandırdığı bır araç yaptı Ancak SQUID onemlı bır kullanım alanına sahıp olamamıştı Zımmermann dığer araştırmacı arkadaşlarının alaylarına hedef oluyordu Ama SÛUID'ın bır özellığını keşfetmıştı Ford'da çalışanlar metal ıskemlelerını ılerı gerı sallarken SQUID bunlara karşı muthış duyarlıydı Zımmermann'ın deyışı ıle kesın olan bır şey vardı, "SÛUİD laboratuvarın iskemlelerlne karşı oldukça duyarlı blr dedektordu." I Kalp mi, beyin mi? Ancak bu araç lllınoıs Unıversıtesı fızıkçılerınden Davıd Cohen'ın ışıne yaradı en çok Çunku Cohen, yuksek enerjı fızığı uzerınde yuruttuğu çalışmaları bırakmış ve kendını bıyoelektrığe vermıştı 7O'lı yıllarda bu alandakı ıncelemeler ECG ve EEG'nın katkıları ıle yurutuluyordu Cohen, 1967'de Insan kalblnln manyetizmasını ölçmek ıçın manyetık bakımdan korunaklı bır odanın ıçınde manyetık elektrik taşıyan bır makara kullandı 1968'de ıse ılk kez ınsan beynının manyetık ala nını olçtu ve beyın manyetık alanının ınsan kalbı manyetık alanından 500 kez daha zayıf olduğunu gozlendı Alet epılepsıye karşı da uygulandı Epı lepsı, epıleptık merkezdekı dokunun kesılıp atılması ıle tedavı olabılen bır hastalıktır EEG ya da MEG'lerın saptanan merkezlere yerleştırılmesı ıle tedavı dt>tia çabuk gerçekleşmış oluyordu Gerçekte MEG'lerın khnık açıdan daha onemlı ozellıkler ortaya koyduğu bılınıyor Batı Al manya'dakı Munster Unıversıtesı'nden bır ekıp, biyomanyetizm konferansında, ses ve kulak çınlamalarımn beyin dalgalarındakl blr elemanın eksikliğinden kay naklandığına dıkkat çekmıştı MEG uzmanlarından oluşan Alman araştırmacılar, şımdıye değın EEG'lerle yapılan deneylerde hata paylarından söz edıyordu New York'takı bıyomanyetızma konferansında, çok gelışmış bıyomanyetık aletler uzerınde de duruldu Çok kanallı ya da korunaklı SQUID modellerı tanıtıldı Yenı aletlerın tanıtımı ıle ılgılı olarak çeşıtlı kuruluşlar standlar duzenlendı Slemens fırmasının 37 kanallı SÛUID modelının değerı 2 5 mılyon dolardı MEG ve MCG'lerın, kalp veya beynin fonksıyonunu, amelıyatlar sırasında görselleştırmek amacına yönelık kullanılabıleceğı belırtılıyor Bu tur SOUIO'lerın EEG gıbı yalnızca başa uygulanmaları da mumkun Cohen'e göre MEG'lerın nereye dek yararlı olabıleceklerı henuz kesınlıkle bılınemıyor Bılınen bır şey varsa o da MEG'lerın, EEG'lerın bızlere aktarmadığı bırtakım bılgılerı ulaştırıyor olması Beynin temel fonksıyonlarının ıncelenmesıne yönelık araştırmalar yakın zamana değın belleklerını yıtırmış rahatsız ınsanlar uzerınde yapılıyordu Bellek faalıyetını kavrayabılmek öncelıkle beyın ıçındekı bellı bolgelerın dığer bölgelerle olan bağlantısını saptayabılmeyı gerektırıyor İşte MEG'ler buna olanak tanıyor (a.k.) Çöpe atılacak mı? Ne var kı zamanla ulke çapında gerçekleştırılen dığer projelerden çeşıtlı şıkâyetler gelmeye başladı Uvey evlat olmak ıstemıyor, ılgısızlıkten yakınıyorlardı Aslında "Yıldız Savaşları" uzerınde çalışan araştırmacılar arasında da "şemsıyeye" gerçekten ınananı bulmak oldukça guçtu Bu arada SDI (dığer adı ıle unlü Yıldız Savaşları) yetkılılerı, Reagan'ın vaat ettığı programdan yavaş yavaş gerı adım atmaya başladılar Bush hukumetı projenın bekledığı malı yardımı azalttı, kongre butçedekı payı daha da kıstı Kongrenın bazı etkılı uyelerı bu kısıtlamaları engelleyecek cıddı kararlar alınmasını ıstıyorlar Kısacası, "Yıldız Savaşları'nın" tumuyle kaldırılıp çope atılmasını engelleyen çeşıtlı nedenler henuz mevcut, fakat orıjınal Reagan" etıketlı proje de çoktan yok olup gıtmış durumda Hıç şuphe yok kı bılım daha bırçok onemlı başlangıçlar yapmaya devam edecek ve onemlı sonuçlara varacak Fakat onemlı olan, başarıları garantı edılmese bıle bu tıp projelerın surdurulmesı, daha gerçekçı araştırmalara yol vermek ıçın ıse nerede durulacağının oğrenılmesıdır (eö) 14