Katalog

YAŞAM BİLİM KÜLTÜR ATmanya embriyo araştırmasını kısıtlıyor lmanya, ınsan embrıyosu ve ınsan genetığı manupılasyonu araştırmalarına kesın kısıtlamalar getırdı Yenı yasa, kısır kadınlar ıçın in vıtro döllenmeyı yasaklamamasına karşın, bu tur tedavılerı gelıştırme çalışmalarını sınırlıyor Alman parlamentosunun ekımın son haftasında kabul ettığı yasaya göre, doktorlar bır kerede yalnızca uç embriyo implante edebılecekler Ayrıca 'artı" embriyo yaratılması yasaklandı örneğın ingıltere'de, artı embriyo ustune araştırma yapmak 14 gunluk oluncaya kadar serbest Genelde, en az bırının gelışmesının sağlanması ıçın uçten fazla embriyo ımplante edılıyor Bunu uçle sınırlamak, başarı olasılığını azaltacak, fakat bazen karşı karşıya kalınan bırden fazla doğum olaylarını da onemlı olçude engelleyecek Kıel Unıversıtesı Hastanesı Kadın Hastalıkları Klımğı'nden Lıselotte Mettler, yenı yasanın araştırma ıçın fazla alan bırakmadığını belırtıyor "Cınsellık ıle bağlantılı hastalıklara yol açan genler uzerınde daha fazla araştırma yapamayacağız, dollenmeyı gelıştırmek ıçın çalışamayacağız Butun bunların başka ulkelerde araştırılması gerekecek " Venüs'ün Sırları Dünya'nın "ikiz" kadar benzeri olan Venüs gezegeninin güzelliği, çevresinin sımsıkı bulutlarla kaplı olmasından ileri geliyor. VehbiBelgil Ekım 1957'de uzay yolunun açılması bılım dunyasında, yalnız bılım dunyasında değıl butun dunyada şu bakımdan buyuk heyecan ve umut yarattı Gezegenlerdekı canlılarla temasa geçılebılecektı Tabıı, zekâlı canlılarla Oyle canlılar olmasa bıle sırf başka dunyalardakı canlılar da ılgınç olacaktı Uydumuz Ay'da su, hava ve canlı olmadığı aşağı yukarı saptanmıştı Ama, Mars1 ta bır şeyler olması olasılığı çok kuvvetlı ıdı Zekâlı canlı demek uygarlık demektı Zekânın baş görevı guçluklere çozum bulmak olduğuna gore gezegenlerdekı zekâlılar kendı dunyalarının sorunlarına nasıl çözum bulmuşlardı? Bunun öğrenılmesı, bıze de bırçok şey oğretecektı Nıtekım, böyle bır olayla uyanışla (rönesansla) da karşılaşılmışlı Antıkçağ uygarlıklannın bırıkımı olan Yunan uygarlığının öğrenılmesı, ınsanoğluna, bugun bıle suregelen yenı ufuklar açmıştı muştuk Bir kez daha dönmenın nedenı, şu anda, Venus'un Amerıkan Magellan Inceleme aracı tarafından harıtasının çıkarılmakta olmasıdır Magellan'ın macerası A 4 Büyük boşlukta çözülen büyü Bu nedenle uzay çağının daha ılk yıllarından ıtıbaren Merkurı'ye Venus'e, Mars'a ınceleme araçları gonderıldı, hem Ruslar hem Amerıkalılar tarafından Daha sonra sıra, Jupıter'e, Saturn'e, Neptun'e geldı Sonuç olumsuzdu Bunların hıçbırısınde en ufak bır hayat ızıne rastlanamamıştı Ama bu arada başka bır olayla karşılaşıldı Hemen butun gezgenler, bır halk deyımı ıle, "tabak gıbı açık" oldukları halde Dunyamızın ıkız kardeşı denebılecek durumdakı Venus, bulutlarla sımsıkı kaplı ıdı Gezegenın guzellığı oradan gelıyordu Guneş'ın ışıkları bulutlara çarpınca yansıyor ve Venus'u "altın gezegen" gıbı gösterıyordu Evet, Venus Dunyamızın ıkız kardeşı dummunda ıdı Ikısının çapı aşağı yukarı bırdı Venus'unkı 12 393 kılometre, Dunya1 nınkı 12 750 km Dünya'nın Guneş'e uzaklığı 149.500000 mılyon, Venus'unkı 108 kusur mılyon kılometre Dunyanın yoğunluğu santımetre kupte 5 5 gram olduğu halde Venus'unkı 51 gramdı Guneş çevresınde sanıyede dönüş hızı Dunya ıçın 29 kusur kilometre, Venus ıçın 35. kılometredır Göruldüğü gıbı ıkı gezegen arasındakı ayrılıklar, astronomık ölçude düşunüldüğunde, yok denecek gıbıdır Yasalar engelliyor Yasa, çeşıtlı bıleşımleri bır kultür ortamında bıraraya getırerek embrıyoların in vıtro buVumelennı gelıştırecek bır çalışma yaprjna olasılığını ortadan kaldırıyor Embrıyonun endometrıyum ıle nasıl bır etkıleşıme gırdiğının araştırılması ya da bır yumurta hucresinın sperm şırıngalama ımkânlarına da yasaklama getırıyor Munıh Unıversıtesı ve Max Planck Enstitüsü Molekuller Bıyolojı Laboratuvarı Başkanı Ernst VVınnacker ıse, yasanın ılk etkılerının fazla çarpıcı olmayacağını söyluyor Bunun nedenı, ın vıtro döllenmenın ingiltere'dekı kadar gelışmemış olması Fakat, gelecektekı araştırrnaları etkıleyeceğınden endışe duyuyor "bırlsı araştırmaya sınır getırıyorsa, kesın kararlar almak içın yasalardan yararlanıyorsa, bunun ılkesel olarak yanlış olduğunu düşunüyorum " (m.a. New Sct«nttot3 Ekim 90) BİLİM GÜN DEM İ Ayrılıkların çokluğu Analog tüm dsvre yapı bloklan ve uygulamalan (II) Doç Dr Hakan Kuntman, İTÜ Maçka Sosyal Tesıslerı, 17 kasım, 10 00 12 00 Acll nörolojik durumlar (mezunlyet sonrası kurs) Cerrahpaşa Tıp Fak Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabılım Dalı Kıtaplığı, 2122 kasım Fakat, bırbırıne bu kadar benzeyen ıkı gezegen arasındakı ayrılıklar ınamlmayacak kadar çoktur Dünya atmosferı % 78 azot, % 21 oksıjen ıken Venus'unkı % 96 karbon dıoksıttır Venus'un yuzü sulfurık asit bulutları ıle kaplıdır Bunlardan geçen araçların maden kısımları derhal bozulmaktadır Dünyamız ıse "romantık" bulut larla ortuludur Evet, Venus'un atmosferı % 96 karbon dıoksıt olduğu halde bu maddenın oranı, Dunya atmosferınde % 1 bıle değıldır Venus'un yuzeyınde atmosfer ağırlığı santımetre karede 90 küsur kılo, Dunya1 nınkınde 1'dır Buna gore, Venus'un toprağında bır ınsan yuruyebılse sırf bu ağırlık altında pestıl gıbı ezılır 1000 metrelık bır denız dıbı de yuruyecek bır dalgıç da aynı duruma duşer Ve nihayet, Venüs'ün atmosfer sıcaklığı tam bir fırın sıcaklığıdır 450 santıgrad dereceyı aşan bu sıcaklık bu kardeş gezegen üzerındekı bırçok madenlerı hep erımış halde tutar En guzel ornek kurşundur (327°) Dunya ıle Venüs arasındakı ayrılıklar tabıı bu kadar değıl Bunlara daha bırçokları eklenebılır Ama bu kadar farklılık yeter de artar bıle Şımdı soru şudur Oluştuklan sırada bırbırlerıne çok benzeyen bu ıkı gezegenden ıkıncısı neden bu kadar farklılık göstermektedır? Farklılık, oluşma sırasında mı vardı, sonradan mı oluştu9 Sonradan oluştu ıse nasıl ve neden? Bu sorunun yanıtrnı bulmak, Dunyamızın geleceğı bakımından son derecede önemlıdır Çunku, fosıi gazlar denen petrol gazlanndan havaya yükselen gazların Dunya uzerınde kalın bir atmosfer oluşturacağı, bunun sonucu olarak da yeryuzü sıcaklığının Venus'tekı duzeye ulaşacağı ılerı surülmektedır Bu sıcaklık kutup buzlarını erıtecek, denızlerı yukseltecek, pek çok kıyı kentını su altında bırakacak, yağmur yağmayacaktır Buna karşılık karbon dıoksıtın artması dev bıtkılerın ortaya çıkmasına yol açacaktır Soru şudur Dünyamız gıtgıde Venüs gıbı mı olacaktır? Konuya bırçok kez dokun Magellan, Amerıkan Uzay ve Havacılık Daıresı'nce Venus'un bır gunluk yaşantısını ıncelemek ıçın yapılmış ve 4 Mayıs 1989 gunu Atlantis adlı mekık ıle göğe gonderılmıştı Araç, 1 5 yıllık bır yolculuktan sonra yörungesıne yerleşmış ve ılk bılgılerı göndermeye başlamıştır (sanıyede 270000 bılgı parçacığı, yanı 'bıt') Aracın gonderdığı bu bılgıler yeryuzunde uç anten tarafından alınıp NASA'nın Pasadena'dakı Jet Fırlatma Laboratuvarı na (Jet Propulsıon Laboratory) gonderılmekte ve yoğun ıncelemeye tabı tutulmaktadır Fransız pozıtıvıst fılozofu Auguste Comte 1857'de ölmesınden bırkaç yıl evvel, gezegen ve yıldızların nelerden oluştuğunu hıçbır zaman bılemeyeceğımızı, çunku oralara gıtme ımkânımızın bulunmadığını söylemıştı ölumunden bırkaç yıl sonra spektroskopı bulundu Bunda, yanan cısımlerın çıkardıkları kendılerıne Özgu renkler ıncelenıyor, cısımlerın yapıları öğrenılıyordu Ikıncı Dunya Savaşı ıle bırlıkte "radar" bulundu Bunun çıkardığı elektromanyetık dalgalar cısımlere çarpıp gerısın gerıye dönuyor Bu dönuş hızına göre cısımlerın şekıllerı ortaya çıkıyor Gokten yere gönderılen dalgaların dağ doruklarına çarpanlan orneğın bır sanıyede gerı donuyorsa dağ dıbınden yansıyanları orneğın 10 sanıyede donuyorsa bu bıze cısmın şeklını verır işte Magellan ınceleme aracı Venusun bır günu boyunca gezegenı durmadan radar dalgası bombardımanına tabıı tutacak ve ıkız kardeşımızın dağlarının, ovalarının tepelerının resımlerını çekecektır Gün sonunda araç bozulmazsa çalışmalar surecek, ılk gun çekılen yerlerın resımlerı bır daha çekılecektır Bu sayede, bu resırrîier arasındakı farklar görulebılecektır Örneğın, bırıncı resımde gorulmeyen bır yanardag patlaması ıkiîıcı resımde görulebılecektır Işın daha da ılgınç yanı şu Venus'te, Dunya'dakı gıbı akarsular, hatta sert ruzgârlar olmadığı ıçın yer şekıllerı sık değışmıyor Dunyada, su ve ruzgâr her şeyı sılıp süpuruyor Gezgenemız, bu bakımdan ust ust uste konmuş resımlere benzemektedır Usttekı resım alttakının tam görunmesını engellemıyor Venüs'ün bir günü Magellan aracının tasarımı, çızılmesı, yapılması ve sonra fırlatılması mılyonlarca dolara mal oluyor Belkı bır mılyar dolara Bır tek gun çalışma ıçın bu kadar masrafın goze alınması ınsanı ılk anda yadırgatıyor Ama şunu hemen anımsamak gerekır Dunyanın bır günu 24 saat (23 dakıka 56 sanıye) olduğu halde Venus'un bır gunu 243 dünya gunu oluyor ikı gun ıse 486 dunya gunune denk oluyor Bu da aşağı yukarı 15 yıl tutuyor Bugune kadar istanbul'un yarısı buyukluğunde bır bolgenın radar resımlerı çekılmış Burası, alt alta çızılmış dümduz çızgıler gorunumunu verıyor Resımler geldıkçe Venus'un duvağının arkasındakı sırlar gözler önune serılecek 21