Katalog

PS İ Kİ Y A T R İ PSİKOLOJİ Psikiyatri kongresinden izlenlmler (2) Erkek histeriklerin varlığı unutuldu... Yankı Yazgan Heyecan ve düşünce doğuşu Doğumu izleyen aylarda bebekle anne arasında oluşan iletişimin ilkel biçimi "heyecan iletimi",daha sonraki yıllarda bebeğin kendi düşünme yeteneğini geliştirmesini sağlıyor. astaların gözlemlenmesı ve onların şıkâyetlerının dınlenmesı sonucu bu yuzyıl başlarında psıkanalız teorısı ortaya çıktı Bu yöntem, ruyalar ve olayları kapsayan "görünür" ıçerıkten "gerçek, blllnçaltı" ıçerığın belırlenmesıne dayanıyor Bu ışlemden yola çıkarak elde edılen teorık varsayımlar deneysel bır aşamadan geçırılıp değerlendırıldı ya da gerektığınde değıştırılerek, her tur bılımsel duşuncenın temel dıyalektığı bıçımıne dönuşturuldu Freud, yetışkın hastaların tedavısının ortaya koyduğu çocuk cınsellığıyle ılgılı teorılennı kanıtlayabılmek ıçın öğrencılerınden, yalnızca çocuklara yönelık araştırmalarda bulunmalarını ıstedı Bu arada Anna Freud'un çocuk psıkanalızıyle ılgılı uygulamaları, sozel verılerın önemını gösterıyordu Çözumsel bır tedavıye başlayabılmek ıçın çocuğun duzenlı bır konuşma dılıne sahıp olması ve "Ben" ının oluşması gerekıyordu (yanı bellı bır yaşa gelmesı ve sağlıklı bır ruhsal yapıda olması şart) 193Ö'lu yıllarda psıkanalızın etkınlık alanı genışledı Melanle Klein, çocuk oyununun yetışkının ruyasına eşdeğer bır nıtelık taşıdığını gözlemledı Sembolık oyun dılsel bır değer ıçerdığınden, henuz konuşamayan kuçuk çocuklar ya da hastalıktan dolayı konuşamayan çocuklar tedavı edılebılırdı Melanıe Kleın'ın öğrencılerının ve onun duşuncelerını paylaşanların katkılarıyla psıkanalıtık duşunce dahd da gelıştı Inceleme ve araştırmalar, sımgesı olmayan ıfadelerı de kapsıyor Vücut hareketleri, ağlama ve bakışların yonu, bılınçaltının bırer gostergesıdırler Boylece ıkı yaşından kuçuk ya da sımgesel duşunce duzeyıne ulaşamamış çocuklar tedavı edılebılıyor Ruhsal bozuklukları olan çocukların tedavısı, bebeklerın ruhsal yapısıyla ılgılı bazı fıkırlerın uretılmesınde yardımcı oldu Sonuçta, cıddı ruhsal hastalıkları olan çocukların lyıleştırılmesı ıçın buyuk önem taşıyan onemlı ıpuçları elde edıldı Psıkanahst ve aynı zamanda Melanıe Kleın'ın çalışma arkadaşı Esther Bick, bır bebeğı aıle ortamı ıçınde ıncelerken uç aşamalı bır yöntem kullandı a) Psıkanalıtık oluşum araştırmacısı haftada bır kez aıleyı zıyaret ederek yaklaşık bır saat suren bır ınceleme yapacak Bu ınceleme, bebeğin doğumundan ıtıbaren ıkı yaşına kadar devam edecek Söz konusu aıle, çevresıyle ya da bebekle ılışkısınde herhangı bır anormal du H ısterı deyınce akla ne gelır? 26 Psikiyatri Kongresı'nde yapılan bır panelde, bu soruya tıp fakultesı son sınıf öğrencılerının verdığı yanıtları aktaran Dr. Zeliha Tunca, bırkaç başlık sıraladı Kadın, çılgınca davranış, dıkkat ve ılgı beklentısı, cınsellık Hısterı kavramının açık olmamasından öteye son derece olumsuz özellıkler yakıştırılan (abartılı, teşhircı, saldırgan) bır kışılık yapısı gıbı algılanması, böyle bır ruhsal bozukluğun daha net tanımlanmasını gerektırıyor H Panelde ustunde durulan noktalardan bırisı, hısterının sadece kadınlarla sınırlı olduğu yanlışıydı Pek çok erkek hlsterlğln varlığını unutturanın ne olduğu tartışılırken, kadınca sayılan hısterı belırtılerıyle, hısterının 'rahım' kelımesıyle anlamdaşlığı da dıle getırıldı Sağlık ocakları Resmı sağlık sıstemı ıçınde psıkıyatrının yerını ve psıkıyatrık hastalara 'resmi' yaklaşımı özetleyen bır çalışma ıse devletın ışımızdekı yertnı duşunmeye zorladı Izmır Sağlık Mudurluğu'nden Dr. Lutfiye Coskun ve Cem Erdevecller'ın anlattıklarına bakılırsa, Turkıye'de psikiyatri hızmetıne ıhtıyaç duyan kışı sayısı ıle bu hızmet ıçın başvuran hasta sayısı arasında buyuk fark var Dunya Sağlık örgutü, ıstatistıksel hesaplar ve çeşıtlı ulkelerın verılerınden çıkarttığı ortalamalarla polıklınıklere başvuranların yaklaşık %20'sının ruhsal sorunlar nedenıyle gelmış olacaklarını kestırıyor Oysa Turkıye'de bu orana ulaşılmadığı gıbı kazara ulaşılırsa nasıl uygun servıs verıleceğı bıle bellı değıl Kışının sağlık sorunu nedenıyle başvurması gereken ılk yer olan sağlık ocağından başlayan ve gıderek daha uzman merkezlere ulaşan bır hızmet ve sevk zıncırının gereğını vurgulayan araştırmacılar, sağlık mudurluğunun bu konudakı rolunu tartışıyorlar Toplum hekımlığı perspektıfıyle, ruh sağlığı hızmetının, kışının her yönuyle en 1yı tanındığı kuçuk sağlık ocağından başlaması gerektığı belırtılıyor Psikiyatri kongresınde gundeme gelen konuların ve araştırmaların çeşıtlıliğını, butun boyutlarıyla buraya aktarmak pek mumkun olmadı Ancak okurlarla paylaşmak ıstedığım bır ızlenım var Turkıye'de psikiyatri alanında çalışan çeşıtlı meslek gruplarından kışıler, dunyadakı meslektaşlarından farksız bır gudulenmeyle nasıl daha lyi blr şeyler yapılacağını arıyorlar Çeşıtlı "golge etme"lere rağmen genç kuşağı ve deneyımlı kuşağı bır araya getıren de bu arayış Daha umıt verıcı ne olabılır? rum göstermeyen sıradan kışılerden oluşuyor Araştırmacının uyması gereken temel kural, öğutlerden ya da sıcak yaklaşımlardan kaçınıp bebek ve anne arasındakı ılışkıyı hıçbır şekılde etkılememek b) Seans sırasında hıçbır not alınmayacak Daha sonra araştırmacı, ; bebeğin hareketlerını de ıçeren , ayrıntılı bır gözlem raporu yazacak Analıze yer verılmeyen bu aşamada araştırmacı, teorık bılgılerınden yararlanmak zorunda c) En son aşamada, elde edılen bulgu lar psıkanalıstın oluşturduğu kontrol grubu tarafından tartışılacak ve analız edılecek Boylece temel bır varsayımdan yola çıkarak bebeğin ruhsal yaşamının oluşmasında rol oynayan etkenler saptanmaya çalışılacak Davranışlar ve mımıkler gızlı durtulerın göstergesı nıtelığındeler Gözlemlerın denetlenmesı çalışmasında ayrıca araştırmacının ınceleme suresınce neler hıssettığı sorusu da gundeme geldı Özelhkle ılk seanslarda araştırmacılar, ışın ustesınden gelememe duşuncesının verdığı tedırgınlığe kapılıyorlardı Genelde genç annelerde görulen bu tur kaygılar 'postportum depresyonu" olarak adlandırılıyor Araştırmacı, annenın duygularından farkında olmadan etkılenıyor muydu? Buna ek olarak, annenın hıssettıklerı bebeğınkılerle aynı olup, acaba araştırmacı bebeğin heyecanını mı paylaşıyordu? Heyecan dolaşımının bu çarpıcı ışlevı, uzmanlar tarafından "flaş duşunce" şeklınde tammlandı Bır fıkır, bır resım, bır sözcuk araştırmacıyı bıhnçsızce etkıleyerek onun ruhsal davranışlarını yönlendırıyordu Araştırmaya konu olan bebek sut emmek uzere uyandırılınca, kollarını sımsıkı annesının boynuna doladı Anne, sut verırken buyuk zorluklarla karşılaştı, çunku bebek ozellıkle kendısı psıkologla konuşurken boşlukta kalan elını devamlı sallıyor ve yumruğunu sıkıp ayaklarını bırbırıne vuruyordu Bu durum, bebeklerın heyecanıyla ılgılı temel teorıler ışığında açıklanabılır Heyecanların değişimi Bebek tekrar uyuyup uyandığında, bu kez annesı psıkologla konuşurken onu kendısınden bıraz daha uzakta tutuyor, kuçuk, kol ve bacaklarını sallayarak kendısıne destek vermeye çalışıyor Bır ara uyuyor gıbı oluyor Ancak bırden sıçrayarak annesının göğsune yapışıyor Bunları gözlemleyen araştırmacı da o anda, elınde olmaksızın öne doğru eğılıyor Bu hareket, bebeğin duşeceğınden emın olma duygusunun yol açtığı flaş duşunceden kaynaklanıyor Bebeğin sıçrayışına, duşme olasılığının yarattığı bır bılınçaltı heyecanının neden olduğu duşunülurse, araştırmacının anı hareketıyle kuçuğun heyecanı arasında bır bağlantı kurulabılır Anne sol koluyla bebeğını kavrayıp, sağ elını karnının uzerıne koyarak onun dık durmasını sağlıyor Başka bır deyışle, çocuğundan aldığı "heyecan ıletısının" yol açtığı edılgen kaygı (anne sıçramıyor) onu önlem almaya yöneltıyor VVİnnicott tarafından açıklanan ve davranışlarının temel bır göstergesı olan bu duyarlılıkla anneler, bebeklerının hareketlerını algılayabılıyorlar Bu duyarlılığın dığer bır özellığı de annenın bebeğin davranışlarını kesmeden onları değıştırmesı Bebeğin kaygılarını rahatlatmanın dığerbır seçeneğı ıse onlarla konuşmak Bu şekılde anne, çocuğunun yaşadığı ruhsal huzursuzlukları gıderebılıyor Bu durum bebeğin bakış açısından ıncelendığınde, başkasıyla olan ılışkısı sonucu belırsızhkler bır anlam kazanıyor Boylece bebek annesıyle arasındakı ılışkı yetısını özumseyerek "bedenıne aıt duyguları" olumlu bır bıçımde donuşturup duşunme yeteneğini gelıştırebılecek Aıle ıçındekı heyecan aktarımı sonucu ço cuk kendısıne ozgu bır duşunce ve ıletışım dunyası oluşturacak (a.h. Science et Vie) 11