Katalog

H A F T A N I N HABERLERİ BİLİMYAYIN Mini buluşlar lehbı Belgıl azar kasa bır yandan ışını görurken bır yandan tomar tomar kâğıt uretır Ustu sayılarla dolu, sınema şerıdı bıçımınde kâğıtlar Kasayı kullananın yanlış yapıp yapmadığını gösterır bunlar Tabıı, sonradan atılır Buyuk savurganlık Tomar tomar kâğıdın masrafına mı acırsın, bızım gıbı sureklı kâğıt sıkıntısı çeken bır ulkede havaya atılan servete mı acırsın7 Savurganlık her yerde görulmuş olacak kı şımdı kâğıtsız kasalar yapılmış Kasa, yaptıgı hesapları belleğıne geçırdığıne göre ayrıca kâğıda ne gerek var? Doğru bır duşunce bu Ancak kasayı kullanan, yanlış ışlem yapıp yapmadığını nasıl anlayacak? Şöyle Yazılan sayılar bır göstergede yeşıl, mavı, kırmızı "sıvı krıstal" sayılarla hemen goruluyor, beş altı ışlem sonra da sılınıyor Kontrol ıçın yetıyor bu Kasa hesaplarının KDV fışı yerıne geçtığı hallerde tabıı, kâğıt yıne kullanılacak Ama tomar tomar kâğıtların kaldırılması buyuk kolaylık ve masraf ındırımı sağlıyor Kullanıcı, yanlış yaptığını anlayınca sayıları baştan yazıyor Merkezı Dallas'ta bulunan Texas Instruments şırketınce plyasaya surulen kâğıtsız yazar kasa (Paperfree Prınter) ıkı model Bırı elle çalıştırılıyor ve Tl 2800 adını taşıyor 65 dolara satılan bu cıhaz pılle çalışıyor ve 3 kılo gelıyor Masada kullanılanı ıse Tl 5038 adlı, yedı kılo ağırlıkta ve 75 dolar Her ıkı tıp de Amerıka'da ve Avrupa'da satılıyor hemen gönderılıyor Bır öğrencının derste tuttuğu notlar hemen çoğaltılıp obur öğrencılere dağıtılıyor Mevcudu kalmamış bır kıtap ıçın de aynı şey yapılıyor Her bırı 100150000 lıraya satılan yabancı meslek kıtapları ve okul kıtaplarını kım alabılır? Ama (otokopı ımdada yetışıyor Fotokopılı kâğıtlar kıtap şeklıne de getırılebılıyor Aynı kâğıdın bır yuzune bır sayfa, ötekı yuzune ötekı sayfa çekılebılıyor Cıltlenen kıtap pırıl pırıl bır kıtap bıçımınde karşınıza çıkıyor Tabıı, lıme lıme olmuş bır kıtap da gençleşıyor işte bu kadar çok yarar sağlayan fotokopi makınesının tek kusuru çok hacımlı olması vebelırlı kımselertarafından kullanılabılmesı ıdı Şöyle, okul çantasına konabılecek boyda bır makıne yapılamaz mı ıdı' Şımdı bu aşamaya gelınmış Japonya'dakı "Rıcoh Corp" adlı fırma böyle bır şey yapmış ve MC50 adı ıle pıyasaya surmuş 540 dolara satışa çıkarılan araç, metınlerı %80 kuçultebılıyor, %200 buyultebılıyor rak yakışıklı genç ışadamını 70 yaşına geleceğı zamandakı şeklıne dönduruyor Sonra da bu resmı ılgılıye gösterıp, "Bu yaşa geleceğınız zaman ıçın neden şımdıden hazırlık yapmıyorsunuz?" dıyor Tabıı, kendını o halde gören ışadamı hemen yumuşuyormuş Guzel bır yontem, ancak yetersız Özellıkle bızde, buna bır ekleme yapmak gerek Para durumu eklemesı, "Bu yaşa geldığınız zaman emeklı maaşınızın yarısı ıle bıle geçınemeyeceksınız Sıgorta olursanız gul gıbı yaşarsınız Evet, bu yaşta çocuklarınızı yetıştırmış olacak ve buyuk bır yukten kurtulacak«sınız Ama o zaman da doktor ve ılaç masraflarınız artacak, paranız yetmeyecek" Veresıyenın kotu, peşının lyı olduğunu vurgulamak ıçın bır resım dağıtılırdı ışadamlarına 4050 yıl once Bırıncı resım, veresıye satış yapanın acıklı sonunu, ıkıncı resım, peşın satış yapanın mutlu durumunu gösterırdı Sıgortacı bunu örnek almış olacak Aynı şey yangın ve kaza sıgortaları ıçın de yapılabılır Bır el ılanında, çıçek bahçesı ıçınde bır ev, ıkıncı bır resımde, aynı evın alevler ıçındekı halı gösterılebılır Ama bızde, böyle bır ılan dayak da yedırır adama insanlarımız, olmamasını ıstedıklerı bır şeyden soz ederken tahtaya vurur, "Şeytan kulağına kurşun", ' Elım lyılıkle dokunsun", Ağzından yel alsın", "Çenen tutulsun, şom ağızlı herıf" gıbı belayı uzaklaştırıcı sözler söyler Felaketın sözune bıle dayanamayan bır adam, fotoğraf hılesı ıle yanar gıbı gösterılen bır bınası ıçın nasıl bır tepkı gösterır? I j Hayvanlarda Sosyal Davranışlar Doç Dr Ruştu Şahın, Hatıboğlu Yayınevı, Ekim 1986. 219 sayfa Dr. M. Tahır Hatiboğlu Gelışmış Kuzey yarımkuresı ulkelerı unıversıtelerınde, hatta orta oğretımde yaygın bır şekılde okutulan Davramş Bıyolojisi (Etolojl) Turkıye'de henuz emekleme donemındedır Son yıllarda bazı unıversıtelerımızın bıyolojı mufredat programlarına yenı yenı alınmaya başlanmıştırllk aşamada öğrencı ve eğıtımcılerın bu programlar çerçevesındekı zorunlu gereksınmelerını, kısmen de olsa gıdermek ıçın hazırlanan bu eser, herkesın kolaylıkla anlayabıleceğı yalın ve akıcı bır dılle kaleme alınmış Zengın ıçerığı ıle az sayfaya çok şey sığdırılarak sunulan kıtap uç ana bölumden oluşuyor llk bolumde davranış bıyolojısının tarıhı gelışımı ele alınıyor ve bazı temel terımler hakkında genel bılgıler verılıyor Ikıncı bolumde sosyal davranışlar kapsamlı bır şekılde ele alınıyor ve nasıl, neden, nıçın sorularına yanrt verılmeye çalışılıyor Son bolumde ıse, bocekler ornek alınarak davranışların fılogenetık sureç ıçınde nasıl bır değışıme uğradıkları, yanı nasıl evrımleştıklerı uzerınde duruluyor Kendı turunde "ılk" Turkçe kıtap olan eserın ıçerığı çok sayıda resım ve şekıllerle de zengınleştırılmış 1029 kuş tiirü tehlikede! Taşınır fotokopi makinesi Bana sorarsanız, fotokopi makinesi matbaanın ıkıncı ıcadı Buyuk kolaylık, ucuzluk getırdı Zaman savurganlığını da önluyor 300 yıl önce basılmış ve bıtmış bır kıtabı yenıden basmak mılyonları gerektıren bır ış Sonra, eskı yazı ıle yazılmış bır kıtabı bugun nasıl bastırabılırsınız? Bastırsanız kaça çıkar bu? Kıtap yazanlar, araştırmaları ıçın gerekli kıtaplar ve sayfalar ıçın denızaşırı gezılere çıkarlardı Şımdı bır mektupla sorununuzu çözuyorsunuz Kıtabın veya ıstedığınız sayfanın fotokopısı, kuçuk bır ucret karşılığında sıze U Sigortacının fendi Bazı ulkelerde sıgortacı, muşterı toplamayı hızlandırmak ıçın ev ev, yazıhane yazıhane dolaşır, ılgılılerı sıgortalı olmaya razı etmeye çalışır Bır sıgortacı, muşterı çoğaltmaya şu yolla başlamış, başarılı da olmuş Sıgortacı. genellıkle genç ışadamlarını hedef almış Önce gencın guzel bır resmını elıne geçırıyor Sonra bunun uzerınde oynaya Deney tüpünde Uluslararası DemetKatı Madde Etkileşmeleri Konferansı muz bitkisi Bılkent ve Hacettepe Unıversıtelerı fızık bölumlerı tarafından ortaklaşa duzenlenen "DemetKatı Madde Etkileşmeleri ' konulu uluslararası konferans, 2428 Nısan 1989 tarıhlerınde ODTU Solmaz Izdemır Salonu'nda yapılacak Turkıye, ABD, ingıltere, Fransa, Batı Almanya, isvıçre, Italya, Japonya ve Macarıstan'dan yırmı davetlı konuşmacının katılacağı toplantıda, çeşıtlı kaynaklardan elde edılen elektron, lyon, lazer, atom ve molekul demetlerı kullanılarak, katı malzemenın yapısının ıncelenmesı ve değıştırılmesı konuları ele alınacak Hafta boyunca da bu alandakı son gelışmeler tartışılacak Uygulamalı fızığın, önemı gun geçtıkçe artan ılerı teknolojıye donuk konularını kapsayan bu konferans, gelışmış ulkelerın bılım adamları ıle Turk araştırmacılarını bır araya getırerek karşılıklı bılgı alışverışını ve bu konuların ulkemızde de yerleşmesını amaçlamakta 14 Sempozyumdakı ağırlıklı konuları, mlkroelektronikte lazerle klmyasal işlem metotları ve uygulamaları, lazer yardımlı buharlaştırmada temel mekanızmalar, mikroelektronikte materyallerın argon lazerle kaplanması, lazer yardımlı buharlaştırma yoluyla dielektrık ve yarııletken ince film kaplanması, yarıiletkenlerin lazerle ışlenmesı ve numerık modellerı, fotoyayma ve raman spektroskopılerı ıle yarı lletken ara yuzlerının ıncelenmesı, tabaka yapılı yarı iletkenlerln transport ve optık ozellıklerı kuvantum kuyularında fotoıletkenlık silisyumda bozuklukların tavlama yoluyla gıderılmesı atom demetiyuzey etkileşmeleri, lyon demellerının, malzemelerın analızı ve değışıme uğratmasına alet edılmesı muhendıslık malzemelerinde lyon ekimi, çoklu tabakalar ve yarııletken arayuzlerın analızı ıçın tunelleme elektron demetlerı oluşturmakta Konferans, ılgılenen herkese açıktır luslararası Kuşları Koruma Konseyı, dunyada bılınen 9 bın kuş turunden 1029'unun yok olma tehlıkesı ıçınde olduğunu açıkladı 10 yıl once sadece 290 kuş turu tehlıke ıçındeydı Bu artış, kuşların yaşam alanlarının gıderek daraldığının kanıtı sayılıyor Özellıkle tropık bolgelerde, Afrıka'da tehlıkedekı kuş turlerının sayısı 65'ten 170'e, Brezılya'da 29'dan 121'e, Endonezya'da 14'ten 126'ya yukseldı özellıkle papağan turlerı bu durumdan etkılenıyor Ormanların azalmasının yanı sıra, egzotık kuşların tıcaretının artması da kuş turlerının yok oluşunun nedenlerı arasında [ Davranış benzerlikleri Eserde hayvanlar arasında çeşıtlı davranış benzerlikleri yanında, kısa ve oz olarak zaman zaman ınsanlar ıle hayvanlar arasında çeşıtlı davranış benzerlıklerının kokenıne ınıierek ornekler verılıyor Bıze aıt olan bır alanın çevresını çıt ıle çevırmemızın, hıddetlendığımızde masayı yumruklamamızın veya sandalyeyı tekmelememızın, akşam eve bır paket ıle gıtmemızın, korktuğumuzda bırıne sığınmamızın, bırıne göz dıkıp sureklı bakmamzın, öpuşmemizın, kadınlann sutyen takıp dudaklarını kırmızıya boyamalarının ne gıbı anlamları vardır ve bunların kökenınde yatan gerçekler nedır? Veya evdekı kedimız neden zaman zaman bır yumakla oynamakta ve fare avlıyormuş gıbı yapmaktadır kopeğimizle gezıntıye çıktığımızda kopeğımız neden bellı yerlerde bır bacağını kaldırıp buralara bılebeklerln kanatları uzerındekı halkalı beneklerın ne gıbı anlamları vardır? Veya reklam şırketlerlnın kadın vucudunu bır reklam aracı olarak kullanmalarının arkasında yatan gerçek nedır? Hayvanlarda bır "nufus planlaması" var mıdır? Nufusun çoğalıp bellı bır yerde yoğunlaşması hayvanlarda da "strese" neden oluyor mu? Kısacası, herkesın zevkle okuyabıleceğı ve yararlanabıleceğı bır kıtap Hayvanlarda Sosyal Davranışlar. eney tuplerınde çoğaltılması mumkun olan bıtkılere şımdı de bır yenısı eklendı Muz bitkisi. Vıyana yakınlarında bulunan Seıbersdorf'takı Uluslararası Atom Enerjısı Temsılcılığının Bıtkı Uretım Bölumu'nden bır çalışma grubu, muz ağaçlarının yaprak ve kök dokusundan, besleyıcı bır sıvı ıçınde hucre kulturu uretmeyı başar dı Deney tuplerınde gerçekleştırılen çoğaltma ışlemlerınde son derece önemlı olan bu tur oluşumlarm tomurcuk ve koklere donuşmesı mumkun Bu arada, hucre kulturlennden yuzlerce bıtkının elde edıldığıne de değınmek gerek * Araştırmacılar, bu yolla yeni muz çeşltlerlnin uretılebıleceğı göruşunde Ancak mevcut muz çeşıtlerının buyuk bolumu sterıl olduğundan, bugune dek bu konuda buyuk zorluklarla karşılaşıldı Çunku "pollen" aracılığıyla alışılmış bıleşımler gerçekleştırmek mumkun değıl Bu nedenle kultıve edılen muz çeşıtlerının hepsı "vahşı" kokenlıydı (s.n.) D rer damla ıdrar bırakmaktadır, çeşıtlı ke