Katalog

ÇEVRE SAYFASI İkiye bölünmüş bilim dünyası Marmara'nın kirliliği konusunda.birbirine aykırı görüşler savunan bilım adamları, İlk kez bir araya geldiler. Kıran kırana bir bilimsel tartışmanın öyküsü... Semra Somersan ir buçuk gun suren toplantının so nunda çevreden sorumlu Devlet Bakanı Vehbi Dinçerler "Bellı oldu kı denız deşarjlarının Marmara'ya etkısı konusunda bılım adamları hemfıkır değıller Bız buna rağmen gözumuzu karartıp istanbul kanalizasyon projesını tamamlayacağız" dıyecektı istanbul Teknlk Ünıversıtesı Maçka Sosyal Tesıslerı'nde bılım çalışanları bir buçuk gun boyunca buyuk istanbul kanalizasyon projesıne uygun olarak kentın, Marmara Denızı'ne atılacak gunde bir buçuk mılyon metre küpu bulan kırlı atık sularının, can çekış mekte olan Marmara Denızı'nı ne derece olumsuz etkıleyeceğını lartışmışlar, rakamları rakamlara, Boğaz akıntıları üzerındekı eskı bılgılerı yenılerıne, bılınenleri bılınmezlere kırdırmışlar, ancak konu nedenıyle ıkjye bölunmuş bılım dunyasını bırleştırememışler, kendı göruşlerıne yenı bırılerını çekememışlerdı Marmara'nın kırlenmekte olduğunu kımse yadsımıyordu Geleceğe en pembe bakanlar bıle kaygılıydı Bılım çalışanlarının, oşınografların, bıyologların, çevre ve kımya muhendıslerının, hıdrologların üzerınde anlaşamadıkları nokta, bir buçuk yıldır çalışmakta olan Ahırkapı denız desarjını Marmara'dakı oksıjen mıktarını ne ölçude azalttığı, dolayısı ıle Marmara'nın ölumune hızmet edıp etmedığı ıdı Ahırkapı denız deşarjı, bınlerce metre kup kanalizasyon suyunu basıt bir fıltre ve kum tutucu dışında hıçbır arıtma yapmaksızın Marmara'nın derınlıklerıne bırakıyordu Buyuk kanalizasyon projesı tamamlandığında, istanbul'un ev ve sanayıden gelen butun kırlı suları, benzer şekılde 16 değışık noktadan Marmara'nın derlnllklerıne verılecektı Her ne kadar sempozyumu düzenleyen Türklye Çevre Koruma ve Yeslllendlrme Kurumu davetıyelere, toplantı amacını "Blllm adamlanmızın Hallç, Marmara Denlzl ve Bogazlar'dakl klrllllk boyutlan v« gerekll önlemlerl II* ilglll değlşlk göruşlerlni Imkân ölçüsünde tellf etmek ve bu hususlarda kamuoyundakl tereddütlerl gl B dermek" olarak belırlemışse de toplantı, uzman saflarını butunleştırememış, kamuoyunun tereddutlerı gıderılmemıştı Ancak hukumet, istanbul kanalizasyon projesındekı yetkılerı ölçusunde "her seye rağmen yola devam" kararı almıştı Bu arada projenın esas sahıbı istanbul Anakent Beledryesl'nın toplantıda nıye temsıl edılmedığı ıse, bir soru ışaretı olarak kalacaktı Bir başka soru da, deşarjın olumsuz etkılerının uzun vadede agır basacağını savunan dığer bılım çalışanlarının toplantıda nıye bulunmadığı ıdı İkiye bölünmüş bilim dünyası Saflar şöyle bölunuyordu ODTU'den Prof. Umlt Unlüata ve Doç. Cemal Saydam, gelışkın cıhazları ve elektronık aletlen Ile topladıklan verılere dayanarak Marmara Denızı'ndekı oksijen mıktarının yıllar ıçınde azalmadığını, Marmara'nın doğal dengesinın bozulmadığını savunuyorlar, Ahırkapı'dakı tek bir denız deşarjının, ne Marmara'dakı son toplu balık ölumlerınden ne de genel olarak oksıjen azalmasından sorumlu tutulabıleceğını vurguluyorlardı Ayrıca Unlüata ve Saydam, Boğaz'dakı alt akıntının buyük ölçude Karadenlz'e kavuştuğunu belırtıyorlardı istanbul Teknık Unıversıtesı'nden Prof. Derin Orhon, Prof. isteml Ünsal ve Ege Unıversıtesı'nden Prof. Orhan Uslu, ODTÜ verılerıne dayanarak yaptıkları inceleme ve yorumlarda bu görüşü paylaşıyorlardı Ancak Prof. Untüata, kendısı ıle sonradan, Bilim Gemlsi'nde özel olarak yaptığımız görüşmede, yıne kendı ölçumlerıne dayanarak son dört yılda oksıjen mıktarının azaldığını grafık üzerınde gösterıyordu Buna karşılık Prof. Orhan Uslu'ya göre, Marmara daha 2 bın yıl dengesı altust olmadan yaşayacaktı istanbul Unıversıtesı'nden Prof. Flkret Baykut ve bıyolog ilham Artüz ıse Arat gemısı ıle yaptıkları çalışmalardan yola çıkarak, Marmara'dakı oksıjen mıktarının yıllar ıçınde azaldığını, Marmara'nın doğal dengesinın bozulduğunu, Ahırkapı deniz deşarjının olumsuz etkısının buyuk olduğunu, toplu balık ölumunde de önemli bir rol oynadıgını savunuyorlardı Bıyolog ilham Artüz konu ıle ılgılı olarak toplantı sonrasında yaptığımız telefon göruşmesınde "ODTU grubu ıle bızım yaptığımız ölçümler arasında buyuk bir fark yok Onlar da ben de 2530 metre dennhkte 152 5 mg/lt oksıjen ölçuyoruz Ancak onlar asırlardan ben Marmara'dakı oksıjen mıktarının değışmedığını ıddıa edıyorlar '195657'de oksıjen mıktarı da aynı ıdı, dıyorlar Bız de böyle ölçuyoruz Kı ben 30 yıldır Marmara üzerınde araştırma yapıyorum Ama daha önemlısı, canlılar ıçın gereklı oksıjen mıktarı olan 5 mg/lt'nın dıpte kaç metrede olduğudur 1956'larda bu 5055 metre sınırındaydı Bız şımdı bunun gıderek yuzeye geldığını söyluyoruz Yuzeyde ortalama olarak, onlar da bız de 8 mg/lt ölçuyoruz, bir ıkı yer harıç örneğın toplu balık ölumlerının olduğu bölgelerde oksıjen mıktarı çok duşuk, 3 mg/lt kadar Oysa olması gereken mıktar 78 mg/lt civarında Bız bu hayatı oksıjen mıktarının bu yörede bugun 17 5 metreye yükseldığını söyluyoruz Kapıdağ ıle Paşalımanı civarında ıse oksıjen mıktarları eskı konumlarını koruyor" dıyecektı Kanal mı, eşik mi? Tartışmalara dınleyıcıler arasında katılan istanbul Teknık Ünıversıtesı Hıdrolojı Bölumu Başkanı Prof. Mehmetçlk Bayazıt Boğaz'dan Karadenız'e ulaştığı belırtılen alt akıntı konusunda ODTU'lu grubun lyımserlığını paylaşamıyordu Bayazıt, alt akıntının bazı mevsımlerde, özellıkle de nısan, mayıs aylarında, zaman zaman tıkandığını ve Karadenlz'e hıç çıkmadığını vurguluyordu Alt akıntı Karadenız'e ulaşmayınca, ust sularla ne ölçude karışıyordu? Ne kadarı Boğaz'a gen dönuyordu? Buna ılışkın yeterlı verı olmadığını vurgulayan Bayazıt, Marmara Denızı'nın ve Boğaz akıntılarının sıstematığı hakkında yeterlı bılgı toplanmadan alt akıntının Karadenız'e götureceğı varsayılan kırlı atık suların, Marmara'yı ne ölçude etkıleyeceğı konusunda şu anda kesın sonuçlara varılmaması gerektığını vurguluyordu BoğazKaradenız ılışkısı konusunda ortaya çıkan yenı bir bulguyu ıse, ODTÛ'lu araştırmacılar gundeme getırecektı Yakın zamana kadar Boğaz sularının Karadenız'e çıkmasını engelleyen, Boğaz'dan Karadenız'e çıkıştakı 50 metre yükseklığındekı eşik, ka nalizasyon projesının ıtıbarını sarsmıştı ODTÜ'lu araştırmacılar ıse eşığın varlığını kabul etmekle bırlıkte, suların eşığın uzerınden Karadenız'e çıkıp gıttığını, bundan sonra da 10 kilometrelık bir kanala gırdığını, daha sonra kıta sahanlığı üzerınde yayılırken, yuzeyin, oksıjenı bol suları ıle kanştığını dıle getıreceklerdı Ancak Bıyolog İlham Artüz, toplantıdan sonra kendısı ıle yaptığımız telefon göruşmesınde, Seylr Hldrografl ve Oşlnografl Oalreal'nın araştırmasına dayanarak eşıkten sonra bir kanal olmadığını ısrarla vurgulayacaktı Saflar arasındakı tartışmalara bıyolojık arrtmanın gereklıhğını de eklemek gerekıyordu ODTU rakamlarını temel alanlar genel olarak bıyolojık arıtmayı çok pahalı olması nedenıyle şımdılık gereksız" bulacaklar, buna karşılık Arat Gemlsi'nın verılerını temel alanlar "Blyok>|lk antmasız Marmara'yı çok hazln bir geleceğln bekledlğlnl" savunacaklardı Tek denız deşarjı böylesıne olumsuz sonuçlar doğurursa, kanalizasyon projesının gerektırdığı I6deşarj tamamlanıp istanbul kentının tum kırlı atık suları Marmara'ya akınca, denızın ne halde olacağı ıse, bazı dınleyıcıler arasında "Ölümden sonra hayat var mı?" merakını uyandıracaktı Kirleten kim? Kanalizasyon projesıne ve denız deşarjlarının sonuçlarına kötümser bakmayan birirv cı gruptan Prof. Orhan Uslu, Prof. Istemi Unsal ve daha örtuk bir şekılde Prof. Ahmet Samsunlu gıbı kımı bılım çalışanlarına göre, Marmara Denızı kırlılığının sorumlusu İstanbul kentı değıl, Sovyetler Blrllğl ıdi Prof. Orhan Uslu "Marmara da uretılenın 14 katı organlk karbon her gun Karadenız'den Marmara'ya gelıyor İstanbul, Marmara'nın tumuyle ötrofıye olmasından sorumlu değıl" dıyordu Prof. isteml Ünsal Marmara ve Bogazlar'ı Tuna Nehrı ve Karadeniz'ın kırlettiğını vurgularken, Prof. Samsunlu da Sovyetler'in, suyun bir kısmının akışını durdurarak Karadenız'ın dengesinl bozduğunu söyluyordu Ölçumlerı bızzat yapan Prof. Unlüata ıse Sovyetler'in yarattığı kırlıliğı göz ardı etmıyor, ancak istanbul dışında Marmara Denızı'nı kirleten merkezlerın de can çekışmeye katkısı olduğunu belırtıyordu Bu bağlamda Gemllk, Izmlt, Mudanya gıbı yerlerde yaratılan kırlılık gündeme geliyordu Gerek Sovyetler'in yarattığı td KURS • • • • DERSANE • • • • EĞİTİM • * * • KURS • • • • DERSANE* • • * ANK 23Î 26 g l ı I ENGLISH LANGUAGE CENTHE INGİLİZCE OİL KURSU EVET LISKUR Lisanöğrenmek gerek Ama Ben ENIYI EN KOLAY Ayda 30.000 TL'ye NaslöğrenebiHrtm diyorsanız, arayın Ist: 14073871523558 tzmJt:110140 Edlme; 20325 TEK DILLE YASAN R MI? İNGİÜZCEVİ Ya AMERİKA'da YalNGlLTERE'de Yada İSTANBUL BESTdeÖĞRENİN SÜRÜCÜ KURSU AVUSTRALYA'DA EHLİYETinizi INGİLİZCE TamgünkurstonaMama,yemekler LİSKUR'dan alın A'dan Zye tum organızasyon Aracınızı EĞtTİMSURESİNCE GÜVENLE kullanın PART T I M E ÇAUŞMA OLANAĞI Maltepe: KadıkSy: 352 24 21 336 02 79 3360206 hMUH3i29SI OUEENSLANO C0UJK5E OF ENGLISH (OCE) INGILTEREDE İNGİLİZCE Haftada Sadece •Haftada 2530 dersllk yoğun kurs OKıtaplar+Kırtasiye OAile yanında yarım panslyon konaklama ÇANAJANS MÜŞTERİLERİNİN 129 Pound BAŞARINIZ, BAŞARIMIZDIR