Katalog

EVRİ M Doğu Afrika'da yaklaşık 2 milyon yıl önce üç insansı maymun (Hominid) bir arada yaşamıştı. İkisinin nesli tükenirken, sadece Homo Habilis, "dik duran insan" Homo Erectus'a evrildi. Ancak evrim süreci hâlâ bilinmezlerle dolu. Theodor Dolezol / Çeviren: Dilek Zaptçıoğlu Homo Habilis'in esrarı maymun türü, halen yaşayan ve nesli tükenen bütün diğer maymunlardan farklıydı. Ramapithecus belkı ılk 'insansı maymun', yani Hominid değildi, ama onunla birçok açıdan benzeşiyordu. Eğer daima arka ayakları üzerinde yürüyor olsaydı, onu Australopithecus'un ilk temsilcilerinden sayabilirdik." Bılım adamları boyle dıyor. Öte yandan bulgular, Ramapithecus'un sık sık iki ayak üzerınde yürüdüğünü kanıtlıyorlar; bazı bılim adamları da bu özelliğinden ötürü onu Australopithecus Afarensıs'in, hatta en eski insanların atası olarak nıtelıyor. Bu konuda kesin bir şey söylenememesinin nedeni basıt: En ısrarlı araştırmacılar bile, şimdiye kadar 7 ile 4 milyon öncesi döneme ait bir bulguya rastlayamadılar. işte bu bulgu eksikliği yüzünden, Australopithecus Afarensis'in akıbetı hakkında bir yorum yapamıyoruz. Boşluklu dönemden sonraki ılk bulgular bundan 2.5 milyon yıl öncesine ait; aradaki 1 milyonu aşkın zaman süresi içinde nelerin olup bıttiğı meçhul. Oysa bu yalnız Australopithecus'un neslinın tükendığı değil, aynı zamanda insanın atalarının da doğduğu zaman aralığı. İnsanın evrim serüveni 2 İ nsan vücudu ile insan ruhu larklı zamanlarda oluştular Bundan 3.5 milyon yıl önce yaşayan ve iki ayak üzerınde yürüyebilen "insansı maymun" Australopithecus Afarensis, insan vucudunun temel özellıklerine sahipti. iki ayağı üzerine kalkıp yürüyebılmenin yanı sıra gözlerini paralel olarak karşıya dikebillyor, yanı dcrınlıklı görobilıyordu. Ayrık baş parmakları sayesinde nesneleri tıpkı bizim gibı kavrama yeteneğıne sahipti. insanı insan yapan özelliklerden biri olan ıkı ayak üzerınde yurumo yeteneğı, 2 milyon yıl önce yaşayan canhlar tarafından daha da gelıştırıldı. Biz bu "insansı maymun" türüne Ramapithecus adını veriyoruz. Afrika kökenlı Ramapithecus, şempanzeyle Hominidlerden türemiştir. Zoolojinin sistematığı ıçınde Hominid Famılyası, nesli tükenmiş bulunan Australopithecus (Guney Maymunu) ıle Homo (insan) türlerinı kapsıyor. Ramapithecus'tan bugüne kalan yalnızca dişleridir. Bildiğimiz gibi oldukça sert bir maddeden oluşan dişler, tropık ormanların elverişsiz koşullarında bile fosil olarak varlığını sürdurebilıyor. Öte yandan Pakistan'da bulunan bir ıskelet ve kafatası parçalarının da Ramapithecus türüne aıt oidugu san.lmaktadır İnsana en yakın türün atası olarak ka malara neden oldu. Bugün ise Dart'ın tezine hlç kimse inanmıyor. Çünkü 1970'lerde yapılan uzun ve zahmetli deneyler, Australopithecus Africanus fosıllerıyle bir arada bulunan kalıntıların aslan veya çakal gibi hayvanlara ait olduğunu, yırtıcı hayvanların Australopithecus'u yem olarak kullandığını kanıtladı. "İnsansı maymunldr" diğer hayvanların kemiklerinden alet üretmemış, kendilerı onlara yem olmuşlardı; fosilleri aslanların "yemek artığı"ndan ıbarettı 70'li yılların sonunda ve 80'lerde edinilen yeni bulgular ise Doğu Afrika'daki Australopithecus Africanus türu ıle Homo türü arasındaki farkı iyice açığa çıkartıyordu. Insanoğlu, çok daha değişik ve ender bir türden üremiş olmalıydı. Ama o türün, yani çağdaş • Kesinleşmiş soy çızgısi | Tahmmı soy çızgısi 11 Gelişme olasılığı Homo Sapıens Neanderthalensis, 100.000 yıl önce insanın atasımn varlığı nasıl kanıtlanacaktı? Araştırmacılar Doğu Afrika'da Hominid fosıllerınin yanı sıra çok sayıda taş alete de rastladı. Ancak bu aletlerı kimin ürettiği sorusu uzun bir süre boşlukta kaldı. Geçen bölümde sozunu ettıÇjımız Mary Leakey'nın eşı Louls Leakey ve araştırma ekibi, nınayet 1964'te o döneme aıt gerçek bir insanın kafatasını ve ıskelut parçalarını buldular ve ona Homo Habilis (Decerikli İnsan) adını verdiler Homo Habilis bugün insanın bılınen en eskı atası olarak kabul edilıyor Louis Leakey'nin çalışmaları ve bulguya varma süreci, bilim dünyasında ne denlı güç ve yavaş ilerlenebildiğini görmek açısından ilgınçtır. Louis ve Mary Leakey 1930'lardan beri Nairobı'deki Kenya Ulusal Müzesi'nde çalışıyordu öncelerı sadece tatıl yapmak ıçın Tarızanya'ya, Olduvai Uçurumu'nun civarına yolculuk etm.şlerdı Uçurum, Vıctorıa Gölü, ya da bugünkü adıyla Turkana Gölü'nün hemen doğusundaydı Zemınindekı katmanlarda sayısız fosılın yanı sıra taş aletlerin kalıntıları da bulundu. Mary Leakey profesyonel gözle baktığında, aletlerin iki ayrı zamanda yapılmış olduğunu hemen fark etti Eskı döneme aıt aletler, araştırmacılar açıHomo Sapiens Sapiens, 35 000 yıl önce Homo Habilis: Bilmece çözülüyor Bilim adamları, yenıden bulgu edinmeye başladığımız 2.5 milyon yıl öncesinde Doğu ve Güney Afrika'da değışık Hominid türlerinin yaşadığını saptamış bulunuyorlar. Bunlara "modern" Australopithecus'lar denebilir. Bir milyon yıllık bir zaman dilımınde pek az değışime uğrayan ve yaklaşık 1.2 milyon yıl önce nesillerı tukenen bu maymunlar, iki ayrı türde prtaya çıkmıştı. 1930'larda Johannesburg Ünıversitesi'nde görevli anatomi Uzmanı Raymond Dart tarafından saptanan bu ıkı türe, bilim dünyası yakın zamana kadar insanın ataları gözüyle baktı. Güney Afrika'da keşfedilen Australoplthecus Africanus fosillerı başka hayvanların kemikleriyle ve taş kırıntılarıyla yoğrulmuştu. Raymond Dart Australopithecus Afrıcanus'un, hayvan kemıklerını alet olarak kullandığı tezini ortaya attı. Dart'ın yorumuna göre bu Hominidler, başka hayvanların kemiklerini, dişlerini ve kıllarını alet olarak kullanmış, kendınce bir kültür oluşturmuşlardı. Onlar, ilk insanın atalarıydı. Dart'ın tezı bilim âlemınde 1930'lardan itibaren çok sayıda yandaş ve karşıt topladı, yoğun tartış Lucy'nın torunları 1.2 milyon yıl önce yok oldular. Australopithecus Australopithecus Australopithecus Africanus Robustus Boisei Homo Sapiens, yaklaşık 250 000 yıl önce şü acaba bize ne kadar benziyordu? 8u sorunun yanıtını, ingiliz bılim adamı David Pilbeam'den alıyoruz. Yale Ünıversıtesı'nde antropoloji dalında eğitim veren Pilbeam, geç dönem Ramapıthecus'u şöyle betimliyor: "Ramapithecus türünden insansı maymunlar oldukça küçüktü, belki orta büyüklüktekı bir köpek boyundaydı. En yeni bulgular onun sürekli olarak iki ayak üzerınde dikılmediğine, ağaçlara tırmanma yetenoği gelışkın dort ayaklı bir hayvan olduguna işaret ediyor." Bilim adamları dişlerden, iskelet ve kafatası kemiklerinden yola çıkıp Ramapıthecus'un hayat tarzı hakkında da varsayımlarda bulunabıliyorlar. Davıd Pilbeam bu konuda şunları söylüyor: "Ramapithecus büyük birolasılıkla yerdeyken, elinde bir şey taşıdığı anlarda arka ayaklarının üzerınde doğruluyordu... Ancak bugünkü şempanze kadar alet kullanabildiğinı tahmın edıyoruz. Fakat bu bul edilen Ramapithecus'un dış görünü Homo Erectus yaklaşık 300.000 yıl once Bilim adamları şempanze, Lucy ve Homo Habilis gıbı insansı maymunların Ramapithecus'tan türediğini tahmin ediyorlar. Şempanze Orangutan Goril Australopithecus Afarensis (Lucy), yaklaşık 3.5 milyon yıl öncel Homo Habilis, yaklaşık 2 milyon yıl önce Bulgu boşluğu Bulgu boşluğu Ramapithecus, yaklaşık 6 milyon yıl öncesıne kadar Bulgu boşluğu ' < Dryopıthecus çevresı, 15 milyon yıl öncesıne kadar Bayln Hacml: Australopethicus Boisei (1) ve Australopethicus Africanus'un (2) beyin hacmi yaklaşık 450 santimetreküptü ve alet üretmiyorlardı. Homo Babllis'in (3) beyin hacmi 650 Homo Erectus'un (4) ise 1050 santimetreküpe ulaşmıştı. Bu iki tür, bilinçli olarak alet üretebiliyordu insanın soyağacı: Homo Habilis • Homo Erectus Homo Sapiens çizglsl kesinleşmiş bulu yor. Modern insana varan yolun Neandertaler'den mı, yoksa Homo sapıens'ten mı geçtıği he nüz tam olarak bilinmiyor. Bilim adamları, Homo Sapiens üzerinde duruyorlar.