Katalog

YEŞİL SAYFA Çevre'87 Uluslararası Sempozyumu 470 çevre uzmanı 130 bilimsel konuyu tartıştı Murgul Bakır işletmeleri, faaliyetleri sırasında çevreye asit yağmuru saçmaktadır. Çevrebilimci gözüyle Asit yağmurlarını kim durduracak? Yüksek baca sistemiyle kükürtdioksitten kurtulma fikrinin aldatıcı bir çözüm olduğu anlaşıldı. Böyle durumlarda daha geniş bir bölge, asit yağmurunun etkisine girmektedir. rın ölümüne, balıkçıların işsiz kalmasına yol açıyordu. Zararı kim ödeyecektı? Bütün zararları parayla tanzim etmek olası mıdır? Peki ya bozulan ekolojik dengeler? Sülfürdioksit atıklarını arıtmak pahalı bir teknoloji gerektirdiğinden, termik santrallerle enerji elde etmek ekonomisi yapanlar, yaratılan zararın ekonomisi konusunda aynı hassaslığı göstermemektedirler. Kimi örneklerde de zararı kavramaları uzun zaman almaktadır. Oysa biyolojik sistemlerde 'zaman' geri dönüşsüz bir parametredir. Yurdumuzda Ergani Bakır Madenleri, Samsun ve Guîeman Bakır ve Azot Gübre Fabrikaları, Murgul Bakır işletmeleri çevresinde asit yağmuru etkileri görülmektedir. Elbistan ve Gökova termik santrallarının çevrede yaratacağı zarar zamanla görülecektir. Yüksek baca sistemiyle kükürtdioksitten kurtulma fikrinin, yerleşim bölgelerini korumak konusunun da aldatıcı bir çözüm olduğu anlaşılmıştır. Çünkü atmosfere yayılan kükürtdioksit daha geniş bir bölgeye asit yağmuru yağdırarak öcünü almaktadır. 19501962 arasında göller bölgesindeki balık sayısının yarı yarıya azalması ABD Çevre Koruma Organızasyonu atmosfer fizikçisi M. Oppenheimer'ın bu konuda yıllar önce karara varmasıyla asit yağmurlarına açıkiık getirmiştir Oppenheimer: "Duman bacası (sülfür emilsiyonu) bir yandaysa, ölü balıklar öbür yandadır" demişti. Ölen yalnızca balıklar mı? Bitkiler, agaçlar, ormanlar... Balıksız, ormansız, bol kanserojenli bir dünya... Fakat enerjisi bol... Bir zamanlar ünlü olan "VVho'll stop the rain?" şarkısının yerini "Asit yağmurlarını kim durduracak?" aldı besbelli. Dünya Çevre Günü dolayısıyla, İstanbul'da düzenlenen uluslararası çevre sempozyumunda önemli çevre sorunları tartışıldı. Artık su sorunu, hava kirliliği, asit yağmuru ve gürültü konusunun gündeme geldiği sempozyumda Türkiye'nin çevre sorunları da tartışıldı. ünya Çevre Günü nedeniyle Başbakanlık Çevre Genel Müdürlüğü ile Boğaziçı Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Atık ve Kirlenme Denetimi Araştırma Grubu tarafından ortaklaşa düzenlenen Çevre'87 Çevre Teknolojisi Uluslararası Sempozyumu, 59 haziran tarihleri arasında istanbul Atatürk Kültür Merkezi'nde yapıldı. Japonya'dan Brezilya'ya kadar 41 yabancı ülkeden 120 yabancı uzmanla, yurtiçinden yaklaşık 350 uzman ve yönetıcınin katıldığı toplantıda 130'u aşkın bilimsel tebliğ sunuldu. D Buket Uzunel skiler "başımıza taş yağacak" dediklerinde, yağmur, kar ve doludan başka başımıza yağması olası bir şey olmadığının rahatlığıyla, ahlaka aykırılığın tepemize yağacak taşlarla cezalandırılacağını belirtirlerdi. Asit yağmurlarını nasıl tahmin edeceklerdi ki... Üzerlerine ormanlar, bitki örtüsü, kentler (dolayısıyla insanlar) için 'requiem'ler yazdırtan asit yağmurları kükürtdioksit gazının havadaki su buharıyla birleşmesiyle oluşur. İnsan sağlığına, bitkilere ve hayvanlara zararlı asit yağmurlarının nedeni kükürtdioksit (SOo) in başlıca kaynakları madenler, petrol kuyularının ürünlerini işleyen fabrikalar, yakıt (fuel oil ve linyitten), bataklık ve yanardağlar (doğal kükürt kaynağı) ve termik santrallerdir. Halbuki kükürt böyle korkunç bir kimyasal değildir. Yaşam ıçın gereklidır. Tüm canlıların yapıtaşı amino asitlerde (proteinler) bulunur. Fakat endüstrileşme kükürt dengesini bozmuş, madencilik ve fosil yakıtların kullanılmasıyla atmosferdeki sülfirit asit (H 2 SO 4 ) artmıştır. Çevre ve insan sağlığı sorunu yaratan asit yağmurları, hemen bütün çevre sorunları gibi uluslararası öneme sahiptir. B. Almanya ve İngiltere'nin kükürtdipksit atıkları rüzgârlarla kuzeye taşınıp, İsveç ve Norveçlilerin başına asit yağmurları olarak yağınca, 1972'de Birinci Uluslararası Çevre Kongresi'nde isveçliler bu sorunu ilk kez gündeme getirdiler, ama B. Almanya ancak asit yağmurlarının kendi ormanlarmı da öldürdüğünü farkedince önlem almaya başladı. Beri yandan ABD'nin kükürtdiokslti Kanada göllerindeki balıkların üzerine asit yağmurları olup dökülüyor, balıkla E Bilimsel tebliğler Sempozyuma sunulan bilimsel tebliğlerde ağırlıklı olarak ele alınan konular, atık su sorunu, hava kirlenmesi, asit yağmuru, sanayileşme ile birlikte gelen çevre kirlenmesi, gürültü sorunu ve çevre korunmasının sosyo ekonomik ve hukuksal boyutlarıydı. Yabancı uzmanların da katılımıyla çevre sorunlannı derinlemesine incelenmesine olanak tanıyan sempozyumda, Türkiye'deki gelişmelere ilişkin çok sayıda tebliğ sunuldu. Bunlar arasında Yıldız Üniversitesi Kimya Bölümü'nden Esin Çurgunlu ve Nilüfer Güldede'nin Terkos Gölü üzerinde yaptıkları bir araştırmaya ilişkin tebliğde, geç kalınmadan önlem alınmadığı takdirde gölün, sığ kısımlarından başlayarnk bataklığa dönüşmesinin söz konusu olduğu beljrtıldı. bağlı sağlık sorunları yarattığı bildirildi. Konferansa Danimarka'nın Roskilde Üniversitesi'nden katılan Mevlüde Kılıç, Danimarka'da, çevre sorunlarının süratle çözülmesi amacıyla 1973'te Çevre Bakanlığı'nın kurulduğunu, bu bakanlığın yüksek öğretim kurumlarıyla işbirliği sonucu çevre sorunlarında uzmanlaşmış elemanların yetiştirilmesine hız verdiğini bildirdi. Sempozyuma katılan yabancı bilim adamlarından, Moskova Mendeleev Enstitüsü'nden Prof. V. A. Zaitsev, tüm ekolojik problemlerin çözümüne önemli bir adım olacak bir "atıksızteknolojinin", sanayi ve imalat yöntemlerinin, enerji optimizasyonu ve geri kazanma ilkelerinin göz önünde bulundurularak seçimi ile olanaklığını ileri sürdü. ı Üç ciltte yayımlandı Oporto'dan Kuala Lumpur'a kadar, değişik gelişmişlik düzeyindeki kentlerin karşılaştıkları çevre sorunlarının ele alındığı sempozyumda ayrıca bu türlü sorunları en aza indirgeyecek teknolojiler (örneğin güneş enerjisinden yararlanma projeleri) de ıncelendi. Sempozyuma sunulan tebliğler, ikısi İngilizce, biri de Türkçe olmak üzere üç ciltte yayımlanmış bulunuyor. D Alternatif yemek Ispanaklı tart 250 gr. un, yarım paket kabartma tozu, 1 yumurta, 1 tutam tuz, 125 gr. nebati margarin. Içine: 1 kg. ıspanak, 40 gr. tereyağ, tuz, 125 gr beyazpeynir, 2 yumurta, 2 kaşık yoğurt, tu2, karabiber. Margarini kızdırın, tuz ekleyin, una kabartma tozu karıştırıp hepsini yoğurun. Yarım saat bekletin. Ispanağı temizleyin, yıkayın. Tereyağını kızdırın ve ıspanağı kavurun. içioe tuz vebeyazpeynir rendesini ilave edin. Yağlayıp hafifçe unladığınız bir tepsiye hamuru yayın, kenara bırakın. Çatalla birkaç yerinden delmeyi ıhmal etmeyin. Fırını 200 dereceye ayarlayın. Hamuru 15 dakika kadar kızartın. Ispanağı üstüne dökün, yayın; yoğurt, yumurtalar ve baharatı karıştırıp; üzerine dökün. 180 derecede kızarana kadar pişirin. D Zararlı atık ihracı Gelişmekte olan ülkelerde çevre sorunlannı irdeleyen, Boğaziçi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Atık ve Kirlenme Denetimi Araştırma Grubu Başkanı Doç. Dr. Kriton Curi de, gelişmiş ülkelerin zararlı atıklarını gelişmekte olan ülkelere ihraç ederek bu ülkeleri istismar ettikleri, yabancı firmaların gelişmekte olan ülkelere çevre sorunlarına ilişkin sağladıkları danışmanlıkta çeşitli sorunlarla karşılaşıldığı gibi konulara değindi. Çevre Bakanlığı İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Övat Giray'ın yönettiği bir araştırmaya ilişkin tebliğde de, Istanbul'daki yoğun trafik koşullarının, kan ve idrar tahlilleriyle de belirlendiği gibi, kurşuna 12