Katalog

BULMACA 14 TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 4 Kasım 2018 BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, 19212009 yılları arasında yaşayan ve üç kez Ağa Han Ödülü’nü kazanan ünlü mimarımız... Kurutulmuş dolmalık biber ya da patlıcan. 2 Mafya örgütünün suskunluk yasası... Kayak sporundaki yarışma dallarından biri... Bektaşi inancını dile getiren nefesleriyle tanınmış 19. yüzyıl halk şairi. 3 Kristof Kolomb’un Amerika seferi sırasında yönettiği üç gemiden biri... Satrançta özel bir hareket... Kara batmamak için ayağa takılan bir çeşit örgülü ayaklık... Peygamber gönderme. 4 Galyum elementinin simgesi... Yüzdeki canlılık ifadesi... Olayların tarih sırasına göre günü gününe saptanıp yazıldığı eser. 5 Dürzilerde bilgeliğe ermiş seçkin kimselere verilen ad... Güney Amerika yerlileri arasında en yaygın dil öbeği... İran müziğine özgü bir tür ut. 6 Şarkı, türkü söylemek... “Âşıka etmek olmaz, müptelâdır n’eylesin” (Nefi)... Kazakistan’ın plaka imi... Uçurum. 7 “Sağan” da denen bir kuş... Moğollarda erkek şamanlara verilen ad... Hayat arkadaşı... Jüpiter gezegeninin bir uydusu. 8 Peygamberleri Hud’u dinlemedikleri için Tanrı tarafından yok edilen kavim... Kuyruksokumu kemiği... Bir anlatımı oluşturan sözcük ya da tümcelerin tümü... Kumaş ya da derinin cilalanması... Sevinç belirten bir ünlem. 9 Rahip adayı... Ses... “Biz kimseye kin tutmayız / âlem birdir bize” (Yunus Emre)... Hint mitolojisinde aşk tanrısı. 10 Gözleri görmeyen... “Yahudi Almancası” da denen dil... Bir haritanın başlığını ve çeşitli bilgileri içeren küçük çerçeve... Baryum elemen Bu haftaki bulmaca ödülü Tünel Bernhard Kellerman Yordam Kitap 21 EKİM 2018 21.10.2018 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayım 1699 KAZANANLAR: Mustafa Doğan, MUĞLA, Savran Perk Akyol, ESKİŞEHİR, Sevil Türk, lanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayan Çetin Altan’ın Onlar Uyanırken (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: Durdu Avdan, Atlas Yılmaz, Arslan Eser, Şengül Pehlivan, Necmiye Çalışkan, Sevgi Yavuz, Mehmet Nedim 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 AR E THA F RANK L İ N GÜĞÜL 2 YUNA ZA İ R E İ L A S AN RA Hepşen, ANKARA, Süleyman Ko 3 LAEDR İ E MM E R SAF TE çak, KÜTAHYA, Kayhan Arsoy, Elif Er, Sibel Fadıllıoğlu, Atlas Z. Yılmaz, Deniz Kepil, İSTANBUL, Öner Bölükbaşı, Bahri Akyol, BALIKESİR, Cihat 4 AN ANY E L A V İ R İ L V MA 5 EDAT AL GÜL ZAR BEN İ Z 6 RAK ADE S E EM E LARA A 7D BE L EMED İ K ADAD İ YOZ 8 U L AMA İ KON AND R E G İ D E Kasapoğlu, GİRESUN, Aydın Süne, 9RE Ş ED İ ÜN UR İP OH E L SİVAS, Mercan Özkaya, KIRKLARE 10 A V T O R İ L S T E R N A A S Lİ, Ayşen Gacan Gülbağ, Gülden Aykanat, Sema Elçi, İZMİR, Memiş Mutlu, KIRIKKALE 11 N İ B İ R U E MU K E T E B E SU 12 R A L AB RANDA UZAK L AR 13 S A B R A O T A O E S A R E T K 14 Ü T Ü KEDER VOL İ Not: Bulmaca yanıtlarını bundan 15 F RO TU F AN SE böyle aycin@cumhuriyet.com. 16 R E Ş M E ÇEKELEVE tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 17 A B A N D N A A T A R 18 J O H N F O R D S İ RT İ 19 E L DAHA İ L İ K ÖK 20 T A K A L A K İ S AURA tinin simgesi. 11 Güreşte bir oyun... Notada du rak işareti... Kapı, dolap gibi şeylerde kanatların kenarına çakılan çıta... Hindistan’a özgü bir çeşit pide. 12 Satrançta en önemli taş... Gerçek yaşamdan kopuk televizyon dizilerine verilen ad... Büyük makamdaki kimseleri hoş sözlerle, fıkra ve öykülerle eğlendiren kimse. 13 Vatanı Orta Amerika olan ve “yeşil domates” de denen, altın çilekle yakın akraba bir sebze... İnanç ve bilgiyi kiliseyle birleştirmeye çalışan ortaçağ felsefesi. 14 Sahip... Bir nota... Slovenya’nın plaka imi... “Altın Oran” da denen, yaklaşık 1.61 değerindeki sayıya verilen ad. 15 Kurtuluş, kurtulma... Bir topluluğu siyasal alanda etkilemek ve coşturmak için yapılan yoğun çalışma. 16 Çaydanlık, demlik, ibrik gibi kapların içi delik uzantısı... Eski Türk güreşlerinden biri. 17 Sakarya iline özgü bir tür köfte... Jüpiter gezegenine verilen bir başka ad. 18 Farklı yemeklerden oluşan geleneksel Japon mönüsü... MÖ V. yüzyılda kurulan Yunan felsefe okulu. 19 Çin felsefesinde bütün varlıkları oluşturan ağırlıksız töz... Eski Roma sanatının en önemli yapıtlarından biri olan barış sunağı... Yayla fırlatılan ucu sivri çubuk. 20 Sıcaklığı çok yüksek ya da çok düşük olmayan yer... Osmanlıların ilk döneminde Söğüt ilçesine verilen ad. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 “Amentü Gemisi Nasıl Yürüdü”, “Yaşa Don Kişot” gibi çizgi fimleriyle de tanınan karikatür sanatçımız... Polisle işbirliği yapanlar için kullanılan küçültücü bir sözcük. 2 Deriyle kaplı bir çeşit Eskimo kayığı... Üzeri kırmızı parafinle kaplanan bir peynir cinsi... Taş kırıkları üzerine kum döşenip silindir geçirilerek yapılan yol... Dilenci. 3 Evcil bir geyik cinsi... Söz ve davranışlarıyla sinir bozucu olan kimseler için kullanılan sözcük... Sayıları göstermek için kullanılan işaretlerden her biri... Hindistan’da kutlanan büyük ilkbahar şenliği. 4 Eski Roma kentlerinde tahıl.ambarı... Tibet’in başkenti... Sağır, kulağı duymayan. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... 5 Utanma duygusu... Mardin yöresine özgü, ekşi yeşil erikle yapılan bir yemek... Boru sesi... Gümüşhane yakınında ünlü bir manastır. 6 Üslup, biçem... Go oyununda, bir taşın yada taş öbeğinin etrafının sarılarak zaptedilmesine verilen ad... Silisyum elementinin simgesi... Rusya’daki Hakasya Özerk Cumhuriyeti’nin başkenti. 7 Özbek mutfağına özgü bir tür tatlı... Siyasal ya da toplumsal bir öğreti oluşturan düşünceler bütünü... Kalın bükülmüş sicim. 8 Kars yöresine özgü bir halk oyunu... Ulaştırma... ABD başkanı Eisenhower’ın lakabı... “Kakım” da denen kürk hayvanı. 9 Hollanda’nın plaka irai... Şenliklerde caddelere kurulan süslü kemer... Fransa’ya özgü, keçi sütünden yapılan bir peynir... “Aba var, var, meydanda er yok” (Y.K. Beyatlı)... Öldükten sonra dirilme. 10 Tabut... Sıcak bölgelerde yetişen yağlı bir ağaç... Sümerlerde sağlık tanrıçası... Dolambaçlı, eğri büğrü, çapraşık. 11 Ağırlık kaldırma aracı... Yüzgeçlerinde zehirli dikenler bulunan ve eti çok beğenilen bir balık... İçinde bir su canavarı yaşadığına ilişkin söylentilerle tanınmış, İskoçya’daki göl. 12 Madagaskar’da bazı törenlerde içilen kutsal içki... Düzenli olarak ekim yapılan arazi... Eski Türklerde yağmur yağdırıp yel estirdiğine inanılan büyü taşı. 13 “Ak sakallı pir koca / Bilemez hali nice / vermesin hacca / Bir gönül yıkar ise” (Yunus Emre)... Bir soru sözü... Cadde ve sokaklardan ya da caddelerde karşıdan karşıya geçmekten korkma... Trabzon’un bir ilçesi. 14 Gözü kapalı inanılan düşünce; dogma... Muma batırılmış fitil... Közlenmiş patlıcan, kıyma ve yoğurtla yapılan bir tür kebap. 15 Tavlada “bir” sayısı... Çoğu zaman romdan ve çeşitli maddelerden yapılan bir içki. 16 Briç, satranç gibi oyunlarda oyuna karışan seyircilere verilen ad... Müzik eşliğinde yapılan ritmik vücut hareketleri. 17 Asya ve Afrika’nın tropikal bölgelerinde yetişen, kabuğundan kırmızı boya elde edilen bir ağaç... İzmir’in Tire ve ödemiş ilçelerine özgü bir tür bilye oyunu... Evde beslenen hayvan. 18 Boş ve anlamsız söz... Yarı mat bir kâğıt türü. 19 Cennet bahçesi... Hoş kokulu. 20 Mardin yöresine özgü, haşlanşrak yapılan bir tür içli köfte... Parola. İkili KG zonda BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com Markaların Önemi ¦ DV432 ¦ RV3 ¦4 ¦ ADV9 Geçen Haftaki Problemin Çözümü mp DB zonda ¦ AD1072 ¦ D3 ¦ D8 ¦ A1075 Batı Pas Herkes Pas ¦ R975 ¦ AD65 ¦ ADV ¦ R10 Kuzey 1¦ 6¦ Doğu 4SA* Pas Güney 5SA* 6SA *Minörler *4SA ile As soramadığımız yerde 5SA KC sorusu Batı kör 10’lu atak etti! Yerden kör Ruayı koydunuz ve Doğu küçük bir trefl attı. Piki de şikan değildir di ye sadece ¦As alır diye elinizi açtınız ama oynayın dediler. Acaba karo empası ile rahatça on iki löveye gelebiliyorken elinizi açarak bir çuval inciri berbat mı ettiniz? Şimdi afişe olmadıkça empas atamazsınız. Hadi açıklayın onlara on iki lövenizin empassız nasıl garanti olduğunu! Soruda yerde 2’li yerine 5’li pik vardı, bu durumda ba sitçe empasla oluyor oyun. Çözüme bakmadan bu şek liyle tekrar düşünmenizi rica ediyoruz. Analiz ve Çözüm: Dört kör, dört trefl ve bir karo lövemiz var. Karo empası atamayacağımız için pikten üç el yap mamız gerekecek. Bizim için tek tehlikeli durum Batıda A1086 dörtlü pik olmasıdır. (Artırmadan da tek olası durum budur, çünkü Doğuda en az 65 minör olmalı dır, bu durumda dörtlü pike yer kalmamaktadır.) Tref le ele geçer ve Dama doğru pik oynarız, Batıdan 6’lı, yerden Dam ve beklediğimiz gibi Doğu bir trefl atar. Batıda 4’lü pik, 6’lı kör göründü, dolayısıyla en fazla üçlü trefli olabilir. Bu yüzden trefleri çekiyoruz, elden defos problemimiz var, ancak karo empası atamayaca ğımız için DV karo işimize yaramıyor, onları atabiliriz. Batı diğer renklerin kontrolü (kör ve karo Ası) bizdey ken pik atamaz, çünkü hemen pik asını çıkartarak pik ten dört löve yapar duruma geliriz. Varsayalım ki Batı ikinci trefle bir kör atsın. (Şu anda tüm dağılım ortaya çıkmıştır. Batının dağılımı 4621 ve Doğunun dağılımı 0076’dır.) Şimdi kör Valeyi tahsil edip körle ele geliriz. Hedefimiz Batıda, bizde ve yerde sadece pikleri bırak maktır. Herkesin dağılımını bildiğimize göre Batının elinde ne kaldığını da biliriz. Pik atamayacağına göre üçlü pikin yanında ya iki kör ya iki karo ya da birer ta ne kırmızı kâğıt kalacaktır. Eğer iki kör kalmışsa ön ce ¦As –Batı buna kör atmak zorundadır ve sonra ¦As çekilir; eğer iki karo kalmışsa önce ¦As –Batı buna ka ro atmak zorundadır ve sonra ¦As çekilir. Eğer kırmı zılar birer tane kalmışsa Asları hangi sırada çektiğimi zin bir önemi yok. Şimdi şu durumda ¦R’yı oynarız: ¦ V43 ¦ A108 ¦ R97 Batı Asla alsa da küçük de verse iki pik daha yapar, böy lece on iki löveye ulaşırız. Savunmanın dağılımı: Batı: ¦A1086 ¦1098742 ¦73 ¦3 Doğu: ¦ ¦ ¦R1098652 ¦876542 ¦ 986 ¦ AR42 ¦ AV4 ¦ RDV 6SA’de karar kıldınız, Batı ¦10’lusunu atak ediyor. Yerden Damla alıp trefle ele geliyorsunuz ve ¦9’lusunu oynayıp bırakıyorsunuz. Doğu ¦3’lüsünü atıyor! AR körü çekiyorsunuz, bu defa Batı bir trefl atıyor, siz yerden ne atacaksınız? Artık 13 löve için elinizi açabilir misiniz? Analiz ve Çözüm: Yerden karo atmalıyız. Gelelim el açmaya: Empaslarla dört pik, üç kör, bir karo ve dört trefl olmak üzere on iki lövemiz var. Sol taraf piki kesiyor, yerde bir pik tehdidimiz var ve sağ taraf körü durduruyor, elde bir kör tehdidimiz var. Teorik olarak son iki kâğıda girdiğimizde hiçbir oyuncu iki karo ile birlikte bir majör tutamaz ya karoyu tekleyecekler ya da majör durdurucusunu atacaklar. Biz yalnızca kâğıtları doğru sıraya göre çekmeliyiz. Kör onörlerini çektikten sonra tekrar pik empası yaptık, işimizi zorlaştırmak için Batı bir onörle örter, trefle ele gelip pik empasını tekrarladık ve trefleri çekip elden bir karo attık. Pozisyon: ¦ D10 ¦ ¦8 ¦ (A) ¦ V5 ¦ ¦ ?x ¦ ¦ ¦V ¦ ?x ¦ (9) ¦4 ¦ AV(x) ¦ ¦ Batı piki tekleyemeyeceği için karo atar. Pik Damı çektiğimizde bu kez Doğu sıkışır, onun defos ettiğinin tersini atarak tüm elleri alırız. Savunmanın dağılımı: B: ¦RV543 ¦1098742 ¦109 ¦43 D: ¦¦V75 ¦R76532 ¦9862 Haftanın Problemi imp zonsuz ¦ ARD2 ¦ ¦ 1076432 ¦ 874 ¦ V9876543 ¦ ¦A ¦ A653 Batı Kuzey Pas 5¦ 6¦* Doğu Güney 3¦ 4¦ Pas 6¦ Batı ¦10’luyu atak ediyor. Oyunu yapmak için bir yol görüyor musunuz? SATRANÇ GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Açılış Hazırlığı CarlsenCaruana maçının başlamasına sayılı günler kalırken, taraflar hazırlıklarını İspanya’da sürdürüyorlar. Unvan maçına hazırlığın en büyük bölümünün açılışlar üzerine olacağı kesin. Şimdi tarihte hazırlığın nasıl yapıldığına bir örnek: GM Robert James FischerIM Klaus Darga, ABDBerlin Maçı 1960, Fransız Savunması Winawer Varyantı 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Ac3 Fb4 4.e5 c5 5.a3 Fc3 6.bc3 Ae7 7.a4!? (Fransız Savunmasını antipozisyonel bulan Fischer,1953 Dünya Gençler Şampiyonu unvanını Arjantinli Panno’ya eşitlik bozma kriterleri neticesinde kaptıran Darga’ya karşı da 7.Vg4 Vc7 8.Vg7 Kg8 9.Vh7 cd4 10.Ae2 Abc6 11.f4 dc3 varyantını tercih etmiyor.) Vc7 (7... Abc6 bir sonraki oyunun konusu.) 8.Af3 b6 (Kötü Fili değişme fikri engellenmeli.) 9.Fb5! Fd7 10.Fd3 Abc6 11.00 c4?! (Merkezdeki gerilimi ortadan kaldıran bu hamle yerine benim tercihim 11...h6 (11...00? 12.Fh7!) 12.Ke1 00 13.Fa3 Aa5 IM Gustavo KanefsckGM Suat Atalık, Mar del Plata 2003.) 12.Fe2 f6 13.Fa3! (Beyaz Fil Çifti için er fedasıyla pozisyonu açıyor.13.Ke1 000! 14.Fa3 Fe8! kalite fedası hazırlar.) fe5 14.de5 Ae5 15.Ke1! A7c6 (15...A5c6 16.Ag5 00 17.Fg4 Fischer’in fikirlerinden.) 16.Ae5 Ae5 17.f4!? (Fischer’in 17.Fh5 g6 18.Vd4 gh5 19.Ke5 varyantını reddetmesi düşündürücüyken,17.Vd4 000) Ac6 18.Fg4! (18.Fh5 g6 19.Fg4 000 20.Fe6 Khe8!) 000 19.Fe6 Fe6 (19... Khe8 20.f5!) 20.Ke6 Kd7 21.f5 Ad8 22.Ke3 Vf4 23.Kf3 Ve4 24.a5 Ac6? (24...b5 zorunluydu.) 25.ab6 ab6 İnanması zor ama Beyaz oynar kazanır! 26.Vb1! Şc7 (26...Şb7 27.Fc5,26...Kb7 27.Fd6) 27.Fc1!! Ve1 28.Kf1 Vc3 29.Ff4 Şb7 30.Vb5 Siyah terk eder. 10 Her taşın bir İsviçre Saati intizamında yerlerini bulduğu bu kazanç dünyadaki herkesi ikna etmişti. Bir kişi hariç: Bent Larsen! GM RJ.FischerGM B. Larsen, Denver Adaylar Maçı 1971, 1. Oyun, Fransız, Winawer 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Ac3 Fb4 4.e5 Ae7 5.a3 Fc3 6.bc3 c5 7.a4 Abc6 (Larsen’in açılış hazırlığı bir önceki oyunun 20. hamlesine b6 sürülmemiş konumda ulaşabilmek!) 8.Af3 Fd7?! (8... Va5 9.Fd2! Fd7 10.Fb5! IM Alan SteinGM Suat Atalık, San Fransisco 2005) 9.Fd3!? (9.Fa3 Va5 10.Vd2 cd4! 11.cd4 Vd2 12.Şd2 Af5 13.Fb2 (13.c3 Aa5) Aa5 14.Fc3 Ac4 15.Fc4 dc4 Beyaz için tehlikeli bile olabilir.) Vc7 (9...Va5 10.00!?) 10.00 c4 (10... h6 11.Fa3! devamyolu b6’nın yokluğunu hissettirir.) 11.Fe2 f6 12.Ke1?! (Fischer’in aklında ne olduğunu anlamak bu kez güç. 12.Fa3! oyundaki devam yolunu forse ederdi.) Ag6? (12...000! 13.Fa3 Fe8 14.ef6! (14.Fd6?! Kd6 15.ed6 Vd6 16.a5’e rağmen doğru olmamalı.) gf6 15.Ff1 Vd7 16.Ve2 Ff7 17.g3 Af5 18.Fh3 Kde8 geçen oyunu kıstas alan Larsen tarafından kabul görmüyor.) 13.Fa3! fe5 14.de5 Ace5 15.Ae5 Ae5 16.Vd4! (16.f4? Ac6 17.Fg4 000 18.Fe6 fe6 19.Ke6 Vf4 çünkü bu kez er b6’da olmadığı için Ac6 tutulu,diğer taraftansa şimdi uzun rok ihtimalinde a7 boşta!) Ag6 17.Fh5! (17.Vg7?! 000) Şf7!? (Larsen’in fikri 18.Ke3 Khe8 19.Kg3 Fa4! 20.Kc1 (20.Vg4? Fc2) a5 21.Vg4 Şg8 22.Fg6 hg6 23.Vg6 Vf7=) 18.f4! Khe8 19.f5 ef5 20.Vd5 Şf6 (20... Fe6? 21.Ke6! hemen kaybeder.) 21.Ff3? (Keskin pozisyonda Şg5 imkanı tanımak istemeyen Fischer hata yapıyor.21.Fd6! Vd8 (21...Vc6? 22.Vd4 Şg5 23.Ff3 hemen kazanır.) 22.Vd4 Şg5 23.Ff3 doğrusu.) Ae5! 22.Vd4 Şg6 23.Ke5!? (İnanılmaz derecede riskli.23.Fd6 Af3 24.gf3 Vc6 25.Şf2 Şf7!=) Ve5! 24.Vd7 Kad8 25.Vb7 İstediği kaotik durumu yakalayan Larsen kazanamayacağına inanamayıp, zor duruma düşeceği varyanta bile bile giriyor. Mutlak eşitliğe en yakın olan 25... Vc3 26.Vc6 Şg5 27.Fc1 f4 28.h4 Şf5 (28...Şh4? 29.Şh2!) 29.g4 fg3 30.Şg2 Vd4!! (30... Va1? 31.Fg4 Şe5 32.Vb5 Şd6 33.Vb4 Şd5 34.Fb2 kazanır.) ve tehdit Vf2 olduğundan 31.Şg3 Va1 32.Fg4 Şe5 33.Vb5 Şd6 34.Vb4 Şd5 ve Beyaz 35.Fb2 Vg1 kaybedeceği için daimi kişlerle beraberlik gelir.25... Ve3? 26.Şf1 Kd2 (26...h6!?) 27.Vc6 Ke6 28.Fc5! Kf2 29.Şg1 Kg2! (Daha iyi bir açma şah yok.) 30.Şg2 Vd2 31.Şh1 Kc6 32.Fc6 Vc3 (32...a5!? ölümcül a geçeri vermese de bu materyal dengesinde oynamak Siyah için yine zor.) 33.Kg1 Şf6 (33...Şh5!?) 34.Fa7 g5? (34... Şe6! 35.Fb6 Vc2 36.a5 Va2 37.Fb7 Vb3 a erini sürülmesini engellerdi.) 35.Fb6 Vc2 36.a5 Vb2 (36...Va2 37.Fd4 Şe6 38.Ka1 Vd2 39.Fg1 Vb2 40.a6!! Va1 41.a7 o devirde maçı takip edenlerin hafızalarına kazınan konumlardan biri.) 37.Fd8 Şe6 38.a6 Va3 39.Fb7 Vc5 40.Kb1 c3 41.Fb6 Siyah terk eder. 10 C MY B