Katalog

DUNYA Cuma 1 Mayıs 2015 EDİTÖR: CEYDA KARAN Vietnam’da kutlamalar Vietnam’da ABD işgalinin bitişinin 40. yıldönümü, Ho Chi Minh’de onbinlerin katıldığı askeri geçitlerle kutlandı. Törende kadın askerler dikkat çekti. TASARIM: EBRU ADALI İran gemileri boğazda İran’ın Aden Körfezi’ne ticari gemilerini korsanlardan koruma gerekçesiyle yolladığı 2 savaş gemisi Yemen ve Cibuti arasındaki Bab ül Mendep Boğazı’na ulaştı. Kıbrıs’ta açıl susam açıl Akıncı yemin töreninde Maraş’ı açmak dahil ‘güven artırıcı önlemlere’ vurgu yaptı. Rumlar KKTC’ye doğrudan uçuşları değerlendiriyor. Türkiye’nin tavrı kilit KTC’nin yeni Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı dün görevini selefi Derviş Eroğlu’ndan devralıp yemin ederek işe koyulurken, dikkatler yeni müzakereler ve Rumlarla atılacak yeni güven artırıcı önlemlere çevrildi. Türk tarafı 1974’ten bu yana kapalı bölge olan Maraş’ın açılması dahil yeni önerileri gündeme taşırken, Rum tarafı da KKTC’ye doğrudan uçuşlar için formülleri değerlendiriyor. 17 Kerry’den Akıncı’ya tebrik ve destek BD Dışişleri Bakanı John Kerry, KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’yı telefonla arayıp tebrik etti. Akıncı’nın seçilmesiyle müzakerelerin yeniden başlaması için fırsat ortaya çıktığını söyleyen Kerry, ABD’nin ve şahsının, müzakere sürecinin başarıyla sonuçlanabilmesi için her türlü desteğe hazır olduğunu iletti. ABD’li bakan yakın gelecekte Akıncı ile yüzyüze görüşme umuduğunu da aktardı. Kerry’yi KKTC’ye davet eden Akıncı da Kerry’ye, Kıbrıs Türk halkının çözüm iradesini ortaya koyduğunu söyleyip, 50 yılı aşan bu sorunu bitirmeyi hedeflediğini ifade etti. Kıbrıs’ta anlaşmanın bölgede barış ve istikrar çabalarına örnek olacağını kaydeden Akıncı, BM’nin desteğiyle 2015’in çözüm yılı olabileceği inancının altını çizdi. A K Atina adada garantörlük sistemine bayrak açıyor Yunanistan Kıbrıs’ta artık ‘garantör ülke’ olmak istemediğini belirterek, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kuruluşunun temelini oluşturan 1960 Londra ve Zürih anlaşmalarından kaynaklanan Türkiye ve Britanya’nın da dahil olduğu üçlü garantörlük sistemine bayrak açıyor. Garantörlük meselesi BM destekli müzakerelerde anlaşmazlık konularından birisiyken, önceki gün Lefkoşa’nın Rum kesimindeki YunanRumMısır üçlü zirvesi sırasında konuyu gündeme taşıyan Yunan Dışişleri Bakanı Nikos Kotzias, “Zürih anlaşmalarından kaynaklanan Kıbrıs’ta garantör ülke görevlerini bugüne kadar elinden geldiğince iyi bir şekilde yerine getirdi. Ancak bundan sonra Türkiye, Yunanistan ve Britanya’dan oluşan garantörlük sitemine ihtiyaç yok” dedi. “Türkiye Kıbrıs’ta bir an önce çözüm istiyorsa, acele etmeli ve işgali sona erdirmeli. Sorunun temeli de budur. Biz kesin ve net çözüm istiyoruz, 1960’daki gibi sahte çözüm değil” diyen Bu sözlere Rum Dışişleri Bakanı Yannis Kasulidis de destek verdi. RumYunan tarafı müzakerelerde üçlü garantörlüğün yerini AB ya da NATO türünde bir garantinin almasını istiyor. Türk tarafı içinse Türkiye’nin garantörlüğü ‘kırmızı çizgi’. Yeni dinamik Akıncı dün KKTC meclisindeki yemin sonrası konuşmasında, adada çözümsüzlük ve statükonun sürdürülebilir olmadığını, ada etrafında yeni bulunan doğalgaz yataklarının hakça paylaşımı ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınması olasılığıyla çözüm için yeni dinamikler ortaya çıktığını anlattı. 10 yıl önce AB sürecinde yitirilen çözüm fırsatının bir kez daha var olduğu inancını dile getiren KKTC lideri kapsamlı çözüm uğraşlarının yanı sıra, paralel bir süreçte, her iki toplumun günlük yaşamına katkı yapacak güven artırıcı önlemlerin özel önemine dikkat çekti: “Kapalı Maraş bölgesinin BM gözetiminde yerleşime açılması ve eş zamanlı Kıbrıslı Türklerin, ticaret ve turizm alanında dar boğazların aşılması, doğrudan ticaret ve direkt KKTC lideri Akıncı dün akşam mecliste yemin ederek görevine başladı. uçuşlar için Mağusa Limanı ve Ercan Havaalanının kullanılabilmesin yollarını açmaya çalışacağız. Yeni sınır kapılarının açılması ve mobil telefonlarının her iki kesimde çalışır hale gelmesinin önemi aşikardır.” Akıncı, KKTC’yi ziyaret eden Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’ın da katıldığı törende bu süreçte Türkiye ile verimli bir istişare ve işbirliği içinde hareket edeceklerini ekledi. Rum tarafında da güven artırıcı önlemler konuşuluyor. Dışişleri Bakanı Yannis Kaulidis, önceki akşam TV’de “KKTC’ye doğrudan uçuşların uluslararası hukuk çiğnenmeden ve tanıma olmadan faaliyete geçmesinin yollarının bulunduğunu” söyledi. Kasulidis, “Uluslararası yasallık sağlandığı sürece hiçbir şey imkânsız değildir. Bunları görüşeceğiz” dedi. FT: Erdoğan engeli AFGANİSTAN Baltimore askeri bölge Cumhuriyet siyah isyanının yaşandığı ABD kentine girdi İLHAN TANIR Dün Financial Times yazarı Tony Barber, Akıncı’nın önerileriyle Rum tarafında umutları artırdığına dikkat çekip, Rumların da kendi güven artırıcı adımlarını açıklayacağını yazdı. FT yazarı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tavrının belirsizliğine vurgu yaparak, “İki toplum arasındaki güven eksikliği değil, bu kez (ErdoğanAkıncı) sürtüşmeleri, Maraş’la ilgili anlaşma nihai çözüm önünde gerçek bir engel olarak çıkabilir” dedi. Emekli büyükelçi Özdem Sanberk, Cumhuriyet’e Yunanistan’ın bu çıkışını şöyle yorumladı: “Garantörlük sisteminin bulunduğu Londra ve Zürih anlaşmaları BM tarafından tescillenmiş uluslararası hukukun en güçlü anlaşmalarındandır. Herkes istediği gibi değiştiremez. Tek taraflı garantörlük bir hak. Bir ülke ‘hakkımdan fedakârlık ediyorum’ deyince bu bir hüküm ifade eder mi, etmez mi, uluslarası hukukçulara sormalı ama bence olmaz, bütün anlaşmanın sistemi bozulur. Tabii anlaşmaya dokunmaz ama kendisi kullanmayabilir, asker göndermeyebilir.” Özdem Sanberk: Garantörlük hak Alman polisine hakaret serbest lmanya’nın Aşağı Saksonya eyaletinde “FCK CPS” (fuck cops) yazılı tshirt giyip rozet takan bir genç kadına “polise hakaretten” ceza verilemeyeceğine hükmedildi. Alt mahkemenin Temmuz 2013’te 15 ay kamu hizmetine çarptırdığı genç kadın, Yüksek Eyalet Mahkemesi’ndeki temyizi yitirse de Karlsruhe Federal Anayasa Mahkemesi’nde zafer kazandı. Mahkeme, küfrün genel olarak polis teşkilatına yapıldığını ve belli bir polise hakaret sayılamayacağını belirtti. Kararda, “İfade belli bir grup insana yönelik değilse, Ceza Kanunu uyarınca, ifade özgürlüğüne müdahale edilmesi adil değildir” denildi. Kararda Aşağı Saksonya eyaletinin kadının mahkeme masraflarını da karşılamasına hükmedildi. Geçen yıl Karlsruhe’de bir futbol maçında açılan “ACAP” (all cops are bastardsbütün polisler p..ç) pankartı, stadyumdaki polislere yönelik olduğu gerekçesiyle cezalandırılmıştı. A Malala için adalet Pakistan’da kızların eğitimi için çalışırken 2012’de kurşunların hedefi olan ve iyileşmesi sonrasında Nobel Barış Ödülü’ne layık görülen Malala Yusufzay’a saldırıyla bağlantılı 10 kişi ömür boyu hapse çarptırıldı. Ölüm emrini Pakistan Talibanı lideri Molla Feyzullah’ın verdiği sanılırken, genç kıza kurşunu sıkan militan olduğu sanılan Ataullah Han hala arananlar listesinde. AB ‘Bu kafayla üyelik zor’ AB’nin Genişleme yetkilisi Johannes Hahn, 100. yılda ‘Ermeni soykırımını’ tanıma kararlarını “yok sayan” Türkiye’nin “bu bakış açısıyla AB üyesi olamayacağını” söyledi. Der Standard’a konuşan Hahn, bu tavırda seçimlerin etkili olduğunu söylerken, “Beni endişelendiren uzun dönem sonuçları” dedi. BD’de ‘‘ırkçılık’’ ve ‘’polis şiddeti’’ tartışmalarını alevlendiren Baltimore’dayız. 25 yaşındaki siyah genç Freddie Gray’in gözaltında öldüğü Baltimore, OHAL ilan edilip makineli tüfekli Ulusal Muhafızların gelişinin ardından, askeri bölge gibi. Belediye Meclisi önündeki bahçe, şehrin bir askeri birlik tarafından ele geçirildiği izlenimi veriyor. Afganistan, Irak işgallerinden kalma zırhlı araçlar, başkente 40 km. uzaktaki bu şehirde kamu binaları ve liman için konuşlandırılmış. Diğer yandan şiddetin Amerikan polis kültüründe bir hastalık olup olmadığı sorgulanıyor. Polis sözcüleri düşük maaşla çok tehlikeli bir iş yaptıklarını ve bir olayda yöneticiler tarafından terk edildiklerini anlatıyor. Ama Başkan Abraham Lincoln’ın köleliği kaldırmasından 150, Sivil Haklar Hareketi’nden 50 yıl sonra siyahların hem öldürülme hem de tutuklanma oranları beyazlardan kat be kat fazla. Baltimore nüfusunun üçte biri yoksul, yarısı işsiz. Belediye önünde pankartla dikilen 28 yaşındaki Jeffrey Cirway, “Bize iş yerine uyuşturucu veriyorlar’’ diyor. Barmenlik yaptığını ama avukat olmak istediğini anlatan siyah genç, “3. Dünya şartlarında yaşıyoruz. Umut yok’’ vurgusu yapyor. Amerikan basını Freddie Gray’in ailesinin çok yoksul bir semtte oturduğu ve kurşun zehirlenmesine uğradıkları için evsahibine dava açtıkları ortaya çıkarttı. Kanındaki kurşunun Gray’in saldırganlığı ile okuldaki başarısızlığında etkili olduğu yorumları yapıldı. Gray’in 12 Nisan’da bindirildiği polis minibüsünde ölümcül yaraları nasıl aldığı meçhul. Basına sızan polis belgesine göre, aynı minibüse konulan bir zanlı, Gray’in “bilinçli şekilde kendini metal duvarlara vurduğu” ifadesini vermiş. A Polonya’da silah bakanlıktan etti Polonya’da slah ruhsatını yasalara aykırı bir biçimde mevkiini kullanarak aldığı iddialarının hedefindeki Adalet Bakanı Cezary Grabarczyk tepkiler üzerine istifasını sundu. İddiaya göre, Grabarczyk ruhsat için Lodz polis birimlerine başvurdu. Yasa gereği başvuru sahibinin hem yazılı hem de uygulama testinden geçmesi gerekirken sadece yazılı sınava katıldı. Grabarczyk geçen hafta savcılıkça sorgulanırken, Lodz polis biriminde çalışanlar hakkında da soruşturma açıldı. Ancak tepkiler dinmeyince Grabarczyk’in istifa kararı geldi. Yanlış bir şey yapmadığını savunan Leh bakan, ancak “adalet bakanı hakkında herhangi bir şüphe bulunmaması gerektiğine inandığı için” istifa ettiğini belirtti. Polonya Başbakanı Ewa Kopacz da Grabarczyk’in istifasını kabul etti. Amerikan kentleri de ayakta BD, bir kez daha polisin siyahlara karşı şiddetine yönelik kitlesel protestolarla sarsılıyor. Ağustosta silahsız Michael Brown’ın öldürüldüğü Ferguson ile son olarak Freddie Gray’in gözaltından sağ çıkamadığı Baltimore başta olmak üzere Doğu Yakası kentlerinde önceki gün ve gece boyunca binlerce kişi sokağa döküldü. New York, başkent Washington DC ve Boston’da binlerce kişi meydanları doldurdu, yerlere yatarak trafiği bloke etti. Metropollerde eylemcilerin çoğunu beyazların oluşturması dikkat çekerken, protestolar “Irkçı polisi, katil polisi durdurun”, “Freddie Gray İçin Adalet” sloganlarında cisimleşti. Washington’da Beyaz Saray’a yürüyenler “Özgür olana kadar mücadele vereceğiz” sloganı attı. New York’taki Times Meydanı dahil tüm önemli merkezle ABD askerleri zırhlı araçlar eşliğinde Baltimore sokaklarında kol geziyor. New York’ta polis şiddetine karşı siyahlarla beyazlar birlikte yürüyor. 3. Dünya şartları A New York, Boston, Chicago ve Washington’daki gösterilerde beyazların sayısının fazlalığı dikkat çekiyor. Almanya ABD için Avrupa’yı dinliyor ABD’nin elektronik casusluk kurumu NSA tarafından dinlenmeye “Dostlar arasında olmaz” tepkisini veren Almanya Başbakanı Angela Merkel de Fransa gibi en yakın dostlarını dinlemiş, hem de NSA için. Alman istihbarat servisi BND’nin yıllarca Avrupa ülkelerinde NSA adına dinleme yaptığına dair rapor basına sızdı. Fransa’nın cumhurbaşkanlığı sarayı, dışişleri bakanlığı ve Avrupa Komisyonu da dinlenenler arasında. BND’nin yine NSA adına Avrupa şirketlerini de izleyip İran gibi ülkelere Amerikan ambargosunu kırıp kırmadıklarını da kontrol ediyor. Buna Alman muhalefeti büyük tepki gösterirken, İçişleri Bakanı BND’yi parlamentoya bilgi vermeye çağırdı. FRANSA Orta Afrika’da çocuk tacizi Orta Afrika Cumhuriyeti’ nde (OAC) görevli Fransız askerlerin “815 yaşlarındaki çocuklara cinsel saldırıda bulundukları” iddiaları BM raporuna geçti. Paris, soruşturmanın sürdüğünü, suçlulara en ağır cezaların verileceğini duyurdu. Raporu sızdıran İsveçli BM çalışanın ise görevinden alındığı belirtiliyor. Adalet talebi ri dolduran binlerce kişi polisle arbede yaşadı, 60’ı aşkın kişi gözaltına alındı. Boston’daki protestocular arasında 4 yıl önce basketbol oyuncusu torununu polis kurşunu sonucu yitiren D. J. Henry de vardı. Gray’in pazartesi günkü cenaze töreninin ardından savaş alanına dönen ve OHAL ilan edilen Baltimore’da protestocular büyük ölçüde barışçı gösteriler yaptı. Polis pazartesi yakaladığı 200’ü aşkın eylemcinin çoğunu işlemlerini yapamadığı ve gözaltı süresi dolduğu için bırakmak zorunda kaldı. Gözaltı süresi uzatılanların avukatları ise 30 bin dolar kefalet ücretinden yakındı. C M Y B