Katalog

16 OCAK 2015 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ [email protected] 11 İssizlik endise veriyor Piyasalara TÜİK verilerine göre, 1524 yaş grubunu içeren gençlerde işsizlik eylülde yüzde 19.1 iken ekimde yüzde 19.7’ye yükseldi. İşsiz sayısı ekimde 3 milyon 43 bin oldu. Her dört işsizden biri üniversite mezunu. Kadın işsizliği yüzde 13’ü aştı. Ekonomi Servisi İşsizlik, gençlerde ve kadınlarda endişe verici boyutlara ulaştığı ekimde de rekor kırmayı sürdürdü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2014 yılının ekim ayına iliş kin “Hanehalkı İşgücü İstatistikleri”ni açıkladı. Buna göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı ekimde 3 milyon 43 bin kişi oldu. İşsizlik oranı yüzde 10.4 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 9.1, kadınlarda yüzde 13.3 olarak hesaplandı. Aynı dönemde tarım dışı işsizlik yüzde 12.5 olarak tahmin edildi. 1524 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı yüzde 19.7 olurken, 1564 yaş grubunda bu oran yüzde 10.6 olarak gerçekleşti. Aynı ayda 15 ve daha yukarı yaştaki istihdam edilenlerin sayısı 26 milyon 138 bin kişi, istihdam oranı yüzde 45.7 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 65, kadınlarda yüzde 26.8 oldu. Geniş tanımlı işsizlik yüzde 17.19 olurken, iş Geniş tanımlı işsizliğin yüzde 17.19’a çıktığı ekim döneminde genç işsizlik en yüksek düzeyini gördü Tarım dışı 564 bin arttı TÜİK’in açıkladığı işgücü verilerine göre Ekim 2014 döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre tarım dışı işgücü 1 milyon 692 bin (yüzde 7.7), tarım dışı istihdam 1 milyon 128 bin kişi (yüzde 5.8), tarım dışı işsiz sayısı ise yıllık 564 bin arttı. Betam işsizlik raporuna göre, son 4 dönemdir tarım dışı istihdamdaki yıllık artışlar 1 milyonun üzerine çıktı ancak, bu artışlar bile tarım dışı işgücündeki hızlanan artışı karşılamaya yetmedi. Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre ekim döneminde eylül dönemiyle kıyaslandığında tarım dışı işgücü 151 bin artarak 23 milyon 716 bin oldu. Tarım dışı istihdam 132 bin artarak 20 milyon 704 bin oldu. Böylelikle tarım dışı işsiz sayısı 19 bin arttı. Betam tarım dışı işsizliğin Kasım 2014 döneminde artacağını tahmin etti. İsviçre şoku siz sayısı da 5 milyon 427’e yükseldi. Her dört işsizden birini üniversiteliler oluşturdu. Gençlerde ve kadınlarda işsizlik endişe verici boyutlara ulaştı. Ekimde gençlerde işsizlik oranı yüzde 20’ye dayanarak yaklaşık 4 yılın zirvesine çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 1524 yaş grubunu içeren gençlerde işsizlik eylülde yüzde 19.1 iken ekimde yüzde 19.7’ye yükseldi. Ekim 2013’te genç işsizlik yüzde 18 düzeyindeydi. Genç işsizlik böylece Ocak 2011’deki yüzde 19.8’den bu yana en yüksek düzeyi gördü. Nisanekim arasındaki 6 ayda işsizlik oranı 4.2 puan arttı. Genel işsizlik oranı da aynı dönemde 1.4 puan artış kaydetti. Genç nüfusta işsizlik en son Mart 2010’da yüzde 20’nin üzerine çıkarak yüzde 22.7 olmuştu. Mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam sayısı bir önceki döneme göre 132 bin kişi artarak 26 milyon 58 bin kişi olarak gerçekleşti. DİSKAR: Çift haneli rakam ciddi sorun Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSKAR), işsizlikle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: l Türkiye ekonomisinde büyüme oranlarında yaşanan düşüş devam ederken yeni seride iki haneli rakamlara ulaşan işsizlik oranı ciddi bir sorun durumunda. l Resmi işsiz sayısı yeni seriye göre bir önceki yılın aynı dönemine göre 573 bin kişilik artışla 3 milyon 43 bine ulaştı. Bu veri krizin en ağır şekilde yaşandığı 2009 yılının aynı dönemi için 2 milyon 968 bindi. l İşsiz sayısı bu dönemde kriz dönemindeki sayıyı aşarak dönem rekoru kırdı. l İş talep edenlerin sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 929 bin kişi artarken işsiz sayısındaki artış işgücü artışının yüzde 29.7’si oldu. l Ekim 2014 döneminde resmi işsizlere, umudu olmadığı ya da diğer nedenlerle son 4 haftadır iş arama kanallarını kullanmayanlar dahil edildiğinde işsizlik oranı yüzde 17.19, işsiz sayısı da 5 milyon 427 bin kişi oldu. Eksik ve yetersiz istihdam edilenler de eklendiğinde işsizler ve çaresizlerin toplam sayısı 6 milyon 536 bin kişi olurken bunların istihdam içindeki payı da yüzde 20.7 oldu. Ekonomi Servisi İsviçre Merkez Bankası’nın (SNB) Avro/frank kurunda üç yıldır sürdürdüğü sınırlama uygulamasına son vermesinin ardından borsa ve devlet tahvili getirileri sert geriledi, altın 3 ayın zirvesine çıktı. SNB faizi de eksi yüzde 0.75’e çekti. Kararların ardından frank yüzde 30 civarında değer kazanırken, Avrupa’da hisse senetleri ve devlet tahvil getirileri sert düştü. Avro dolar karşısında 11 yılın en düşük seviyesine indi. İsviçre Merkez Bankası’nın Avro/frank kurundaki 1.2 taban seviyesini kaldırmasının ardından piyasaların çalkalandığı birkaç dakika içinde Avro/frank kuru 0.8052’ye kadar indikten sonra kısmen İsviçre’de toparlandı. Merkez bankakura sınırlama sının bu kararı, emtia fiyatistikrar kazanmasıyuygulamasına son larının la küresel piyasalarda görüverilmesi Avrupa len toparlanmayı da ortadan Avrupa genelindeborsalarını vurdu. kaldırdı. ki hisse piyasalarını izleyen Borsalar Almanya FTSEurofirst 300 endeksi büyüme verisiyle yüzde 2’nin üzerinde gerilerken, İsviçre’nin gösterge enrahatladı. deksi yüzde 8.7 düştü. Yatırımcıların güvenli liman varlıklara yönelmeleriyle birlikte Almanya’nın devlet tahvili getirileri tarihi düşük seviye inerken, altın ve Japon Yeni de değer kazandı. Öğleden sonra Almanya’dan gelen büyüme verisi ise piyasaları rahatlattı. Almanya ekonomisi 2014’te yüzde 1.5 ile son üç yılın en güçlü büyümesini kaydetti. Almanya ekonomisi geçen yıla güçlü bir başlangıç yaptıktan sonra ikinci çeyrekte daralmış, üçüncü çeyrekte ise yüzde 0.1 büyüyerek resesyona düşmekten kurtulmuştu. Verinin ardından borsalar yüzde 1’in üzerinde artıya geçti. 12. eTR ödülleri sahiplerini buldu Ekonomi Servisi TÜSİAD ve Türkiye Bilişim Vakfı tarafından, Vodafone Türkiye ana sponsorluğunda düzenlenen “12. e Türkiye (eTR) Ödülleri” Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde gerçekleştirilen törenle sahiplerini buldu. Kamudan Kamuya eHizmetler kategorisinde İçişleri Bakanlığı Bilgi Işlem Dairesi Baskanlığı E Otoban Projesi ile Kamudan İş Dünyasına eHizmetler kateforisinde Çevre ve Şehircilik BakanlığıÇevrimiçi Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetim Sistemi ile Kamudan Vatandaşa eHizmetler kategorisinde ise Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel MüdürlüğüMobil Kaza Tespit Tutanağı Uygulaması ile ödül kazandı. Küçük Ölçekli Belediye kategorisinde ödüle hak kazanan kurum Seferihisar BelediyesiSEFERIKART Uygulaması oldu. Orta Ölçekli Belediye kategorisinde Şahinbey Belediyesi Açık Veri Portalı ile Büyük Ölçekli Belediye kategorisinde ise IETT İşletmeleri Genel MüdürlüğüInteraktif Yolcu Bilgilendirme Sistemi ile ödüle layık görüldü. Petrol fiyatları ihracatı tehdit ediyor Ekonomi Servisi Ekonomistler, küresel piyasada petrol fiyatlarındaki düşüşün, petrol zengini ülkelerde alım gücünü azaltırken Türkiye’nin bu ülkelere ihracatını olumsuz etkilemesi bekliyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) verilerine göre, Rusya, Irak, Suudi Arabistan, İran, Libya ve Birleşik Arap Emirlikleri Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı petrol üreticisi ülkeler. Öte yandan Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü, 2015 küresel petrol talebi tahminini günlük 30 bin varil arttırarak 92.30 milyon varile çıkardı. Ham petrol varil fiyatı 45 dolara gerilerken, İran’da petrolün litre fiyatı 0.27 dolara kadar düşerek, 1.5 litrelik şişesi 0.29 dolara satılan içme suyu fiyatının altında kaldı. Petrol, kırılganlığı örtbas edecek Ekonomi Servisi Gedik Yatırım’ın 2015 Yılına Bakış Strateji Raporu’na göre petrol fiyatlarındaki düşüş ile dünyada yeni kırılgan ülkeler listesi oluşacak. Böylece ‘Kırılgan Beşli, diye adlandırılan ülkelerden biri olan Türkiye dikkatleri daha fazla üzerine çekmeyecek ve Türkiye kırılgan beşliden çıkmadan daha pozitif bir algıya sahip olacak. Oluşacak yeni kırılgan ülkeler listesini petrol üreten ve ihraç eden Rusya, İran, Kuveyt, Venezüella ve Birleşik Arap Emirlikleri oluşturuyor. ‘Kırılgan Beşli’ listesinde ise, Türkiye, Brezilya, Hindistan, G. Afrika ve Endonezya var. Rapora göre, cari açık ve enflasyondaki iyileşme beklentileri kırılganlıkları azaltabilecek, ancak Türkiye’yi kırılgan beşliden çıkaracak boyutta de Gedik Yatırım, petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle oluşacak yeni ‘kırılgan ülkeler listesi sayesinde Türkiye’nin ‘Kırılgan Beşli’ listeden çıkmasa da gözlerin daha fazla üzerinde olmayacağını belirtti. ğil. Rapora göre aynı pozitif nedenlerle Türkiye’nin görünümünün iyileşebileceği ancak not artışı için yeterli olmadığı belirtildi. Rapora göre yabancı yatırımcı kararlarını en fazla etkileyen parametrelerden biri IMF’nin verdiği ülke tahminleri. Ancak IMF verilerini baz alan Gedik Yatırım’a göre ‘Kırılgan Beşli’ ülkelerinde cari açık oranlarında Türkiye en kırılgan ülke konumunda olmaya devam edecek. Türkiye’de işsilik oranı Kırılgan Beşli içinde Güney Afrika’dan sonra 2. sırada yer alıyor. BİST zirve Baz senaryoya göre Türkiye’nin yüzde 3.5 büyüyeceğini tahmin ettikyapacak lerini kaydeden Araştırma MüGedik Yatırım Araştırma dürü Üzeyir Doğan, enflasyo Müdürü Doğan, yılın ilk yanun yüzde 7, işsizlik oranının rısında Türkiye Cumhuriyeti da yüzde 10.4 olmasını bek Merkez Bankası’ndan faiz indilediklerini ifade etti. Gedik rimi beklentisi, seçimlere yönelik Yatırım Genel Müdürü Me beklentiler ve temettü beklentiletin Ayışık petrol fiyatları ko rinin etkisiyle Borsa İstanbul’un 99 bin zirvesini görebileceğini söylenusunda tahminlerin sık de di. Yılın ikinci yarısı için Amerikan ğiştiğini söylerken, yılın ilk Merkez Bankası (Fed) baskısı ve çeyreğinde düşük seyretmeye beklentilerin sonlanacak olmadevam edeceği, yıl ortalama sıyla biraz daha endişeli olduksının da 70 dolar altında ola larını belirten Doğan, “Baz secağını tahmin ettiklerini söy naryomuzda, Fed’in faiz artıyılın ortasında başlaledi. Araştırma Müdürü Üzeyir şının yacağı ve ölçülü süreceği, Doğan ise, Türkiye’de büyümeTürkiye’nin kredi notlanin iç tasarrufla değil, dış tasarufla rının korunacağı varsağlandığının altını çizdi. sayımı var” dedi. Türk Telekom Uydu TV platformu kuracak Memur günde en az 1.05 lira yemeğe ödeyecek Türkiye ve İran akaryakıtta uzlaştı Ekonomi Servisi Karşılıklı taşımacılık yapmak üzeren İran topraklarına giren Türk araçlarından alınan akaryakıt fiyat farkı, dün geceden itibaren litre başına 1.60 Avro’dan 0.30 Avro’ya düşürüldü. Transit taşımacılıkta 1 Şubat’tan itibaren mühürleme uygulamasına geçilecek ve İran topraklarına giren Türk taşıtlarından akaryakıt fiyat farkı ücreti alınmayacak. Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, “Kamyoncularımız Türkmenistan’dan girdiklerinde Türkiye’ye kadar 4 günlük bir süre tanınıyordu, bunu 2 güne indirdik” dedi. Ekonomi Servisi Maliye Bakanlığı’nın 2015 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Tebliği’ne göre öğle yemeği servisinden faydalanan memurlardan alınacak yemek bedelleri belirlendi. Bakanlar Kurulu kararı ile yemek bedelinin bütçeden karşılanmayan kısmının yemek yiyenlerden alınacağının hükme bağlandığı hatırlatılan tebliğe göre, bu yıl öğle yemeği servisinden faydalanacak memurlardan ücretlerine göre günlük 1.05 lira ile 4.05 lira arasında ücret alınacak, sözleşmeli personel de aldıkları ücrete göre günlük 1.25 lira ile 4.86 lira arasında öğle yemeği bedeli ödeyecek. Tebliğ, 15 Ocak 2015’ten itibaren uygulamaya girecek. Özlenir, Sisley’i yüzde 30 ucuza satacak Ekonomi Servisi Türkiye’de 1991’den bu yana faaliyet gösteren İtalyan hazır giyim markası Sisley, Özlenir Grup’a bağlı Resba şirketiyle güçlerini birleştirdi. Sisley dünyada ilk kez bağımsız distribütörlük anlaşmasını Türkiye’de yaparak yeni bir modele geçti. Özlenir Grup Yönetim Kurulu Başkanı Tahsin Özlenir, Türkiye’de vergi yükü nedeni ile hazır giyim alanında fiyatların Avrupa’ya oranla yüzde 30 daha yüksek olduğuna dikkat çekti. Burda yeni bir model denediklerini anlatan Özlenir, ithalatı TL üzerinden yapacaklarını ve Sisley markası ile yapılan satışlarda fiyatların İtalya ile birebir eşitleneceğini açıkladı. Bu noktada TL’ye geçilmesi ve dağıtım süreçlerindeki birtakım anlaşmalar ile birlikte yüzde 30’luk fiyat avantajı sağlanacağını aktardı. Özlenir, Türkiye’de tek mağaza ve cornerlarla faaliyet gösteren Benetton Gruop’a bağlı Sisley ile büyük atak yapacaklarını kaydederek, 5 yıl içinde 100 mağaza ile 200 milyon TL ciroya ulaşacaklarını, özellikle yerli markaların domine ettiği, ‘çalışan kadın’ segmentine odaklanacaklarını ifade etti. Sisley Marka Direktörü Paolo Battacchi, 50 ülkede 900 satış noktasında faaliyet gösterdiklerini, Türkiye’de yeni bir strateji ile hareket edeceklerini söyledi. Ekonomi Servisi Türk Telekom Grubu Üst Yöneticisi (CEO) Rami Aslan, Digiturk’ü satın almayı düşünüp düşünmediklerine ilişkin “Aslında biz artık kendi platformumuzu inşa ediyoruz” dedi. Aslan, Türk Telekom’un UEFA Şampiyonlar Ligi ve UEFA Avrupa Ligi maçlarını 20152016 sezonu itibarıyla Tivibu ekranlarından yayınlayacak olmasına ilişkin tanıtım toplantısının ardından soruları yanıtladı. Aslan, Uydu TV platformunu genişletmek için Digiturk gibi fırsatların kendileri için her zaman çekici olacağını, ancak şu anda sıfırdan bir satın alma düşünceleri olmadığını belirterek, “Kendi platformumuzu inşa edip geliştirmekle ilgileniyoruz. Ama öte yandan bu durum, sadece Digiturk değil, karşımıza bir fırsat çıkarsa değerlendirmeyeceğiz anlamına gelmez” diye konuştu. Aslan, Türk Telekom Grubu’nun TV yayıncılığı alanında attığı her adımın planlı olduğunu belirtti. KISA... KISA... KISA... * Özel sektörün uzun ve kısa vadeli dış borçları 2014 yılı OcakKasım döneminde 15.9 milyar dolar artışla 213.5 milyar dolar düzeyine yükseldi. * Ordu Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanvekili ve Fındık Komitesi Başkanı Evren Enginyurt, serbest piyasada fındık fiyatının 16 liraya yükseldiğini belirterek, “Fındık fiyatı Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdı” dedi. * Banka kredileri, 9 Ocak itibarıyla bir önceki haftaya göre yüzde 0.69 gerileyerek 1.245 trilyon liraya geriledi. Yıllık artış yüzde 16.6 oldu. * Meksikalı milyarder işadamı Carlos Slim’in, yüzde 16.8 hisseyle New York Times’ın halka açık hisselerinin en büyük hamili olduğu belirtildi. * ABD’li banka JP Morgan’ın Üst Yöneticisi (CEO) Jamie Dimon, bankaların saldırı altında olduğunu, 5 veya 6 düzenleyicinin her konuda kendileri hakkında inceleme yaptıklarını söyledi. Şimşek: Vergi enflasyon kadar artabilir Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, petrol fiyatlarının düşmesiyle cari açığın azalması bir yana yurttaşların da ek benzin harcaması yapmayacağını ileri sürdü. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Kamu İhale Yasası’nı güncelleyeceklerini, KİT’ler, savunma, güvenlik ve istihbarat gibi konuları içeren “sektör yasası” çıkaracaklarını söyledi. Şimşek, yeni bir vergi veya vergi oranlarında artışın söz konusu olmadığını belirtirken, maktu vergileri enflasyon oranı kadar artırma haklarını saklı tuttuklarını belirtti. Şimşek dün “Makro Ekonomik Gelişmeler ve 2014 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri” konulu basın toplantısı düzenledi. Aktardıkları özetle şöyle; l Türkiye bu yıl yüzde 4 civarında büyüyecek. l Bu yıl enflasyon hızlı bir şekilde düşmeye devam edecek. l Cari açık 30 milyar dolar ve altına inebilir. l Geçen yıl bütçe giderleri 448.4 milyar lira, gelirleri de 425.8 milyar lira oldu. l Geçen yıl bütçe açığı 22.7 milyar lira olarak gerçekleşti. Hedef 33.3 milyar liraydı. l Karayollarına 9.2 milyar lira, Sağlık Bakanlığı’na 730 milyon lira, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’ne 600 milyon lira ilave kaynak verildi. l Petrolün varili 60 dolar seviyesinde kalırsa ortalama, KDV gelirleri yaklaşık 2.7 milyar lira aşağıda olacak. l Rusya’daki gelişmeler turizm ve ticareti kötü etkileyecek. C M Y B