Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 TEMMUZ 2014 CUMA 10 EKONOMİ [email protected] Eve krediyi kılıfına uydurdular SEKTÖRDEN * Sinpaş Yapı Endüstrisi ve Metro Properties Gayrimenkul Yatırım AŞ, Sinpaş Yapı’nın Denizli’de inşa edeceği yeni projesi içerisinde yer alacak alışveriş merkezinin yönetimi ve kiralaması için işbirliği anlaşması imzaladı. Projede 3 bin konut yer alıyor. AVM 40 bin metrekarelik alana sahip. * Kılıçoğlu Group’un Sarıyer’de “Bavulunu kap gel” sloganıyla hayata geçirdiği Panorama Life projesinde 5 ay sonra teslimler başlıyor. 304 konut, 24 mağazayı içine alan Panaroma Life projesinde 168 adet 1+0, 120 adet 1+1, 16 adet 2+1 dubleks daire yer alıyor. Uzun Süreli Büyüme Hızı Türkiye ekonomisinin 20022007 döneminde, geçici nedenlerle, uzun süreli yıllık ortalamanın üstünde büyümesi, ekonomik başarı olarak gösterildi. Türkiye ekonomisinin 2001 krizinden bedel ödeyerek çıkmasının yarattığı baz etkisinin yüksekliği, dünya ekonomisi döngüsel olarak yükseliş evresine girmesi, Cumhuriyetin kazanımlarının özelleştirme yaftasıyla tüketilmesi; bunlar olağandışı olumlu koşullardı. Koşullar olağana dönüştüğünde, başarı görüntüsünün de kaybolacağı açıktı. Ekonomik sonuçlar, ekonomik nedenlerle açıklanarak değerlendirildiğinde son yıllarda yaşanan düşük büyüme hızları öngörülen sonuçlardır. 2007 yılında dünya ekonomisinde döngüsel (konjonktür) hareket yön değiştirdi, yaşanan krizin baz etkisi kayboldu, Cumhuriyetin birikimlerinin önemli bir bölümü kısmen peşkeş yoluyla tüketildi. Türkiye ekonomisinin yıllık büyüme hızı da, kâğıt üzerinde de kalsa, yıllık yüzde 4.0’lere geriledi. Yine de elverişli koşullar altında bu sonucun alındığı söylenebilir. 2007 yılında başlayan küresel krizden çıkmak için gerek FED’in, gerek Avro bölgesi için Avrupa Merkez Bankası’nın genişletici para politikası izlemelerinin yarattığı likidite bolluğu, Türkiye’nin cari işlemler açıklarını finanse etmesini kolaylaştırmış, ekonominin bir de ödemeler dengesi krizine girmesini önlemiştir. Türkiye’nin uzun süreli, oldukça yüksek fiyat artışı hızıyla ekonomik durgunluğa gireceği, ekonomistlerin stagflasyon olarak nitelendirdikleri bir süreçten geçeceği, yıllar önce öngörülmüştü. Bu öngörü gerçekleşiyor. TÜİK’in yıllık yüzde 4.0, hatta daha yüksek büyüme hızı tahmini bile kâğıt üstünde kalıyor. Büyüme hızı tahminlere dayanır. Milli gelir rakamları kesin değil tahminidir. Zaten gayri safi milli hasıla, tahmini olarak açıklanır. Ancak tahminin ekonomik göstergelerle, gelişmelerle desteklenmesi gerekir. Banka bilançoları, ülkenin 5001000 büyük firmanın faaliyet sonuçları, otomotiv sektörü satışları, yapı inşaat ruhsat ve kullanım izinleri, yeni gayrimenkul satışları, sermaye malları siparişleri, tahminleri destekleyici göstergelerdir. Bir ülkede banka bilançoları, o da açıklandığı ölçüde baz alınıyorsa, büyük firmaların yarattıkları katma değer ve faaliyet kârları azalıyorsa, yeni gayrimenkul satışları oluşuyorsa, daha çok ipotekli gayrimenkuller el değiştiriyorsa, otomotiv sanayisi reel satışları sürekli inişte ise, o ülkede reel büyümeden söz edilemez. TÜİK’in ekonominin büyüme hızı tahminleri, ekonomik göstergelerle desteklenmiyorsa resmi rakamları en azından ihtiyatla karşılamak gerekir. 2014 yılı için yüzde 4.0’lük bir büyüme hızı tahmini bile iyimserdir. IMF’nin ekonomimiz için 2014 yılı büyüme tahmini yüzde 3.5’tir. Dünya Bankası’nın ise yüzde 2.4 düzeyindedir. Yalnız 2014 yılı için değil, bir orta vadede büyüme hızının yıllık ortalama yüzde 3 yüzde 4’ün üstüne yükselmesi için ekonomik neden, gerekçe yoktur. Ekonomide iyimser hava yaratmak, başarıdan söz etmek, edebilmek için 2023 yılına ilişkin projeler yapılmakta, Türkiye’nin kişi başına gelirinin 20 bin USD’ye ulaşacağı tahmin edilerek, orta gelir tuzağını aşacağı ileri sürülmektedir. Bir büyüklüğün 10 yılda ikiye katlanabilmesi için yılda ortalama yüzde 7.0’lik bir hızla büyümesi gerekir. Türkiye’de yıllık nüfus artışının yüzde 1.0 yüzde 1.5 dolayında olduğu dikkate alındığında, Türkiye’nin 2023 yılında kişi başına 20 bin USD gelir hedefine ulaşabilmesi için yılda ortalama yüzde 8.5 dolayında büyümesi gerekmektedir. Bu yatırım hacmi, yatırımların sektörel dağılımı ve insan kalitesiyle hedefe ulaşmak olanaksızdır. Orta gelir tuzağı ancak kaliteli insan gücü ile aşılabilir. İzlenen politika ise ticari ve siyasi hesaplarla kaliteyi daha da düşürme yönündedir. SERBEST PİYASA ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını Bazı yurttaşların bankalardan konut kredisi almak için emlakçılar tarafından göstermelik sigorta yaptırıldığı ve yüksek maaşlı bordrolar düzenlendiği ortaya çıktı. 2014’ün ilk çeyreğinde kullandırılan tüketici kredileri ve konut kredilerinden kanuni takibe atılan kredi miktarı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 54 artarak 603 milyon TL’ye çıktı. Düzenli bir geliri, sosyal güvencesi olmayanlar için de ev sahibi olmanın kılıfı bulundu. Konut balonunun uluslararası büyük iktisatçılar tarafından bile dillendirildiği Türkiye’de taksitleri bile nasıl karşılayacağını çok iyi hesap etmeyen bazı yurttaşların bankalardan konut kredisi almak için emlakçılar tarafından göstermelik sigorta yaptırıldığı ve yüksek maaşlı bordrolar düzenlendiği ortaya çıktı. Bankalarla kredi görüşmeleri sadece emlakçılar üzerinden yürütülürken, imza atmaya gelince konut kredisini çekecek ve evi alacak kişinin bankaya gittiği de dikkat çeken başka bir ayrıntı. Eve ipotek koyduğu için konut kredisi verirken kişinin sigortasına, gelirine çok dikkat etmeyen bazı bankalar ise sadece maaş mektubu ile de yüklü miktarda konut kredisi vermeye tav oluyor. Türkiye Bankalar Birliği’nin verilerine göre OcakMart 2014 döneminde kullandırılan tüketici kredileri ve konut kredilerinden kanuni takibe atılan kredi miktarı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 54 oranında * Kaynak Yapı Hayat Sultanbeyli projesinde ramazan ayına özel bir kampanya düzenledi. Kampanya kapsamında Hayat Sultanbeyli’den ev almak isteyenlere yüzde 8 indirim yapılıyor. 72 konutun bulunduğu Hayat Sultanbeyli’de 2+1 dairelerin fiyatı 198 bin liradan başlıyor. * Kale Mantolama, ‘EPS’ ve ‘Taşyünü’ ile 10 yıl ürün, 2 yıl uygulama garantisi sunmaya başladı. Şirket 2 yıl kullanım sürecini kapsayan sigorta ile uygulama sonrası montaj nedeniyle meydana gelebilecek hasarlara karşı da güvence sunuyor. * Özyurtlar İnşaat tarafından Beylikdüzü’nde inşa edilen Nresidence’da yaşam başladı. 10 katlı üç blokta toplam 459 konuttan oluşan projede 1+0 ve 1+1 daireler bulunuyor. * Elit Yapı tarafından Ankara Beytepe’de inşa edilen Elit Royal Residence’de ağustos ayında yaşam başlıyor. artarak 603 milyon TL’ye çıktı. Söz konusu kredilerin yaklaşık yüzde 7’sini konut, yüzde 35’ini ihtiyaç kredileri oluşturuyor. OcakMart 2014 döneminde tüketici kredileri ve konut kredilerinin mal ve hizmet gruplarına göre dağılımında ihtiyaç kredileri yüzde 56 oranı ile en büyük paya sahipken bu kredilerin yüzde 15’i konut kredilerine ait. Bu dönemde 85 bin 602 kişi 7 milyar TL tutarında konut kredisi kullandı. İstanbul Emlak Komisyoncuları ve Danışmanları Odası Başkanı Nizameddin Aşa, emlak ve inşaatın yurttaş mağduriyetinin en fazla yaşandığı sektör olduğunu kaydederek yurttaşların konut alırken dikkatli olması gerektiğini söyledi. Bazı bankaların sadece maTSKB Gayrimenkul aş bordrosuna dayanarak kredi verdiğini, Değerleme AŞ Genel Mübunun, hesabını iyi yapmayan yurttaşladür Yardımcısı Fatih Tosun korı zor durumda bıraktığını anlatan Aşa, nut alırken dikkat edilmesi gereken“Sonuçta banka kredi verdiği koleri şöyle açıkladı: nuta ipotek koyduğu için bir kay* Öncelikle konut edinme amacınızı belirtin. bı olmuyor. Montgage piyasası* Konut veya henüz inşaatı başlanmanın yaygın olduğu ülkelerde işmış ise arsanın ilgili tapu müdürlüğünde sizlik sigortası diye bir şey var. araştırma yapılarak tapu kaydı üzerinde ipoKrediyi çeken işsiz kalsa dahi tek, intifa, kira, haciz vb. satın alınacak kokredisini bir yıl devlet ödünutun değerini düşürecek veya konut inşayor. Bizim ülkemizde böyle atına başlanmasına engel olacak herhangi bir durum da yok” dedi. Sa bir şerh, olup olmadığı kontrol edin. dece İstanbul’da 100 binden * Konutun yapı ruhsatının olup olmadıfazla emlakçı olduğunu bunun ğı araştırın.. sadece 10 bin tanesinin kalıtlı * İlgili belediyesinde arşiv dosyasını inceleyin. * Satın alınması planlanan konutun satış fiçalıştığını ifade eten Aşa, bu piyasanın mutlaka kontrol al yatına alımsatım tapu harcı, KDV vb. gibi netına alınması ve bir kanunun lerin dahil olduğu araştırılmalı. * Satış fiyatı, benzer ve emsal olabiolması gerektiğine işaret etti. lecek konutlarla karşılaştırılmalı. Dikkat edilmesi gerekenler! Küçükler yatırım için tercih ediliyor Satışa sunulan mevcut ve yeni konutlara ilişkin en küçük oturma alanına sahip konutların, Türkiye’nin metrekare bazında en yüksek konut fiyatına sahip kenti İstanbul’da, en geniş oturma alanına sahip konutların ise Adana’da olduğu gözlemlendi. ERA Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Can Ekşioğlu, boşanma ve hane halkındaki genç nüfusun artmasıyla birlikte küçük metrekareli konutlara ilginin arttığını kaydederek, “Küçük metrekareli konutların yatırım aracı olarak görülüyor ve daha kolay alınabiliyor. İstanbul’daki arazi stokunun azlığı ve inşaat firmalarının bu nedenle daha küçük metrekareli konutlar üretmek istemesi, üniversite sayısındaki artış ve bununla paralel İstanbul’da artan öğrenci sayısı ve özellikle çalışanların tek başına yaşama istekleri, küçük metrekareli konutların tercih edilmesindeki faktörler de olarak ortaya çıkıyor” dedi. ‘Baştan savma’ denetime durdurma Hükümetin meslek örgütlerinin itirazlarına karşın Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği’nde yaptığı değişiklik Danıştay’dan döndü. Düzenleme 180 bin metrekarelik alanın denetimini bir mühendise yüklüyordu. MUSTAFA ÇAKIR ANKARA Hükümetin, yapı denetimini zayıflatan yönetmelik değişikliği yargıdan döndü. Danıştay, yapı denetiminde proje ve uygulama denetçisi elektrik ve makine mühendislerinin denetim alanlarını 120 bin metrekareden 180 bin metrekareye çıkaran yönetmelik değişikliğinin yürütmesini durdurdu. Düzenleme 180 bin metrekarelik alanın denetimini bir mühendise yüklüyordu. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), 180 bin metrekarelik alanın 120 yapıya denk geldiğini ve ancak 3 mühendis tarafın dan denetlenebileceğini vurgulamıştı. Hükümet, 5 Şubat 2013’te Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği’nde değişiklik yaptı. Yönetmelikteki proje ve uygulama denetçisi makine mühendisi ile elektrik mühendisinin denetim yapacağı alan 120 bin metrekareden 180 bin metrekareye çıkarıldı. TMMOB, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aleyhine açtığı davada, düzenlemenin yürütmesinin durdurulmasını ve iptalini istedi. Danıştay 6. Dairesi kararında, Yapı Denetimi Hakkında Yasa’nın sağlam yapılar yapılarak muhtemel afetlerde can ve mal güvenliğini sağlamak, yapıların, imar planına, fen, sanat ve sağlık kuralları na ve standartlarına uygun, kaliteli yapılması için denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla çıkarıldığına dikkat çekti. Yapı denetimi görevinin en etkin bir biçimde yerine getirilmesi için denetim elemanlarının sorumluluğundaki alanın makul ve bilimsel ölçütlere göre belirlenmesi gerektiğine dikkat çekilen kararda, dava dilekçesinde 180 bin metrekarelik alanın denetlenebilmesi için üç mühendisin gerekli olduğu, zira bu alanın 120 yapıya denk geldiği, bir makine ve elektrik mühendisinin bu miktarda bir bölgeyi denetlemesinin fiilen olanaksız olduğunun iddia edildiğine vurgu yapıldı. 4 bin 354 eve aile konutu şerhi Geçen yıl ülke genelinde 8 bin 890 gayrimenkule Aile Konutu Şerhi konuldu. Bu yılın ilk 5 ayında ise 4 bin 354 eve Aile Konutu Şerhi konuldu. Aile konutu, eşler arasında anlaşmazlık çıktığında ya da boşanma sürecine girildiğinde ya da keyfi olarak tapu sahibi eş tarafından konutun satılması veya ipoteğe konu edilmesinde diğer eşin İş İbrahim GYO GeDumankaya nel Müdürü Turgay Tanes, yakın zamuvafakati alınmadan söz komanlarda gerçekleşen yüzde 0.75 düzeyindeki faiz nusu işlemlerin yapılmasını indirimini, önümüzdeki aylarda yine bu engelleyen bir tedbir. Aile düzeyde hızlıca yapılacak yeni bir indikonutu şerhi eşler arasında rimin takip etmesinin beklendiğini kaydeevlilik birliği devam ettiderek “Bu düzeydeki indirimler sonucunği sürece geçerliliğini koda, ülkemizdeki bankaların konut kredisi faruyor. Evlilik cüzdanı ve izleri aylık bazda yüzde 0.90 ve altına, mevikametgâh ilmühaberi ile duat faizleri de ortalama olarak brütte yüzde tapu müdürlüğüne başvuru 8.50 9.00 (net getiri yaklaşık yüzde 7) düyapılabiliyor. Aile kozeyine inecek” dedi. Konut kredisi kullananutu şerhi; evlilik bircak olan tüketicilerin genelde faizler düşüş liği sona ererse malik DKY İnşaat, Kartal’da yıkımına başladığı Praktiker trendinde olduğunda önce bir miktar bekolan eş tarafından, evarazisinin üzerine 5 bloktan oluşan 348 konut, ofis ve lemeyi, sonra konut alımını konut krelilik birliği devam ederMetro Cash & Carry’nin bulunduğu proje inşa edecek. disi ile yapmayı düşündüğünü anlatan ken ise şerhi koyduran eş Tanes, “Konut kredisi maliyeti aylık İstanbul Kartal’da Praktiker’in bulunduğu arazinin dötarafından tapudan kaldırıyüzde 1 seviyesini geçtiğinde, kredi nüşümüne başlayan DKY İnşaat, içerisinde konut, ofis, talebi, ve dolayısıyla konut talebi labiliyor. Yılın ilk 5 ayında alışveriş alanları bulunan bölgenin en prestijli projesini azalır, yüzde 0.90 seviyesinin en çok İstanbul’da aile şerhi yapacak. 21 bin 696 m2’lik arazi üzerinde, ticari alanların altına indikçe bu durum konuldu. İstanbul’da 1126 koyanı sıra 2+1, 3+1, 4+1 tip daireden oluşan konutlar bulunakonut talebini artırır” nuta şerh konulurken; Ankara’da cak. İbrahim Dumankaya Holding ve DKY İnşaat Onursal Başdiye konuştu. 645, İzmir’de 337 ve Bursa’da 190 kanı İbrahim Dumankaya, “Praktiker arazisinin yıkım çalışma Faizlerin daha çok inmesi bekleniyor ALIŞ SATIŞ 2.1250 2.1280 2.8890 2.8930 3.6310 3.6470 2.3710 2.3840 91.20 91.55 601.25 614.48 MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI Praktiker arazisinde dönüşüme başladı DÖVİZ ALIŞ SATIŞ 11 TEMMUZ 2014 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 2.1232 2.1271 2.1217 2.1303 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.9851 1.9981 1.9760 2.0101 1 DANİMARKA KRONU 0.38742 0.38932 0.38715 0.39022 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ 2.8929 2.8981 2.8909 2.9024 3.6287 3.6476 3.6262 3.6531 2.3763 2.3916 2.3727 2.3952 0.31226 0.31549 0.31204 0.31622 1.9884 1.9974 1.9810 2.0050 7.4880 7.5860 7.3757 7.6998 0.34410 0.34642 0.34386 0.34722 2.0892 2.1030 2.0815 2.1110 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.56615 0.56717 0.56190 0.57142 konuta aile şerhi konuldu. larını 1 ay içerisinde bitirmeyi planlanıyoruz” dedi.