Katalog

SAYFA CUMHURİYET 28 EKİM 2014 SALI 12 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Kıyamet kopacak u Avro bölgesinde stres testi sonuçları özellikle Avrupa’nın zayıf halkalarında bankaların mali yapılarının bozulduğunu ortaya koydu. Bu yılın Nobel Ekonomi Ödülü’nü alan ekonomist Tirole, “Avrupa’da bankalar kıyamet sarmalına girebilir” dedi. Ekonomi Servisi Bu yıl Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan Fransız ekonomist Jean Tirole’dan Avrupa’ya uyarı geldi. CNBC’ye konuşan Tirole, “Avrupa’da bankalar kıyamet sarmalına girebilir. Bankalar ülke tahvili alıyor, ülke borcunu çeviremeyince bankalar riske giriyor, sonra da devlet kurtarıyor. Bu döngü kırılmalı, Avrupa Merkez Bankası kontrolü ele almalı” dedi. Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) stres testi sonuçları özellikle Avrupa’nın zayıf halkalarında bankaların mali yapılarının bozulduğunu ortaya koydu. Bankaların bölgedeki mali krizde önemli payı bulunuyordu. 130 büyük bankanın mercek altına alında test sonuçlarına göre sınavı kazanamayan bankaların büyük çoğunluğu İtalyan bankaları oldu. İtalya 9 bankayla (Monte dei Paschi di Siena, Banca Carige, Veneto Banca, Banco Popolare, Banca Popolare di Milano, Banca Popolare di Vicenza, Credito Valtellinese, Banca Popolare di Sondrio, Banca Popolare dell’Emilia Romagna) birinci olurken, Güney Kıbrıs (Bank of Cyprus, Cooperative Central Bank, Hellenic Bankikinci) ve Yunanistan (Eurobank, National Bank of Greece, Piräus Bank) üç bankayla ikinci, Belçika (Axa Bank Europe, Dexiave), SloAMB venya (Nova Kreditna BanBaşkanı ka Maribor, Nova LjublMario Draghi, kasım janska) ikişer bankayla ayında bankacılık denetüçüncü sırada yer alleme görevini devralmadan dı. Almanya (Müncönce finansal sisteme olan gühener Hypothekenveni tazelemek için yıl boyunca bank), Avustur süren denetimler gerçekleştiriyor. ya (ÖsterreichiscAncak sonuçlara göre İtalya banher Volksbankenkaları batık kredilerin etkisi ile köVerbund), Frantüleşerek rakip karşısında geride kaldı. İtalya’da 15 bankadan 9’u en büyük sermaye açığını sa (C.R.H. Ca Test sonuçları piyasalarda da stres gösteren bankalar oldu. Ülke 6 yılda 3. kez girdiği resesisse des Refi yarattı. Stres testinin sonuncusu İtalyan yondan toparlanmaya çalışıyor. Stres testi sonuçları, AvMonte dei Paschi di Siena yüzde 22’ye nancement de rupa Komisyonu’nun 2015 bütçesini onaylaması önünde kadar çakıldı. Bu yıl fonların yükseltildiği l’Habitat), İr de risk oluşturuyor. Bütçe ile ilgili yükselen tansiyon İtaldikkate alındığında sermayesini 814 millanda (Perma yan bankalarının ülkenin yeniden resesyona girdiği ortamyar dolar artırmak zorunda olan Banca nent tsb), Porteda ECB’nin sermaye yeterlilik kriterlerini yerine getireCarige yüzde 14’ün üzerinde düştü. Av kiz (Banco Cobilmek için yurtdışından daha fazla sermaye bulma ihtiyarupa borsaları, stres testinde sermaye mercial Portugucını artırabilir. İtalya’da hane halkı borçluluk seviyesi düyetersizliği belirlenen 25 bankadan es) ve İspanya’dan yalnızca sekizinin, sermaye açıklaşük olmasına karşın, kamu borçlarının GYSH’ye oranı ikin(Liberbank) birer rını kapatamamasını kötünün iyisi ci çeyrekte yüzde 134 oldu. Bu oran, Avro bölgesi için yüzbanka sınavı geçeolarak değerlendirdi. Borsalar de 94. Ülkenin en büyük iki bankası Unicredit ve Intesa Sanmedi. Avrupa Merartıda açılsa Almanya’da iş paolo testten geçti. Ancak diğer bankalar gibi onlar da yavaşlakez Bankası’nın veridünyası eğiliminin tahminyan ekonomi ile mücadele ediyor ve bilançolarındaki borç oranı lerine göre bu 25 banlerin altında gelmesiyle endişe verici seviyelere gelmeye başladı. Ülkede kemer sıkma önkanın ana sermaye açığı satışa döndü. lemleri artırılabilir. S&P, test sonuçlarının bankaların zayıflıklarını 25 milyar Avro civarında gösterdiğini belirtirken Moody’s,’e göre sonuçlar olumlu. bulunuyor. Bölgedeki mali krizde önemli paya sahip olan bankaların sermaye açığı, toparlanmayı zora sokacak Nasıl Bir Türkiye? Gazetemizin 29 Ekim günü yayımlanacak Cumhuriyetin 91. yılı özel gazetesinin “Nasıl bir Türkiye Düşlüyorum” sorusuna yaşamın her alanından seçilmiş insanların verdikleri yanıtları henüz okumadık... Bana geçmiş yıllarda, yaşamsal sorunların içimizi kemirdiği dönemeçlerde, öne çıkmış kaygılarımıza yönelik gazetemiz adına yapılmış önemli sorgulamaları anımsattı... Çok yalın, yanıtı çok açık, bildik gibi gelen sorular aslında bilinçaltımızdaki kaygılarımıza ışık tutarlar... Sorunların ciddiyeti, boyutlarının algılanması, ortak çözüm yollarının görülmesinde, sanıldığından daha etkin, ayna tutulması işlevi yaparlar... Bizim kuşağın tanıma şansını yakaladığı, kimi zaman okul çıkışı yolumuzu uzatarak o gün için yazılmış, geçenler okuyabilsinler diye cama yapıştırılmış şiirini okumaya çalıştığımız büyük usta Dağlarca’nın, İstiklal Marşı ile 10. Yıl Marşı’nın bugüne kadar neden aşılamadığı saptamasını okudunuz mu? Onları aşabilecek, insanımızı coşturabilecek, bilimde, sanatta, eğitimde bir başarı, ortak değerlerde buluşabilme yoksunluğunu, bir şiirindeki “Böyle giderse biline hep,/ Mustafa Kemal’le bile yokuz” özetlemesini geçen pazar günkü 2. sayfamızdan, sevgili işçi hakları savunucusu, Av. Müşir Kaya Canpolat’ın aktarımında bulabilirsiniz... Cumhuriyetin yüzüncü yılına yeni bir marş yazılabilmesi düşümüz bir yana... Nasıl bir Türkiye düşü kurabildiğimize ayna tutabilmek en azından sorunlarımızı, kaygılarımızı paylaşabilmede, anlamlı, yol gösterici olabilir.. HHH Sınırımızdan izlenen Kobani savaşının kanlı görüntülerini, insan gözü, uzaktan çekilmiş görüntüler yansıtamasa da saldırıların patlama sesleri içimize işliyor. Türkiye’den gönüllü ya da sürüklenmiş olarak katılanlardan gelen ölüm haberleri çatışma günleri gibi artık toplanarak sayılıyor. Kardeşlerimizin kardeşlerinin listelerini biz bilmesek de yakınlarının tek tek, sağlar için korku ve kaygıyla, ölenler için acıyla nasıl saydıklarını duyumsamamak olanaksız. Bir on gün öncesine kadar yüreğimizi dağlayan kaygılar, sınırımızdan canlı yayınla izlenen yangın ve ülkemize sığınan milyonların sorunları, çaresizliği, bize, yaşamımıza yansıyan sonuçları, elbette en çok da bizi de bataklığa çekme olasılığının katlanan boyutlarındaydı... 67 Ekim Türkiye’yi yangın yerine çeviren Kobani protesto eylemleri, 40’lı sayılan ölüm olayları, yüzlerce yaralı, çok ağır tahribatla açıklanandan çok, asıl darbeyi barış sürecine vurdu. Ülkemizde kardeş kanının akmadığı günlerin kalıcı barış için en büyük destek olduğu sözleri ile kurulan cümleleri bu iki günde bozuk para gibi harcamış olduk. Bu kez korkusuz günler ile yaraların deşildiği günler arasındaki farkın kaygısı içinde, acil çözüm, barış süreci çalışmalarını gündeme sokma çabaları öne çıkmıştı ki... İktidarları cephesi ile Kürt cephesinden görülmeyen eller ya da elleri tutan görülmeyen başka eller oyunlarında, tuzaklarında, yeni gerilimler, provokasyon eylemleri gündeme girdi. Biz geçen hafta sonunda arkadan vurulan askerler, işkence edilmiş asılmış korucu katliamlarında, “Kürt cephesi içinde çıkarları savaşın sürmesinde olan güç odaklarının kanlı tuzakları...” açıklamalarını duyar olduk... HHH Bilgi kirliliği, çelişkili açıklamalar, kirli siyaset oyunları içinde, kimin eli kimin cebinde gerçeğinin öğrenilebilmesi güçlüğünde, yaşanan günlük acıların, provokasyonların tuzağına düşmeden, bir diğerimizi “Türkiye’nin geleceği için yalnış adımların atılmaması uyarılarının bonbardımanı altında” bulduk. Uyarı bonbardımanı, hâlâ “Cumhuriyetimizin 91. yıldönümünde barış içinde birlikte yaşam kararlılığının çoğunluk iradesi, egemen kültür olduğunun...” göstergesi sayılabilirse de barış sürecinin en etkin, aslında muhalefet dahil halkımız, kamuoyu ile paylaşılmamış sorumlu tarafları, İktidarları ve Kürt cephesinin gelinen noktadaki olumsuz gelişmelerden doğrudan karşı tarafı suçluyor olmaları kaygı verici. Bu ülkenin vatandaşları, halkımızın çoğunluğunun, Cumhuriyet kazanımları, Atatürk devrimleri, laiklik, hukuk devleti düzeninin birlikte, insanca yaşam koşullarının eksikli gedikli yaşanmışlıkları içinde 91 yıllık süreçten aldıkları derslerin büyüklüğüne ilişkin bir kuşkumuz yok. Anadolu aydınlanması, uygarlığı sentezinde, ortak yaşam, değerleri, ilkeleriyle, Cumhuriyet çimentosunun dünya örnekleri içinde güçlü, dirençli olduğunu, pek çok ülke paramparça olmuşken Türkiye’nin dağıtılması hedef ülkelerin başındayken ayakta durabilmesiyle biliyoruz. En son İktidarlarının 12 yıllık icraatlarında Cumhuriyetin ortak değerlerinin, kurumlarının yıkılmasına yönelik iç odaklı sınırsız saldırılar, siyasal İslamın hortlatılarak örgütlülüklerinin beslenmesi ile gelen saldırılar cabası. İşte öncelikle bu çok boyutlu saldırılar karşısında, “Nasıl bir Türkiye düşlediğimiz” sorusunu içselleştirerek yanıtlamak, ona göre sorumlulukları paylaşmak önemli. TürkKürt, dindardinsizfarklı dinlermezhepler aidiyetlerimizle... hiç fark etmez. Ortak akıl yürek buluşmasında, birlikte yaşam direnciyle... Dünyanın en eskisi batıyor endini vurd k i h u ag r D Stres testi sonuçlarına göre en kötü performansı gösteren banka İtalyan Monte dei Paschi di Siena dünyanın en eski bankası. İtalya’nın 3. en büyük bankası olan Monte dei Paschi di Siena, 2012’de devlet tarafından son beş yıl içinde iki kez kurtarıldı. Bankanın dokuz ay içinde sermayesini 2.1 milyar Avro (2.7 milyar dolar) yükseltmesi gerekiyor. Banka, stres testine hazırlanmak ve devlet yardımının bir kısmını geri ödemek için sermaye artırımına giderek hissedarlarından 5 milyar Avro sağladı. AG ve Citigroup’la tüm stratejik opsiyonların değerlendirilmesi için anlaşma yaptı. Diğer yandan sınavdan geçemeyen bir diğer banka National Bank of Greece, Türkiye’deki Finansbank’ın yüzde 99.8 hissesine sahip. Banka gelecek yıla kadar hisse oranını yüzde 60’a çekmeyi planlıyor. Bütçe onaylanmayabilir S&P uyardı: Sigortada risk artıyor Ekonomi Servisi Kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s (S&P), Türkiye emlakhasar sigortacılık sektörünün orta dereceli endüstriyel ve ülke riskleri taşıdığını belirtti. Kurumun yayımladığı “Türkiye Emlak/Hasar Sigortacılık Sektörü” raporuna göre “orta dereceli gelir seviyesi, değişkenlik gösteren ekonomi ve iş gücüne katılımın düşük olması” ülke risklerinin temelini oluşturuyor. Raporda 2014’te Türkiye’de milli gelirin 820 milyardan 777 milyar dolara, kişi başına milli gelirin 10 bin 698 dolardan 10 bin 249 dolara, büyümenin yüzde 4’ten yüzde 2.9’a düşeceği, enflasyonun ise yüzde 7.5’ten 8.8’e yükseleceği tahmin ediliyor. Endüstriyel riskler arasında zorlu faaliyet ortamı gösterildi. Rapora göre sek tör ekonomik yavaşlama nedeniyle 2014 ve 2015’te düşük seviyelerde büyüyecek. Raporda, büyümenin 2013’te artan fiyatlardan dolayı sağlandığı belirtildi. Sektör 2014 ve 2015’te yüzde 1, yüzde 3 büyüyecek. Ayrıntıları netleşen sanayi planına göre, katma değeri yüksek ürünler desteklenecek Teşvik ve vergiye yeni düzen FIRAT KOZOK l ArGe’ye dayalı, katma değeri yüksek, markalı ürün ve hizANKARA Başbakan Ahmet metlerin üretim ve pazarlama süDavutoğlu’nun G20 zirvesi ön reçleri desteklenecek. cesinde kamuoyuna açıklayacağı l KOBİ’lere yönelik olarak bölsektörel dönüşüm eylem planında gesel kalkınma odaklı projeler desteşvik sisteminin yeniden düzen teklenecek. Bu çerçevede TOBB talenmesi, vergi mevzuatı yenilen rafından projeler gerçekleştirilecek. mesi ve ulusal meslek standartlal Katma değeri yüksek mal ve rının belirlenmesi gibi başlıklar hizmet üreten işletmeleri ortaya çıyer alacak. karmak amacıyla kalkınma ajansD a v u t o ğ l u , K a y s e r i ’ d e n larının işbirliğinde bölgesel girişim Kahramanmaraş’a gisermayesi modeli uyguladerken uçakta gazete uKOBİ’lere yönelik nacak. Her bölge için ayrı cilere yaptığı açıkla bölgesel kalkınma yatırım ortamı değerlendirmalarda yeni sanayi me raporu hazırlanacak. politikasıyla 25 önem odaklı projelerin l “Çevresel ürün” üreli aksiyon alanında detekleneceği yeni ten firmaların tek bir sekki planı hassasiyetle planla, çevresel ürün tör altında kabul edilerek izlediğini belirterek mevcut desteklerden fay“G20’ye gitmeden üreten şirketler tek dalanmasına yönelik ilgiönce hazır olan pa bir sektör altında li mevzuatta bir düzenleketi açıklayacağız. kabul edilecek. me yapılacak. 25 sektörel dönü l İş ve eğitim dünyaşüm programının sı için gerekli olan ulusal ne kadarı hazır hale gelmişse meslek standartları ve yeterlilikG20’ye gitmeden açıklayaca ler hazırlanarak güncelliği sağlağız ki G20’de de Türkiye’nin nacak. Sınav ve belgelendirme faekonomi politikaları konusun aliyetleri yaygınlaştırılacak. da bir fikir oluşsun. Yarısından l Sanayi kuruluşlarının uzman fazlasını açıklarız. Kalanını da akademik personele ulaşması için Avustralya dönüşü (G20) yapa tanıtım toplantıları gerçekleştirilecağız” demişti. Davutoğlu’nun sö rek üniversitelerde mevcut persozünü ettiği eylem planının ayrıntı nel ve uzmanlık alanlarına ilişkin ları netleşti. Bilim Sanayi ve Tek oluşturulan veri tabanı sanayi şirnoloji Bakanlığı tarafından hazır ketleriyle paylaşılacak. lanan eylem planında yer alan bal Temel vergi mevzuatı yenizı başlıklar şöyle: lenecek. Tüm sektörler dertli Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi yüzde 1.1 azalarak ekim ayında 98.3 değerine düştü. Perakende ticaret sektörü güven endeksi yüzde 0.1 artışla 103.9 değerine yükseldi. inşaat sektörü güven endeksi yüzde 2.4 azalarak 81.6 değerine düştü. Garanti’den 2.4 milyar TL kâr Ekonomi Servisi Garanti Bankası, yılın ilk 9 ayında, 214.9 milyar TL aktif büyüklüğüyle 2.4 milyar TL net kâra ulaştı. Bankanın konsolide olmayan finansal tablolarına göre, Garanti, nakdi ve gayri nakdi krediler aracılığıyla ekonomiye 165 milyar 787 milyon 785 bin TL destek sağladı. Bankanın özkaynak kârlılığı yüzde 14,0; aktif kârlılığı yüzde 1.6 seviyesinde gerçekleşti. Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, KOBİ’leri desteklemeye devam edeceklerini söyledi. Garanti, konsolide finansal tablolarına göre ise 240 milyar 770 milyon 770 bin TL aktif büyüklüğe ulaştı. Garanti’nin mevduat büyüklüğü 126 milyar 543 milyon 101 bin TL seviyesine ulaşırken, nakdi ve gayri nakdi krediler aracılığıyla ekonomiye 177 milyar 718 milyon 104 bin TL destek sağladı. Bankanın yılın ilk 9 ayındaki konsolide net kârı, 2 milyar 862 milyon 21 bin TL oldu. Yapı Kredi mevduatta büyüdü Ekonomi Servisi Yapı Kredi, 2014 yılının 9 aylık dönemini 1 milyar 442 milyon TL net kârla tamamladı. Aktif büyüklüğü 182 milyar liraya ulaşan bankanın toplam gelirleri yüzde 6 artışla 6 milyar 288 milyon liraya yükseldi. Toplam kredileri sektör ortalaması olan yüzde 13’e kıyasla yüzde 17 artış göstererek 115.8 milyar TL’ye, kredilerdeki pazar payı 40 baz puan artarak yüzde 9.9’a yükseldi. TL cinsinden işletme kredileri yüzde 34, bireysel ihtiyaç yüzde 34 ve konut kredileri yüzde 11 arttı. Toplam mevduat hacmi yüzde 16 oranında artarak, sektör ortalaması olan yüzde 7’nin oldukça üzerinde bir büyüme gösterdi. Böylelikle mevduat pazar payı 70 baz puan artarak yüzde 9.8’e ulaştı. Yapı Kredi Üst Yöneticisi (CEO) Faik Açıkalın, “Bu yıl başlattığımız ve 2020 için belirlediğimiz bir vizyonumuz var. Buna göre bir büyüme stratejisi izliyoruz. Bunun neticesinde kredilerde ve mevduatta pazar paylarımızı artırdık. Ayrıca sene başından bu yana 310 bin yeni müşteriyi Yapı Kredi ile tanıştırdık” dedi. MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI DÖVİZ ALIŞ 2.2357 SATIŞ 28 EKİM 2014 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 2.2398 2.2341 2.2432 1.9759 1.9541 1.9878 2.8408 2.8337 2.8451 3.6135 3.5922 3.6189 2.3610 2.3424 2.3645 1.9961 1.9797 2.0037 7.7848 7.5689 7.9016 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.9631 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ 2.8357 3.5947 2.3459 1.9871 7.6842 1 DANİMARKA KRONU 0.38031 0.38218 0.38004 0.38306 0.30598 0.30915 0.30577 0.30986 0.33763 0.33990 0.33739 0.34068 2.0676 2.0813 2.0599 2.0892 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.59590 0.59698 0.59143 0.60146