Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CMYB
C M Y B
22 EYLÜL 2010 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
DİZİ 9
Ömürler bitti
Devrimci Sol davasõ bitmedi
12
Eylül darbesinin ardõndan, İstan-
bul 1.Ordu Komutanlõğõ 1 No’lu
Sõkõyönetim Mahkemesi’nce 1981
yõlõnda açõlan 1243 sanõklõ Devrimci Sol Ana
Davasõ, 29 yõldõr sürüyor. Devrimci Sol ör-
gütü yöneticileri ve üyeleri hakkõnda, “Ana-
yasal düzeni silah zoruyla değiştirmeye te-
şebbüs”, “örgüt yöneticiliği yapma”, “ka-
mu malına zarar verme”, “polise muka-
vemet”, “pankart asma”, “adam öldür-
meye teşebbüs” gibi çeşitli suçlardan açõlan
dava Metris Baştabya’da başladõ. Sanõklar iki
yõl süresince avukatlarõ ve aileleriyle görüş-
türülmediler.
Duruşmalarda, kalem, kâğõt ve yargõlan-
dõklarõ dava dosyalarõnõ istedikleri için sal-
dõrõya uğrayan sanõklar, tek tip elbiseyi giy-
meyi reddettikleri için duruşmalara don ve at-
letle getirildiler. Mahkeme heyeti ise sanõk-
larõ ‘ahlaka mugayir’ kõyafet giydikleri
gerekçesiyle duruşmalara almadõ. Tek tip el-
bise uygulamasõnõ protesto için yapõlan ölüm
orucu eyleminde 4 tutuklu yaşamõnõ yitirdi.
Sõkõyönetim mahkemesi, sanõklar hakkõnda,
bir idam, 33 müebbet ve binlerce yõlõ bulan
hapis cezalarõ verdi. Davanõn bir numaralõ sa-
nõğõ olan Dursun Karataş, 25 Ekim 1989’da
yaklaşõk 9 yõl hapis yattõktan sonra Sağmal-
cõlar Cezaevi’nden firar etti. Dava 1991 yõ-
lõnda, sõkõyönetim mahkemeleri kapanõnca,
Üsküdar 1. Ağõr Ceza Mahkemesi’ne gön-
derildi. Tutuklu sanõklar da 1991 yõlõnda tah-
liye edildiler. Yargõtay 11. Ceza Dairesi’nde
1999 yõlõnda yapõlan temyiz incelemesinde,
dosyalarõn bulunduğu 31 çuvaldan 19. çuvalõn
kayõp olduğu, yaklaşõk 400 klasörden oluşan
davanõn 100 klasörünün bulunamadõğõ tespit
edildi. Ceza dairesi, iddianame ve ifadeler gi-
bi önemli belgelerin aslõnõn kaybolmasõ ne-
deniyle davayõ bozdu. Yeniden yargõlama
Üsküdar 1. Ağõr Ceza Mahkemesi’nde 11 Ni-
san 2005’te yeniden başlandõ. Esas hakkõn-
daki görüşünü açõklayan cumhuriyet savcõ-
sõ, Devrimci Sol örgütünün lider kadrosun-
da bulunan Dursun Karataş’õn da aralarõnda
yer aldõğõ 163 sanõk hakkõnda ceza istedi. Sa-
nõklar ve avukatlarõ ise tüm sanõklar hakkõnda
beraat kararõ verilmesini talep ettiler. Mah-
keme, 15 Aralõk 2009’da davayõ sonuçlan-
dõrdõ.
Yargıtay incelemesi sürüyor
39 sanõk, 765 sayõlõ Türk Ceza Kanunu’nun
146/1. maddesi uyarõnca, “Türkiye Cum-
huriyeti Teşkilatı Esasiye Kanunu’nun ta-
mamını veya bir kısmını tağyir ve tebdil
veya ilgaya ve bu kanun ile teşekkül etmiş
olan Büyük Millet Meclisi’ni ıskata veya
vazifesini yapmaktan men’e cebren te-
şebbüs etmek” suçundan ağõrlaştõrõlmõş mü-
ebbet hapis cezasõna çarptõrõldõ.Dursun Ka-
rataş’õn da aralarõnda bulunduğu, yargõlama
sõrasõnda yaşamõnõ yitiren sanõklar hakkõndaki
dava düşürüldü. Diğer sanõklar hakkõndaki da-
va ise zamanaşõmõ nedeniyle ortadan kaldõ-
rõldõ. Üsküdar 1. Ağõr Ceza Mahkemesi’nde
18 yõl sonra sonuçlanan dava sanõk avukat-
larõnca temyiz edildi. Davaya ilişkin Yargõ-
tay’õn temyiz incelemesi sürüyor.
‘Devrimci Yol’cu 22 sanık
hâlâ yargılanıyor
D
evrimci Yol davasõ, 12 Eylül
darbesi sonrasõnda 18 Ekim
1982’de, Ankara 1 No’lu
Sõkõyönetim Mahkemesi’nde yapõlan
ilk duruşmayla başladõ. 574 sanõğõn
yargõlandõğõ davada, ek iddianameyle
sanõk sayõsõ 723’e yükseldi. 19
Temmuz 1989’da sõkõyönetim
mahkemesi, sanõklardan 7’sine idam,
39’una ömür boyu hapis cezasõ verdi.
Davanõn Yargõtay’daki ilk temyiz
incelemesi 1995’te yapõldõ. Verilen
cezayõ az bulan Yargõtay, kararõ bozdu.
sõkõyönetim mahkemelerinin
kapanmasõ üzerine yargõlama, 1996
yõlõnda Ankara 6. Ağõr Ceza
Mahkemesi’nde başladõ. Yaklaşõk 6 yõl
süren ikinci yargõlamada sanõklardan
22’si hakkõnda önce ölüm cezasõ
verildi. Sanõklarõn iyi hallerini ve bazõ
sanõklarõn yaşõnõn küçük olmasõnõ
dikkate alan mahkeme, cezada indirime
gitti. Yargõtay’a giden davanõn 257
klasörünün kaybolduğu ortaya çõktõ.
Yargõtay, ölüm cezasõnõn kaldõrõlmõş
olmasõnõ dikkate alarak 22 sanõk
yönünden davayõ ikinci kez bozdu.
2005 yõlõnda üçüncü kez görülmesine
başlanan dava 3 Ekim 2006’da karara
bağlandõ. Mahkeme 20 sanõk hakkõnda
ömür boyu hapis, 2 sanõk hakkõnda da
16 yõl 8 ay hapis cezasõna karar verdi.
Dava üçüncü kez Yargõtay 11. Ceza
Dairesi’nde incelendi. Sanõklarõn
bazõlarõnõn avukatlarõnõn yokluğunda
karar verilmesi nedeniyle savunma
hakkõnõn kõsõtlandõğõnõ göz önünde
bulunduran daire kararõ yine bozdu.
Mahkeme, Haziran 2010’da yaptõğõ
yargõlamada üç yõl önce verdiği kararda
direndi. Sanõk avukatlarõ,
mahkemenin son sözleri dahi
sormadan davayõ bitirdiğini söylediler.
Dosya mahkemenin önceki kararõnda
direnmesi nedeniyle Yargõtay Ceza
Genel Kurulu’na gidecek. 22 sanõk
hakkõndaki yargõlamada, kurulun
vereceği karar belirleyici olacak.
T
ürkiye Komünist Partisi
Türkiye’nin en eski
partisidir. 10 Eylül 1920’de
kurulan parti sürekli takibatlara
ve tutuklamalarla karşõ karşõya
kalmasõna rağmen işçiler ve
aydõnlar arasõnda örgütlenmişti.
Nâzõm Hikmet’in de üyeleri
arõsanda yer aldõğõ parti 12
Eylül darbesinin saldõrõsõndan da payõnõ aldõ. Sendika ve
derneklerde 1970’li yõllarda önemli bir güç haline gelen
Türkiye Komünist Partisi (TKP) üyelerine yönelik,
1981 yõlõnda ülke çapõnda operasyonlar yapõldõ, bini
aşkõn parti üyesi tutuklandõ. Birçok TKP’li işkencelerde
sakat kaldõ, Gayrattepe’de Emniyet Birinci Şube’de
Mustafa Hayrullahoğlu ve Bursa’da sorguda DİSK
Bölge Temsilcisi avukat Ahmet Hilmi Feyzioğlu
öldürüldü.
1981 tutuklamalarõ sonrasõnda başlayan ilk dava TKP
Gölcük davasõ oldu. Partinin merkez komitesi üyesi
Mehmet Aydan Bulutgil’in bacaklarõ kõrõlmõştõ.
Ankara 4. Kolordu Komutanlõğõ 1 No’lu Askeri
Mahkemesi’nde 228 TKP’linin yargõlandõğõ dava 30
Kasõm 1981’de başladõ. Esas hakkõndaki mütalaa ise 18
Kasõm 1983’te verildi. 29 Mart 1985’te açõklanan
kararla 44 sanõk beraat etmiş, 24 sanõk hakkõndaki dava
durdurulmuş, 224 sanõğa ise ceza verilmişti. Ceza alan
sanõklarõn temyiz ettiği kararõn temyiz incelemesi,
Askeri Yargõtay 5. Dairesince, 28 Ekim 1987 yõlõnda
açõklandõ. Daire, Mehmet Aydan
Bulutgil, Ulvu Oğuz, Çağatay
Günel’in de aralarõnda bulunduğu
104 sanõk hakkõndaki mahkûmiyet
kararõnõ onarken, dosyanõn bir
bölümü eksik soruşturma nedeniyle
bozuldu. Sanõk avukatlarõ onanan
mahkûmiyetler için 12 Eylül’ün
olağanüstü hukuk uygulamasõnõn
kabulü olduğunu söyleyerek, Askeri Yargõtay Daireler
Kurulu’na başvurdular. TKP üyeleri, İstanbul,
Diyarbakõr, İzmir ve pek çok sõkõyönetim mahkemesinin
kurulduğu ilde TCK’nin 141. ve 142. maddesinden
mahkemeye çõktõlar. Toplam 3 bine yakõn TKP
üyesinin yargõlandõğõ davalarõn çoğunluğu
mahkûmiyetle sonuçlandõ. Partinin tarihindeki en büyük
tutuklama olan 1981 tutuklamasõna rağmen parti
çalõşmalarõnõ Türkiye’de ve yurtdõşõnda sürdürdü. Ekim
1987’de Türkiye tarihinin en önemli iki sol partisi TKP
ve TİP, kongrelerinde birleşme kararõ aldõ ve Türkiye
Birleşik Komünist Partisi kuruldu. Yasal çalõşma
hakkõnõn kazanõlmasõ kapõsõnõn açõlmasõ için başta genel
başkan ve genel sekreteri olmak üzere TBKP üyeleri
Türkiye’ye dönmeye karar verdiler. Ancak 12 Eylül
döneminin önde gelen ismi Turgut Özal hükümeti
döneminde havaalanõnda gözaltõna alõndõlar, işkence
gördüler ve uzun süre tutuklu kaldõlar. TKP üyeleri
hakkõndaki soruşturma ve mahkûmiyet kararlarõ ancak
141-142. maddelerin TCK’den çõkarõlmasõyla düştü.
Kontrgerillanõn en büyük
operasyonlarõndan birisi
TKP
DAVALARI
1243 sanõklõ Devrimci Sol Ana Davasõ 29 yõldõr
sürüyor. Davaya ilişkin Yargõtay’õn
temyiz incelemesi sürüyor.
Üsküdar 1. Ağõr Ceza
Mahkemesi, 39 sanõğõ
ağõrlaştõrõlmõş müebbet hapis
cezasõna çarptõrdõ. Dursun
Karataş’õn da aralarõnda bulunduğu,
yargõlama sõrasõnda yaşamõnõ
yitiren sanõklar hakkõndaki dava
düşürüldü. Diğer sanõklar
hakkõndaki dava ise zamanaşõmõ
nedeniyle ortadan kaldõrõldõ.
Yarın: 1402’lik öğretim üyeleri
‘Diyarbakır’ı
yaşayanlar
anlatıyor
? 12 Eylül’ün karanlık kuyusu
Pınar’ı şehit
edenler yakalandı
? İstanbul’da operasyon
DİYARBAKIR (Cumhuriyet Bürosu) - 12
Eylül 1980 darbesinin ardõndan işkence ve
insan haklarõ ihlallerinin yaşandõğõ Diyar-
bakõr Cezaevi, kapsamlõ bir sempozyuma
konu oluyor. 25-26 Eylül’de Diyarbakõr’da
“Türkiye Diyarbakır Askeri Cezaevi
Gerçeği ile Yüzleşiyor” adõyla düzenlene-
cek sempozyuma gazeteciler, baro başkan-
larõ, akademisyenler, cezaevinde işkenceye
uğrayanlar katõlacak.
Diyarbakõr Büyükşehir Belediyesi Tiyat-
ro Salonu’nda gerçekleşecek sempozyum,
4 oturumdan oluşacak. Sempozyumun
“Tanıklıklar: Gecenin Karanlığında
Kaybolanlardan Kalanlara” adlõ birinci
oturumun moderatörlüğünü Diyarbakõr Bü-
yükşehir Belediye Başkanõ Osman Bayde-
mir üstlenirken Bedrettin Altun, Haluk
Yıldızhan, Hüsna Kıllı, İrfan Babaoğlu,
Mustafa Yavuz, Mehdiye Özhal Azbay,
Avukat Mustafa Özer, Sakine Arat, Se-
rap Mutlu Doğan, Dr. Serdil Büyükkaya
ve Zülfikar Tak cezaevinde yaşananlarõ
anlatacak. Diyarbakõr Barosu Başkanõ
Mehmet Emin Aktar’õn yöneteceği, “Ge-
cenin Karanlığından Şafak Vaktine:
Toplumsal/Siyasal Etkileri” başlõklõ ikin-
ci oturumda ise eski DEP milletvekili Ley-
la Zana, avukat Ergin Cinmen, Dr. Selim
Ölçer, yazar Orhan Miroğlu ve Dr. Nec-
det İpekyüz konuşmacõ olarak katõlacak.
26 Eylül’deki oturumda ise Doç. Dr.
Ozan Erözden, Prof. Dr. Turgut Tarhan-
lı, ve avukat Fikret İlkiz birer konuşma
yapacak. “Gerçek Yürüyor” adlõ belgese-
lin gösteriminin ardõndan Prof. Dr. Mithat
Sancar başkanlõğõnda, “Gerçeği ve Adale-
ti Arıyoruz” başlõklõ son oturum gerçek-
leştirilecek. Bu oturumda ise eski Diyarba-
kõr Barosu Başkanõ Sezgin Tanrıkulu, Fi-
kret İlkiz, Prof. Dr. Gencay Gürsoy, BDP
Genel Başkan Yardõmcõsõ Gültan
Kışanak, gazeteci-yazar Hasan Cemal,
gazeteci Mete Çubukçu, Dr. Mehmet Be-
karoğlu konuşmalar yapacak. Ardõndan
gazeteci Celal Başlangıç, Esen Arslando-
ğan, Yard. Doç. Vahap Coşkun, Süley-
man Bilgiç ve gazeteci Yıldırım Türker
ile Yunus Bircan’õn raportörlüğünü yap-
tõklarõ sonuç bildirgesi açõklanacak.
CEZAEVİ MÜDÜRÜ
YARGILANMAK İSTEDİ
İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) -12
Eylül döneminde Erzurum-Ağrı-Kars-Art-
vin İlleri Sıkıyönetim 2 Numaralı Askeri
Cezaevi Tutukevi ve Gözetimevi Müdürü
olarak görev yapan Kıdemli Topçu Yüzba-
şı Bektaş Tufan Güneş, İzmir Karşıyaka
Cumhuriyet Başsavcılığı’na dilekçe vere-
rek hakkında soruşturma açılmasını istedi.
12 Eylül darbesiden sonra cezaevlerinde
görev yapan ve daha sonra istifa eden Gü-
neş, dilekçesinde, “1982 Anayasası’nın kal-
dırılan geçici 15’inci maddesinin 2. fıkrası
kapsamında bulunmam nedeniyle, yüzde
58 ‘evet’ oyuyla yansıyan halk iradesine ve
yaratılan beklentiye duyarlı olarak; kendi
özgür irademle yargı huzuruna çıkmak ve
hesap vermek istiyorum” dedi.
İstanbul Haber Servisi - İstanbul’da, PKK
terör örgütüne yönelik düzenlenen operas-
yonda, İskenderun’daki Deniz İkmal Ko-
mutanlõğõ’na saldõrõ olayõna karõştõğõ iddia
edilen 9 kişiden ikisi tutuklandõ.
PKK’ye yönelik operasyonlarda, İstan-
bul’da eylem hazõrlõklarõ içerisinde olduğu
belirlenen 1 kişi ile bu kişiye yardõm ve ya-
taklõk ettikleri öne sürülen 8 kişinin gözal-
tõna alõndõ. Zanlõlarõn, 29 Mayõs’ta, Ha-
tay’da faaliyet gösteren bir maden ocağõnõ
basarak 1 güvenlik görevlisinin şehit edil-
mesi 2 güvenlik görevlisinin de yaralanma-
sõ, 31 Mayõs’ta, İskenderun’da Deniz İkmal
Komutanlõğõ Askeri Birliği’ne roketatarlõ
saldõrõ gerçekleştirerek 7 askerin şehit edil-
mesi, 6 askerin de yaralanmasõ, 10 Hazi-
ran’da, Osmaniye’de Jandarma Komando
Karakolu’na roketatarlõ saldõrõ sonucu 1 su-
bay eşinin öldürülmesi ile 9 Ağustos’ta,
Alanya’da bir motosiklete bomba konula-
rak patlamasõ sonucu 2’si yabancõ uyruklu
3 kişinin yaralanmasõ olaylarõna karõştõklarõ
belirtildi. 9 kişiden 6’sõ serbest bõrakõlõr-
ken, 3 kişi adliyeye sevk edildi. Mahkeme-
ye çõkarõlan zanlõlardan Abuzer D. ve
Nedret A. tutuklandõ. Abuzer D.’nin arala-
rõnda subay eşi Pınar Akdağ’õn da bulun-
duğu 9 kişinin şehit edilmesi olaylarõnõn
hepsine karõştõğõ ortaya çõktõ.