Katalog

.. .. UIkemizde ormanlarıtahripedecckmadencilikyasasıbir gecedeçıktı.Böylesinegeleceğimiziolumsuzctkilcyenve etkileyecekolan olumsuzhaberleringölgesindebaşlayan3. ÇevreHekimliğiKongresi200kadarbilimadamıvekararverici düzeydebürokratınkatılımıilegerçekleşti. Kongre,AdnanMenderesUniversitesiHalkSağlığıAnabilim Dalıevsahipliğinde,HacettepeUniversitesiveGülhaneAskeriTıp AkademisiHalkSağlığıAnabilimDallarınındesteğiile23-25Haziran 2010tarihleriarasındaAdnanMenderesUniversitesiDidimSosyal TesisleriveUygulamaAlanı’ndagerçekleştirildi.Kongre’deçevre- sağlık-toplum hekimilişkilerielealındı.Kongrekapsamında“Çevre SağlığındaAraşrımsaYöntemleriKursu”,“Çevre SağlığıÇiılışm>’? yapıldı.Kongre’deçevrehekimliğikavramıveuygulamaları, geneciğideğiştirilmişorganizmalar(GDO),suvesağlık,kronikhastalıkların çevreile ilişkisi,çevreninçocuksağlığıüzerineetkisi,küresel ısınmaveyarattığıçevresorunları,metalvealtınmadenciliğinin sağlıküzerineetkisi,kentlerdehaşeremücadelesigibipekçokkonuda çevreninsağlıkileilişkisikapsamlıbirşekildeelealındı.Tütün kontrolüileilgiliyasaldüzenlemeler“Sigara0eI Oturumu”ndatartışıldı. Ayrıcaüçyabancıdavetlikonuşmacı“YapıMaizemelerindeki DoğalRadyoaktiviteYoğunluğununincelenmesi”,“KordonKanındaki PAH-DNAKalıntılarınınFetalGelişimÜzerineEtkisi”ve“Ülke sağlıkpolitikalarındaçevresağlığıkonusu-Sırbistanörneği” konularındakapsamlıbilgivererek,deneyimleriniveyaptıkları çalışmalarıpaylaşdılar.BalkanÇevreBirliği(B.EN.A)toplantıyakatılarak bilimseldestekverdi. 11kkezbukongredeçevrehekimliğikavramınınhalksağlığı uzmanları,ailehekimlerivetümklinisyenhekimlerilebirlikte tartışıldığıbirplatformyaratıldı.Kongreninanaçıktısı“çevre,çevre sağlığı,çevrehekimliği”kavramlarınıntamolarakyerineoturtulması vemüfredatlarınbudoğrultudageliştirilmesiiçinortakkararlılık oldu.Sağlıkveçevresektörüilesağlıkalanındatümuzmanların ortakbirdilihtiyacıolduğuortayaçıktı.Alınankararlardanbazıları: Çevresağlığıvehekiınliğininkapsamınınçakgenişolması nedeniyleen azikiyıldabir,tümtaraflarınveriskgruplarınında katılımıylakongreyapılması,Çevresağlıkilişkisiniortayakoyacak çnlışmalaragereksinim,Illerinçevresağlığısorunlarıveçüzüm önerilerinintartışılacağıortamlaryaratılması,Klinikhckimlerinin dahafazlakatılımınısağlayacakkoşullarınyaratılması,Yeniçevresel kirliliğininyaratılmamasıiçinçabaharcanması,Kadın,çocuk yaşlıetkilenimlerinidikkatalarak,günümüzdekonulansınır değerlerinyenidendüzenlenmesi,Çevreselşiddetvesosyalçevreden etkileninıvemüdahalelerçevresorunudurvetoplumunbunlardan korunması. BaşkanıProf.Dr.ÇağatayGülerı“Çevresel etkilenimdeetkiningecikerekortayaçıktığını,çoketmenliolduğunu veetkileniınekarşıöneıuliduyarlılıkfarklılıklarıolduğunu”vurgu- ladı.Güler, öyküsüalınmasınınöneminedeğindi.Gülerhalk sağlığıalanındaenyaygınyararlanılankitaplarınbaşındagelenM. JohnLast’ınkitabından“Endüstriyelyada ticarigelişme,bir nükleersantral,l,irpetrolrafinerisi,açıkkömürmadeniveyadiğer çevreyezararverenetkinliklerinolasıçevreselzararıileilgilikuşku bulunduğunda,ihtiyatlılıkilkesigereği,giderekartanoranda,en çak etkilenecekkişivetopluınlarınlehinedavranılmalıdır.Bu, kuşkusuzzararvermemeetikilkesineçokbenzemektedir”alıntısınıaktardı veÇevreHekimliğiiçintümtaraflarınbirarayaacilengelip güçleriniortayakoymalarınınöneminedeğindi. KongreBaşkanıProf.Dr.ErdalBeşer,kısaca:“ÇevreHekimliği (EnvironmentalMedicine),multidisiplinerbiryaklaşımolup,birey veçevresiüzerineodaklanmakta,tanı,tedavi,korumagibiklasikhc- kimlikuygulamalanyanındaetkensaptamaüzerindeözellikle durmaktadır.Dünyaçevrefelaketinineşiğindedir.Çevrekirliliğinin %50’sison35yıldameydanageldi.Çevrekirliliğiözündeinsan kirliliğidir.Plansızendüstrileşme,sağlıksızkentleşme,nükleerdenemeler, bölgeselsavaşlar,tarımdakimyasallann kullanımı, sağlıksıznüfusartışıvb.çevretahribatınınen önemlinedenleri arasındadır.Çevretahribatınereniyleyılda11milyonçocukhava kirliliğindenölüyor,l milyardanfazlakişitemiziçmesuyundanyok- sun,her gün5binkişikirlisudanölüyor. iklim değişikliğive beraberindegetireceğisağlıksorunları: Vektörkökenlihastalıklar(KırımKongohastalığıvb),ishalli hastalıklar,kuşgribi,koleragibisalgınhastalıklar,malnütrisyon, yaşlıve çocukölümlerivb artacak.Çevreşuandaüstdüzeydetahrip olmuşdurumda.Belkienfazla5-10yıliçindetümdünya düzeyindeetkinönlemleralınırsaçevrefelaketigeridöndürülmeye başlanabilir.Yoksageriyedönüşüolmayanbir evreyegirilmeküzere. 2050’denüfusumuzun95-100milyonolacağıöngörüldüğünegöre, kişibaşınadüşeceksuyeterliolmayacak.” Çevreyiaşırıtahripetmiş/edenülkelerinhızlaçevretahribine sonvermeleri,temizenerjilerebüyükyatırımlaryapmaları,gelişmekte olanülkeleredekarşılıksıztemizenerjiyatırımlarıyapmalarıve çevreyidahafazlakorumayaodaklanmalarıgerekir. Prof.Dr.AliOsmanKarababa:“işletilenaltınmadenleribüyük vegeridönülemezçevrevesağlıktahribatlarıyaratıyor,çskanlan altınınancak%Z’sininülkemizekalıyor.Bukonudahaayrıntılıele alınmalı.” Prof:Dr.GürhanFişek,“Çocukişçiliğiveçevresağığı”sunusunda “Çalışançocuklarınbayramolarak23Nisanıdeğilde 1Mayısı kutlanialarıgerektiğini”belirterek,büyümeyaşındakikörpebedenlerin maruzkaldığıolumsuzkoşullarıortayakoydu. Sigara Ozel oturumunda konuşan Prof.Dr. Nazmi Bilir, “Ulkemizdekapalıyerlerdesigaraiçiminiengelleyenyasanın yararlarını,sigaraiçmeprevalansınınhızlaazaldığını,ancakyasayı delmeçabalarınıntütüncekelleritarafindandesteklendiğini,uyanık olunmasıvesağlambirduruşsergilenmesigerektiğini”vurguladı. Dı. iLke! Inme en çokbeynive kafatasındakidiğer merkezsinirsistemiorganlannıbesleyen ataıdarnarlardatıkanmaveyakanamaile ortayaçıkanbirdurum.Batıülkelerinde,erişkinde ölümnedenleriarasındaüçüncüsırada.Japonya veÇin’deisebaştagelenölümnedeni.Sağ kalanlardainmeninizleriuzunbirdönem süregidiyorveyaüstüneyeniinmeolaylarıbiniyor. Dolayısıylaönemlibirhalksağlığısorunu. inme genel olarakbir yaşlılıkhastalığı. Yetmişyaşınüzerindegörülmesıklığı katlanarakartıyor.Ancakdahaküçükyaşlardada görülüyor.Aslında,inmegörülenherdörtkişiden biri,65yaşınaltında. Diğerbaşlıcariskoluşturannedenler arasındasigarakullanımı,yüksektansiyon,şeker lıastalığı,şişmanlık,koronerkalphastalığı (damarsertliği)ve atrialfibrilasyon(Kalbin kulakçıklarınınnormalinçoküstündevedüzen- sizkasılmasısonucu ortayaçıkanritim bozukluğu.)yeralıyor.Bunlardansigara,yüksek tansiyon,şekerhastalığı,şişmanlıkgibinedenler aynızamandakoronerkalphastalığınında nedenleri.Buyüzden,koronerkalphastalığıiçin başta gelenrisklerdenolan kan yağlarındaki anonnallikler,özellikledekolesterol yüksekliğiacabainmedederoloynuyormu,sorusu yersizdeğil. KAN YAĞLAR!VEDAMAR SERTLİGI Kanyağlarındakiyüksekliğinkoronerkalp hastalığınınbaşlıcanedenlerindenolduğuiyi biliniyor.Kanyağlarıiçinderiskfaktörüolaraken iyibilinenikolesterolyükseldiği.Kolesterol, gerekortayaşta,gerekseyaşlılıktadamarserdiğini arttırıyor.Kolesterolde100 mililitrekanda her40niiligramlıkazalmadamarsertliğine bağlıölümleri40—50yaşarasındayarıyarıya,50 —60yaşarasındaüçtebiroranında,60—70yaş arasındaisealtıdabiroranındaazaltıyor. Elbettebununistisnalandaolur.Çünkü kolesterolyüksekliğitek başına etken değil. Yukarıdadadeğindiğimizgibisigara,şişmanlık, yüksektansiyon,şeker hastalığı,soyaçekiın vb.başkaetkenlerdevar.Ayrıcakolesterolün tümündençok,fraksiyonlarıönemli. Artıkçokiyibilindiğigibi,damarsertliği- neyolaçan“KötüKolesterol”(LDLkolesterol) vebunakarşıkoruyucu“İyiKolesterol”(HDL kolesterol)var. Bunlarıntümübirden değerlendirilmeli.Hatta sondönemlerdetotal kolesterol/iyikolesteroloranınınönemine dikkatçekiliyor.Bununyanısıra,küçükveyoğun LDLolarakadlandırılankötükolesterol fraksiyonu,çokdahatehlikeli,kibukolesterolfaik- e. . 3. Çevre HekimliğiKongresi EInme Hindistan’dal984yllındameydanagelenvedünyanınenbüyüksanayikazalarındanolan15binölüve600 1(OleSterOlbinkişininsağlıksorunlarıyaşadığıBhopalfaciasıileilgilidava26yılsonrasonuçlandı.Sadece7kişi 2’şeryılhapiscezasıalırkentarımilacıfabrikası“UnionCarbide”de500binrupi’likcezaaldı.Bakalım • 1 • 1 BP’nincennetköşesiMeksikaK6rfezi’ndekipetrolkirliliğinasılsonuçlanacak?ProLDr.ErdalBeşer,AoÜHalk • ılışiKısı.SağlığıAnabilimDalıBaşkanı.ADI)SürekliEğitimMerkeziMüdürü-Aydın,KongreDüzenıemeKuruluAdına • Beklentive paradoks + ..... . • • . . e . e . . . . . . . . . . . . • e e • . . . . . . . . . . . • e e e • . . e . . e c..J E E0, 1- 0, 1- -b .