Katalog

? Rasih Nuri İleri (Yazar): Geriye kalmak zor. Uğur Mum- cu gittiğinde yeri boş kalacak di- ye yazmõştõm böyle bir deftere. Turhan da böyle, sonsuz bir elem kaldõ 90’lõk kalbimde. Fazla ya- şamak da zor bir şey. Geri kalan sadece sevgi ve kederler. Hepini- zi çok seviyorum, özlüyorum, eski günleri, güzel, laik vatanõ- mõzõ gençliğimizdeki umudu. Yine o günler gelecek. ? Orhan Karaveli (Araştõr- macõ-Yazar): 27 Nisan 1950 tarih- li Yeni istanbul Gasetesi’nde sen- den söz ederken “Uluslararası boyuttaki çizgileriyle dikkatleri üzerinde toplayan TURHAN” demiştim. Tam 60 yõl önce! Segili Turhan nur içinde yat... ? Ethem Çalışkan (Sanat- çõ): Bilhassa kimsesizin kimsesi Cumhuriyet’e ve herkese, her şeye, kaleme, kâğõda, mürekke- be başsağlõğõ diliyorum. ? Hüseyin Takman (Alevi Bektaşi Eğitim Kültür Vakfõ Başkanõ) : Sevginin o kadar çok olsun ki gerçek dostluklar onun üzerine kurulsun. ? Osman İnci (Eski Trakya Üniversitesi Rektörü): Düz çizgi- nin düzgün insanõ, Türk mizahõnõn ustasõ, karikatür sanatõnõn duayeni, çizgilerin anlamõnõ çözerek büyü- düğümüz üstad, uğurlar olsun.. ? Ülkü Anıl (Atatürkçü Dü- şünce Derneği Kadõköy Şube Başkanõ): Üstün bir zekâ muhte- şem bir gözlem gücüyle çizgiye döken gerçek aydõn ve gerçek Atatürkçü Turhan Selçuk... Uğurlar olsun sana. ? Özay Erkılıç (Sanat ta- rihçisi): Keskin gözlem ve usta- ca kurgulanmõş benzersiz anla- tõm biçimiyle çok farklõydõ. Onu çok sevdim ve özleyeceğim. ? Hüseyin Düzenli (Araştõr- macõ yazar): İyinin, güzelin, doğ- runun, aydõnlõğõn düşmanlarõnõ çi- zerken onlarõn yani düşmanlarõnõn da insan olduğunu unutmadõn. ? Özcan Işıklar (Silivri Be- lediye Başkanõ): Sana saygõlarõ- mõzõ sunmaya ve minnetle uğurlamaya geldik. ? Fırat Aykut (Eski Ça- talca Belediye Başkanõ): Seni örnek alarak izledik. Bundan sonra da õşõğõnda yürüyeceğiz. ? Ali Daşdan (İnşaat İşçisi): O aslõnda Atatürk dev- rimci mücadelesinin önderlerin- den biriydi. Faşizme karşõ duru- şuyla bir önderdi. 12 Mart’larõ ve 12 Eylül’leri yaşamõş ve iş- kenceye karşõ direnişiyle bir ön- derdi. Bu devrimci önderi say- gõyla anõyorum. Yeri doldurula- maz ama gelecek gençlik yerini dolduracaktõr. Anõsõ mücadele- mize örnek olsun. Yaşasõn dev- rim şehitleri ve onun önderleri. CMYB C M Y B 14 MART 2010 PAZAR CUMHURİYET SAYFA HABERLER 11 “Bugün size bayrağõmõzõ zor yeti- şir yüksek bir yere asan değerli bir sanatçõmõzdan söz etmek istiyorum: Turhan Selçuk. Turhan karikatür- de büyük bir başarõ daha kazandõ ve Türkiye’nin sanat bayrağõnõ yüksek- lere çekti. En değerli Avrupa kari- katürlerini toplayan bir albüm yapõ- lacak, Bu albüm Amerika’da basõla- caktõ. Biri İtalya’da, biri Amerika’da iki elemeden geçecekti. Bu elemeler- den geçmek, sõrat köprüsünden geç- mek kadar zordur. Şimdi albüm elimiz- de. Renkli kapağõnõ süsleyen dört kari- katürden biri de Turhan’õndõr... Büyük övünç duyuyorum, sizlerin de bu başarõ- dan övüneceğinizi umuyorum. Türk bay- rağõ işte böyle yüceltilir.” Aziz NESİN (Akşam, 1959) Çizgide özlülük “Turhan Selçuk karikatür- de bir aşamadõr. Türk karika- tür sanatõnda yeni bir döne- min öncülüğünü yapan ve Türk halkõnõn yüce mizah gü- cünü, Nasreddin Hoca’dan sonra bir kez daha dünyaya tanõtan sanatçõlarõmõzdandõr. Çizgide de, sözde de özlülüğü sõnõrõna vardõrmõştõr. (...) Bülent ECEVİT (1974) “Günümüzün mizahõnda hedef, güldürücü olmak değildir. İtalyan tenkitçileri, mo- dern mizah anlayõşõnõn en iyi örnekleri arasõnda bir Türk karikatüristinin eserlerini de gösteri- yorlar. (...) Türk sanatçõ- sõ Turhan Sel- çuk’un sergide teşhir edilen bir karikatürü de bu mizah anlayõşõnõn en iyi örnekle- rinden biridir. Bu karikatür- de, su altõn- da balõk avõna çõ- kan bir balõkçõ, zõpkõnõ su üzerinde yüzen bir ör- değe nişanlamaktadõr. Düşünün bir kere, zõpkõ- nõ yiyen ördek ne kadar afallayacaktõr! İşte bu karikatürün mizahi un- suru bu şaşkõnlõktadõr.” New York Herald Tribune’den, Dünya (1956) “Steinberg’in ortaya attõğõ yenilik henüz kökleşmeden Türkiye’de eski tarz karikatür çizen büyük mizahçõ Cemal Nadir vefat et- mişti. Onun bu sahada bõraktõğõ boşluğu yaşõ 20’nin civarõnda olan, çoğu büyük üs- tada talebelik etmiş gençler doldurmaya hazõrlanõyordu. Henüz çocuk sayõlacak bu gençlerden biri kõsa zamanda sivrilecek, Steinberg’in inkõla- bõnõ memleketimize getiren öncülerden biri, birincisi olacaktõ. Bu gencin adõ Turhan Sel- çuk: Turhan, modern karikatür anlayõşõna cesaretle sarõldõ. Kimse onun Türkiye’de ba- sit piyasa anlayõşõnõ yeneceğini um- muyordu. Kimse onun ‘çizgi ile mi- zah’õ Türkiye’de sevdirebileceğine inanmõyordu. Fakat Turhan başardõ. Modern karikatür anlayõşõnõn çizgide, konuda, üslupta aradõğõ bütün yenilikle- ri tatbik etti ve büyük rağbet gördü, ge- niş takdir kazandõ. Şöhreti kõsa zamanda bütün dünyaya ya- yõldõ. Girdiği beynelmilel sanat yarõşmalarõn- da derece kazandõ. Karikatürleri dünyanõn en büyük mizah dergilerinde yayõmlandõ, beynel- milel sergilerde teşhir edildi. Turhan artõk yalnõz karikatürde değil, bütün sanat kolla- rõnda pek az vatandaşõmõza nasip olmuş bir şöhrete sahipti. Bizim sütunlar dolusu makalelerde izahõnõ beceremediğimiz fikirleri bir- kaç çizgi ile belirtiveren, çok defa ke- limelere ihtiyaç hissetmeyen Turhan için sütunlar dolusu yazõ yazmak ha- talõdõr. Zira size sunmakta iftihar duyduğumuz şu albümün sayfalarõ- nõ çevirdikçe karşõnõza çõkacak olan çizgiler başkasõ tarafõndan methiyeye muhtaç olmayan kudrete sahiptirler.” Abdi İPEKÇİ, (1962) Şaşkınlık... Kelimelere ihtiyaç duymadan... “Turhan Selçuk’un Hal ve Gidiş Sõfõr’õ çok konulu bir derleme. İki bölümlük kitabõn birinci bölümü yurt ve dünya sorunlarõnõn taşlamasõ, ikinci bölümü de kendi yarattõğõ bir ti- pin, ‘Politikacõnõn Mace- ralarõ’dõr. Günlüklerde kõ- sa bir anlõğõna bakõlõp ge- çilen bu karikatürler, şim- di topluca elinizin altõnda- dõr. Daha bir ilgiyle, daha bir uyanõklõkla baktõğõnõz- da, Turhan’õn büyüklüğü- nün hemencecik farkõna varacaksõnõz. Turhan bir şimşek çakmasõnda, bir yalanda -o kadar kõsa bir sürede- size gerçeği göste- rip üzerinde düşünmeye yöneltecektir.” Tarık DURSUN K. (Milliyet, 1969) Güle güle Turhan Selçuk Ünlü çizer vasiyeti doğrultusunda bugün Hacõbektaş’ta toprağa veriliyor Sanat bayrağını yükseltti K arikatür dünyasõnõn usta ismi, “Abdülcanbaz” karakterinin yaratõ- cõsõ, çizerimiz Turhan Selçuk’u (88) bugün vasiyeti doğrultusun- da Nevşehir’in Hacõbektaş ilçesinde sonsuzluğa uğurluyoruz. Sel- çuk, saat 12.00’de düzenlenecek törenin ardõndan Çilehane’de toprağa veri- lecek. Turhan Selçuk 11 Mart Perşembe günü kaldõrõldõğõ Maslak Acõbadem Hastanesi’nde karõn içi aort damarõnõn yõrtõlmasõ sonucu gelişen multi organ yetmezliği nedeniyle yaşamõnõ yitirmişti. Siyaset, sanat ve edebiyat dünyasõnõn seçkin isimleri, Turhan Selçuk’un ölümünü aydõnlan- ma devriminin büyük bir kaybõ olarak değerlendirdi. SELÇUK İÇİN AÇILAN DEFTERE ÖZLEM DOLU MESAJLAR YAZILDI Sonsuz bir elem kaldõ kalbimde Avukat Turgut Kazan, yazar Mu- zaffer İlhan Erdost, avukat Alp Selek, işadamõ İnan Kıraç, Sevinç İnönü, Nükhet İpekçi İzet, Engin İzet, Eşber Yağmurdereli, Ayla Akbal, Osman Şa- hin, Menderes Samancılar, Sadık Gür- büz, Yavuz Top, İsa Çelik, Tuncer Cüce- noğlu, Aydın ve Nilgün Ilgaz, Öner Civavoğ- lu, Rahmi Saltuk, Prof. Rona Aybay, Prof. Ayhan Alkış, Prof. Mete Tapan, Doğan Hasol, Doç. Dr. Gülşen Gülmez, Yalçın Doğan, Ke- nan Tekdağ, İzzet Sedes, Hikmet Altınkay- nak, eski TGS Başkanõ Ziya Sonay, Necati Doğru, Mete Akyol, Prof. Dr. İsmail Avcı, Ümit Gürtuna, Fatih Altaylı, Yalçın Bayer, Nazır Şentürk, Uğur Büke, Halit Kıvanç, Murtaza Çelikel, Naci Karaman, CHP millet- vekilleri Mustafa Özyürek, Çetin Soysal, DSP milletvekili Süleyman Yağız, bağõmsõz millet- vekili Ahmet Tan, eski CHP Milletvekili Bü- lent Tanla, eski Çalõşma Bakanõ Yaşar Oku- yan, eski Spor Bakanõ Fikret Ünlü, emekli Kurmay Yarbay Talat Turhan, CHP İstanbul İl Başkanõ Gürsel Tekin, Kadõköy Belediye Baş- kanõ Selami Öztürk, Beşiktaş Belediye Başkanõ İsmail Ünal, Esenyurt Kurucu Belediye Başka- nõ Gürbüz Çapan, DİSK Genel Başkanõ Süley- man Çelebi, DİSK Başkan Yardõmcõlarõ İsmail Yurtseven ve Ali Cancı, Eski TGC Yönetim Kurulu üyesi Seçkin Türesay, 68’liler Vakfõ Başkanõ Sönmez Targan ve üyeleri, eski DİSK Genel Başkanõ, DİSK kurucularõndan Necmet- tin Çavdargil, Tekstil-İş Sendikasõ Başkanõ Rıdvan Budak, Sabahat Türkler, Şişli Başkan Yardõmcõsõ Vasken Barın, SHP eski İstanbul İl Başkanõ Beyzade Özkahraman, eski milletve- kili Ahmet Güryüz Ketenci. Tan Oral, Ercan Akyol, Erdoğan Bozok, Raşit Yakalı, Selçuk Kulaksız, Metin Üstündağ, Tayfun Akgül, Cevat Özer, Ergin Gülen, Canol Kocagöz, Mustafa Bilgin, İbrahim Tapa, Akdağ Say- dut, Ahmet Erkanlı, Kemal Urgenç, Orhan Önal, İsmet Lokman, Turgut Çeviker, Gür- büz Doğan Ekşioğlu, Erdoğan Başol, Koç Topluluğu adõna Temel Atay, Lemi Çelik, Eski TSYD Başkanõ Onur Belge, TGC Yönetim Ku- rulu Üyeleri Orhan Ayhan, Doğan Satmış, Milli Olimpiyat Komitesi Başkanõ Togay Ba- yatlı, Mustafa Sağlamer, Mustafa Öztoprak, Kerem Çalışkan, eski Bakõrköy Belediye Baş- kanõ Yakup Akyüz, Prof. Dr. Uğur Alaca- kaptan, Rüştü Erata, ressam Cemal Ak- yıldız, eski DGM Başsavcõsõ Nuh Mete Yüksel, Çerkezköy Cumhuriyet Savcõsõ Mehmet Fey- yat, yazarõmõz Meriç Velidedeoğlu, eski DGM Savcõsõ Mete Göktürk, Türkiye Gazeteciler Ce- miyeti Kurul Üyesi Seraceddin Zıddıoğlu, Trek Turizm Yönetim Kurulu Başkanõ Fikret Gürbüz, ressam Ethem Çalışkan, Salih Sön- mezışık, Mustafa Dolu, Hüseyin Yıldız, Mu- harrem Yağbasan, Ali Rıza Erkan. Bağış ve çelenk gönderenler CHP lideri Deniz Baykal, DSP lideri Ma- sum Türker, İşçi Partisi lideri Doğu Perinçek, Eski İskân ve Bayõndõrlõk Bakanõ Onur Kum- baracıbaşı, işadamõ Ali Koç, Sanatçõlar Yıldız - Müşfik Kenter, İstanbul Barosu Başkanõ Mu- ammer Aydın, TOBB Başkanõ Rifat Hisarcık- lıoğlu, Milliyet gazetesi, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Ataşehir Belediyesi, Mimarlar Odasõ Genel Merkezi, Mimarlar Odasõ İst. Büyükşehir Kent Şubesi, ÖDP, Ataşehir Belediye Başkanõ Battal İlgezdi, Karikatürcüler Derneği, Prof. Dr. Osman İnci, ÇYDD Genel Merkezi Yöne- tim Kurulu, Nâzõm Hikmet Kültür Merkezi, Ga- zeteciler Cemiyeti Başkanõ Nazım Bilgin, Mis Group Yönetim Kurulu Başkanõ Cevat Turan, Gazeteciler Sosyal Dayanõşma Vakfõ, Koç Aile- si, Şişli Belediye Başkanõ Mustafa Sarıgül, Es- ki Kültür Bakanõ İstemihan Talay, Genco Er- kal-Dostlar Tiyatrosu, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Avrupa Türk Gazete- ciler Birliği, Atatürkçü Düşünce Derneği Sarõyer Şubesi, Eremektar Ailesi. Osmanoğlu Ailesi, Gazeteciler Sosyal Yardõmlaşma Derneği, Bedri Koraman, YTÜ Sanat Tasarõm Fakültesi Deka- nõ Nükhet Güz, Ohannes Şaşkal, Can Kıraç, İstemihan Talay, Alacakaptan Ailesi, Turgut Bozkur, Tangül Bilgehan, Prof. Bektaş Açık- göz, MÜ Güzel Sanatlar Fa- kültesi Dekanlõğõ, K. Çamlõk Sitesi C/2 sakinleri, Didem Demirkent, Güneri Mete Artunkal, Sırrı Kulu, Vicdan Akın, Gazi Sevinç, ADD Sarõyer Şubesi, Hay- dar Aksu, Şükrü Genç, Eremektar Ailesi, Müjdat Gezen, Erhan Işık, Prof. Mustafa Zengin, Altınok Öz, Murat Karayalçın, Ateş Ünal Erzen, Mustafa Değirmenci, Prof. Yıl- maz Büyükerşen, Hasan Akgün, Öztoprak Ai- lesi, Hamdi Sedefçi, Yüksel Çengel, Hürriyet Gazetesi, Ruhat Mengü, Macit Özcan, Prof. Mustafa Akaydın, CHP İstanbul Kadõn Kolu ve Gençlik Kolu, Mimar Alaattin Kösezer, Kandil Yalaz Ailesi, Prof. Kadriye Yalaz, Bülent Tanık, Aziz Kocaoğlu, Cevat Durak, Trek Turizm Yönetim Ku- rulu Başkanõ Fikret Gürbüz. YARSAV Kurucu Başkanõ Ömer Faruk Eminağaoğlu da gönderdiği mesajda “Öz- gürlük ve demokrasiyi çi- zerken aydınlığı da gös- teren Turhan Selçuk’un yeri asla doldurulama- yacaktır” dedi. Sevenleri yalnız bırakmadı “Ben piyasa yerleri içinde en çok, çocukluğumun anõlarõna yer- leşen Pangaltõ’yõ sevdim; Harbi- ye’den Şişli’ye giden tramvay cad- desi sola doğru Kurtuluş’a kõvrõlõr- dõ; bu yana sapmadan Osmanbey’e dek yürürseniz, piyasa pistini bir boydan bir boya aşmõş olurdunuz. Bu piyasanõn da en güzel kõzlarõn- dan biri ceylan gözlü, kadife tenli, ince belli Zaruhi idi. Zaruhi şimdi nerede?.. O yitip gitmedi; Turhan Selçuk’un ‘Abdülcanbaz’ çizgi ro- manõnda yaşõyor.” İlhan Selçuk, (2002) Zaruhi Zaruhi S Ö Z Ç İ Z G İ N İ N Bir şimşek çakmasında