Katalog

28 ŞUBAT 2010/ SAY11249 PAZAR İ$'> % • • : E8RA AÇIKGÖZ dost bir ülke kuruyor Y ıl, 1887... Yer, Selanik... Altı yaşında mahalle mektebinde başlayan iki erkek çocugun dostluğunun ölüm döşegine kadar süreceğini kimse tahmin etmiyor henüz. O çocukların, bir ülkenin kuruluşunu saglayacak iki önemli adam olacağını da. Mustafa Kemal Atatürk ve kitaplarda başyaveri diye kısa bir anlatımla geçiştirilen Salih Bozok'un hikâyesi bu. Tabii aynı zamanda, bir ülkenin kurtuluşu için savaşan koca bir kuşagın da Zülfü üvaneli'nin yönettigi "Veda" filmi vizyona girdi. Biz de Mustafa Kemal Atatürk'ün gençliğini ve orta yaşlı halini canlandıran Sinan Tuzcu ve Salih Bozok'u oynayan Serhat Mustafa Kılıç ile konuştuk... - Rollere seçilme hikftyenizle başlayalım mı? Sinan Tuzcu: Sanırım iki ay önceydi, Zülfü Livaneli ile Atatürk'ün babası Ali Rıza Efendi'nin kastı için buluştuk. ikinci görüşmemizden bir ay sonra Atatürk'ü de oynamamı istedi. - Hlç aklınızdan geçmlş mlydl? S. Tuzcu: Yok... Bütün rolleri çok beğendim. Zaten Zülfü Ağabeye de herhangi bir şekilde içinde olmak istiyorum, dedim. llk sordugunda çok heyecanlandım. Yapabilir miyim, dlye sordum. O da yapamayacagını düşünsem teklif etmezdlm, dedi. Tabii hemen Salih Bozok'u kimin oynadıgını sordum. Serhat oldugunu duyunca güzel bir sürpriz oldu. Çünkü zaten sevdiğim, beraber çalışmaktan keyif aldıgım bir arkadaşım. Serhat Mustafa Kılıç: Ben tesadüfen böyle bir film çekilecegini ögrendikten bir saat sonra video çekimine girdim. Ertesi gün, Zülfü Livaneli çagırdı. Salih Bozok'un sadece 30 yaşını oynayacagımı düşünüyordum, bütün yaşlannı oynayacagımı duyunca çok heyecanlandım. Bence bu film, Atatürk, Salih Bozok, üç kadın rolü, bir oyuncunun başına gelebilecek en iyi şeylerden biri. - Atatürk, Salih Bozok hakkında çok konuşulsa da, bu daha çok "bllgi'de kalan bir konuşmadan öteye geçmiyor pek. Slz karakterleri üzerlnlze oturtabllmek İçin nasıl bir hazıriık, arastırma yaptınız? S. Tuzcu: önemsedigim kaynaklardan biri Tek Adam'dı, onu tekrar taradım. Salih Bozok'un anıları zaten senaryonun da yön noktası oldugu için önemli bir kaynaktı. Bir de fotoğraflardan çok yararlandım, bütün Atatürk fotograflarını topladım diyebillrim. Genelde fotoshop'lular ama el degmemiş olanlardan fiziksel ve duygusal bir motif yaratmaya çalıştım. Yine de en çok senaryonun yardımı oldu, Zülfü Livaneli kaynak bir senaryo oluşturmuştu. S. M. Kılıç: Hem bilgi toplama, hem oyunculuk anlamında Zülfü Ağabey çok yardımcı oldu. Bulabildiğimiz kaynaklan toplamamızı söylerken, belgesel çekmedigimizi, amacımızın saat saat tarihi anlatmak degil, Salih Bozok'un gözünden olayları yorumlamak oldugunu da hatırlattı. Bozok'un Atatürk'ün vefa ettigi gün, sıktığı kurşunun iki milimle kalbini sıyırması ve üç yıl daha yaşaması büyük şans. Anılarını o üç yılda yazmış. O kaynaklar çok önemli. Ben de fotoğraf bulmaya çalıştım, ancak Bozok'un fotografları çok az. - En çok ne zorladı slzl? S. Tuzcu: Fiziksel olarak Atatürk'ün canlandırılmasını kişisel gözlemimde oturtmakta zorlandım. Çünkü hep poz vermiş halini, fotograflarını gördük. BBC'nin görüntüsü, Onuncu Yıl Nutku'ndaki görüntüsü var, ancak bunlar da hep önceden hazırlanmış duruşlar, hareketler. Onlardan yola çıkarak, "Hareket halinde olsa nasıl olur"u yaratmaya çalıştım. Göstermemeye çalıştıgı duygusal yogunlugu da beni zorlayan noktalardandı. Izmir'in yanışını seyredip Latife ile konuştugu ve Serhat'la karşılıklı oynadıgımız, annesini bulamadıgı, Bozok'un kendi ailesini getirdigini ögrenince, "Her şeye ragmen sevindim kardeşim" dedigi sahne de zordu. Salih Bozok'un gözünden Atatürk'ün anlatıldığı Veda filmi vizyona girdi. Bu bir dostluk hikâyesi. Atatürk'ün gençliğini ve orta yaşlı hallerini Sinan Tuzcu canlandınyor, Salih Bozok'u ise Serhat Mustafa Kılıç. Gerisini onlardan dinleyelim. S. M. Kılıç: Salih Bozok, mektubuna "Oğlum herhalde dünya üzerinde hiçbir babanın hiçbir ogula yapmadıgı bir hareketle seni derinden yaralamış bulunuyorum. ölen Atatürk bile olsa bir insan ailesine bu fenalıgı yapmaz, diyorsundur. Bu yüzden sana bu mektubu yazıyorum" diyerek başlıyor ya, en zoru buydu. Bir babanın ogluna kendini öldürecegini söylemesi şu anda anlatırken bile etkiliyor beni. Intihara teşebbüs ettiği sahneyi, Atatürk'ün odasından çıktığındaki halini uzun uzun konuştuk Zülfü Ağabeyle. Daha çok Salih Bozok'un hayatında yaptığı şeyi yapmaya, film boyunca bir adım geride durup seyirciye anlatmaya çalıştım. - Yanm asırlık bir dostluğun anlatısıfilm.Pekl, neler almışlar blrblrierinden? S. Tuzcu: Atatürk gülümsemesinden, pozitifliginden, iyi insan ilişkilerinden, iyi ara bulucu oldugundan bahseder Salih'in. Çakıştıkları, zıt düştükleri noktalar olmuş, ama dostluklarından hiç vazgeçmemişler. S. M. Kılıç: Bu davanın bu kadar savunulmasını saglayan da bu dostluklar aynı zamanda. Filmde, bizi çok etkileyen, seyirciyi de etkileyecegini düşündügüm Salih Bozok'un ogluna yazdığı mektup aslında hepimize, özellikle 2010 Türkiye'sindeki gençlere yazılmış bence. Dört bir yandan kapitalizmle çevriliyiz, bir katliam, soykırım, bir ülke işgali bizim için artık sadece televizyon haberi. Öyle bir hale geldik ki, akşam bu haberleri izlerken aglıyoruz, ancak beş dakikada yine eglencemize dönebiliyoruz. O yüzden gençlerin bu filmi izlemesi, bu dostlugu görmesi, bir davaya inanmanın ne oldugunu ögrenmesi önemli. Her şeyi o kadar ezbere konuşuyoruz ki. Üniversrteli müzik grupları 12 Nisan'a kadar Bronx Pi Sahnesi'nde yanşacaklar. Blrincl "Tamşarock'ta sahne alacak. Üniversiteliler sahnede yerini alıyor DENİZ ÜLKÜTEKİN B ronx Pi Sahnesi bu ay başından beri çekişmeli bir müzik yarışma- sına ev sahipliği yapıyor. Finali 12 Nisan'da yapılacak yarışma için her pazartesi ve çarşamba günü bir üniversitenin grubu sahne alı- yor. Aynntıları mekânın organizasyon sorumlusu Ahmet Şahin'le konuştuk. - Organizasyon hakkında bilgl vereblllr mlslnlz? - Organizasyon İstanbul'daki üniversiteler arasında yapılıyor. Eleme so- nucu 8 üniversitenin müzik kulübü yanşmaya katılabilecek. İki buçuk ay sürecek organizasyonda ilk aşamada her üniversitenin grupları kendi ara- lannda yarışıyor ve o grup kendi üniversitesini yarıfinalde temsil edecek. Üniversite birincisinin belirlenmesi yüzde seksen katılımcı, yüzde yirmi de Kafepi ekibinin oylanyla belirleniyor. Yarışmanın yarı final ve finalindeyse müzik piyasasının tanınmış isimlerinden oluşacak jürı yer alacak. - Katılım ve müzlkallte ne düzeyde? - İstanbul'daki üniversitelerin müzik kulüplerinin tamamına yakınından etkinliğimizle ilgili geri dönüş aldık. Gruplar her ne kadar amatör olsa da Bronx'ta sahneye çıkmadan önce grupların kayıtları organizasyon ekibi- miz tarafından degerlendirilip ön elemeye tabi tutulduğundan sah- neye çıkan grupların büyük bir çogunlugunu müzikal anlamda ba- şarılı olanlar oluşturmakta. - Yanşmacılann içlnden gelecek vaat eden islmler çıkıyor mu? - Şu ana kadar üç üniversiteden 12 grup sahne aldı. Bunlar için- de gelecek vaat eden isimler yok degil. Hatta gruplardan bir tanesi- nin performasından jürinin ve dinleyicilerin memnun kalmasından ötü rü, 19 Şubat'ta düzenledigimiz Kaçak ve Hücum Kedi konseri ön- cesinde ön grup olarak sahne alma şansı vordik. Amatör müzisyenlerin çogu maalesef sahne alma ve yaptıkları rnüzikleri duyurma anlamında çok fazla zorlukla karşılaşmakta. Dolayısıyla bu tarz yanşmalar bu grup- ların hem dinleyici kitlesini arttırmakta hem de müzik piyasasında ad- larını duyurma şansı tanımak için önemli. - Yanşmadakl müzik türierlnde bir kısıtlama var mı? - Müzik türü anlamında bir kısıtlama yok, hatta farklı tarzlarda mü- zik gruplarının sahne almasını destekliyoruz. Ancak nisan veya ma- yıs başında İstanbul dışına çıkıp Türkiye genelinde, yine sadece üni versito ıı lü/ik kulüplerinin katılabilecegi bir yarışma daha organize et mek istiyoruz. • • . - Pekl, film alışılageldik ezberleri bozabilecek ml? S. M. Kılıç: Genç kuşakla Atatürk arasındaki mesafeyi kısaltacağını düşünüyorum. -Slzln İçin ne gibf ezberleri bozdu? S. Tuzcu: Daha didaktik, siyasi, komutan dehası üzerinden degerlendiriyordum Atatürk'ü. Zekâsının duygusal yoğunluktan çıktıgını fark etmemiştim. Artık onu duygularının tetiklediği, domino taşı etkisi yaratan meselenin de Balkan Göçü oldugu kanaatindeyim. Anadolu'yu şahlandıran da o göç, onları görünce biz nereye gidecegiz, diye sormaya başlıyorlar. S. M. Kılıç: Kitaplarda, Salih Bozok, Atatürk'ün başyaveri diye geçer. Benim için de filmden önce Atatürk'ün silah arkadaşlarından biriydi sadece. Birçok insan için Bozok filrnle biraz daha anlaşılacak. Altı yaşından beri aynı mahallede büyüdüklerini, İdadiye birlikte gittiklerini hiç bilmiyoru7. Atatürk'ün en, yakın dostu, sırdaşı, bazen doktoru, psikologu... Buldugum Bozok fotograflarında beni çok etkileyen \ bir şey vardı, hep bir adım geride duruyordu. Çok mütevazı, o kadar egolarından sıyrılmış ki, bir kere bile ön plana çıkmamış. Anılarını yazarken bile... - En çok korktugunuz eleştlri ne ya da nasıl bir eleştiri alsanız haksızlığa ugradığınızı düşünürsünüz? S. M. Kılıç: Üzerimizde ağır sorumluluk var. İstiklal Savaşı'nın kahramanlarını oynuyoruz. 70 milyonun gözünde 70 milyon Atatürk, Salih Bozok var. Herkesi tatmin etmek elbette ki mümkün degil, eleştiriler de olacak... Diger yandan rolümle ilgili ben en çok yaştan korktum, Bozok'un 57 yaşını oynadıgım sahnelerde daha şişman gösteren bir kalıp giydim. ilk bir iki gün biraz zorlandım. İnandırıcı olacak mı, diye kaygılandım. Neyse ki, tiyatrocu oldugum için yaşlı rolü oynama konusunda deneyimliydim. Sanırım filmde de fena görünmüyorum. S. Tuzcu: Ekibin çok yoğun çalıştıgını, arkasında kuvvetli birtasarımın oldugunu bildigim için, sanırım en istemediğim eleştiri, tasarlanmamıs ve bazı şeyler öngörülmemiş denmesi olur. İşini iyi yapan, zeki 130 insanın emeğinin küçük görülmemesi tek istegim. Onun dışında bir oyuncu olarak her şoye açıgırn. Sonuçta ben kendimi göstermek için oynuyorum. Sundugum, yaptıflım iş begenilip beğenilmemek üzerine. Galecek elöştirilerden ögrenecegımçokşey., var. İş bizden çıktı artık, seyircinin. • . ' ,: :