Katalog

CMYB C M Y B 29 EK M 2010 CUMA CUMHUR YET SAYFA DIŞ HABERLER 19dishab@cumhuriyet.com.tr KAVŞAK ÖZGEN ACAR Taksim Anıtında AKP Ampulü İstanbul’un göbeği Taksim’den adını alan anıt “Bağımsızlık Savaşı” ile “Cumhuriyet”i simgeler. İstanbul’da geçmiş resmi törenlerde olduğu gibi “mülki” ve “askeri erkân” ile çeşitli kurumlar bugün de saygı duruşunda bulunup çelenklerini koyacaklar. Anıt, 1925’te İstanbul Milletvekili Hakkı Şinasi Paşa’nın başlattığı kampanya ve halktan toplatılan bağışlarla İtalyan yontucu Pietro Canonica’ya sipariş edilmişti. Hadi Bara ve Sabiha Bengütaş’ın yardımlarıyla tamamlanarak 1928’de törenle açılmıştı. Roma’da yapılan 84 ton ağırlığındaki mermer ve tunçtan 11 m yüksekliğindeki anıt İtalya’dan İstanbul’a gemiyle getirilmişti. O zamanlar Taksim Alanı kentin merkezi idi, bugünkü gibi trafik kirliliğinin, gürültünün, kargaşanın odağı değildi. Anıtın “Bağımsızlık Savaşı’nı” yansıtan yüzünde üniformasıyla Mustafa Kemal ve askerleri, öteki yüzünde “Cumhuriyet”i simgeleyen sivil giysisi ile Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü ve Fevzi Çakmak geleceğe yürümektedirler. Atatürk’ün hemen arkasında “Bağımsızlık Savaşı’na” katkılarına bir şükran olarak Sovyetler Birliği Generali Mihail Vasilyevich Frunze ile Mareşal Kliment Yefremoviç Voroşilov’un heykelleri görülmektedir. 1988’den sonra anıtın törensel, çevre düzeni bozularak yaya yoluna açılmakla kalmamış, günümüzde de… Son temizlikten sonra yeşil beyaz mermerlerden oluşan Selçukluların sekiz ışınlı güneş simgesinin, değerli okurum eğitimci Mahiye Morgül’ün kamerasına yansıyan son görüntüsünde, AKP’nin ampulüne nasıl uyarlandığını sizlerin de bilgisine sunmak istedim! Çarşamba gecesi Ankara Palas eski günlerinden birini daha yaşadı! “Cumhuriyet” gazetesi “Türkiye Cumhuriyeti’nin” kuruluşunu Ankara Palas’ta bir davetle kutladı. Gecenin ayrıntılarını öteki sayfalarımızda okuyacaksınız. Türkiye Cumhuriyeti’ni Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları 1923’te, Cumhuriyet gazetesini Yunus Nadi Abalıoğlu 1924’te kurdu. Türkiye’nin en eski gazetesi Cumhuriyet, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilkelerinin en sadık koruyucusudur. Yunus Nadi’nin adını babamdan duymuşumdur. Oğulları Nadir ve Doğan Nadi ile tanıştım. Ama Nadir Nadi’yi Cumhuriyet Senatosu üyeliği döneminde Ankara’da daha yakından tanıdım. Çok alçakgönüllü bir başyazar ile her gün büroda söyleşmek mutluluğumu asla unutamam. O ölünce “imtiyaz sahipliğini” eşi Berin Nadi yüklenmekle kalmadı, gazeteyi bir “Vakıf” temeline oturtarak okurlarının gazetesi yaptı. Nadir Bey ölünce birinci sayfada tek sütunluk bir alandaki başyazarlığı kimse yüklenmedi. Çünkü yeri doldurulamazdı. Ancak İlhan Selçuk, zaman zaman “gazetenin görüşlerini” o sütunda imzasız yazdı, kendi “Pencere”sinden de yazmayı sürdürdü. Bilim dünyasının önemli profesörleri olan değerli yazarlarımız Muammer Aksoy, Cavit Orhan Tütengil, Ahmet Taner Kışlalı, Bahriye Üçok ve Uğur Mumcu ile Onat Kutlar Atatürk ilkelerine bağlılıkları nedeniyle öldürüldüler. Ayrıca kendi istekleri ile ayrılan Mehmet Barlas, Cengiz Çandar, Hasan Cemal, Hadi Uluengin, Oral Çalışlar, Toktamış Ateş, Şahin Alpay, Okay Gönensin, İpek Çalışlar, Yasemin Çongar, Lale Sarıibrahimoğlu’nun imzalarını da şu anda Cumhuriyet’in en kıdemlisi olarak anımsıyorum. Nadir Nadi öldü köşesi boş kaldı. Çünkü köşeler patron da olsa kimsenin tapulu malı değildi. İlhan Selçuk öldü, köşesinde bir vefa borcu olarak bir süre için eski yazıları okurlara sunuldu. 15 yıl önceki yazıları bile sanki bugün yazılmış gibi günceldi. Çünkü Selçuk’un ilkelerinin temelinde, Nadi ailesinin Atatürkçülüğün bağımsızlık, laiklik, özgürlük ve demokrasiye olan inancı yatıyordu. Onlar hiçbir zaman “genetiği değişen yazarlar” olmadılar. Bu nedenlerle okurlar Cumhuriyet’e sahip çıkmayı sürdürüyorlar. 28 Eylül Salı günü bu köşede “Faili Meçhul Bekir Coşkun!” başlıklı yazım şöyleydi: “Işık Kansu’nun dünkü köşesinde Bekir Coşkun’un ‘atılmasına’ kimsenin sahip çıkmayışı ile ilgili değerlendirmesi dört dörtlüktü. Son paragrafını alalım: ‘Anlaşılan, Bekir Coşkun kim vurduya gitmiştir. Bekir Coşkun’un atılışı faili meçhuldür.’ Bu satırları okurken kulağımda bir telefon konuşması çınladı! Genel Yayın Yönetmeni olduğum günlerde Berin Nadi telefonla aramıştı. Berin Hanım hiçbir zaman genel yayın yönetmenini ya da yazıişleri müdürünü aramazdı. Şaşırmıştım! Hal hatır sorduktan sonra şöyle konuştu: ‘Bekir Coşkun’un yazılarını okuyorsundur! Bu Ankaralı delikanlıyı neden bizim gazeteye alıp köşe yazdırmıyoruz? İlhan (Selçuk) ile de konuştum. O da aynısını düşünürmüş. Sen Ankaralıları bilirsin. Coşkun ile sen bir konuşsan, derim…’ Berin Hanım, eşi Nadir Nadi gibi Bekir’in de keman çaldığını bilmiyordu! Belki de içine doğmuştu! O gün İlhan Bey ile de konuştuk. Onun yanında Bekir’i aradım. Bekir’e öneriyi yaptım. Telefonun ucunda bir sessizlik oldu ve ‘Özgen, inanır mısın birkaç gün önce Hürriyet’ten öneri geldi. Kabul ettim. Keşke önce olsaydı, şimdi Hürriyet’e ayıp olur!’ dedi. Sonrasını biliyorsunuz. Basın eğitimi almış olan Bekir, mesleğe foto muhabirliği ile başladığı için olaylara bir fotoğrafın yalınlığı ile bakma becerisini köşesinde sürdüregeldi. Keşke, Bekir Cumhuriyet’e gelse de Berin Hanım ile İlhan Bey’in düşünceleri geç de olsa gerçekleşse!” Evet, Berin Hanım’ın, İlhan Bey’in dilekleri gerçekleşti Bekir Coşkun 3 Kasım Çarşamba günü, 2. sayfada Cumhuriyet’te yazmaya başlıyor. O yazım söyle sürüyordu: “Bir başka önerim de yazıları makaslandığı için köşe yazılarını yazdığı gazetesinden ayrılmak zorunda bırakılan Mine Kırıkkanat ile ilgili… Eski okurlarımız onu Cumhuriyet’in Fransa Muhabiri Mine Saulnier olarak anımsarlar. Paris’ten yakası açılmamış özel haberleri ile ne denli bir acar muhabire olduğunu bilen bilir. Keşke Cumhuriyet onu da yeniden kazansa!” Bildiğiniz gibi onu da kazandık… TC İçin Cumhuriyet Gazetesi Elmek: ozgenacar@gmail.com Belgegeçer: 0312. 442 79 90 İran, Türkiye ve Brezilya arasında varılan uzlaşmanın yine gündeme geleceği bildiriliyor ‘Tahran anlaşması yeniden’ Dış Haberler Servisi ABD ve Av rupalı müttefiklerinin, kasım ayında İran ile nükleer yakıt takası konusunda ger çekleşmesi beklenen görüşmelere yöne lik yeni bir öneri hazırladığı bildirildi. ABD’de yayımlanan Wall Street Jo urnal gazetesi, Washington’ın geçen mayıs ayında İran, Türkiye ve Brezilya arasında varılan anlaşma temelinde ça lışmak istediğini, İran’ın az zenginleş tirilmiş uranyumunu yurtdışında depo laması konusunda yine “Türkiye gibi” üçüncü bir ülke üzerinde durulduğunu yazdı. Wall Street Journal, üst düzey Amerikalı yetkililere dayanarak, İran’ın, barışçıl nükleer teknoloji karşılığında nükleer stokunun bir bölümünü yurtdı şına göndermesini öngören “başarısız” anlaşmayı canlandırmak için çaba gös terdiğine dikkat çekti. Uranyum miktarı yükseltilecek Haberde, Washington ve diğer Batı başkentlerinin, son yaptırımların Tah ran’ı ciddi bir biçimde etkilemeye baş ladığı inancıyla İran’ın kasım ayında müzakere masasına döneceğini umdu ğu belirtildi. Gazetede, sonuçsuz kalan Tahran anlaşmasında takas edilmesi öngörülen 1200 kiloluk uranyum miktarının, ge çen süre içinde İran daha çok uranyum ürettiği için 1800 kiloya yükseltilme sinin düşünüldüğü de kaydedildi. Ha berde, ABD ve müzakerelerde yer alan ortaklarının, İran’ın az zenginleştirilmiş uranyumunun “Türkiye gibi” başka bir ülkede depolanmasına izin verilmesi ko nusunu da görüştükleri vurgulandı. Tahran, Türkiye ve Brezilya ile ma yıs ayında vardığı anlaşmada bu yöndeki bir maddeye imza atmıştı. Ancak ABD, İran’dan yeterli güvence alınmadığı gerekçesiyle anlaşmayı kabul etme miş, bunun üzerine ABD ile Türkiye arasında soğukluk baş göstermişti. Tür kiye, BM Güvenlik Konseyi’nde İran’a karşı alınan son yaptırımlarla ilgili oy lamada da ret oyu kullanmıştı. GENEL STRATEJİ BELGESİ AB notu yine kırık ÇİMEN TURUNÇ BATURALP BRÜKSEL Avrupa Komisyonu ilerleme rapo ru ile birlikte açıkladığı Ge nişleme Strateji Belgesi’nde Türkiye’nin son bir yıllık gelişimini açıklarken temel haklar, basın ve ifade öz gürlüğü konusunda bir kez daha kırık not verdi. “Temel haklar, ifade ve basın özgürlüğü hem hu kuksal olarak hem de uy gulamada güçlendirilme lidir. Din özgürlüğünde hâlâ eksiklikler var. Ka dın hakları, kadınerkek eşitliği ve sendikal haklar konusunda ilerleme sağ lanması gerekiyor” sözle rinin yer aldığı belgede, Güneydoğu’da güvenlik ko şullarının kötüleştiği, Kürt sorununun ele alındığı “de mokratik açılım”dan sa dece sınırlı ölçüde sonuç alınabildiği, PKK ve Kon graGel’in saldırılarının art tığı belirtiliyor. Belgede anayasal deği şikliklerin doğru yönde atılmış bir adım olarak ni telendirilmesine karşın, si yasi partilerin ve sivil top lumun sürece dahil edil mesi ve uygun yasal dü zenlemeler gerektiği be lirtiliyor. Wall Street Journal gazetesi, ABD’nin, İran ile nükleer yakıt takasıyla ilgili geçen mayıs ayında varılan anlaşma temelinde yeni görüşmelere hazırlandığını, az zenginleştirilmiş uranyumun “Türkiye gibi” başka bir ülkede depolanmasının gündeme geldiğini yazdı. Endonezya’da geçen pa zartesi günü meydana ge len depremin tetiklediği ve şu ana kadar en az 340 kişinin ölümüne, yüzlerce kişinin de kayıplara karışmasına yol açan tsunamiye karşı 2004’teki büyük felaketten sonra yerleştirilen tsunami uyarı sisteminin tahrip edildiği için çalışmadığı iddia edildi. Deprem nedeniyle faaliyete geçen Merapi Yanardağı’nın püskürttüğü lavlarla bağlantılı ola rak ölenlerin sayısı da 33’e yükseldi. Evsiz kalan felaket zedeler ise yaşam mücadelesi veriyor. (Fotoğraf: EPA) Uyarı sistemi çalışmadı ‘Yakalanan ran silahları Hamas’a gidiyordu’ Dış Haberler Servisi İsrail’de yayımlanan Haa retz gazetesi, Nijerya’da önceki gün bir İran kargo gemisine yapılan baskında, roket fırlatma rampaları, el bombaları ve diğer patla yıcıların bulunduğunu yaz dı. Gazete, İsrail Dışişleri Bakanlığı’nı kaynak gös terdiği haberinde, silahların Gazze’de yönetimi elinde bulunduran Hamas’a gön derildiğini belirtti. Nijer ya Ulusal Güvenlik Da nışmanı Andrew Owo ye’nin, silahların imha edi leceğini söylediği de gelen haberler arasında. Taksim Anıtı AKP ampulü Cumhuriyet yürüyor. Bekir Coşkun.